به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، ایرج فاضل در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران به تشریح روند آغاز اهدای عضو در کشور پرداخت و گفت: داستان پیوند اعضا در ایران بسیار جالب است به‌طوری که در دهه‌های اخیر به تدریج شکل گرفته و این موضوع امری افتخار آمیز است.

وی افزود: زمان اول انقلاب در فاصله کوتاهی با جنگ تحمیلی مواجه شدیم و مسائل پزشکی به مجروحان جنگی اختصاص داشت. هرچند مشکلاتی که در سایر زمینه‌ها بروز می‌کرد کم اهمیت نبود. یکی از مسایل و مشکلات آن دوران موضوع دیالیز بیماران کلیوی بود. از آنجایی که همه اقلام مورد نیاز آن‌ها از خارج از کشور تامین می‌شد، عده‌ زیادی از بیماران جان خود را از دست می‌دادند و فکر کردیم اگر پیوند کلیه انجام شود، می‌توان این بیماران را نجات داد بنابراین پیوند کلیه در بحبوحه جنگ آغاز شد و به‌تدریج چون عمل موفقی بود این اقدام از سوی بیماران مورد استقبال قرار گرفت و پیوند کلیه به‌تدریج شروع شد. در عین حال پزشکانی در این حوزه پرورش یافتند و خوشبختانه هیچ بیماری به خارج از کشور منتقل نمی‌شد.

پدر اهدای عضو ایران ادامه داد: امروز پیوند کلیه در تمام استان‌ها انجام می‌شود و بیماران ما ناچار نیستند برای این اعمال پیشرفته به خارج از کشور بروند. در حوزه پیوند کلیه از آنجایی که انسان دو کلیه دارد می‌تواند یکی را هدیه کند و ما از این طریق پیوند فامیلی را پیش می‌بردیم. یکی از منابع عضو افرادی هستند که دچار مرگ مغزی می‌شوند که متاسفانه در کشور تعدادشان زیاد است.  این موضوع نیازمند قانون و فتوای شرعی بود که حضرت امام (ره) به عنوان اولین فقیه شیعه این فتوا را صادر کردند. دو هفته قبل از وفاتشان این موضوع، خدمت‌شان ارائه شد و به سهولت این فتوا را دادند که این موضوع راهگشای این پیوند عضو بود.

فاضل گفت: وقتی این تقاضا خدمت حضرت امام (ره) تقدیم شد کمتر از نیم ساعت چندین سوال فرمودند و این فتوا به دست ما رسید. ایشان سوالاتی پرسیدند و ما توضیح دادیم که امکان تشخیص قطعی و مسلم مرگ مغزی وجود دارد، قانون هم باید در مجلس مصوب می‌شد که متاسفانه بنابر دلایل سستی دو بار در مجلس رد شد و بالاخره بار سوم تصویب شد سپس در شورای نگهبان دچار مشکل شد که با کمک بزرگان حل شد و امروز سال به سال با کوشش تیم بزرگ پزشکان و فعالان این قسمت وضعیت ما بهتر از سال گذشته است و هرسال در حال پیشرفت هستیم.

وی با اشاره به برگزاری جشن نفس گفت: مردم ما مردمی شریف، با گذشت و بسیار بزرگواری هستند. در سال‌هایی که جشن نفس برگزار می‌شد، یکی از پراحساس‌ترین و شکوهمندترین گردهمایی‌هایی بود که من به عمرم تجربه کردم. انسان و مادری را می‌بینیم که عزیزی را از دست داده اما با کمال بزرگواری در آن لحظات دردناک تصمیم‌ می‌گیرد. افتخاری بالاتر از این نیست که یک مادر و یا پدر جان تعدادی انسان را نشان دهد. جان یک نفر را نجات دادن به معنای نجات دادن جان همه انسان‌هاست. در عین حال با هیچگونه تشکری نمی‌توان از کار بزرگ تیم‌های پیوندی آنطور که شایسته است، قدردانی کرد. آن‌ها در نجات جان انسان‌ها شریک هستند. گروه عظیمی کار می‌کنند تا امکان قرار دادن یک عضو در بدن یک فرد امکان پذیر باشد.

امید قبادی قائم مقام مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان نیز درباره جزییات جشن نفس که قرار است در ۳۱ اردیبهشت ماه برگزار شود، ‌گفت: امسال هفدهمین سالی است که انجمن اهدای عضو ایرانیان جشن نفس را برگزار می‌کند البته چند سالی است که علاوه بر جشن نفس، هفته نفس را هم داریم که امسال از ۲۵ تا ۳۱ اردیبهشت ماه را هفته نفس اعلام کردیم. با توجه به اینکه با شب‌های قدر مقارن شد، از ۲۸ تا ۳۱ مقدمات طرحی را با عنوان شهر نفس فراهم کردیم.

وی اظهار کرد: یکی از بخش‌های فعالیت شهر نفس این است که شهر و کشور رنگ و بوی اهدا به خود بگیرد. بر همین اساس با کمک فرهنگسرای مترو و سازمان زیباسازی شهرداری در ۱۶ ایستگاه پرتردد مترو و... محصولات فرهنگی اهدای عضو را مشاهده می‌کنید. تیزرهای تبلیغاتی را به‌صورت مداوم از صدا وسیما مشاهده خواهیم کرد و روز ۳۱ اردیبهشت که روز ملی اهدای عضو است، جشن نفس با حضور مشاهیر موسیقی و سینمای کشور اجرا می‌شود اما بدون حضور تماشاگر برای رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی برگزار می‌شود. مردم به‌صورت آنلاین می‌توانند جشن را ببینند و یکی دو روز بعد هم بخش‌هایی از این برنامه از صدا و سیما پخش می‌شود.

قبادی اضافه کرد: یکی از مشکلاتی که در مسیر و فرآیند اهدای عضو در کشور داشتیم، انتقال ارگان‌ها و اعضای مختلف به صورت هوایی بوده است. فرد مرگ مغزی می‌تواند پنج تا هشت ارگان حیاتی اهدا کند. همچنین با اهدای یک  تا ۵۳ نسج می‌تواند یک تا ۵۳ نفر را از معلولیت نجات دهد، اما این‌ها قابل نگهداری نیستند و باید سریعا پیوند شوند. باید توجه کرد که بعد از برداشت ارگان‌های حیاتی، نمی‌توان آن‌ها را ذخیره کرد و باید در یک زمان معین به سرعت به فرد نیازمند پیوند شوند اما درباره بافت و نسوج اینطور نیست. درباره ارگان‌هایی مانند قلب و ریه از زمانی که از بدن جدا می‌شوند، بین ۴ تا ۶ ساعت برای پیوند و دو تا سه ساعت برای انتقال آن‌ها زمان داریم. این زمان برای کبد، روده و لوزالمعده بیشتر است بنابراین بیشترین مشکلی که برای انتقال ارگان داریم، در حوزه قلب و ریه است.

قائم مقام مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان گفت: فرض کنید در بوشهر یک فرد مرگ مغزی زیر ۲۰ سال داریم که خانواده رضایت دادند و با توجه به محدودیت در مراکز قلب و ریه در کشور که فقط در چند استان کلان کشور مستقر هستند، واحد تخصیص وزارت بهداشت قلب این فرد را به مرکز پیوند قلب در تهران یا مشهد تخصیص می‌دهد. حال با دو سه ساعت وقت نمی‌توان زمینی قلب را فرستاد و از طریق ناوگان هوایی مسافربری نیز نمی‌توان این اقدام را انجام داد. در نتیجه این کار فقط از طریق یک جت اختصاصی شدنی است.

به گزارش ایسنا وی در پایان اضافه کرد: بر همین اساس به وزارت بهداشت پیشنهاد دادیم که سامانه‌ای را برای انتقال هوایی ارگان پیش‌بینی کند تا بتوانیم قلب و ریه را کمتر از دو ساعت به مراکز برسانیم. خوشبختانه با تلاش وزارت بهداشت زیرساخت‌های این اقدام آماده و در سال ۱۳۹۸ کمتر از ۲۰ قلب ارسال و پیوند زده شد که در سال ۱۳۹۸ این اقدام، یک مانور آزمایشی بود که ایران هم نشان دهد که می‌تواند سیستم انتقال هوایی داشته باشد. امیدواریم در از نیمه دوم سال ۱۳۹۹، بتوانیم با انتقال هوایی ارگان، خسران کمتری درباره اعضای قابل پیوند داشته باشیم و بیماران بیشتری نجات پیدا کنند.