به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، ‌محمدرضا شالبافان در خصوص اختلال استرس پس از سانحه گفت: متعاقب اتفاقاتی که آسیب روانی جدی به همراه دارند یعنی فرد یا به‌طور جدی در معرض آسیب جانی قرار گرفته باشد یا شاهد آسیب جانی فردی دیگر باشد به‌گونه‌ای که در حضورش فردی مجروح یا کشته شده باشد یا خودش به‌شدت نگران باشد که هر لحظه ممکن است آسیب جانی جدی ببیند، در روان‌پزشکی به آن «ترومای روانی» می‌گوییم. 

مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت گفت: در پی این‌گونه اتفاقات ممکن است اختلالات مختلفی برای افراد به وجود آید. برخی از افراد پس از چنین اتفاقاتی ممکن است دچار علائمی شوند از جمله تجربه‌ی وقوع مجدد ضربه به صورت مکرر، مشکلات جدی در خواب، احساس بیش‌برانگیختگی، تعریق، زود از کوره دررفتن و از دست دادن آرامش سابق است. همچنین ممکن است فرد دچار احساس کرختی، بی‌انگیزگی و بی‌حوصلگی شود. اگر این اتفاقات پس از سانحه رخ دهند و به‌طور جدی باعث آزار و اختلال در عملکرد فرد شوند، به این حالت اختلال آسیب روانی حاد یا اختلال استرس حاد گفته می‌شود و تا یک ماه پس از وقوع علائم با همین عنوان شناخته می‌شود. 

شالبافان گفت: بسیاری از افرادی که مبتلا به PTSD شده‌اند اگر علائم آن‌ها درمان شود ممکن است بهبود یابند، اما متأسفانه در صورتی که افراد درمان مؤثر دریافت نکنند ممکن است برای مدت‌ها یا حتی سال‌ها با این علائم درگیر باشند و این موضوع موجب ناراحتی و آزار جدی آن‌ها شود که این امر طبیعتاً بر شرایط خانواده، دوستان و همکاران آن فرد نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد. 

مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با اشاره به تاثیر مداخلات درمانی زود هنگام در اختلال استرس پس از سانحه گفت: اما نکته‌ی بسیار مهم همین بازه‌ی یک‌ماهه است که پس از تروما فرصت بسیار مناسبی برای انجام درمان‌های مؤثر وجود دارد و اگر این فرصت از دست برود و درمان دیرتر آغاز شود متأسفانه احتمال پاسخ‌دهی به درمان کاهش می‌یابد و ممکن است فرد به‌سمت اختلال استرس پس از سانحه‌ی مزمن سوق داده شود. 

شالبافان ادامه داد: برخی از گروه‌های جمعیتی نیز به واسطه‌ی شغل‌شان و حضورشان در صحنه‌های خاص مانند نیروهای امدادی، آتش‌نشانان، پلیس، نظامیان و پزشکان  ممکن است با صحنه‌هایی مواجه شوند که منجر به تروما و آسیب روانی شوند. بنابراین باید توجه ویژه‌ای به این عزیزان داشت. با این حال در چنین شرایطی جمعیت عمومی نیز در معرض خطر بالاتری قرار می‌گیرند و آن‌ها نیز باید مورد توجه قرار گیرند. مهم‌ترین نکته این است که خود افراد مطلع و آگاه باشند و علائم را بشناسند. 

شالبافان یادآور شد: متأسفانه در صورتی که فرد از موقعیت‌های مرتبط با تروما و عوامل یادآور آن اجتناب کند احتمال مزمن شدن بیماری بسیار بالاست و به‌راحتی بهبود نمی‌یابد. بنابراین اکیداً به خانواده‌ها و اطرافیان توصیه می‌شود که اگر علائمی از این قبیل در فرد مشاهده کردند، ضمن مراجعه به روان‌شناس یا روان‌پزشک در محیطی حمایت‌گر تلاش کنند فرد را در صورتی که امنیت او تأمین است و خطری تهدیدش نمی‌کند به صحنه‌ی حادثه یا موقعیت‌هایی که مشابه آن است بازگردانند و از اجتناب کردن جلوگیری کنند. 

مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در پایان در خصوص اینکه آیا وزارت بهداشت برنامه‌ای برای شناسایی اختلال استرس پس از سانحه میان افراد در جریان جنگ اخیر دارد؟ گفت: بله ارزیابی‌های سلامت روان از همان روز نخست تهاجم دشمن در مناطق آسیب‌دیده آغاز شده است. اما با فروکش کردن جنگ و ان‌شاءالله برقراری آتش‌بس پایدار در کشور ما برنامه‌های جدی‌ای داریم تا به‌ویژه در مناطقی که بیش‌تر آسیب دیده‌اند، جمعیت عمومی را برای شناسایی اختلال استرس حاد و اختلال استرس پس از سانحه غربالگری کنیم. امیدواریم بتوانیم با تشخیص زودهنگام درمان‌های سریع و کمک مؤثر به آسیب‌دیدگان یاری رسانیم. ایلنا