به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، نشست خودکشی درمانگران، نگاهی بین رشته‌‎ای توسط گروه جامعه‌شناسی پزشکی و سلامت انجمن جامعه‌شناسی ایران و انجمن انسان‌شناسی ایران با همکاری باشگاه اندیشه در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۴۰۳ برگزار شد.

در ابتدای این نشست حسن رفیعی روانپزشک و عضو کمیته روانپزشکی اجتماعی انجمن روانپزشکان ایران گفت: نگرشی که به در باب موضوع خودکشی رزیدنت‌ها دیده می‌شود بیشتر در شکل انکار است و باید به دنبال ابعادی غیر از نگرش پزشکی در این باب باشیم، باید به سبب‌شناسی خودکشی در مورد این جمعیت «رزیدنت‌ها و دستیاران و...» پرداخته شود. این روانپزشک با اشاره به داده‌های انجمن پزشکی امریکا به میزان بیشتر افسردگی در میان قشر و کادر سلامت نسبت به جمعیت عمومی اشاره داشت.

وی همچنین در سبب‌شناسی عمومی این مسئله با تاکید بر بی‌هنجاری، فساد، رکود اقتصادی و نابرابری و نزول مشارکت سیاسی و جامعه اتمی شده خودکشی آنها را تبیین نمود.

عضو کمیته روانپزشکی اجتماعی انجمن روانپزشکان ایران ادامه داد: در سطح میانه دسترسی به وسایل خودکشی و نابرخورداری‌ها هم موثر هستند، با توجه به یک فراتحلیل انجام شده در این زمینه، اقدام به خودکشی در افرادی که انفرادی کار می‌کنند و یا مصرف داروی بنزا و داروهای مشابه را دارند بیشتر است.

رفیعی در پایان اضافه کرد: همچنین با توجه به پرخطر بودن این رشته در بعد محیط کار و موضوع مولفه‌های شخصیتی افرادی که جذب این رشته می‌شوند، در سطح محیط کار استرس و قرارگیری در معرض اخبار ناگوار، رنج و عذاب بیماری و مرگ دیگران، دسترسی به دارو، انتظارات دیگران، عدم تعادل بین محیط کار و زندگی و عدم رضایت شغلی در خودکشی پزشکان موثر هستند. همچنین در سطح ویژگی‌های شخصیتی افرادی که جذب این رشته می‌شوند، کمال‌طلبی، وظیفه‌مندی، عدم تمایل به کمک گرفتن از متخصص و پرداختن به جزئیات را در خود می‌پرورانند.

وی با اشاره به نپرداختن و در دسترس نبودن تجربه زیسته اقشار خاص و اینکه اطلاعات کاملی از علت‌شناسی در میان نیست افزود: درک دقیق این مسئله در این قشر دشوار است، همچنین تنزل جایگاه پزشکی در میان مردم و تنزل منزلت پزشکان و در دسترس بودن اطلاعات دارویی و بی‌نیازی نسبی مردم به این گروه با توجه به وجود فضای اطلاعاتی مجازی و ادغام طب سنتی و همینطور آموزش‌های پزشکی «ایجاد عدم تناسب با انتظارات فرد تازه وارد به این رشته از خودش و مواجه شدن با شرایطی که انتظارش را نداشته است» همگی سبب ایجاد حس نارضایتی و ناکامی بیشتر در این قشر شده است.

وی افزود: از جمله اقدامات انجام شده در این زمینه برنامه ملی سلامت روان است که تعهدات سیاسی و منابع مالی برای آن در نظر گرفته شد و سبب شد در شبکه بهداشتی و درمانی دسترسی به روانشناس بالینی اضافه شود، این امر کمک‌دهنده است ولی کافی نیست. در این راستا با نگاه رویکرد سیستمی یعنی تغییر سیاست‌ها و قوانین همچون کشور امریکا برای کادر درمان و تغییر بسته‌های ساختاری و اشتراک اهداف و کارکرد سه سازمان نظام پرستاری، نظام روانشناسی و نظام پزشکی کارساز است. از آنجایی که در جامعه پزشکی در کل دنیا سیستم مشکلات بسیاری دارد و مداخله در آن دشوار است باید با آزمون و پایلوت پیش رفت.

همچنین حمید یعقوبی دکتری روانشناسی بالینی و دانشیار روانشناسی بالینی از دانشگاه شاهد و رئیس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی نیز با اشاره بر روند نزولی نرخ خودکشی در کل دنیا و مقایسه با روند افزایشی در ایران طی ۲۰ سال اخیر به آمارهای مربوط به خودکشی و بحث داغ ننگ خودکشی اشاره کرد و گفت: پژوهشی وجود دارد که در آن به دسته‌بندی‌های مختلفی از مسائل بین فردی، عوامل کلان اجتماعی و عوامل اجتماعی مربوط به خودکشی پرداخته شده بود و طبق این پژوهش خودکشی تنها قابل تقلیل به فرد نیست و باید به مسائل کلان مربوط به آن هم پرداخت، ضمن اینکه نگرش مردم به پزشکان هم تغییر کرده و جایگاه آنها دچار تنزل شده است.

وی در پایان افزود: مدل برنامه پیشگیری از خودکشی دانشگاه کالیفرنیا و اثربخشی این مدل بر غربالگری دانشجو و رزیدنت‌ها به صورت مرتب قابل تئجه است، کمک گرفتن پزشک از متخصص و پزشکان دیگر، محدویت دسترسی به ابزار کشنده، آموزش افراد کلیدی و ارتقای سواد پیشگیری و نشانه‌شناسی خودکشی و اجرای طرح بتا «بپرس، ترغیب کن و ارجاع بده یا همانQpr» در این برنامه پیشگیری از خودکشی وجود دارد. خبرآنلاین