به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، پوریا عادلی در یادداشتی به بررسی نتایج تحقیقات علمی در خصوص کاهش ابتلا به سرطان معده پرداخت.

در سال ۲۰۱۱ یک تیم تحقیقاتی چینی شروع به بازدید تقریبا ۱۰۰۰ روستا در استان Shandong کرد تا یک آزمایش بی سابقه برای پیشگیری از سرطان را آغاز کنند. در این آزمایش بیش از ۱۸۰،۰۰۰ نفر مورد یک تست ساده تنفسی قرار گرفتند که نشان داد، مانند بیشتر جمعیت‌های جهان بیش از نیمی از آن‌ها باکتری Helicobacter pylori را در دستگاه گوارش خود دارند. این باکتری که به خاطر ایجاد التهاب و زخم معده مشهور است به بیشتر موارد سرطان معده «که ۷.۷ درصد از کل مرگ‌های ناشی از سرطان را شامل می‌شود» مرتبط شده است.

این تیم به حدود نیمی از افرادی که به این باکتری مبتلا بودند یک دوره کوتاه آنتی بیوتیک دادند تا این باکتری از دستگاه گوارش آن‌ها حذف شود. سپس منتظر ماندند.

بیش از یک دهه بعد این گروه گزارش می‌دهد که این مداخله ساده خطر ابتلا به سرطان معده در گروه درمان شده را ۱۳ درصد کاهش داده است. برای کسانی که به طور موفقیت آمیزی باکتری H. pylori کاملا حذف شده بود کاهش خطر حتی به ۱۹ درصد می‌رسد. این تیم در تاریخ ۳۰ جولای در Nature Medicine گزارش داد که با توجه به جمعیت کل کشور چین «می توان به طور معقول انتظار داشت که با درمان H. pylori هر ساله از بروز بیش از ۸۵،۰۰۰ مورد جدید سرطان در چین جلوگیری شود.»

مطالعات کوچک در گروه‌های تحت کنترل نشان داده اند که حذف H. pylori از بدن خطر سرطان را کاهش می‌دهد و یک مطالعه غیر رسمی جمعیتی در ژاپن نیز این موضوع را تایید می‌کند، اما آزمایش کنترل شده که به صورت تصادفی در چین انجام شده به گفته دیگر محققان، قانع کننده‌ترین شواهد تا به امروز است که نشان می‌دهد تلاش‌های گسترده برای غربالگری و ریشه کنی این باکتری ارزشمند خواهد بود.

Shria Kumar، متخصص گوارش و اپیدمیولوژیست بالینی در دانشگاه میامی درباره این پژوهش می‌گوید: اعتبار سنجی نتایج تحقیقات قبلی اهمیت زیادی دارد.

در دهه ۱۹۸۰ دو پزشک استرالیایی ارتباط بین عفونت‌های معده‌ای H. pylori و زخم‌های معده را کشف کردند که درمان این بیماری‌ها را متحول کرد و به همین علت در سال ۲۰۰۵ این دو پزشک جایزه نوبل دریافت کردند ارتباط این باکتری با سرطان معده هنوز ناشناخته است به گونه‌ای که تنها درصد کمی از میلیارد‌ها انسان مبتلا به این باکتری دچار سرطان معده می‌شوند و به دلایلی که هنوز به خوبی درک نشده بیشترین تراکم جمعیتی این بیماری در شرق آسیا آمریکای لاتین و اروپای شرقی دیده می‌شود. با این حال ارتباط این باکتری با سرطان به اندازه کافی قوی بود که یک گروه به رهبری Kai-Feng Pan، اپیدمیولوژیست بیمارستان و مؤسسه سرطان دانشگاه یکن مزایای ریشه کنی این باکتری از دستگاه گوارش را در بزرگترین مطالعه کنترل شده آزمایش کنند.

حدود ۱،۱۰۰،۰۰۰ روستایی که تست H. pylori آن‌ها مثبت بود به دو گروه مطالعاتی تقسیم شدند. گروه که هدف ریشه کنی در آن‌ها دنبال می‌شد یک دوره ۱۰ روزه دارویی شامل آنتی بیوتیک‌ها و دارو‌های کاهش دهنده اسید معده دریافت کردند که این دوره دارویی باکتری را در ۷۳ درصد از شرکت کنندگان حذف کرد گروه دیگر هیچ آنتی بیوتیکی دریافت نکردند.

حدود ۱۲ سال بعد ۳۵۴ مورد سرطان معده در گروهی که هدف ریشه کنی در آن‌ها دنبال می‌شد و ۳۹۹ مورد ابتلا در گروه دیگر ثبت شد. همچنین ۲۸۲ مورد سرطان در میان ۸۰،۰۰۰ روستایی که تست H. pylori آن‌ها منفی بود، مشاهده شد.

کاهش خطر سرطان معده برای افرادی که در آغاز مطالعه سن آن‌ها زیر ۴۵ سال بود به طور قابل توجهی بیشتر بود. کسانی که به طور کامل حذف باکتری را تجربه کرده بودند کاهش ۳۵ درصدی ابتلا به سرطان معده و ۴۳ درصدی مرگ و میر در جمعیت شان اتفاق افتاد.

نتایج درمان آنتی بیوتیکی برای افراد بالای ۴۵ سال که انتظار می‌رفت باعث کاهش بروز و مرگ و میر ناشی از سرطان معده شود مطلوب نبود. به همین علت محققان معتقدند که مداخله در اوایل زندگی ممکن است برای جلوگیری از پیشرفت پیش سرطانی بیماری لازم باشد.

درمان ریشه کنی ممکن است تأثیر بیشتری نسبت به آنچه که به نظر می‌رسد داشته باشد به پیشنهاد هیئت‌های بررسی اخلاقی مطالعه گروه کنترل گروهی که دوره دارویی آنتی بیوتیکی نداشتند برخی درمان‌هایی شامل یک داروی ضدالتهابی به نام بیسموت سیترات هر bismuth citrate برای علائم ورم معده دریافت کردند این دارو نیز نشان داده که توانایی از بین بردن H. pylori را دارد چند به اندازه آنتی بیوتیک‌ها مؤثر نیست.

Kai-Feng Pan و همکارانش گزارش دادند که ۱۵ درصد از افرادی که داروی بیسموت سیترات را مصرف کردند عفونت H. pylori تحت تاثیر دارو از بین رفت. در واقع به آن‌ها دارویی داده اند که ممکن است H. pylori را در گروه کنترل از بین ببرد که احتمالاً مزیت حذف H. pylori. در نتایج بررسی میزان ابتلا به سرطان معده را در گروه درمان شده با آنتی بیوتیک را کاهش داده است.

Alexander Ford از دانشگاه لیدز University of Leeds که متاآنالیز‌هایی در مورد مطالعات سرطان معده انجام می‌دهد، معتقد است که با ادامه مسیر گروه Kai-Feng Pan، اثر پیشگیری از سرطان افزایش خواهد یافت.

وی افزود: کاهش ۱۳ درصدی خطر نسبتاً کم است، اما اگر یک استراتژی به شیوه ریشه کنی H. pylori در کل جمعیت چین اعمال شود پتانسیل عظیمی برای کاهش ابتلا و مرگ و میر ناشی از سرطان معده خواهد داشت.

در ژاپن که سومین نرخ بالای سرطان معده در جهان را دارد بسیاری از مردم به طور منظم چکاپ‌های سلامتی انجام می‌دهند که شامل آزمایش آنتی بادی‌های H. pylori می‌باشد. پس از آشکار شدن افراد مبتلا بسیاری از آن‌ها درمان می‌شوند - ۸.۵ میلیون نفر بیمار شناسایی شده از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹، ممکن است توضیح دهد چرا مرگ‌های ناشی از سرطان معده در ژاپن از ۵۰،۰۰۰ مورد سالانه در دهه ۲۰۰۰ به ۴۲،۳۰۰ مورد در سال ۲۰۲۰ کاهش یافته است.

بر اساس این داده‌ها یک مطالعه مدل سازی به رهبری Akiko Kowada پزشک و پژوهشگر اقتصاد سلامت در دانشگاه Kitasato نشان می‌دهد که در طول عمر پیش بینی شده این ۸.۵ میلیون بیمار ریشه کنی این باکتری از بروز بیش از ۲۸۴،۰۰۰ مورد سرطان معده حده و ۶۵،۰۰۰ مرگ مرتبط جلوگیری خواهد کرد و ۳.۷۵ میلیارد دلار در هزینه‌های بهداشتی صرفه جویی خواهد کرد.

Kowada و همکارانش در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۱ در مجله Helicobacter منتشر شد نتیجه گرفتند که نتایج این تحقیق به شدت از ترویج استراتژی ریشه کنی H. pylori برای همه گروه‌های سنی در کشور‌های با شیوع بالای این بیماری حمایت می‌کند. از آن زمان او مدل سازی‌های اضافی انجام داده است که نشان می‌دهد در راستای مطالعه روستا‌های آزمایش شده در چین هدف گذاری افراد جوان‌تر بهترین اثر بخشی هزینه را خواهد داشت.

اگرچه سرطان معده در ایالات متحده مشکل بزرگی نیست، اما در برخی مناطق با شیوع بالا که استراتژی ریشه کنی در آن اجرایی خواهد شد، وجود دارد.

Kumar می‌گوید که او و همکارانش از سوابق اداره بهداشت سربازان برای ردیابی عفونت‌های H. pylori و سرطان معده استفاده کردند. این مطالعه نشان داد که اقلیت‌ها مهاجران و جمعیت‌های بومی آمریکا بیشتر در معرض خطر ابتلا و مرگ ناشی از سرطان معده هستند. همچنین با توجه به شیوع کم این سرطان در ایالات متحده غربالگری جمعیتی در اینجا منطقی نخواهد بود، اما غربالگری هدفمند می‌تواند بسیار مؤثر باشد.

 

یادداشت پوریا عادلی متخصص رادیوانکولوژی