به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، قبولی با سهمیه در دانشگاه‌های ایران مخصوصا در رشته‌های پررقابتی مثل پزشکی برای افراد عادی می‌تواند به‌نوعی حکم یک آرزو و معجزه را داشته باشد! اما وقتی کسی با رتبه ۱۷۰ هزار بر صندلی‌های پزشکی تکیه می‌زند همه معادلات را به‌هم می‌ریزد! چراکه این شخص به‌راحتی می‌تواند با کمترین فشار همچون یک ستاره در کلاس بدرخشد درحالی که با دست‌های پر از سهمیه وارد این عرصه شده!

حالا چندوقتی است ضرورت اصلاح و بازنگری سهمیه ورود به دانشگاه‌هابه‌ویژه دررشته‌های پرمتقاضی مجدد باروی کارآمدن دولت چهاردهم مطرح و به یکی از موضوعات مهم عرصه رقابت ورود به دانشگاه‌ها تبدیل شده است.

محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت هفته گذشته در آیین تکریم و معارفه معاون آموزشی وزارت بهداشت، بازنگری در سهمیه‌ها و تحقق عدالت آموزشی را از مهم‌ترین موارد مورد پیگیری خود دانست و این موضوع را یکی ازدلایل بی‌انگیزگی نخبگان و عدم تحقق عدالت آموزشی دانست و گفت: این سهمیه‌ها در طول زمان افزایشی بوده و در برخی رشته‌ها، پذیرش سهمیه‌ای دوسوم بوده است. از آنجایی که شنیده‌ها اخبارقابل تاملی ازحضوررتبه‌های بعضا چندده هزاری کنکوردررشته‌های پزشکی را می‌دادند.

برای بررسی صحت‌وسقم این ماجرا و بررسی ابعاد مختلف بحث سهمیه‌ها با هامون سبطی دبیر کمیسیون آموزش دیدبان شفافیت و عدالت به گفت‌وگو پرداختیم.

ما دو نوع سهمیه با مشمولیت عام و خاص در کشور داریم. سهمیه مناطق که سال‌هاست دررتبه‌های کنکور اعمال می‌شود همان سهمیه با مشمولیت عام است. ایراد بزرگ این سهمیه آن است که مسکنی برای مسئولانی است که به فکر ارتقای آموزشی مناطق محروم نباشند و مدام می‌خواهند غفلت‌های خود را در ایجاد حداقل‌های آموزشی و پرورشی درمدارس کشور به کمک این سهمیه‌ها رفع و رجوع کنند درحالی که هدف انقلاب این بود که همه ایرانیان از توانمندی سواد بهره‌مند باشند. 

خیر، زیرا ندانستن که با سهمیه جبران نمی‌شود. آسیب بزرگی که این سهمیه‌ها به افراد دارای سهمیه می‌زند این است که موهبت دانایی را از آنها می‌گیرد و بهشان یک رانت می‌دهد که در درازمدت باعث مشکلات اجتماعی و سیاسی شدیدی می‌شود، به‌طوری که اکنون عوارضش آن‌قدر در کشور زیاد شده کسانی که یک‌زمانی مدافع یا مسبب این سهمیه‌ها بودند اکنون به فکر چاره برای آن هستند. بنابراین درحال‌حاضر سهمیه مناطق هم مورد تایید و قابل دفاع نیست اما تا وقتی که حاکمیت و دولت‌ها در پی تحقق رسالت فلسفی و موضوعی خود یعنی ایجاد امکانات استاندارد در مناطق محروم نباشند، این سهمیه‌ها به‌عنوان یک مسکن، بودنش بهتر از نبودنش است.

در خصوص فرزندان عزیز شهدا و جانبازان شکی وجود ندارد که این افراد همیشه سزاوار یک پشتیبانی خاص هستند اما لزوما نباید این پشتیبانی به شکل سهمیه باشد بلکه می‌تواند به شکل پشتیبانی آموزشی، مشاوره‌ای و... باشد، همان چیزی که در آغاز جنگ تحمیلی در موسسه رزمندگان داشتیم و این موسسه بهترین مطالب و جزوات آموزشی کشور را داشت و آن را در اختیار رزمندگان، فرزندان شهدا و جانبازان قرار می‌داد. بنابراین برای تمام عزیزانی که شرایط خاص دارند دولت باید به صورت یکپارچه امکانات ویژه‌ای را در نظر بگیرد.

اخیرا شنیده شده که می‌خواهند برای افراد بااستعداد وتیزهوش شرکت‌کننده درالمپیادها سهمیه درنظربگیرند. ازطرفی دیگر چون در یک مصوبه کارشناسی نشده دانش‌آموزان دهم، یازدهم و دوازدهم مجبور شدند درامتحانات نهایی نمره پرستی به خرج بدهند و نمره بالاتر از ۱۹بگیرند تا بتوانند درکنکور سراسری موفق ظاهر شوند و باعث شده تا همه ساحت‌های آموزشی و پرورشی دوره متوسطه اول تحت‌الشعاع این نمره‌گرایی و تاثیر قطعی معدل قرار بگیرد و حالا برای این‌که از عوارض این مصوبه خارج شوند، دائما سهمیه‌های بیشتر با عناوین مختلف تصویب می‌شود. اکنون شنیده شده سهمیه دانش‌آموزان محروم المپیاد هم خواهیم داشت و فکر می‌کنم این مصوبه نیز تصویب شده یا در شرف تصویب است.

این سهمیه مشمول چه افرادی است؟

این سهمیه شامل افرادی است که در المپیاد شرکت می‌کنند و این خود یک مفسده است و نتیجه آن این که افراد دیگر به دلیل علاقه به یک رشته علمی وارد المپیاد آن نمی‌شوند و برای این وارد می‌شوند تا از سهمیه کنکور آن استفاده کنند. اینها یک دومینویی است که ابتدای آن یک خطایی انجام شده و خطاهای مکرر بعدی را به وجود می‌آورد.

هرجایی پای سهمیه به میان بیاید مفسده هم به وجود می‌آید بنابراین باید فضای مه‌آلودی که خیلی‌ها از آن سوءاستفاده می‌کنند از بین برود. بنده خودم همکلاسی داشتم که رتبه ۲ سهمیه رزمندگان بود اما رتبه ۱۰ بدون سهمیه بود یعنی این فرد بدون سهمیه هم بسیار رتبه خوبی داشت. در واقع بسیاری از این افراد صاحب سهمیه دارای هوش و استعداد و پشتکار بالایی هستند که بدون سهمیه هم جزو نخبگان کشور هستند اما با این فضای مه‌آلود به‌وجود آمده به این افراد نیز اجحاف می‌شود که همه اینها حاصل یک سیاستگذاری اشتباه بود که شاید در ابتدای سال‌های جنگ لازم بود اما ادامه آن و تبدیل‌کردنش به بیش از ۲۰ سهمیه فقط نشانه سوء مدیریت یا سوءاستفاده از یک قانونی بود که در خدمت نفع شخصی افراد قرار گرفت.

اکنون افراد با سهمیه تا چه رتبه‌هایی می‌توانند درپزشکی شرکت کنند؟

ما با مواردی روبه‌رو هستیم که خوشبختانه مربوط به سهمیه جانبازان و ایثارگران نیست بلکه به یک تبصره غیرقانونی ربط دارد که در دانشگاه آزاد به امضا رسیده که امضای سرپرست فعلی سازمان سنجش و رئیس فعلی کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی نیز ذیل آن درج شده است. این مصوبه به فرزندان اعضای هیأت علمی این امکان را می‌داد که در رشته‌های هم‌مقطع جابه‌جا شوند.