به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، هزار وعده سازمان غذا و دارو، یکی وفا نکند! این، زبان حال گروهی از بیماران هموفیلی است که از حدود 3 ماه قبل به دلیل کاهش شدید توزیع فاکتور 9، با سختی‌های فراوانی مواجه شده‌اند و هر بار با خلف وعده این نهاد در تأمین و توزیع این داروی حیاتی، زخمی به زخم‌هایشان اضافه می‌شود. حدود دو ماه پس از وعده مدیر کل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو برای افزایش توزیع فاکتور 9، تماس گلایه‌آمیز بیماران درخصوص تداوم مشکلات توزیع این دارو و تشدید عوارض رنج‌آور ناشی از تأخیر در تزریق آن، باعث شد یک بار دیگر موضوع کمبود فاکتور 9 را پیگیری کنیم.

کمبود گاه و بیگاه فاکتور 9 که برخلاف دیگر فاکتورهای انعقادی "فاکتور 7 و 8" همچنان متکی به واردات است، اتفاق تازه‌ای برای بیماران هموفیلی نیست اما آنچه این بار باعث تشدید رنج آنها و اعتراضشان شده، طولانی شدن مشکل توزیع در چند ماه اخیر است.

درحالی‌که دو ماه قبل حیدر محمدی مدیر کل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو در تشریح علت کمبود فاکتور 9، به کاهش استحصال فاکتورهای خونی به دلیل کاهش جمع‌آوری پلاسما در شرایط خاص دوران کرونا اشاره کرده بود، این بار در بیان دلیل محقق نشدن وعده افزایش توزیع این دارو گفت: درباره فاکتور 9 مصرف ما بسیار بسیار پایین بود اما از حدود دو ماه قبل مصرف به دلایل نامعلومی بالا رفته است. این افزایش مصرف می‌تواند به دلیل پاندمی کرونا و افزایش مراجعه بیماران به مراکز درمانی یا دلایل دیگر اتفاق افتاده باشد، توزیع فاکتور 9 مطابق سهمیه قبل برای بیماران هموفیلی انجام می‌شود، با وجود افزایش مصرف، ما فاکتور 9 را به‌طور مرتب تأمین کرده و در اختیار داروخانه‌های بیمارستانی قرار می‌دهیم.

اما نتیجه مراجعه بیماران هموفیلی به داروخانه‌های عرضه‌کننده فاکتور 9 با آنچه آقای مدیر می‌گوید، تفاوت دارد، سهمیه ماهانه فاکتور 9 آن‌ها طبق روال قبل توزیع نمی‌شود و عدم تخصیص سهمیه اضطراری برای انجام عمل‌های جراحی هم چند ماه است باعث به تأخیر افتادن عمل‌ها و تشدید مشکلات بیماران شده.

محمدی در این خصوص گفت: چنانچه امکان تأمین فاکتور 9 وجود نداشته باشد، مراکز درمانی می‌توانند از خود پلاسما برای بیماران استفاده کنند. با توجه به اینکه پلاسمای کامل، تمام فاکتورهای خونی را در خود دارد، در مواقعی که فاکتورهای خونی مثل فاکتور 8، فاکتور 9 یا آلبومین در دسترس نباشد، معمولاً در بسیاری از مراکز درمانی از پلاسمای کامل خونی یا FFP به‌عنوان جایگزین برای بیماران استفاده می‌کنند. بنابراین اگر بیماران هموفیلی به فاکتور 9 دسترسی ندارند، از FFP به‌عنوان جایگزین استفاده کنند.

واکنش اعضای جامعه هموفیلی به صحبت‌های مدیر کل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو،‌ چیزی میان حیرت و افسوس است.

یک ضلع ماجرای کمبود توزیع فاکتور 9، بدون شک کانون هموفیلی ایران است، همان نهادی که بیماران انتظار داشته‌اند به نمایندگی از آنها پیگیر مشکل ایجاد شده در تأمین داروی حیاتی موردنیازشان باشد.

نازنین فرزادی فر رییس هیئت مدیره کانون هموفیلی ایران در مواجهه با نقل قول مدیر کل داروی سازمان غذا و دارو گفت: ما نمی‌توانیم به بیماری که یک عمر است دارد فاکتور 9 تزریق می‌کند، توصیه کنیم سوییچ کند روی تزریق FFP. خطر این کار این است که ممکن است بیمار inhibitor شود و اصلاً نتواند بعدها فاکتور را دریافت کند و معضلات بسیار زیادی برایش به وجود بیاید، بنابراین باید بگویم آقای دکتر این موضوع را به اشتباه مطرح کرده‌اند. آنچه ایشان درباره تزریق پلاسما در مراکز درمانی به آن استناد کرده‌اند، برای اختلالات مربوط به فاکتور 9 نیست. به عبارت دیگر، تجویز FFP یعنی بازگشت به 52 سال قبل!‌ 50 سال قبل بیماران ما FFP دریافت می‌کردند.

وی در پاسخ به بخش دیگری از صحبت‌های حیدر محمدی درخصوص افزایش میزان مصرف فاکتور 9 گفت: افزایش مصرف فاکتور 9 در 2 ماه گذشته که ایشان مطرح کرده‌اند، به این جهت بوده که بیماران 2 ماه سهمیه فاکتورشان را دریافت نکرده بودند. خب،‌ شاید بیماران خواسته‌اند این خلأ دارویی که در این مدت به وجود آمده را به نوعی جبران کنند.

فرزادی فر با اشاره به پشت پرده مشکل کمبود فاکتور 9 گفت: ما و معاونت درمان الان داریم این موضوع را همزمان پیگیری می‌کنیم. سازمان غذا و دارو هم دارد حقیقتاً کارش را خوب انجام می‌دهد. معضلی که نوبت قبل هم به آن اشاره کردم،‌ مشکلات ایجاد شده توسط شرکت‌های دارویی است، شرکت‌هایی که با استفاده از ارز واردات داروهای موردنیاز، یک سری داروی دیگر را وارد کرده بودند. مشکل واردات فاکتور 9 هم درواقع به نوعی نتیجه گروکشی این شرکت‌های دارویی بود که سازمان غذا و دارو را تحت فشار قرار دادند که شما به ما مجوز بدهید آن داروها را ترخیص کنیم، ما هم برایتان فاکتور 9 وارد می‌کنیم.

به گزارش فارس رییس هیئت مدیره کانون هموفیلی ایران در پایان اضافه کرد: در حال حاضر سهمیه بیماران به صورت حواله توزیع می‌شود و ما همچنان پیگیر رفع مشکلات موجود هستیم. ببینید، نمی‌توانم بگویم کمبود فاکتور 9 نیست. کمبود فاکتور 9 داشته و داریم. درواقع در این میان، یک ماه از سهمیه بیماران از دستشان رفته است. اما در تلاش هستیم شرایط به حالت عادی برگردد و سهمیه فاکتور 9 بیماران طبق روال همیشگی توزیع شود.