گفتیم که آموزش بهداشت اساسی‌ترین رکن مراقبت‌های بهداشتی اولیه است و اجزاء دیگر بیانیه آلماآتا بر این قاعده بنا نهاده شده اند.

درسایه داشتن پزشک جامعه‌نگر و مربی و آموزگار تعلیم دیده ، پایه های‌ آموزش عمومی مستحکم می شود و تعاریفِ تغذیه مناسب و ارتقا تامین خوراک ، تامین آب کافی و سالم وبهسازی‌های اساسی ، مراقبتهای مادر و کودک ، ایمن سازی در برابر بیماریهای عفونی و از همه مهمتر پیشگیری و مبارزه با بیماریها برای جامعه و عموم  مفهوم عینی و علمی پیدا می کند .

 

بدون آموزش علمیِ صحیح و مداوم و از سنین پایه تا بزرگسالی چگونه میتوان مفاهیم بهداشت و پیشگیری را به آحاد جامعه آموخت‌؟ چه تعداد از مدیران و مردم و کودکان ما هنوز از مفاهیم علمی گریزانند و از طریق خرافات یا روشهای غیرعلمی به دنبال حل مشکلات طبی و غیرطبی خود هستند‌؟

چرا برخی مردم و مسئولین حاضرند‌ روش‌های اثبات نشده و بدون پشتوانه علمی و بیانات‌ افراد بدون صلاحیت را در زندگی خود به کار گیرند در حالی که شواهد و واقعیتها بیانگر کشنده بودن این روش‌ها حتی بر روی برخی مسئولین عالی رتبه بوده است؟

 

بعنوان مثال چرا اصل علمی قرنطینه در همه گیری ، براحتی توسط برخی افراد‌ ذی نفوذ زیر پا نهاده شده و کسی مسئولیت انتشار بیماری کرونا در کشور و ابتلا کسانی را که میشد مانع ابتلائشان شد بعهده نمیگیرد‌؟ بجز فقر آموزش و نهادینه نشدن روشهای علمی در طرز فکر افراد تصمیم گیر و سیاستگذار چه عامل مهم دیگری می توان برای این قصور و تقصیرها نام برد؟

 

بدیهی ترین و ابتدایی ترین روش کنترل بیماریهای مسری ، شکستن چرخه انتقال است. چرا برخی مسئولین ذی نفوذ در برابر درک و فهم این اصل ساده که از قرنها پیش تاثیر آن در کنترل همه گیری ها شناخته شده است تا این‌حد مقاومت می کنند ؟‌ آیا دلیلی مهمتر از فقر آموزش و دیدگاه جامعه نگر و فراموشی نقش پزشک جامعه نگر در این اتفاقات می توان یافت؟‌

 

حتی در ادبیات کهن ما نیز به اصل پیشگیری تفوق آن بر درمان به شکلهای گوناگون اشاره شده است. از جمله:

 

آنچه بیش از هرچیز بعنوان عامل انسانی در شیوع بیماری کرونا در کشور نمایان است ضعف مسئولین در فهم و درک هشدارهای کارشناسان و پزشکان دلسوز در خصوص روشهای کنترل و محدود کردن و مهار بیماری بوده است که خود ریشه در آموزشهای پیشین آن افراد و در نتیجه عدم رعایت آن اصول توسط مردم دارد.

 

وقتی مسئولین عالی رتبه ما شدت بیماری را جدی نگیرند و بدون ماسک مصاحبه کرده یا در جلسات شرکت کنند خود بخود به مصداق «الناس علی دین ملوکهم» مردم نیز به آنان تاسی می‌کنند و نتیجه ایجاد این تزلزل در جایگاه پزشکان و دیدگاه جامعه نگر آنان توسط سیاسیون و افراد ذی نفوذ ، می شود فشار فراوان بر تیم درمان در بیمارستانها و گشت و گذار و شلوغی شب عید به روال سابق و کلام غیرعلمی رئیس جمهور در عدم حمایت از توصیه های علمی مبنی بر شکستن چرخه انتقال و ابتلا بیماری با صدور  دستور آزادی تردد در همه جا که کارشناسان فن بخوبی از نتایج و تبعات این گونه دستورها و تاثیر آن بر چرخه انتقال و ابتلا و موارد جدید بروز بیماری و نیز سنگین تر کردن فشار بر دوش تیم درمان آگاهند .

 
دوباره تاکید می کنیم که شاکله حاکمیت در برابر مراقبتهای بهداشتی اولیه مردم مسئول است و نه فقط دولت یا یک وزارت خاص .