به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، بدون شک یکی از مهم ترین اتفاق‌های امسال همه‌گیری کروناست که تاثیر بسیار زیادی بر تمام وجوه اجتماع از اقتصاد تا روابط اجتماعی باقی گذاشته است، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در سال گذشته با چالش‌های زیادی در حوزه مقابله با کرونا مواجه بوده است.

اوج‌گیری مجدد بیماری، ورود گونه‌های جهش یافته کرونا به کشور، آغاز واکسیناسیون سالمندان و کادر درمان، پرداخت فوق‌العاده ویژه کادر درمان و استخدام این نیروها و ... از جمله مباحثی است که سوالات زیادی را در اذهان عمومی ایجاد کرده است. از همین رو خبرگزاری فارس در گفت‌وگویی تفصیلی با سیما سادات لاری سخنگو و و معاون فرهنگی دانشجویی وزارت بهداشت تلاش کرد تا به برخی از پرسش‌های مخاطبان پاسخ دهد. در ادامه مشروح این پرسش و پاسخ را می‌خوانید:

در خصوص اینکه استخدام نیروهای شرکتی و قراردادی به کجا رسیده و آیا افزایش حقوقی نیز برای این افراد قائل می‌شوید یا خیر، در قانون می‌گوید نیروهای شرکتی فقط از راه آزمون می‌توانند وارد چرخه استخدام شوند یک مشکلی که وزارت بهداشت داشت این بود که نیروهای شرکتی زیادی دارد و بار کاری زیادی نیز روی دوش آنها است اما چون باید از راه قانون وارد استخدام شوند بحث مجوز آزمون‌ها که از وزارت بهداشت گرفته شد قرار بر این شد برای این افراد یک امتیاز خاصی قائل شوند اما واقعاً بحث نیروهای شرکتی یک معضل است در جلسه‌ای که با وزیر بهداشت بودیم معاون پرستاری وزارتخانه نیز این موضوع را مطرح کرد که پرستاران سابقه‌داری داریم که اکنون هنوز به صورت شرکتی کار می‌کنند.

نیروهای شرکتی با دانشگاه‌ها طرف قرارداد هستند و با توجه به قراردادی که با شرکت می‌بندند حقوق کمتری دارند و این حقوقی نیست که از طریق سازمان برنامه و بودجه بیاید و مطابق با سایر کارمندان باشد و با افزایش حقوق آنها نیز افزایش پیدا کند. این معضلی شده که این افراد بار زیادی به دوش کشیده‌اند اما آینده و افزایش حقوق مشخصی ندارند.

در نتیجه یک راه‌حل این بود که در امتحان استخدامی به صورت گواهی که در بخش‌های کرونایی بوده و خدماتی ارائه داده‌اند برای آنها امتیاز قائل شوند تا آنها در آزمون استخدامی شرکت کنند و به این طریق جذب شوند. روش دیگر اینکه سنی از این افراد گذشته و شاید شرایط آزمون نداشته باشند در نتیجه وزیر بهداشت دستور داد این مورد بررسی قرار گیرد و به ستاد برود تا شاید بتوان برای آن مجوز خاص گرفت وگرنه قانون مجلس می‌گوید کسی را می‌توانید وارد چرخه استخدام کنید که آزمون داده باشد ان‌شاءالله بتوانیم این موضوع را حل کنیم البته در دستور هیأت امنای مشترک وجود دارد که این نیروهای شرکتی افزایش مبلغی مانند دیگر کارمندان داشته باشد.

البته این باید به دستور هیأت امنای مشترک باشد و چون دانشگاه‌ها هیأ‌ت امنایی اداره می‌شوند به درآمد اختصاصی آنها می‌رود و بحث مالی مربوط به خودشان است و قطعا در خصوص حقوق، آنها نظر می‌دهند و در دستور هیأت امنای مشترک مطرح شد تا در اولین جلسه به تصویب برسد.چون هیأت امنای هر دانشگاهی باید به تصویب برساند تا هم افزایش حقوق صورت گیرد و هم در استخدام آنها نیز جذب در نظر گرفته شود.

اعتراض به امتیاز خاص کرونا

اولاً این قانونی و تصویب شده است علت آن این است که به هر حال ما در شرایط جنگی که بیماری داشته نه سلاحی برای آن داشتیم و در شدت بیماری نیز نیرو کم داشتیم فراخوان داده‌ایم و عده‌ای به میدان آمده‌اند به هر حال این فرق می‌کند که این افراد همان ابتدا شتابان کمک کرده‌اند در نتیجه باید یک امتیاز خاصی برای آنها قائل شویم که در روزهای سخت کنار ما بوده‌‌اند و این چیزی است که تأیید و مصوب شد و با امور اداری استخدامی برنامه‌ریزی شده و طبق آن آزمون به عمل آمده است.

البته مسأله‌ای که وجود دارد این است که بارگذاری این گواهی‌ها به شکل خوداظهاری بوده در نتیجه حالا باید آنها که نمره لازم را کسب کرده‌اند باید راستی‌آزمایی شوند و این گواهینامه‌ها راستی‌آزمایی شود که آیا این افراد در بخش کرونا خدمات ارائه داده‌اند یا خیر؟

دستورالعمل‌های ستادی که رفته بود مقداری جامع نبوده و همه افراد را ندیده بود این دستورالعمل‌ها یک نوع حجت برای دانشگاه‌ها است و اگر طبق آن عمل نشود نهادهای نظارتی ایراد می‌گیرند برخی دانشگاه‌ها اگر تعلل می‌کردند می‌خواستند یک توازنی را بین واقعیت باشد مثل گروه‌هایی که در این خصوص دیده نشده بود. چون بسیاری از دانشگاه‌ها می‌گفتند اگر طبق دستورالعمل پیش برویم با اعتراض روبه‌رو می‌شوند و تأخیر وجود داشت اما اکنون تقریبا فوق‌العاده‌ها پرداخت شده است.

نحوه جمع آوری آمار کرونایی‌ها

سامانه‌های مختلفی در وزارت بهداشت داشتیم اکنون این سامانه که آمار جمع می‌شود همه اطلاعات دانشگاه‌ها در آن تجمیع می‌شود یعنی تعداد افراد شناسایی شده تست‌هایی که انجام می‌شود، فوتی‌های 24 ساعت گذشته و بستری‌ها که همه بر اساس تست مثبت است PCR مثبت و تست rapid مثبت که هر کدام یک درصدی خطا دارد یعنی در آمار ما آنها که تست قطعی مثبت نیستند لحاظ نمی‌شود. به عبارتی یکسری محتمل هستند، برخی مشکوک یعنی برخی علائم CT دارند اما برخی نه علامت CT دارند و نه تست‌شان مثبت است،‌اما همه علائم به کرونا به آنها مربوط می‌شود، اما لحاظ نمی‌شود بلکه در آمار ما آنهایی که تست مثبت آنها قطعی است هستند.

بعضی‌ وقت‌ها نیز تشخیص دادن تست مثبت‌ها با تأخیر اتفاق می‌افتد مثلاً فردی دارای تست مثبت شده و بستری شده است به عنوان یک فرد مشکوک اما بعد از یکی دو روز آزمایش مشخص شده در نتیجه بنده نیز اعلام می‌کنم تعداد قطعی مبتلا به کرونا یا بر اساس معیارهای تشخیص قطعی گفته می‌شود با توجه به اینکه اکنون تست‌ها بیشتر و دقت نیز بیشتر شده است این اختلاف کمتر است یعنی ممکن است ما یک عدد کل داشته باشیم و یک بستری کل و یک بستری قطعی که آن قطعاً بالاتر از این است که اعلام می‌شود اما این نیز به دقت است و از همه دانشگاه‌ها این آمارها جمع‌آوری می‌شود و حدود ساعت 13 طبق یک جدولی که به دست ما می‌رسد همه این آمارها را جمع می‌زنیم و اکنون شیوه تغییر داده شده و جمع‌بندی می‌کنیم و در روابط عمومی وزارتخانه اعلام می‌شود اما واقعاً آمار‌، آماری است که از دانشگاه‌ها جمع می‌کنیم.

حتی آنها را نیز که با تأخیر به دست‌مان می‌رسد لحاظ می‌کنیم اما قطعاً‌ بین این آمار و آمار فوت که محتمل‌ها و مشکوک‌ها هستند و تست آنها مثبت نشده یک اختلاف آماری وجود دارد و این‌ها کمتر است.

خبرهای خوشی در راه است یکی اینکه فاز یک و مربوط به کادر بهداشت و درمان ما تمام شده و به اصطلاح در حال لکه‌گیری است این کار امیدی به کادر بهداشت و درمان داده است حتی دانشجویانی هم که در بخش‌های درمانی بودند واکسینه شدند اکنون وارد فاز دوم یعنی افراد سالمند بالای ۸۰ سال شده‌ایم و این امیدی برای مردم شده چرا که افراد سالمند برای همه ما عزیز هستند. ضمن اینکه مرگ‌ها بیشتر در سنین سالمندان بوده و به نظر می‌رسد با محموله‌هایی که می‌رسد بتوانیم تا آخر بهار یا حتی زودتر آن ۷، ۸ میلیون نفری که مدنظر بوده‌اند یعنی بالای ۶۵ سال را تکمیل کنیم.

بعد از این مرحله افراد ۷۵ سال به بالا و به همین ترتیب واکسیناسیون انجام می‌شود تا بتوانیم بعد از تیر ماه روی واکسیناسیون افراد ۱۸ تا ۶۵ و مشاغل پرخطر برویم که این‌ها نیز در فاز سوم انجام می‌شود.

اگر زمان را اعلام نکنیم بهتر است چون به عوامل زیادی بستگی دارد وقتی واکسیناسیون به مقدار زیاد باشد به فضاهای مناسب نیاز دارد و باید برای واکسیناسیون حتماً یک پزشک باشد ضمن اینکه سالن‌های بزرگ را به این مخصوص اختصاص دهیم چون باید آمبولانس وجود داشته و مشاوره صورت گیرد. البته ایران واکسیناسیون‌های عمومی و جمعی را انجام داده و یکی از نگرانی‌های ما این است که طرح شهید سلیمانی را فعال نگه داریم تا هم نیروها در واکسیناسیون به ما کمک کنند و هم این طرح مغفول نماند و بحث نظارتی و رهگیری نیز ادامه داشته باشد و همچنین کارهای بهداشتی دیگر انجام شود. همه این‌ها به این بستگی دارد که سرعت کار چطور باشد.

در واکسن‌های ما یکی واکسن مشترک انستیتوپاستور و کوبا و دیگری واکسن برکت است که تا خرداد ماه به ثمر می‌رسد و تولید آنها انبوه خواهد بود اکنون واکسن‌هایی که وارد کشور می‌شود بسیار کم است و به همین دلیل روند واکسیناسیون کند است اما وقتی به واکسن خودمان برسیم با سرعت بیشتری انجام می‌شود.

واکسیناسیون ۸۰ درصدی دانشجویان

از تعداد دانشجویان ۸۰ درصد واکسیناسیون شده‌اند البته عده‌ای گفته‌اند می‌خواهیم واکسن ایرانی را دریافت کنیم و فکر می‌کنم ۱۰ تا ۱۵ درصد خودشان فعلا نخواسته‌اند و اکسن بزنند و عده‌ای هم گفته‌اند واکسن ایرانی می‌خواهیم اما تا کنون ۸۰ درصد کار انجام شده و مقداری هم برای لکه‌گیری وکنترل مجدد گذاشته‌ایم.

در ابتدا یک مقاومتی وجود داشت و حتی همکاران خود ما نیز در این خصوص تماس گرفته و مقاومت می‌کردند اما وقتی واکسیناسیون شروع شد مشتاق شدند بعد از این هم مردم متوجه می‌شوند که این بیماری آنقدر خطرناک است و مشخص نیست در بدن چه کسی بدتر عمل می‌کند و این مبهم است. اینکه خطر بیماری وجود دارد و باعث مرگ می‌شود باید ریسک واکسن را به جان بخریم چون می‌تواند مانند هر دارو و واکسنی عوارضی داشته باشد.

پایه این واکسن‌ها چند نوع بیشتر نیست یا ویروس کشته شده‌اند مانند واکسن برکت و بهارات هند یا آندوویروس است که واکسن‌های آسترازینکا و اسپوتنیک از این نوع هستند یا MRNA هستند مانند فایزر و یک نوع هم پروتئین نوترکیب است که واکسن مشترک انستیتوپاستور و کوبا از این نوع هستند. البته معمولاً ویروس کشته شده و پروتئین نوترکیب کم عارضه‌تر هستند. آدنو ویروس ممکن است در حد ابتلا به یک ادنوویروس فرد را مبتلا کند.

همکاران زیادی از ما واکسن را تزریق کردند اما تا کنون گزارشی نداشته‌ایم که دچار مشکل جدی شده باشند؛ برخی اصلاً واکنشی نشان نداده‌اند و برخی واکنش خیلی خفیفی داشتند مانند تب و لرز و بدن درد مختصر که بعد از یکی دو روز برطرف شده است. در مورد واکسن اسپوتنیک و آسترازینکا عوارض در خانم‌های زیر 50 سال و زیر 55 سال دیده شده بنابراین نگرانی ما در مورد افراد مسن در این خصوص بسیار کمتر است. اکنون همه واکسن‌ها در کارآزمایی سوم بالینی هستند و اگر می‌خواستیم از ایمنی همه آنها مطمئن شویم باید 4 تا 5 سال از آن می‌گذشت تا از کارآزمایی بالینی بیرون بیایند. اما این بیماری آنقدر سهمگین است که در مرحله کارآزمایی ارائه شده و به قول آقای تدروس دبیرکل سازمان جهانی بهداشت که می‌گوید هر واکسنی که در دسترس است آن بهتر است چون اکنون همه بحث ما روی این است که تعداد مرگ و میر را کمتر کنیم و رسالت ما این است که این قضیه را جا بیندازیم.

حتی ممکن است افرادی که این واکسن‌ها را تزریق می‌کنند دلیلی نمی‌شود که مجدد  فرض کنیم که حتما به این بیماری مبتلا نشوند. گفته شده دو هفته بعد از دوز دوم ایمنی کامل می‌دهد البته اکنون مقالاتی بیرون می‌آید که درصد کمی دوباره مبتلا شده‌اند اما بحث این است که مرگ و میر را صفر می‌کند. در نتیجه اکنون برای ما این مهم است که مرگ و میر صفر شود چرا که مرگ‌ها در سنین بالا بیشتر به وقوع می‌پیوندد و باید تشویق کنیم تا سالمندان حتما واکسن را تزریق کنند.

واکسیناسیون خانم سخنگو

بله، من هم مانند سایر کادر درمان از طریق سازمان نظام پزشکی همدان واکسن کرونا دریافت کرده‌ام، ما جزو سری آخرین کادر درمانی بودیم که واکسن دریافت کردیم و هنوز دوز دوم واکسن را دریافت نکرده‌ام. من هم مانند سایر کادر درمان از واکسن‌های موجود تزریق کردم توجه داشته باشیم که پایه واکسن آسترازنکا با اسپوتنیک یکسان است و تفاوت آنها این است که آترازنکا در اروپا به صورت گسترده تزریق شده است و امتحان خود را پس داده است، سامانه‌های واکسیناسیون اروپا شفاف است و عوارض واکسن را اعلام می‌کنند اما اسپوتنیک هنوز به صورت گسترده تزریق نشده است و واکسن آسترازنکا مجوز اورژانسی دارد.

این نکته بسیار مهمی است، برخی تصور می‌کنند که فردی که واکسن دریافت کرده ویروس‌ها در بدنش فعال شده‌اند و برای بقیه خطرناک هستند ولی این باور اشتباه است. در حقیقت ایمنی بدن شما بالاتر رفته است اما شما همچنان می‌توانید ناقل بیماری باشید و ویروس در مخاط وجود داشته باشد و شما می‌توانید از طریق مخاط ویروس را انتقال دهید. لذا همچنان باید از ماسک استفاده کنید، ممکن است فرد به بیماری مبتلا نشود و بیماری را به دیگران انتقال دهد هرچند درصد احتمال کمی وجود دارد که فرد به کرونا هم مبتلا شود. پس از گذشت دو هفته پس از دوز دوم می‌توان از ماسک استفاده نکرد. مردم دریافت کننده واکسن نباید بلافاصله بیخیال استفاده از ماسک شوند.

تعیین کردن زمان خاص برای پایان واکسیناسیون سالمندان به سرعت و در دسترس بودن واکسن‌ها بسیتگی دارد از سوی دیگر همه سالمندان در مراکز بهداشت پرونده ندارند به وطر مثال در تهران ۶۰ درصد سالمندان پرونده دارند و در شهرستان‌ها نیز این رقم به عدد ۸۰ می‌رسد، سامانه وزارت بهداشت آماده است و افرادی که با آنها تماس گرفته نشده می‌توانند از این طریق برای دریافت واکسن کرونا ثبت نام کنند. مردم از مراجعه حضوری به مراکز بهداشت خودداری کنند. پس از ثبت اطلاعات در سامانه وزارت بهداشت با آنها تماس گرفته می‌شود.

مردم در نظر داشته باشند وقتی به صورت حضوری به مراکز بهداشت مراجعه می‌کنند و ازدحام ایجاد می‌شود ممکن است باعث ابتلا به کرونا شود، سالمندانی که نمی‌توانند مراجعه کنند باید در زمان تماس اعلام کنند تا نیروی بهداشت ما در منزل حضور پیدا کند و برای آنها واکسن تزریق کند. از هفته‌های آتی تلاش خواهیم کرد که واکسیناسیون ۷۰ و ۷۵ ساله‌ها را آغاز کنیم.

ماجرای واکسن‌خواران

شروع هرکاری با اتفاق‌هایی مواجه است که پیش بینی نشده است، مثلا در خصوص تزریق واکسن هم برخی واکسن‌ها مثل اسپوتنیک زنجیره سرد هستند و وقتی از سرما خارج شوند دیگر نمی‌توان آن را به فرد دیگری تزریق کرد یا که دور ریخته شود. این موضوع در برخی کشورهای اروپایی هم پیش بینی نشده بود، و به همین دلیل در این کشورها صف انتظار تشکیل می‌شود و متاسفانه این پیش بینی صورت نگرفته بود که همین موضوع باعث ایجاد تخلفاتی شد.

از سوی دیگر شاهد بودیم که نام برخی افراد در لیست نبود که اقدام به تزریق واکسن کردند، برای همکاران ما شناسایی افراد به دلیل استفاده از ماسک دشوار است و شناسایی پاکبانان و داروسازان و کارمنادان مراکز دشوار است. اکنون فرآیندی برای این موضوع تدبیر شده است و چهره افراد با کارت شناسایی تطابق داده می‌شود، با افراد متخلف شدیدا برخورد شد، این افراد عزل شدند و به دادگاه تخلفات معرفی شدند. وزارت بهداشت در این زمینه برخورد لازم را انجام می‌دهد و افرادی که در سیستم وزارت بهداشت نبودند نیز به قوه قضاییه معرفی می‌شوند. خبرنگاران در این زمینه هوشمندانه ورود پیدا کردند که جای تشکر دارد.

سامانه تزریق واکسیناسیون کرونا طراحی شده است و می‌توان به صورت آنلاین و جزئی مشاهده کرد که در پایگاه بهداشت هر منطقه چه تعداد واکسن تزریق شده است. این موضوع به صورت لحظه‌ای قابل ملاحظه است و در راستای شفافیت ایجاد شده است که امیدواریم روز به روز شاهد ارتقای این سامانه باشیم.

جریمه کرونا دریافت نکردیم

متاسفانه مبلغ ناچیزی به وزارت بهداشت پرداخت شد، و وزارت بهداشت از این موضوع انصراف داد و قرار نیست که جریمه‌ها به وزارت بهداشت برگردد. متاسفانه این مبالغ به وزارت بهداشت اختصاص داده نشد، به دلیل اینکه زمان بین جریمه شدن و وصول جریمه فاصله زیادی وجود دارد و این فرایند دیگر وجود ندارد.

امکان ندارد که واکسن‌های وارداتی کرونا در بازار سیاه به فروش برسد. هر کدام از واکسن‌ها کد ۲۰ رقمی دارند، اطلاعات واکسن‌ها در سامانه تیتک و سیب ثبت می‌شود و امکان ندارد واکسن‌ها از مسیر دیگری وارد بازار سیاه شوند. هنوز هیچ شرکت خصوصی حتی موفق به واردات واکسن نشده است که بگوییم از طریق آنها واکسن به بازار سیاه نشت کرده است. این واکسن‌ها نیز از طریق وزارت بهداشت تزریق و توزیع خواهند شد.

در اوایل شیوع کرونا می‌دیدیم که داروهای کرونا هم تقلبی در بازار سیاه عرضه می‌شود و به جرات می‌توان گفت که این واکسن‌ها هم تقلبی است.

 خطر جهش ویروس کرونا در کشور خودمان نیز وجود دارد

تاکنون کنترل مرز‌های آبی، هوایی و زمینی به خوبی انجام شده و از کلیه مسافران خارجی نیز تست کرونا گرفته می‌شود و علاوه بر پاسخ تست منفی کرونا که مسافران به همراه دارند، آن‌ها پس از ورود به کشور باید ۱۴ روز در منزل قرنطینه باشد. با توجه به اینکه کشور ما جغرافیای وسیع و تنوع اقوام دارد، خطر جهش ویروس کرونا در کشور خودمان نیز وجود دارد و نباید از این موضوع غافل شویم. تنها راه مقابله با ویروس جهش یافته کرونا نیز همانند قبل، رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی، استفاده از ماسک، فاصله گذاری، شست‌وشوی دست‌ها و شرکت نکردن در تجمعات و دورهمی‌هاست.

امتحانات دانشجویان مانند روال گذشته خواهد بود و تصمیم جدیدی در این خصوص گرفته نشده است. هر آزمونی را که دانشگاه صلاح بداند که باید حضوری باشد باید شرایط را برای حضور دانشجویان را فراهم کند تا دانشجویان بتوانند آزمون بدهند. اغلب دانشجویان ترجیح می‌دهند که امتحانات آنلاین باشد و وزارت بهداشت نیز به دلیل شیوع بیماری با دانشجویان هم نظر است ولی امتحانات عملی نیاز به حضور دارد. در دانشجویان علوم پزشکی از زمان برگزاری امتحانات به صورت مجازی می‌بینیم که میانگین معدل دانشجویان دو نمره افزایش داشته است.

حدود سی درصد دانشجویان ما حضور دارند در هر اتاق حداقل دو نفر حضور دارند. غذاها به صورت پک شده در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد و مواد ضد عفونی برای استریل کردن اتاق‌ها در اختیار دانشجویان قرار دارد. تست‌های سریع نیز در خوابگاه‌ها موجود است و فضای قرنطینه برای دانشجویان کرونا مثبت نیز فراهم شده است. همچنین دانشجویان پس از اتمام کلاس‌ها با انجام تست کرونا و منفی شدن تست اجازه دارند به شهر خود برگردند. خوشبختانه در خوابگاه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی مشکلی در این زمینه وجود ندارد.

خیر، تا کنون تصمیم نهایی برای برگزاری این آزمون در نظر گرفته نشده است و آزمون‌ها با توجه به شرایط بیماری برگزار خواهند شد.