آنچه پرداخت می‌شود مالیات است یا باج و خراج؟
در تقویم مناسبت‌های کشور روزی به نام «مالیات» نام‌گذاری شده است که می‌تواند در ذهن مخاطبان تعابیر و گمانه‌های بسیاری را بر‌انگیز. اما شاید برای هیچ گروه حرفه‌ای به اندازه جامعه پزشکی که در چند سال اخیر از این بابت مورد تعرض و بی‌احترامی سیاستگذاران قرار گرفته است، این روز خاطرات تلخ را زنده نکند.
بر طبق لغت نامه دهخدا، «خراج» مالی است که پادشاهان از رعایا می‌گیرند. ولی در تعاریف حقوقی، «مالیات» سهمی است که شهروندان به حاکمیت می‌پردازند تا خدمات عمومی و امنیت و ثبات آنان برای گسترش کسب و کارها و آرامش محیط کار و زندگی را فراهم آورد و میزان آن بر اساس قواعد علم اقتصاد و نه سلیقه سیاستگذار تعیین می‌شود.
حال سوال این است که آنچه پرداخت می‌شود، دقیقا چیست؟ «مالیات» یا «خراج»؟
اول: در جوامع مالیات‌محور هیچ‌کس حق ندارد در مورد مالیات دروغ بگوید؛ نه شهروندان و نه حاکمان.
اما در یک وضعیت خراج‌گیری، خراج‌ستان و اعوان و انصارش به خود حق می‌دهند تا بخواهند برای تحت فشار گذاشتن گروه یا گروه‌هایی دروغ بگویند. وقتی به دروغِ بزرگِ «فرار مالیاتی ۷۰۰۰ میلیاردی پزشکان» از این منظر نگریسته شود، مفهوم خاص خود را پیدا می‌کند و معنی می‌یابد.
دوم: خراج از رعایا ستانده می‌شود. یعنی آنکه از ابتدا آنان فرودست فرض شده و گرفتن مال از او برای خراج‌ستان مسئولیتی پدید نمی‌آورد و «رعیت» نیز وظیفه انجام داده است. همین و بس.
درحالیکه مالیات (tax) برای مالیات‌ستان مسئولیت‌آور است؛ زیرا مالیات‌دهنده «شهروند» است و رعیت نیست و حق پرسش و مطالبه دارد تا بداند که او و جامعه چه خدمات و سرویس‌هایی در ازای پرداخت مالیات دریافت خواهند کرد.
سوم: مالیات‌ستانی مدرن دارای پایه‌های مبتنی بر علم اقتصاد و دانش محور است و هدف از آن ایجاد تعادل در در‌آمدها و هزینه‌های گروه مختلف اجتماعی و شغلی است تا ضمن برقراری عدالت اجتماعی و خدمات مناسب کسب و کار‌های نیز رونق داشته و چرخش اقتصادی ممکن باشد.
ولی خراجگیر فقط به جیب گشاد و سوراخ پرناشدنی خود نگاه می‌کند و کاری به اصول علمی ندارد. جریان سه برابر شدن مالیات مشاغل در سال ۹۳ نمونه‌ای از شیوه خراج‌گیری بود.
چهارم: مالیات‌ستانی مدرن دارای ایرادهایی است که سبب می‌شود منافذی برای فرارهای مالیاتی شکل بگیرد که حتی پیشرفته‌ترین سیستم‌های مالیاتی دنیا نیز از آن رنج می‌برند اما خراج‌گذاری سامانه‌ای است که اساسا بر مبنی فرار وابستگان، متصلین و نزدیکان به قدرت و ثروت رسمی (دانه درشت‌ها) و گیر افتادن دانه‌ریز‌ها در تله طراحی شده است به نحوی که دانه درشت‌های محترم و گرامی همه‌گاه فقط گیرنده مال باشند و پرداختی نکنند تا تجمیع مطلق ثروت در بینشان شکل گیرد و دیگران از منابع محروم گردند.
پنجم: آحاد جامعه پزشکی نتوانست هیچگاه درک کند علی‌رغم آنکه از خوش حساب‌ترین مشاغل در پرداخت مالیات بود (به اذعان مسئولین سازمان مالیاتی کشور) پس چرا دائما مورد تعرض است؟
پاسخ این است که در نظام مالیات‌ستانی، نگاه سامانه به کلیت ثروت شما نیست بلکه به کارکرد شما و نسبت متناسب از آن است در حالی‌که چشم خراجگیر به کل ثروت خراج دهنده است و آز او پایان ندارد.
حال با آنچه شرح داده شد، آنچه ما پرداخت می‌کنیم مالیات است یا باج و خراج؟
تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل
کاش بشود خیلی زود در مورد روز واقعی مالیات نوشت و نه همه روزهای خراج.
پایان پیام/
نظر خود را بنویسید