چالش واکسن
در گیرودار اخبار گوناگون و ضدونقیض درحوزه واکسن کرونا، امروز ۲ سوال ذهن ایرانیان را به خود مشغول کرده است: «آیا ایران توان تولید واکسن کرونا را دارد و اگر نه، واکسن چه زمانی و از چه مسیری به ایران می‌رسد؟» در مورد سوال نخست، اگرچه متولیان نظام سلامت ایران اعتقاد راسخ به توان کشور در تولید واکسن دارند، اما در پستوی ذهن خود آنها نیز نیم‌نگاهی به واردات، موج می‌زند.
«برخی افراد تصور می‌کنند که اظهارات در مورد موفقیت‌های واکسن‌های ایرانی، خلاف واقع است اما دست‌کم گرفتن جوانان باهوش ایرانی که سرمایه‌های کشور هستند، غیرمنصفانه و نادرست است.» این را عضو ستاد ملی مبارزه با کرونا می‌گوید.
به گفته مینو محرز، جوانان ایرانی که در حال ساخت واکسن ایرانی کووید۱۹ هستند یا افرادی که کیت تشخیصی ایرانی را تولید کردند، فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های خوب کشور بوده، سواد و دانش کافی دارند و امکانات هم برای ساخت واکسن در اختیار آنها قرار گرفته، پس چرا نتوانند؟
سخنگوی سازمان غذا و دارو نیز در تایید این سخنان، برخی اطلاعات میدانی در اختیار ما می‌گذارد و با بیان اینکه آزمایش انسانی واکسن کرونای ایرانی کلید خورده است، می‌گوید: «در فاز اول، تزریق واکسن برای داوطلبان گروه سنی ۱۸ تا ۵۰ سال انجام می‌شود.»
کیانوش جهانپور با بیان اینکه واکسن ایرانی کرونا توانسته کد اخلاق را دریافت کند و منعی برای تزریق آن وجود ندارد، تصریح می‌کند: «این واکسن در ۲ مرحله تزریق می‌شود و داوطلبان یک ماه پس از تزریق واکسن تحت مراقبت قرار خواهند گرفت تا نتایج آن بررسی شود. پس از تزریق واکسن، آنتی‌بادی و سطح ایمنی بدن افراد و وضعیت جسمانی آنها بررسی می‌شود، در فاز دوم و سوم تزریق واکسن روی افراد بیشتری تست و نتایج آن به سازمان غذا و دارو اعلام می‌شود و در صورت اثربخش بودن آن، مجوز تولید را دریافت خواهد کرد.»
اما تمام این مراحل و دست‌یابی به نقطه تولید انبوه واکسن داخلی، همان طور که جهانپور هم می‌گوید، بستگی به اثربخش بودن واکسن دارد. آینده واردات واکسن خارجی هم خیلی روشن نیست. کمااینکه بسیاری از ایرانی‌ها فکر می‌کنند وقتی ایران با وجود تمام قول‌ها و وعده‌ها از پس پوشش واکسن آنفلوانزا در سال سخت کرونایی برنیامد، طبیعتا دست‌پیداکردن به واکسن کرونا که دیگر جای خودش را دارد و ممکن است تا رسیدن واکسن به ایران، مدت‌ها طول بکشد. شاید همین مساله است که گزینه واردات را به‌عنوان یک گزینه جدی‌تر، روی میز مسئولان ایرانی قرار داده است.
کمااینکه رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی نیز در نامه‌ای مفصل به معاون اول رئیس جمهور درباره واکسن کرونا نوشت: «در زمینه استفاده از دستاوردهای علمی دانش بشری و نیز جایی که مسئله حیات و زندگی میلیون‌ها ایرانی مطرح است، طبیعتاً نمی‌توان بر مسائل رقابت‌های فرهنگی و سیاسی و ایدئولوژیک پای فشرد، همچنان که تاکنون نیز برای برخورداری از کمک‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO) دولت ایران انعطاف داشته است. لذا، به طور روشن خواهشمند است دستور بفرمائید تا وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و سایر وزارتخانه‌ها و نهادهای ذیربط، مسئله ثبت سفارش و خرید واکسن ضد کرونا (با لحاظ شرایط کشورمان و درایت در انتخاب مبدأ خرید) را در اولویت برنامه‌های بهداشتی آینده‌نگر کشورمان قرار دهند.»
اصلی‌ترین گزینه‌های خرید واکسن
واکسن کروناویروس که به فایزر معروف است، از سوی محققان شرکت داروسازی فایزر (Pfizer) و شرکت آلمانی بیون‌تک (BioNTech) ساخته شده و در فاز ۳ آزمایشگاهی اثربخشی ۹۵ درصدی داشته است. مسئله‌ای که می‌تواند نشان از آن داشته باشد که تا کمتر از ۲ سال دیگر، جهان نفس راحتی خواهد کشید و بخش عمده‌ای از زندگی به حالت اولش بازخواهد گشت.
اما آنچه این میان برای ما ایرانی‌ها درباره واکسن اهمیت دارد، چندوجهی است؛ تحریم، مسائل اقتصادی و مذاکره احتمالی پیش‌رو برای بازگشت به برجام، بخشی از خان‌هایی است که ایران باید برای گرفتن واکسن کرونا از پس آنها بربیاید. درواقع در روزهایی که همه از شنیدن خبر کشف واکسن کرونا هیجان‌زده هستند، ایرانی‌ها چندان توجهی به این خبر نشان نمی‌دهند، چون فکر می‌کنند ایران نه پولی برای خرید واکسن دارد و نه آمریکا به ایران واکسن خواهد فروخت. گفته می‌شود آمریکا، ژاپن و اروپا از ۱.۵ میلیارد دوز واکسن تولیدشده فایزر، ۱.۲ میلیارد دوز آن را خریده‌اند و همین مسئله افق پیش‌رو را برای ایرانی‌ها محدودتر می‌کند که حداقل از دور اول واکسیناسیون چیزی نصیب ایران نخواهد شد.
از طرف دیگر، برای واکسنی که قیمت آن بین ۲۷ تا ۳۵ دلار تعیین شده، ایران توانایی تأمین مبلغ مورد نیاز واکسن برای ۸۰ میلیون نفر را دارد؟
ایران در کجای مسیر است؟
طبق اظهارات معاون کل وزارت بهداشت درباره خرید واکسن کرونا از شرکت فایزر، «جمهوری اسلامی ایران در کنسرسیومی قرار دارد که سازمان بهداشت جهانی تشکیل داده و ۱۸ شرکت معتبری که واکسن‌های آنها مورد تأیید سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته، مقرر شده برای کشورهایی که عضو کنسرسیوم هستند تأمین شود و ما جزء این کنسرسیوم هستیم و انتخاب‌هایمان را از بین این شرکت‌ها انجام خواهیم داد.»
ایرج حریرچی با بیان جملات یادشده تأکید می‌کند: «جمهوری اسلامی و وزارت بهداشت اقدامات لازم را انجام داده‌اند، ما در کنسرسیوم سازمان بهداشت جهانی هستیم و از واکسن‌های مورد تأیید استفاده خواهیم کرد. شرکت فایزر هم یکی از این ۱۸ شرکتی است که امکان انتخاب و خرید از آنها داریم و هنوز هیچ کشوری انتخاب نکرده از کدام سبد استفاده خواهد کرد و ما امکان انتخاب داریم و آنچه به صلاح مردم باشد، خریداری خواهیم کرد.»
اما به غیر از شرکت داروسازی فایزر، مدرنا هم کمپانی دیگری است که ادعا می‌کند واکسنی ساخته که بیش از ۹۵ درصد موفقیت‌آمیز بوده است. قرار است این کمپانی تا چند هفته دیگر تولید انبوه واکسنش را آغاز کند. مدرنا و فایزر هر دو منتظر هستند که مجوزهای لازم را از سازمان بهداشت جهانی بگیرند. طبق اعلام شرکت مدرنا، این شرکت مدارکش را در هفته آینده به سازمان‌های مربوطه در آمریکا ارائه می‌کند و احتمالا ۲۰ میلیون دوز از واکسنش را در آمریکا توزیع خواهد کرد؛ چراکه تولید انبوه این واکسن چندین ماه طول خواهد کشید و حداقل برای توزیع انبوه این واکسن‌ها باید تا بهار صبر کنیم. اما مدرنا امیدوار است در سال آینده میلادی یک میلیارد دوز از واکسنش را در بین جهانیان توزیع کند. این را هم بد نیست بدانیم که در مرداد امسال دولت آمریکا برای تأمین صد میلیون دوز از واکسن با شرکت مدرنا به توافق رسیده بود.
خریدن یا نخریدن؟ مساله این است
در هفته‌های گذشته، رئیس‌جمهوری به بانک مرکزی دستور داد که منابع لازم برای خرید واکسن تهیه شود و حالا رئیس‌کل در یک بیانیه رسمی، چالش‌های خرید واکسن را تشریح کرد. همتی ضمن تایید اثرپذیری محدودیت‌های تحریمی بر معاملات دارو تاکید کرد که «خرید واکسن کرونا» به‌دلیل تحریم‌های غیرانسانی دولت آمریکا و ضرورت اخذ مجوز اوفک، با مانع روبه‌رو شده و بانک مرکزی نتوانسته است از منابع مسدودی ایران برای تهیه واکسن بهره ببرد. رئیس‌کل بانک مرکزی در بخش دیگر، خبر داد که انتقال پول از مسیرهای دیگر پیگیری شده و خرید واکسن از دیگر کشورها در دستور کار قرار گرفته است.
به گفته او موانعی که به‌دنبال تحریم‌های آمریکا بر سر راه پرداخت مالی این واکسن قرار گرفته است؛ باعث شده کشور نتواند از سویی از دارایی‌های مسدودشده برای این امر استفاده کند و از سوی دیگر همچنین نتواند در زمینه تهیه واکسن پرداختی داشته باشد. ضرورت اخذ مجوز از اوفک سبب شده دولت نتواند در زمینه انتقال دارایی‌های مسدود در سایر کشورها توفیقی حاصل کند و همچنین موانع موجود بر سر راه پیش‌خرید واکسن از کواکس به‌دنبال تحریم، ایران را از پیش‌خرید این واکسن باز داشته است. او در ادامه بیان کرد گرچه درحال‌حاضر با وجود تحریم‌ها این امکان وجود ندارد ولی این نهاد پولی و مالی به‌دنبال راهکار دیگری در این زمینه است.
در این میان وزیر بهداشت نیز چندی پیش موضوع پیش‌خرید واکسن کرونا از کواکس (COVAX) را رسانه‌ای کرد. کواکس، برنامه جهانی است که طی آن ۷۶ کشور با درآمد متوسط و بالای جهان متعهد شده‌اند تا به یک برنامه جهانی واکسن کرونا با هدایت سازمان بهداشت جهانی ملحق شوند، هدف از این برنامه کمک به خرید و توزیع عادلانه واکسن کرونا و همچنین بازداشتن دولت‌های کشورها از احتکار واکسن کرونا و در اولویت قرار دادن واکسیناسیون افرادی است که در هر کشور، در خطر بیشتری قرار دارند. این برنامه یک سیاست بیمه ارزشمند برای همه کشورها است تا دسترسی مطمئن و ایمن واکسن کرونا بعد از تهیه و تایید آن تضمین شود. همچنین براساس این طرح، کشورهای مذکور به‌طور اصولی توافق کرده‌اند که واکسن کرونا را از طریق این مرکز برای مردم کشورهایشان فراهم کنند.
در ادامه سخنگوی وزارت خارجه نیز درباره خرید واکسن کرونا توضیحاتی ارائه کرد و گفت: «موضوع کرونا و تهیه و تامین واکسن، آن یک موضوع ملی است و در چارچوب ستاد عالی اقداماتی را انجام داده‌ایم.»
خطیب‌زاده با بیان اینکه ایران عضو کنسرسیوم کوواکس برای تولید واکسن است که زیر نظر سازمان جهانی بهداشت عمل می‌کند، گفت: «مسیر به صورت جدی طی شده و پیش‌خرید هم انجام شده است. ایران امیدوار است این کنسرسیوم اعلام کند که واکسن را به مرحله تولید رسانده است.»
در نهایت سخنگوی سازمان غذا و دارو می‌گوید: «علاوه بر پیش خرید واکسن از مجموعه کوواکس سازمان بهداشت جهانی که توافقنامه آن امضا شده، مذاکرات مختلف برای پیش خرید حدود ۲۱ میلیون دوز واکسن کرونا از ۴ کشور تولید کننده واکسن در حال انجام است. اما مشکل اساسی، سایه تحریم‌های بانکی و مالی است که علیه مردم ایران وضع شده و مشکلاتی در روند خرید واکسن ایجاد می‌کند.»
وی ادامه می‌دهد: «توافقنامه پیش‌خرید ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن از مجموعه کوواکس با سازمان بهداشت جهانی امضا و پیش‌خرید شده است اما سایه تحریم‌ها بر همه خریدهای واکسن و مبادلات بانکی وجود دارد.»
اولویت بندی واکسیناسیون کرونا در ایران چگونه باشد؟
با فرض اینکه دانشمندان ایرانی موفق به تولید یا دولتمردان کشور، در زمینه واردات واکسن کرونا سربلند باشند، سوال دیگر این است که اولویتبندی واکسیناسیون کرونا در ایران چگونه باشد؟ استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی معتقد است که دیر یا زود به احتمال فراوان واکسن کرونا به بازار می‌آید و وارد ایران هم می‌شود اما اولویتبندی مناسب واکسیناسیون کرونا موضوع مهمی است که باید تعیین شده تا سلامت گروه‌های پُرخطر حفظ شود.
حمید سوری استاد اپیدمیولوژی در یادداشتی اعلام کرد که اولویتبندی دریافت واکسن کرونا نیازمند مطالعات بومی است که از هم‌اکنون باید برای آن برنامه‌ریزی شود. برآوردها نشان می‌دهد که حداقل در هفته‌ها و ماه‌های ابتدایی تولید واکسن تایید شده بین ۱۰ تا ۱۵ درصد جمعیت هر کشور امکان دریافت واکسن داشته باشند و لذا هر جامعه و به خصوص نظام سلامت در هر جامعه باید پیشاپیش گروه‌ها و جمعیت‌های دارای اولویت خود را بشناسد.
وی ادامه داد: «این اولویت ممکن است در جامعه‌ای به افراد دارای نقص سیستم ایمنی داده شود یا کادر درمانی در مواجهه با بیماران کرونایی را در نظر بگیرند. این اولویت‌ها نه بر اساس نظر شخصی مدیران و نه بر اساس رویکردی ذهنی بلکه بر پایه تحقیقات اپیدمیولوژی باید تعیین شوند.»
به گفته مینو محرز، جوانان ایرانی که در حال ساخت واکسن ایرانی کووید۱۹ هستند یا افرادی که کیت تشخیصی ایرانی را تولید کردند، فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های خوب کشور بوده، سواد و دانش کافی دارند و امکانات هم برای ساخت واکسن در اختیار آنها قرار گرفته، پس چرا نتوانند؟
سخنگوی سازمان غذا و دارو نیز در تایید این سخنان، برخی اطلاعات میدانی در اختیار ما می‌گذارد و با بیان اینکه آزمایش انسانی واکسن کرونای ایرانی کلید خورده است، می‌گوید: «در فاز اول، تزریق واکسن برای داوطلبان گروه سنی ۱۸ تا ۵۰ سال انجام می‌شود.»
کیانوش جهانپور با بیان اینکه واکسن ایرانی کرونا توانسته کد اخلاق را دریافت کند و منعی برای تزریق آن وجود ندارد، تصریح می‌کند: «این واکسن در ۲ مرحله تزریق می‌شود و داوطلبان یک ماه پس از تزریق واکسن تحت مراقبت قرار خواهند گرفت تا نتایج آن بررسی شود. پس از تزریق واکسن، آنتی‌بادی و سطح ایمنی بدن افراد و وضعیت جسمانی آنها بررسی می‌شود، در فاز دوم و سوم تزریق واکسن روی افراد بیشتری تست و نتایج آن به سازمان غذا و دارو اعلام می‌شود و در صورت اثربخش بودن آن، مجوز تولید را دریافت خواهد کرد.»
اما تمام این مراحل و دست‌یابی به نقطه تولید انبوه واکسن داخلی، همان طور که جهانپور هم می‌گوید، بستگی به اثربخش بودن واکسن دارد. آینده واردات واکسن خارجی هم خیلی روشن نیست. کمااینکه بسیاری از ایرانی‌ها فکر می‌کنند وقتی ایران با وجود تمام قول‌ها و وعده‌ها از پس پوشش واکسن آنفلوانزا در سال سخت کرونایی برنیامد، طبیعتا دست‌پیداکردن به واکسن کرونا که دیگر جای خودش را دارد و ممکن است تا رسیدن واکسن به ایران، مدت‌ها طول بکشد. شاید همین مساله است که گزینه واردات را به‌عنوان یک گزینه جدی‌تر، روی میز مسئولان ایرانی قرار داده است.
کمااینکه رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی نیز در نامه‌ای مفصل به معاون اول رئیس جمهور درباره واکسن کرونا نوشت: «در زمینه استفاده از دستاوردهای علمی دانش بشری و نیز جایی که مسئله حیات و زندگی میلیون‌ها ایرانی مطرح است، طبیعتاً نمی‌توان بر مسائل رقابت‌های فرهنگی و سیاسی و ایدئولوژیک پای فشرد، همچنان که تاکنون نیز برای برخورداری از کمک‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO) دولت ایران انعطاف داشته است. لذا، به طور روشن خواهشمند است دستور بفرمائید تا وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و سایر وزارتخانه‌ها و نهادهای ذیربط، مسئله ثبت سفارش و خرید واکسن ضد کرونا (با لحاظ شرایط کشورمان و درایت در انتخاب مبدأ خرید) را در اولویت برنامه‌های بهداشتی آینده‌نگر کشورمان قرار دهند.»
اصلی‌ترین گزینه‌های خرید واکسن
واکسن کروناویروس که به فایزر معروف است، از سوی محققان شرکت داروسازی فایزر (Pfizer) و شرکت آلمانی بیون‌تک (BioNTech) ساخته شده و در فاز ۳ آزمایشگاهی اثربخشی ۹۵ درصدی داشته است. مسئله‌ای که می‌تواند نشان از آن داشته باشد که تا کمتر از ۲ سال دیگر، جهان نفس راحتی خواهد کشید و بخش عمده‌ای از زندگی به حالت اولش بازخواهد گشت.
اما آنچه این میان برای ما ایرانی‌ها درباره واکسن اهمیت دارد، چندوجهی است؛ تحریم، مسائل اقتصادی و مذاکره احتمالی پیش‌رو برای بازگشت به برجام، بخشی از خان‌هایی است که ایران باید برای گرفتن واکسن کرونا از پس آنها بربیاید. درواقع در روزهایی که همه از شنیدن خبر کشف واکسن کرونا هیجان‌زده هستند، ایرانی‌ها چندان توجهی به این خبر نشان نمی‌دهند، چون فکر می‌کنند ایران نه پولی برای خرید واکسن دارد و نه آمریکا به ایران واکسن خواهد فروخت. گفته می‌شود آمریکا، ژاپن و اروپا از ۱.۵ میلیارد دوز واکسن تولیدشده فایزر، ۱.۲ میلیارد دوز آن را خریده‌اند و همین مسئله افق پیش‌رو را برای ایرانی‌ها محدودتر می‌کند که حداقل از دور اول واکسیناسیون چیزی نصیب ایران نخواهد شد.
از طرف دیگر، برای واکسنی که قیمت آن بین ۲۷ تا ۳۵ دلار تعیین شده، ایران توانایی تأمین مبلغ مورد نیاز واکسن برای ۸۰ میلیون نفر را دارد؟
ایران در کجای مسیر است؟
طبق اظهارات معاون کل وزارت بهداشت درباره خرید واکسن کرونا از شرکت فایزر، «جمهوری اسلامی ایران در کنسرسیومی قرار دارد که سازمان بهداشت جهانی تشکیل داده و ۱۸ شرکت معتبری که واکسن‌های آنها مورد تأیید سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته، مقرر شده برای کشورهایی که عضو کنسرسیوم هستند تأمین شود و ما جزء این کنسرسیوم هستیم و انتخاب‌هایمان را از بین این شرکت‌ها انجام خواهیم داد.»
ایرج حریرچی با بیان جملات یادشده تأکید می‌کند: «جمهوری اسلامی و وزارت بهداشت اقدامات لازم را انجام داده‌اند، ما در کنسرسیوم سازمان بهداشت جهانی هستیم و از واکسن‌های مورد تأیید استفاده خواهیم کرد. شرکت فایزر هم یکی از این ۱۸ شرکتی است که امکان انتخاب و خرید از آنها داریم و هنوز هیچ کشوری انتخاب نکرده از کدام سبد استفاده خواهد کرد و ما امکان انتخاب داریم و آنچه به صلاح مردم باشد، خریداری خواهیم کرد.»
اما به غیر از شرکت داروسازی فایزر، مدرنا هم کمپانی دیگری است که ادعا می‌کند واکسنی ساخته که بیش از ۹۵ درصد موفقیت‌آمیز بوده است. قرار است این کمپانی تا چند هفته دیگر تولید انبوه واکسنش را آغاز کند. مدرنا و فایزر هر دو منتظر هستند که مجوزهای لازم را از سازمان بهداشت جهانی بگیرند. طبق اعلام شرکت مدرنا، این شرکت مدارکش را در هفته آینده به سازمان‌های مربوطه در آمریکا ارائه می‌کند و احتمالا ۲۰ میلیون دوز از واکسنش را در آمریکا توزیع خواهد کرد؛ چراکه تولید انبوه این واکسن چندین ماه طول خواهد کشید و حداقل برای توزیع انبوه این واکسن‌ها باید تا بهار صبر کنیم. اما مدرنا امیدوار است در سال آینده میلادی یک میلیارد دوز از واکسنش را در بین جهانیان توزیع کند. این را هم بد نیست بدانیم که در مرداد امسال دولت آمریکا برای تأمین صد میلیون دوز از واکسن با شرکت مدرنا به توافق رسیده بود.
خریدن یا نخریدن؟ مساله این است
در هفته‌های گذشته، رئیس‌جمهوری به بانک مرکزی دستور داد که منابع لازم برای خرید واکسن تهیه شود و حالا رئیس‌کل در یک بیانیه رسمی، چالش‌های خرید واکسن را تشریح کرد. همتی ضمن تایید اثرپذیری محدودیت‌های تحریمی بر معاملات دارو تاکید کرد که «خرید واکسن کرونا» به‌دلیل تحریم‌های غیرانسانی دولت آمریکا و ضرورت اخذ مجوز اوفک، با مانع روبه‌رو شده و بانک مرکزی نتوانسته است از منابع مسدودی ایران برای تهیه واکسن بهره ببرد. رئیس‌کل بانک مرکزی در بخش دیگر، خبر داد که انتقال پول از مسیرهای دیگر پیگیری شده و خرید واکسن از دیگر کشورها در دستور کار قرار گرفته است.
به گفته او موانعی که به‌دنبال تحریم‌های آمریکا بر سر راه پرداخت مالی این واکسن قرار گرفته است؛ باعث شده کشور نتواند از سویی از دارایی‌های مسدودشده برای این امر استفاده کند و از سوی دیگر همچنین نتواند در زمینه تهیه واکسن پرداختی داشته باشد. ضرورت اخذ مجوز از اوفک سبب شده دولت نتواند در زمینه انتقال دارایی‌های مسدود در سایر کشورها توفیقی حاصل کند و همچنین موانع موجود بر سر راه پیش‌خرید واکسن از کواکس به‌دنبال تحریم، ایران را از پیش‌خرید این واکسن باز داشته است. او در ادامه بیان کرد گرچه درحال‌حاضر با وجود تحریم‌ها این امکان وجود ندارد ولی این نهاد پولی و مالی به‌دنبال راهکار دیگری در این زمینه است.
در این میان وزیر بهداشت نیز چندی پیش موضوع پیش‌خرید واکسن کرونا از کواکس (COVAX) را رسانه‌ای کرد. کواکس، برنامه جهانی است که طی آن ۷۶ کشور با درآمد متوسط و بالای جهان متعهد شده‌اند تا به یک برنامه جهانی واکسن کرونا با هدایت سازمان بهداشت جهانی ملحق شوند، هدف از این برنامه کمک به خرید و توزیع عادلانه واکسن کرونا و همچنین بازداشتن دولت‌های کشورها از احتکار واکسن کرونا و در اولویت قرار دادن واکسیناسیون افرادی است که در هر کشور، در خطر بیشتری قرار دارند. این برنامه یک سیاست بیمه ارزشمند برای همه کشورها است تا دسترسی مطمئن و ایمن واکسن کرونا بعد از تهیه و تایید آن تضمین شود. همچنین براساس این طرح، کشورهای مذکور به‌طور اصولی توافق کرده‌اند که واکسن کرونا را از طریق این مرکز برای مردم کشورهایشان فراهم کنند.
در ادامه سخنگوی وزارت خارجه نیز درباره خرید واکسن کرونا توضیحاتی ارائه کرد و گفت: «موضوع کرونا و تهیه و تامین واکسن، آن یک موضوع ملی است و در چارچوب ستاد عالی اقداماتی را انجام داده‌ایم.»
خطیب‌زاده با بیان اینکه ایران عضو کنسرسیوم کوواکس برای تولید واکسن است که زیر نظر سازمان جهانی بهداشت عمل می‌کند، گفت: «مسیر به صورت جدی طی شده و پیش‌خرید هم انجام شده است. ایران امیدوار است این کنسرسیوم اعلام کند که واکسن را به مرحله تولید رسانده است.»
در نهایت سخنگوی سازمان غذا و دارو می‌گوید: «علاوه بر پیش خرید واکسن از مجموعه کوواکس سازمان بهداشت جهانی که توافقنامه آن امضا شده، مذاکرات مختلف برای پیش خرید حدود ۲۱ میلیون دوز واکسن کرونا از ۴ کشور تولید کننده واکسن در حال انجام است. اما مشکل اساسی، سایه تحریم‌های بانکی و مالی است که علیه مردم ایران وضع شده و مشکلاتی در روند خرید واکسن ایجاد می‌کند.»
وی ادامه می‌دهد: «توافقنامه پیش‌خرید ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن از مجموعه کوواکس با سازمان بهداشت جهانی امضا و پیش‌خرید شده است اما سایه تحریم‌ها بر همه خریدهای واکسن و مبادلات بانکی وجود دارد.»
اولویت بندی واکسیناسیون کرونا در ایران چگونه باشد؟
با فرض اینکه دانشمندان ایرانی موفق به تولید یا دولتمردان کشور، در زمینه واردات واکسن کرونا سربلند باشند، سوال دیگر این است که اولویتبندی واکسیناسیون کرونا در ایران چگونه باشد؟ استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی معتقد است که دیر یا زود به احتمال فراوان واکسن کرونا به بازار می‌آید و وارد ایران هم می‌شود اما اولویتبندی مناسب واکسیناسیون کرونا موضوع مهمی است که باید تعیین شده تا سلامت گروه‌های پُرخطر حفظ شود.
حمید سوری استاد اپیدمیولوژی در یادداشتی اعلام کرد که اولویتبندی دریافت واکسن کرونا نیازمند مطالعات بومی است که از هم‌اکنون باید برای آن برنامه‌ریزی شود. برآوردها نشان می‌دهد که حداقل در هفته‌ها و ماه‌های ابتدایی تولید واکسن تایید شده بین ۱۰ تا ۱۵ درصد جمعیت هر کشور امکان دریافت واکسن داشته باشند و لذا هر جامعه و به خصوص نظام سلامت در هر جامعه باید پیشاپیش گروه‌ها و جمعیت‌های دارای اولویت خود را بشناسد.
وی ادامه داد: «این اولویت ممکن است در جامعه‌ای به افراد دارای نقص سیستم ایمنی داده شود یا کادر درمانی در مواجهه با بیماران کرونایی را در نظر بگیرند. این اولویت‌ها نه بر اساس نظر شخصی مدیران و نه بر اساس رویکردی ذهنی بلکه بر پایه تحقیقات اپیدمیولوژی باید تعیین شوند.»
پایان پیام/
گزارشگر:
محسن طاهرمیرزایی
نظر خود را بنویسید