به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، در نگاه نخست، پزشکان به‌عنوان یکی از پردرآمدترین اقشار جامعه شناخته می‌شوند، اما بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که این پیش‌فرض عمومی، به‌ویژه در سال‌های اخیر، فاصله زیادی با واقعیت دارد. به گفته دکتر محمد رئیس‌زاده در گفت‌وگو با پالنا، دو تصور نادرست در محاسبات مسئولان، وضعیت جامعه پزشکی را تحت تأثیر قرار داده است: «این باور که وضعیت اقتصادی پزشکان عالی است و این برداشت اشتباه که افزایش تعرفه‌ها معادل افزایش دستمزد پزشکان است.» 

رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی با انتقاد از تصمیم‌گیری‌های نادرست شورای عالی بیمه سلامت، تأکید کرد: «تنها ۹ درصد از تعرفه‌ها به دستمزد پزشکان اختصاص دارد و مابقی آن مربوط به هزینه‌های هتلینگ، تجهیزات پزشکی و سایر موارد است. این در حالی است که بسیاری از تصمیم‌گیران این موضوع را نادیده گرفته و افزایش تعرفه‌ها را به‌عنوان بهبود وضعیت مالی پزشکان تعبیر می‌کنند. این برداشت‌های نادرست به یک بحران ساختاری در این حوزه دامن زده است.» 

دکتر علی شریفی، پزشک عمومی در یکی از مناطق محروم کشور، به پالنا می‌گوید:‌ «از بیرون، همه فکر می‌کنند پزشکان زندگی لوکسی دارند، اما واقعیت کاملاً متفاوت است. درآمد من، که پزشک عمومی هستم و روزانه بیش از ۲۰ بیمار را ویزیت می‌کنم، حتی کفاف هزینه‌های اولیه مطب را نمی‌دهد. به تازگی مجبور شدم دستیارم را تعدیل کنم تا بتوانم هزینه‌های جاری را بپردازم.» 

وی همچنین به ارزش ویزیت پزشکی اشاره کرد و گفت: «در حالی ویزیت پزشکی در کشورهای همسایه هفت تا ده دلار است که در ایران این عدد به‌شدت پایین است. هزینه تجهیزات، داروها، و ... هر روز افزایش می‌یابد، اما تعرفه ما هیچ تغییری نمی‌کند. این فشار مضاعف انگیزه کار را از پزشکان گرفته است.» 

او ادامه داد: «مشکل این است که بسیاری از مسئولان نمی‌خواهند یا نمی‌توانند واقعیت زندگی پزشکان را ببینند. افزایش تعرفه‌ها فقط یک عدد روی کاغذ است که سهم اندکی از آن به پزشکان می‌رسد. هزینه‌های مطب، مالیات، و سهم بیمه‌ها بیشتر از درآمد ماست. آیا واقعاً این انصاف است؟» 

برای درک عمق این بحران، دکتر رئیس‌زاده به آمارهایی اشاره کرد که نشان‌دهنده کاهش قدرت خرید پزشکان در یک دهه گذشته است. وی تصریح کرد: «حق‌الزحمه پزشکان از سال ۱۳۹۰ تا امروز از ۳۶ هزار تومان به ۸۱ هزار تومان افزایش یافته است، یعنی کمتر از سه برابر. این در حالی است که حداقل حقوق کارگران در همین بازه زمانی ۲۳ برابر شده است. آیا این وضعیت نشان‌دهنده رفاه پزشکان است؟ این کاهش ارزش دستمزد پزشکان، آنها را در وضعیت دشواری قرار داده است. به‌خصوص در حوزه ویزیت، ایران با رتبه ۱۰۲ در دنیا، وضعیت اسفباری دارد.» 

دکتر رئیس‌زاده افزود: «ارزش ویزیت پزشکان ایرانی، حتی در مقایسه با کشورهای همسایه، فاصله معناداری دارد. در حالی که در کشورهای اطراف، هزینه یک ویزیت معمولی بین ۷ تا ۱۰ دلار است، پزشکان ایرانی با تعرفه‌ای بسیار پایین‌تر فعالیت می‌کنند. این موضوع انگیزه خدمت در جامعه پزشکی را به‌شدت کاهش داده است.» 

بررسی وضعیت دستمزد پزشکان در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه نشان می‌دهد که ایران از استانداردهای جهانی فاصله قابل‌توجهی دارد. پزشکان در کشورهایی نظیر آلمان، فرانسه و آمریکا، بسته به تخصص خود، سالانه بین ۶۰ هزار تا ۳۰۰ هزار دلار درآمد دارند. حتی در کشورهای در حال توسعه‌ای مثل ترکیه و امارات نیز، ارزش ویزیت‌ها و دستمزدها بسیار بالاتر از ایران است. 

این تفاوت فاحش نشان‌دهنده نگاهی است که در ایران، بیشتر به فشار اقتصادی بر پزشکان دامن زده است تا ایجاد انگیزه برای ارائه خدمات بهتر. 

با توجه به آمار و تحلیل‌ها، جامعه پزشکی ایران با بحران دستمزد و کاهش ارزش خدمات خود روبه‌رو است. اصلاح نظام تعرفه‌گذاری و توجه به واقعیات اقتصادی پزشکان می‌تواند اولین گام در بهبود این وضعیت باشد. همان‌طور که دکتر رئیس‌زاده اشاره کرد: «باید نگاه مسئولان به جامعه پزشکی تغییر کند. ادامه این روند نه‌تنها به پزشکان، بلکه به کل نظام سلامت کشور آسیب خواهد زد.» 

در نهایت می‌توان گفت که رشد نامتناسب تعرفه‌ها و دستمزد پزشکان نسبت به سایر مشاغل، در کنار سوءتفاهم‌های مدیریتی، بحرانی جدی در نظام سلامت کشور ایجاد کرده است. اگر مسئولان و تصمیم‌گیران حوزه سلامت این هشدارها را جدی نگیرند، نه‌تنها کیفیت خدمات پزشکی کاهش خواهد یافت، بلکه مهاجرت پزشکان و کاهش اعتماد عمومی به نظام سلامت کشور نیز اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.