پایگاه خبری پزشکان و قانون؛

اعتماد اعضای جامعه به یکدیگر و به نظام حاکم قسمت عمده‌ای از سرمایه ارزشمند اجتماعی  در هر جامعه است. این سرمایه اجتماعی زیر ساخت توسعه اقتصادی و مقدمه آن در تمام بخش‌ها و عامل اصلی تاب‌آوری مردم و عوامل اجرایی در مقابل مشکلات و بحران‌هاست. سرمایه اجتماعی، مکمل سرمایه اقتصادی است که اگر به خوبی شکل نگیرد سازمان تهی می‌شود و توانایی اش را برای شکل‌دهی به ثروت اجتماعی از دست می‌دهد.

‌سرمایه اجتماعی بر مفاهیمی چون صداقت، همبستگی، فداکاری، استقامت و... استوار است و فضای کلی جامعه را تشکیل می‌دهد.

 سرمایه اجتماعی روح حاکم بر ‌جامعه است و جامعه‌ای سالم است که بین افراد جامعه حس اعتماد، دوستی و صداقت ساری و جاری شود.

 سرمایه اجتماعی مقدمه توسعه ملی و فرهنگی است. اگر سرمایه اجتماعی جامعه‌ای بالا برود، تصمیمات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ساده‌تر عملی می‌شوند.

 سرمایه اجتماعی ‌زمینه ساز رابطه سالم بین مردم با یکدیگر و رابطه درست مردم و حاکمیت و مدیریت است.

 سرمایه اجتماعی همکاری، اعتماد و ارتباط بین نهاد‌ها و افراد و مدیران جامعه را ارتقا می‌دهد.

سرمایه اجتماعی متغیر مستقلی است که بر بسیاری از متغیر‌ها از جمله، انسجام، همبستگی، هویت و ثبات سیاسی تأثیر مستقیم دارد.

  اعتماد اجتماعی یکی از شاخص‌های مهم سنجش سرمایه اجتماعی است. اعتماد در چند سطح تعریف می‌شود؛ اعتماد «بین اشخاص» به معنای اعتماد داشتن مردم به همدیگر، اعتماد میان اصناف و مشاغل و اعتماد میان نهاد‌ها و دستگاه‌ها با یکدیگر که چنانچه هر کدام از اینها خدشه‌دار شود بقیه نیز دچار خدشه می‌شوند.

روابط اجتماعی صمیمانه، مشارکت اجتماعی، مشارکت سیاسی و دیگر‌خواهی و توجه به همنوعان، حاصل وجود «اعتماد» در جامعه‌ است.

 توسعه سرمایه اجتماعی با گسترش فضای همکاری و مشارکت پذیری در جامعه افزایش می‌یابد. هر چه زمینه فعالیت مردم و مشارکتشان در کار‌ها بالا رود مانند تشکل‌های صنفی و محلی، سرمایه اجتماعی افزایش می‌یابد. تلاش برای افزایش سرمایه اجتماعی کار ساده‌ای نیست و‌‌ باید در بالاترین سطوح جامعه برای آن برنامه‌ریزی کرد. این امر امری بلند مدت است که باید همه بخش‌ها برای آن برنامه‌ریزی کنند تا به طور مداوم بازآفرینی و رشد داشته باشد متاسفانه گاهی در مدیریت کلان کشور و حتی در نهادها و ادارات و سازمان‌ها این امر مورد غفلت واقع شده و نه تنها برنامه‌ای در جهت ارتقاء اعتماد و سرمایه اجتماعی ندارند بلکه از آنچه موجود هست هم مراقبت کافی بعمل نمی‌آید که هیچ بلکه با تمام قوا سعی در تخریب آن می‌کنند.

  بالابردن حسن ظن یکی از زمینه‌هایی است که رسانه‌ها و کارکرد درست مسئولین و دولتمردان  و قانون‌گزاران در ایجاد ان نقشی جدی دارند و باید همه‌ تلاش کنند حسن ظن مردم را بالا ببرند.

همه ما باید بدانیم اگر اعتماد اجتماعی لطمه بخورد، به سادگی بازسازی نمی‌شود و متاسفانه برگرداندن آن به حالت عادی هزینه و زمان زیادی دارد. عدالت و تضمین منافع مردم از عوامل ایجاد اعتماد اجتماعی است و اگر مردم معتقد باشند که عدالت تأمین می‌شود اعتمادشان تقویت می‌شود.  همینطور‌ آگاهی‌بخشی از واقعیت‌های جامعه و تقویت حس مسئولیت مردم نسبت به جامعه در افزایش سرمایه اجتماعی مؤثر است.

 اگر بتوانیم در مردم احساس مشارکت در کار‌ها را ایجاد کنیم، احساس همدلی و همیاری در آن‌ها ایجاد می‌شود که تأثیر بسزایی در رشد سرمایه اجتماعی خواهد داشت.

‌رسانه‌ها نیز با برنامه‌ریزی درست و اصولی می‌توانند همکاری، همدلی، نوع‌دوستی و تعهد ملی و   حس همزیستی مسالمت آمیز‌ را تقویت کنند و در این راه استفاده از نماد‌های ملی و شخصیت‌های ملی می‌تواند در تحقق این هدف بسیار مؤثر باشند. تعامل بین بخش‌های اجرایی جامعه مدیران‌ رسانه‌ها و قانونگزاران‌ ضروری است. ما باید‌ به این مهم بپردازیم که هم مدیران ارشد،‌ هم‌ دست‌اندرکاران رسانه و هم مسئولین اجرایی و قانون‌گزاران  بتوانند درک بهتری از راه‌های افزایش سرمایه اجتماعی داشته باشند.

بدترین اقدام و روش برای ایجاد اعتماد بین مردم، عدم صداقت، فرافکنی،  توجیه مشکلات، دروغ،  عوام فریبی، وعده‌های غیر قابل اجرا، سخنرانی‌های بدون مطالعه و پشتوانه اجرایی تخریب یک قشر و تعریف از قشر دیگر، توپ را به میدان دیگران انداختن ، شانه خالی کردن از بار مسئولیت، مقصر قلمداد کردن دیگران در بروز مشکلات و موارد مشابه است که اثرات موقتی داشته ولی در درازمدت باعث تخریب اعتماد و از دست رفتن سرمایه‌های اجتماعی می‌گردد.