مراکز جامع سلامت، راهی به سوی یکپارچگی
پزشکان و قانون: در دنیای پیچیده امروز، تامین سلامت افراد، نه تنها از نظر جسمی بلکه در ابعاد روانی و اجتماعی، یک چالش بزرگ است که نیاز به همکاری و هم‌افزایی تمامی ارگان‌ها و نهادها دارد. با این حال، یکی از مسائل مهم در حوزه سلامت، جزیره‌ای عمل کردن ارگان‌ها و نهادهای مختلف است که سبب میشود این تلاش‌ها به جای اینکه یکپارچه و هم‌افزا باشند، متفرقه و غیرهم‌راستا شوند. این موضوع در شهر تهران، با توجه به جمعیت و پیچیدگی‌های اجتماعی آن، بیشتر نمایان است و ضرورت ایجاد یک سیستم جامع و هماهنگ برای ارتقای سلامت شهروندان را بیشتر از پیش آشکار می‌سازد.
چالش جزیره‌ای عمل کردن ارگان‌ها
دکتر محمد رئیس‌زاده، ریاست کل سازمان نظام پزشکی، در سخنانی مهم به نکته‌ای کلیدی اشاره کرد که می‌توان آن را ریشه بسیاری از مشکلات موجود در حوزه سلامت تهران دانست: «در این دنیای پیچیده تامین سلامتی روح، روان و جسم سنگین است و به تنهایی از هیچ ارگانی برنمی‌آید». وی تأکید می‌کند که هیچ‌یک از ارگان‌ها به تنهایی قادر به پاسخگویی به نیازهای سلامت جامعه نیستند و این نیاز به همکاری و مشارکت بین نهادها دارد.
در شرایط فعلی، ارگان‌های مختلف در تهران نظیر وزارت بهداشت، آموزش و پرورش، شهرداری و دیگر نهادها هر کدام برنامه‌های خود را در حوزه سلامت دارند. اما این اقدامات جزیره‌ای، به‌جای اینکه هم‌افزا و مکمل یکدیگر باشند، گاه به‌صورت موازی و حتی بدون هماهنگی پیش می‌روند که نه تنها نتیجه مطلوبی به همراه ندارد، بلکه مشکلات جدیدی را نیز ایجاد می‌کند. دکتر رئیس‌زاده نیز به درستی اشاره می‌کند که «اگر این مجموعه‌ها جزیره‌ای و دور از هم و حتی موازی کار کنند، کار پیچیده هم میشود و تقریبا ما درگیر چنین وضعیتی در شهر تهران هستیم.»
لزوم مدیریت یکپارچه و جامع سلامت در تهران
یکی از راه‌حل‌های پیشنهادی برای رفع این مشکل، ایجاد «مدیریت یکپارچه و جامع سلامت» در تهران است. دکتر رئیس‌زاده اشاره می‌کند که «ایجاد مرکز جامع و یکپارچه شهر تهران لازم است». این مرکز می‌تواند به عنوان یک نهاد هماهنگ‌کننده و مدیر، تمامی ارگان‌ها و نهادهای مرتبط با سلامت را تحت یک چتر مشترک قرار دهد و از جزیره‌ای عمل کردن آنها جلوگیری کند. این امر می‌تواند به کاهش تداخل‌ها، کاهش هدررفت منابع و افزایش کارآیی در تلاش‌های سلامت منجر شود.
در این راستا، دکتر رئیس‌زاده از تشکیل «شورای هماهنگی بهداشت با مشارکت همه ارگان‌ها» به عنوان یک گام مثبت در جهت همکاری میان ارگان‌های مختلف یاد می‌کنند، اما متأسفانه برخی از دستگاه‌ها همکاری لازم را نداشته‌اند. این امر نشان‌دهنده لزوم توجه بیشتر به ایجاد ساختارهای قانونی و اجرایی برای همکاری بهتر و هم‌افزایی ارگان‌ها است.
برای ایجاد چنین مرکزی در تهران، چند اقدام کلیدی می‌تواند مؤثر باشد که یکی از آنها نگاه مشارکتی در واگذاری وظایف وزارت بهداشت است. وزارت بهداشت باید وظایف خود را با نگاه مشارکتی به سایر ارگان‌ها واگذار کند و در این راستا شهرداری تهران می‌تواند به عنوان نهاد اجرایی در سطح شهر نقش محوری داشته باشد. در بسیاری از کشورهای پیشرفته، مسئولیت‌های سلامت شهری به شهرداری‌ها واگذار شده است و این مدل می‌تواند برای تهران نیز مفید باشد.
اقدام دیگر تمرکز بر سلامت روان است. در شرایط فعلی که جامعه با چالش‌های اجتماعی و روانی متعددی مواجه است، «سلامت روانی» به عنوان یکی از ارکان مهم سلامت عمومی باید در اولویت قرار گیرد. دکتر رئیس‌زاده تأکید دارند که «سلامت روانی مردم در شهر موضوع گسترده‌ای است»، و در شرایطی که «مردم از حال هم خبر ندارند»، ضروری است که سیاست‌ها و برنامه‌های حمایتی در این زمینه با همکاری تمامی ارگان‌ها به صورت جامع و یکپارچه اجرا شود.
حمایت از هم‌افزایی بین بخشی نیز اقدام بعدی است. یکی از نقص‌های عمده در سیستم کنونی، نبود هماهنگی و مشارکت بین بخشی است. به گفته دکتر رئیس‌زاده، «نقص کار ما مشارکت و هماهنگی بین بخشی است» و برای پیشبرد اهداف سلامت در تهران، باید تلاش کرد که تمامی دستگاه‌ها ذیل چتر شهرداری تهران هماهنگ شوند تا اقدامات مؤثری در ارتقای سلامت شهر و شهروندان انجام شود.
در نهایت می‌توان گفت که جزیره‌ای عمل کردن ارگان‌ها در حوزه سلامت، به‌ویژه در شهر تهران که با مشکلات پیچیده‌تری در این زمینه مواجه است، مانع از ارتقای کیفیت سلامت و بهبود وضعیت عمومی میشود. برای حل این مشکل، ایجاد یک مرکز جامع و یکپارچه سلامت، همراه با مشارکت تمامی نهادهای مرتبط، امری ضروری به نظر می‌رسد. با مدیریت هماهنگ و یکپارچه، می‌توان به‌طور مؤثرتر و کارآمدتر به نیازهای سلامت شهروندان پاسخ داد و به سوی جامعه‌ای سالم‌تر و هماهنگ‌تر حرکت کرد.
پایان پیام/
محسن طاهرمیرزایی
نظر خود را بنویسید