به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، وزارت بهداشت به عنوان یک دستگاه خدماتی، همواره با دو چالش بزرگ مواجه بوده است که باعث شده در روند خدمت به مردم، با موانع و مشکلاتی مواجه شود. کمبود منابع مالی و انسانی، دو معضل قدیمی وزارت بهداشت است که هرگز با طور کامل، رفع و رجوع نشده است. به طوری که در مقاطعی، شاهد تزریق بودجه به اندازه نیاز وزارتخانه بوده‌ایم اما در مقطع دیگر این تزریق بودجه به گونه‌ای نبوده که پاسخگوی نیازهای حوزه سلامت کشور بوده باشد.

در موضوع نیروی انسانی نیز، وضعیت وخیم‌تر از کمبود منابع بوده است. به طوری که شاهد اضافه کاری‌های اجباری نیروهای بخش بالین در بیمارستان‌ها هستیم. با این حال، شرایط وزارت بهداشت در موضوع کمبود نیروی انسانی در بخش بالین، بحرانی است. بنابر اعلام مدیران حوزه پرستاری، بیمارستان‌های کشور نیازمند حداقل ۱۰۰ هزار نیروی پرستاری هستند تا وضعیت به شرایط عادی نزدیک شود. زیرا، آنچه در حال حاضر مشاهده می‌کنیم، کمتر از یک پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی است.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم موضوع کمبود نیرو و جذب نیروهای جدید در وزارت بهداشت در دستور کار قرار گرفت و از سال گذشته که تلاش‌های وزارت بهداشت برای دریافت مجوز برگزاری آزمون  آغاز شد، تا امروز که گفته می‌شود سازمان امور استخدامی با این مجوز موافقت کرده است؛ هنوز به طور قطعی مشخص نیست چه زمانی آزمون استخدامی این تعداد نیروی انسانی مورد نیاز وزارت بهداشت برگزار خواهد شد. زیرا، آن طور که مسؤولان وزارت بهداشت در سال گذشته وعده داده بودند قرار بود این آزمون در اردیبهشت ۱۴۰۲ برگزار شود. اما حالا گفته می‌شود که در روزهای آخر خرداد ۱۴۰۲ این آزمون برگزار می‌شود.

اواخر سال قبل سیف الله مرادی مدیرکل منابع انسانی وزارت بهداشت از پیشرفت مطلوب مراحل اخذ مجوز استخدامی وزارت بهداشت در سازمان اداری و استخدامی کشور پس از ماه‌ها جلسات مستمر و فشرده کارشناسی خبر داد و گفت: اعلام نیاز وزارت بهداشت به سازمان اداری و استخدامی برای جذب حداقل ۱۰۰ هزار نیرو بوده است که امیدواریم بخش زیادی از آن مورد موافقت این سازمان قرار بگیرد که در همین راستا پس از جلسات اخیری که با حضور وزیر بهداشت و رئیس سازمان اداری و استخدامی برگزار شد و همچنین در بیان کمبود شدید نیرو در نشست اخیر ستاد ملی کرونا، موافقت‌های ضمنی در خصوص برگزار آزمون وزارت بهداشت صورت گرفته است.

وی در ادامه این اعلام نیاز را برای همه رسته‌های نظام سلامت اعم از بهداشت و درمان و غیره عنوان کرد و افزود: بازنشستگی نیروها ازیک‌ طرف و تکمیل و احداث بیش از ۲۰۰۰ پروژه عمرانی تا پایان سال نیز از طرف دیگر، وزارت بهداشت را در کمبود شدید نیرو برای ارائه حداقل خدمات سلامت به‌ ویژه در مناطق محروم و کم برخوردار قرار داده است.
 
مدیرکل منابع انسانی وزارت بهداشت از پیگیری تبدیل وضعیت مدافعان سلامت دوران کرونا در چهارچوب طرح ساماندهی کارکنان دولت از طریق دستگاه‌های ذی‌ربط و مجلس شورای اسلامی به‌موازات برنامه‌های دیگر وزارت بهداشت برای جبران کمبود نیرو از قبیل بازگشت به کار نیروهای طرحی دوران کرونا خبر داد و گفت: با توجه به کمبود شدید نیرو در وزارت بهداشت، به دنبال این هستیم که بخشی از این کمبود را از طریق برگزاری آزمون استخدامی و بخشی دیگر را از طریق تبدیل وضعیت و مابقی را در صورت امکان از بازگشت به کار نیروهای طرحی دوران کرونا تأمین کنیم که همه این موارد به‌ موازات یکدیگر برنامه‌ ریزی شده است و قرار نیست از هیچ‌کدام از مواضع مذکور عقب‌نشینی و صرف‌نظر کنیم.
 
مرادی با یادآوری جان‌فشانی‌های مدافعان سلامت در دوران همه‌گیری کرونا از موافقت و تلاش وزارت بهداشت برای تبدیل وضعیت این نیروها خبر داد و گفت: در جلساتی که با کمیسیون‌های مربوطه در مجلس شورای اسلامی و سازمان‌های ذی‌ربط در دولت داشته‌ایم، پیشنهاد تبدیل وضعیت این نیروها را بارها مطرح کرده‌ایم که با نظر مسؤولان مربوطه تصمیم بر این شده است که این موضوع در قالب طرح ساماندهی کارکنان دولت محقق شود و این یک مطالبه به‌حق برای وزارت بهداشت و همه همکارانی است که در آن دوران از جان خود گذشتند.

از سوی دیگر پس از فروکش کردن پاندمی کرونا محمد میرزابیگی رئیس سازمان نظام پرستاری گفته بود که در ایام کرونا مسئولان تعداد زیادی از پرستاران را به صورت تمدید طرح، قرارداد موقت و شرکتی جذب کردند، اما با فروکش کردن کرونا به تعدیل نیروهای جذب شده پرداختند. آماری که طی هفته گذشته به دست آوردیم، تعداد این عزیزان حدود ۵ هزار نیروی پرستار تعدیل شده است که این برخلاف فرموده‌های رهبری است که در روز پرستار فرمودند با پرستاران همانند کارگران فصلی برخورد نکنیم. حداقل به ۱۰۰ هزار نفر نیروی پرستار نیاز داریم، از این تعداد، ۵ هزار نفر به نیروی‌هایی که در دوران بحران خدمت کرده‌اند و در حال حاضر تعدیل شده‌اند اختصاص یابد که کمبود نیرو به نوبه خود آسیب بزرگی به مردم و جامعه می‌زند.

گلایه رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از کمبود نیرو

همچنین از سوی دیگر حسینعلی شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، نیز اواخر سال قبل طی نامه‌ای به رئیس جمهور از مشکلات کمبود نیروی انسانی در حوزه سلامت گلایه کرد.

در بخشی از نامه رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس آمده است: برخی دستگاه‌ها مانند سازمان امور استخدامی و سازمان برنامه و بودجه و بدون در نظر گرفتن مصالح کشور و نظام در شرایط موجود و بدون استفاده از نظر متخصصین امر و سازمان‌های مردم نهاد قانونی، تصمیمات ناپخته و ناراضی کننده می‌گیرند.

وی اظهار کرد: چطور ۱۷ هزار جوان پرستار و کادر بهداشت و درمان کشور و مدافعین سلامت دهه هفتادی و نزدیک به دهه هشتادی ما اعم از آقا و خانم در ایام کرونا در پاسخ به استمداد مسئولین وقت؛ مصالح کشور را در حدی تشخیص دادند که راضی شدند جانشان را کف دست بگیرند و بدون چشم‌داشت در ایام کرونا با ترک خانه؛ عزیزان و خانواده خود؛ در بیمارستان‌ها مستقر شوند و با پوشیدن لباس‌های زجرآور و ماسک‌های محدود کننده هوا و غذا و…، ظرف دو سه ماه مملکت را از بن بست کرونا در بیاورند و مسؤولین وقت هم با دیدن این حرکت بی‌بدیل تاریخی به همه آنها وعده استخدام بدهند، اما اکنون که هنوز هم از اتمام کرونا اطمینان نداریم با رفتار مسؤولین همین دستگاه‌ها با عدم تشخیص اقتضائات کشور و عدم قدرشناسی متقابل، نه تنها استخدام نشوند بلکه در این شرایط اقتصادی و اجتماعی توسط مسؤولین فعلی از کار بیکار و خانه نشین شوند؟! در حالی که این عزیزان حتی در پیک‌های کرونایی جز همان حقوق بسیار مختصر سربازی و شرکتی و طرحی، هیچ مزایای دیگری هم نداشتند.

با این حال با وجود وعده‌های مسؤولان وزارت بهداشت برای برگزاری آزمون استخدامی در اردیبهشت ماه هنوز خبری از برگزاری این آزمون نیست و به نظر می‌رسد، دلیل تأخیر در برگزاری آزمون استخدامی ۲۵ هزار و ۱۰۰ نفر نیروی مورد نیاز این وزارتخانه، اختلاف نظر سازمان برنامه و بودجه با تعداد مجوزهای استخدامی است.

گفته می‌شود سازمان برنامه و بودجه با ۱۷ هزار مجوز موافقت کرده و بودجه مورد نیاز این تعداد نیرو را تأمین می‌کند. در حالی که سازمان امور استخدامی، مجوز ۲۵ هزار و ۱۰۰ نفر نیروی انسانی مورد نیاز وزارت بهداشت را صادر کرده است. به نظر می‌رسد اختلاف ۸ هزار نفری در جذب نیروی انسانی مورد نیاز وزارت بهداشت، می‌تواند با مشکلات عدیده‌ای برای مراکز درمانی دولتی که به شدت از کمبود نیرو رنج می‌برند؛ همراه باشد.

حال با وجود تاخیر پیش آمده و مشکلات پیش روی مراکز درمانی و کارکنان مراکز درمانی باید دید اختلاف وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه چه زمانی حل خواهد شد و کادر درمان و پرستاران چه زمانی می توانند برای مشخص شدن وضعیتشان در آزمون استخدامی شکرت کنند؟ فارس