بازار پزشکان انحصاری‌تر شده است

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، نزدیک به دو سال از همه‌گیری کرونا می‌گذرد، این در حالی است که درگیر شدن کادردرمان با این ویروس منحوس، نیاز به پزشک متخصص را در کشورمان بیش از گذشته نمایان ساخته است. یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای ارتقاء سلامت یک جامعه، نسبت تعداد پزشک به جمعیت است که این امکان از طریق افزایش ظرفیت پذیرش پزشکان صورت می‌گیرد و این افزایش می‌تواند در رفع محرومیت‌های حوزه بهداشت و درمان در سراسر ایران مؤثر واقع شود.

علی ملکی رئیس پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف با اشاره به نیاز جامعه امروز کشورمان به گسترش ارائه خدمات پزشکی گفت: برآوردها نشان می‌دهد که به ازای هر هزار نفر ۱۰ الی ۱۵ پزشک اعم از عمومی و متخصص در کشورمان وجود دارد. با در نظر گرفتن سرانه نظام سلامت درکشورهای مختلف و به ویژه در کشورهای پیشرفته به ازای هر هزار نفر باید چیزی حدود ۲۰۰ الی ۲۵۰ پزشک متخصص داشته باشیم.

وی افزود: بنابراین اگر ما بحث پیری سن جمعیت کشور را هم درنظر نگیریم، روشن است که این فاصله را باید به شکل قابل توجهی حل کنیم. بدتر از آن توزیع نابرابر پزشک درکشورمان است، یعنی چیزی حدود به ۳۵درصد از پزشکان در تهران و شهرهای اصلی و مراکز استان‌های بزرگ هستند واگر کمی از این شهرها فاصله بگیرید، درمیابید که مردم مناطق محروم اصلا دسترسی به پزشک متخصص ندارند. با در نظر گرفتن این نکات امیدواریم مسئولین جدید وزارت بهداشت توجه جدی به این مسئله داشته باشند و ظرفیت‌های آموزش پزشکی کشور را متناسب با نیاز کشور باز تعریف کنند تا این فاصله پر شود.

رئیس پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف با توجه به کاهش ظرفیت پذیرش آزمون تخصص پزشکی گفت: متأسفانه تصمیم‌گیری مربوط به ظرفیت پزشکی پشت درهای بسته اتفاق می‌افتد یعنی دوستان تصمیم‌گیرنده در رابطه با برآورد نیازهای پزشکی توضیحی نمی‌دهند و به همین دلیل این بازار انحصاری، انحصاری‌تر شده است. حداقل باید میزان ظرفیت را ثابت نگه می‌داشتند. وقتی نیاز افزایش پیدا کرده به این معنی است که سال‌های قبل، امکانات کشور برای ارائه‌ی آموزش کافی بوده و امروز که بحث همه‌گیری شدید کرونا پیش آمده نشان می‌دهد که چقدر ما با کمبود پزشک مواجه‌ایم و اتفاق‌هایی از این دست نیازمان را به پزشک متخصص بیماری‌های خاص چندبرابر می‌کند حتی باید نیروی ذخیره هم داشته باشیم.

ملکی نقش نهادهای نظارتی را برای حل این مسئله مهم دانست و گفت: چند سالی است که شورای انقلاب فرهنگی با معاونت آموزشی، وزارت علوم و وزارت بهداشت در دولت قبل در این رابطه تعاملاتی داشته‌اند. وزارت بهداشت استدلال‌هایی دارد که مثلا اگرتوزیع متمرکز نباشد آنقدر هم نیاز به متخصص نخواهیم داشت، شاید این نکته درست باشد اما باید بدانیم که توزیع برابر هیچ زمانی اتفاق نخواهد افتاد واگر می‌خواست اتفاق بیافتد تابه حال اتفاق افتاده بود چون مدیریت آموزش سال‌های گذشته هم عملأ برعهده‌ی وزارت بهداشت بوده است.

وی حل این مسئله را شدنی دانست و تصریح کرد: باید یک درصدی از کنکور به قشر و مناطق خاص اختصاص داده شود که پزشک بومی برای همان مناطق تربیت شود، یعنی پزشکان آموزش دیده شده را به همان مناطق برای خدمت ارسال کنند و عملا این کاررا انجام نمی‌دهند، بنابراین ازاین به بعد باید این سازوکار انجام شود که مناطقی که پزشک ندارد یا انواع و اقسام پزشک وجود ندارد، بتوانیم این نیاز را تأمین کنیم.

رئیس پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف با اشاره به متمرکز شدن پزشکان دراستان تهران و کمبود و بعضأ نبود پزشک متخصص در مناطق محروم گفت: این موضوع مسئله‌ی ساده‌ای نیست و ریشه در نظام پرداخت حقوق وتقسیم کار پزشکان عمومی ومتخصص دارد. چون تعداد زیادی از خدمات توسط پزشکان متخصص و با ویزیت‌های بالا ارائه می‌شود که این درآمد درشهرهای بزرگ به نسبت شهرهای کوچک ویا مناطق محروم بسیار بیشتر است و همین اختلاف باعث می‌شود که تمایل پزشکان به خدمت در شهرهای بزرگ بیشتر شود و عامل مضاعف براین موضوع ساختارهایی است که درنظام سلامت هم به‌وجود آمده است.

ملکی تاکید کرد: اگر این تمایل اصلاح شود هم نظام ارائه‌ خدمت می‌تواند مشکل بین بخش خصوصی ودولتی راحل کند و هم نظام پرداخت پزشک، که اختلاف درآمد نجومی وجود نداشته باشد و مشکل تفاوت درآمدی در شهرهای کوچک و بزرگ حل شود؛ این یک نکته است.  نکته بعد عوامل اجتماعی است که می‌تواند روی پزشکان موثر باشد. یعنی اگر ما برای شهرهای زاهدان و زابل پزشک نیاز داریم می‌توانیم از فارغ‌التحصیلان بومی آنجا استفاده کنیم که تعهد خدمت هم داشته باشند چون دسترسی به آموزش وخدمات رایگان دارند و می توانند در همان شهر یا منطقه خود خدمت کنند. درنتیجه با استفاده هم‌زمان از تمام ظرفیت آموزش که تعهدآور است وترکیبش با موارد بالا، نتیجه بخش خواهد بود.

وی در خصوص اینکه آیا دولت سیزدهم ظرفیت پذیرش درآزمون‌های مقطع عمومی و تخصصی را بالا می‌برد یا خیر اظهار کرد: باید متنظر ماند و نتیجه را دید. حالا تخصص ایشان یک طرف قضیه است طرف دیگر ماجرا مربوط به نظام تصمیم‌گیری و مشاورانی است که درتصمیم گیری‌ها کمک می‌کنند که این بخش متفاوتی است و سیستم سیاستگذاری آموزش سلامت و پزشکی در وزارت بهداشت صورت می‌گیرد که باید فعال شود و به دولت مشاوره درست دهند تا درست تصمیم بگیرند. امیدوارم دراثر مطالبه و تدبیر درست و بهره‌گیری از مشاورانی که سوءگیری ندارند بتوانند به سمت اصلاح نظام سلامت بروند و ظرفیت پذیرش را متناسب با نیازسال‌های پیشروی کشورافزایش دهند که نتیجه آن را باید درسال آینده دید ولی باید ازهمین حالا برنامه ریزی کرد.

به گزارش فارس رئیس پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف در پایان اضافه کرد: اگر ما بخواهیم سال آینده افزایش بیست یا سی درصد پذیرش را شاهد باشیم باید از همین حالا زیرساخت‌هاو منابع را فراهم کنیم تا در آینده بتوانیم ظرفیت را افزایش دهیم و درحل این موضوعات نقش رسانه بسیار مهم است. مطالبه‌گری دررابطه با افزایش ظرفیت‌ها و شفاف سازی آمار و ارقام می‌تواند سوءاستفاده‌ها را کمتر کند و گامی تاثیرگذار در این رابطه باشد.