اجرایی شدن پوشش بیمه‌ای درمان ناباروری از دوم شهریور

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، قانون تحت پوشش بیمه قرار گرفتن درمان ناباروری به تصویب رسیده است و اکنون هزاران زوج نابارور با اتکا به این قانون، نسبت به درمان مشکل خود امیدوار‌تر شده‌اند، اما مسیر اجرای کامل و عاجل این قانون نیازمند رفع موانع از سوی وزارت بهداشت در قالب تدوین شیوه نامه فنی بهره مندی از این پوشش بیمه‌ای است، بیش از ۳.۵ میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارند که علی‌رغم تمایل بالا برای فرزنددار شدن، عمدتاً به دلیل هزینه‌های سنگین درمان از نعمت فرزند داشتن محروم هستند.

این در حالی است که بند "۳" سیاست‌های کلّی جمعیّت ابلاغی مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۳، بر "پوشش بیمه‌ای هزینه‌های زایمان و درمان ناباروری مردان و زنان" تأکید دارد.

همچنین بند "ح" مادّه "۱۰۲" قانون برنامه ششم توسعه نیز به "تمهیدات لازم از قبیل ارائه تسهیلات جهت افزایش سلامت ازدواج و درمان ناباروری در قالب بودجه سنواتی" می‌پردازد.

لذا به درستی بند "۱۷" قانون بودجه ۱۴۰۰ به موضوع بیمه‌ درمان ناباروری اختصاص پیدا کرده است.

در بند "ح" تبصره "۱۷" این قانون بر پوشش ۹۰ درصد کل هزینه‌های سه دوره کامل یکی از روش‌های کمک باروری "آی.سی.اِس.آی" و "آی.وی.اِف" برای هر زوج نابارور و "پوشش هزینه‌های دارویی و پاراکلینیک و سایر روش‌های درمان ناباروری" تأکید می‌کند.

مصوبه‌ هیأت وزیران در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ به شیوه اجرای قانون فوق پرداخته است و بر تحت پوشش بیمه‌های پایه قرار گرفتن خدمات نازایی و ناباروری تأکید می‌کند.

امّا با وجود گذشت بیش از سه ماه از ابلاغ مصوبه دولت به دستگاه‌های متولی، قانون بیمه درمان ناباروری در مراکز درمان ناباروری اجرا نمی‌شود. طبق تصویب‌نامه دولت، اجرائی شدن قانون بیمه درمان ناباروری منوط به تدوین و ابلاغ استانداردهای ارائه خدمات درمان ناباروری توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و ابلاغ دستورالعمل خرید راهبردی خدمات موضوع تصویب‌نامه توسط دبیرخانه شورای عالی بیمه سلامت کشور است.

به این ترتیب تا موارد فوق انجام نگیرد، تبصره "۱۷" قانون بودجه ۱۴۰۰ و متعاقباً مصوّبه دولت، هیچگاه اجرائی نخواهد شد.

نمایندگان مجلس مصوبه‌ای را در راستای حمایت از هزینه‌های درمان ناباروری در سال ۱۴۰۰ به تصویب رساندند.

این مصوبه در جریان بررسی جزئیات لایحه بودجه در بخش هزینه‌ای بند الحاقی ۱ تبصره ١٧ به تصویب رسید و براساس آن و در راستای اجرایی کردن حکم بند "۳" سیاست‌های کلی جمعیت، دولت مکلف است اعتبار ردیف‌های ۱۶۰۲۰۰۱۶۷۵ و ۱۶۰۱۰۰۶۰۰۱ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور را در حسابی تحت عنوان "حساب حمایت از هزینه‌های درمان ناباروری" ذیل ردیف‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متمرکز کند.

هزینه کرد اعتبار این حساب مطابق نظر کارگروهی متشکل از نمایندگان بیمه سلامت، سازمان تامین اجتماعی، کمیته امداد امام خمینی(ره) و جهاد دانشگاهی و معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخصوص موارد ذیل خواهد بود:

بهزاد خلیلی جمعیت پژوه و کارشناس حوزه خانواده در ارتباط با موضوع  پوششش بیمه‌ای درمان ناباروری و چالش‌های مربوط به آن گفت: زمانی بنده از بُعد سلامت به ناباروری نگاه می‌کنم و باید مانند بیماری‌های دیگر درمان شود. اما زمانی نگاهی غیر از این دارم و موضوع موضوع خانواده هست. تقریبا 3.5 زوج نابارو در کشور داریم و هفت میلیون نفر درگیر هستند و به ازای هر 5 خانواده ایرانی یک خانواده نابارور است؛ یعنی به ازای یکسال اقدام نتیجه نگرفتند و انگار از متوسط جهانی نیز بالاتر هستیم.

وی افزود: در دهه ۷۰ ناباروران را به کشورهای اروپایی و انگلیس می‌فرستادیم و درمان می‌کردیم و از اوئل دهه ۸۰ این  تکنولوژی را وارد کردیم. اکنون به جایی رسیدیم که قبل از شیوع کرونا ما سالانه ۵۰۰ زوج خارجی را درمان می‌کردیم؛ یعنی علاوه بر پوشش بیماران داخلی ۵۰۰ زوج خارجی را نیز درمان می‌کنیم، سال ۹۹ تقریبا ۳۳ هزار سیکل و دوره درمان ناباروری را حمایت می‌کردیم و در قانون ۱۴۰۰ این میزان به ۵۵ هزار سیکل درمانی رسید.این نسبت به تعداد زوج‌های نابارور کشور خیلی کم است.

خلیلی ادامه داد: چه در مراکز دولتی و چه خصوصی درمان ناباروی هزینه بالایی دارد و با در مقایسه با بیماری‌های دیگر قابل قیاس نیست.بالا بودن هزینه‌های درمان یکی از موانع جدی زوجین نابارو است. قانون بودجه امسال هزینه درمان ناباروری را تحت پوشش قرار داد، اهمیت ناباروری اینجاست که ما یک مسئله به نام اهمیت فرزندآوری را در کشور داریم، این همه بودجه اختصاص داده شده که مردم فرزند آوری داشته باشند.  3.5 میلیون خانواده داریم که فرزند می‌خواهند.

این پژوهشگر جمعیت تصریح کرد: بنده از دو منظر اعتقاد دارم مسئله ناباروری اولویت کشور است. یکی از بُعد انسانی است. طبق قانون اساسی و اسناد بالادستی کشور حق ایرانی‌هاست که پدر یا مادری را تجربه کنند و لذت آن را بچشند، سه مسئله در درمان ناباروری وجود دارد، گام اول هزینه‌های درمان بالاست. تعداد متخصصان درمان ناباروری و مراکز  آن نیز محدود است، بالاخره قانون گذار متقاعد شده قانون بیمه ناباروری اجرایی شود. بنده ح تبصره 18 بودجه سال 1400 این طور است که گفته همه داروها و روش‌های درمان و چند مورد دیگر تحت پوشش قرار گیرد و 90 درصد هزینه را بیمه و 10 درصد را فرد پرداخت کند.

وی اظهار کرد:‌ دو مسئله است؛ یکی هزینه بالا و دیگری کمبود زیر ساخت‌های لازم. قانون یاد شده از ابتدای سال جاری لازم الاجرا بود. اواخر مرداد ماه این تصویب نامه ابلاغ شد، متولی جدی سلامت در کشور وزارت بهداشت است، در آن مصوبه ذکر کرده اگر بخواهد اجرا شود چند پیش شرط دارد، وقتی بحث تخصصی پیش می‌آید باید چهارچوب‌های فنی آن روشن شود. به وزارت بهداشت تکلیف شده تا گایدلاین وراهنمای فنی ناباروری را تهیه و تدوین کند اما این موضوع اتفاق نیفتاده است.این گایدلاین باید به شورای عالی بیمه می‌رفت و در آنجا باید راهنمای فنی بیمه‌ای بیرون می‌آمد و اینکه 340 میلیارد تومان بودجه مربوط، چطور هزینه شود.

خلیلی اضافه کرد: نظام تشخیص ناباروری و طی کردن مراحل را باید وزارت بهداشت تعیین کند و طبق مصوبه، وزارت بهداشت باید درخواست تخصیص مبلغ را می‌داد، اما هنوز تخصیص داده نشده و اگر تخصیص داده شده  اعلام کنند. وزارت بهداشت باید پول را به سازمان‌های بیمه گر می‌داد اما این اتفاق نیفتاده است، اکنون وزارت بهداشت پای خود را روی حق طبیعی 3.5 میلیون زوج مظلوم ایرانی گذاشته است.این موضوع احساسی نیست و پشت آن مدرک است، جان بابایی، معاون درمان وزیر بهداشت در خبر 21 درباره عدم اجرای این قانون  بیمه ناباروری گفته "همه چیز آماده است و فقط پول و تامین منابع نیست" در صورتی که همه کارها معطل تدوین راهنمای فنی است.

این پژوهشگر جمعیت ادامه داد:‌ قانون بودجه گفته به منظور تحقق سیاست‌های کلان نظام، از ردیف‌های مربوط به وزارت بهداشت بردار و در این خصوص هزینه کنید، سال 98 بودجه اختصاص داده شده به وزارت بهداشت در خصوص درمان ناباروری 200 میلیارد تومان بود. در سال 99 بودجه پیشنهادی 120 میلیارد تومان بود؛ یعنی 80 میلیارد تومان بودجه درمان ناباروری کاهش داده شد چرا؟، یک ردیف دیگر نیز هست که سر جمع آن حدود 350 میلیارد تومان می‌شود و اینها مربوط به وزارت بهداشت است و باید در حسابی تجمیع شده و به درمان ناباروری اختصاص داده شود، وزارت بهداشت 2 هزار میلیارد تومان ذیل تبصره 14 و سرفصل جمعیت دریافت می‌کند اما برای این 2 هزار میلیارد تومان احتمالا درخواست تخصیص نداده‌اند، اما هیچ بهانه‌ای برای عدم اجرای این قانون وجود ندارد.

سجاد رضوی رئیس شورای عالی بیمه سلامت از پوشش خدمات نازایی و ناباروری در مراکز درمانی دولتی و غیر دولتی خبر داد و گفت: خدمات ناباروری در بیمه‌های پایه در مراکز دولتی تحت پوشش بیمه بودند؛ اما به دلیل محدودیت مراکز دولتی و متقاضی زیاد دریافت این خدمات، از سال قبل اقدامات کارشناسی شروع شد تا پوشش بیمه‌ای خدمات را گسترش بدهیم و در جلسه شورای عالی بیمه در خرداد ماه، تمام اعضا پذیرفتند در بخش‌های عمومی غیر دولتی هم بیمه‌های پایه در این حوزه سرمایه گذاری کرده و خرید خدمت انجام دهند.

وی افزود: این خرید خدمت باید بر اساس مبانی علمی و اقتصادی صورت گیرد که مبانی علمی آن را معاونت درمان وزارت بهداشت اعلام می‌کند و مبانی اقتصادی هم در سازمان‌های بیمه گر مورد توجه قرار می‌گیرد، از دوم شهریور ماه پوشش بیمه‌ای خدمات نازایی و ناباروری از سوی معاون رئیس جمهور ابلاغ شده است و سازمان‌های بیمه‌ای از این تاریخ باید در بخش‌های دولتی و عمومی غیر دولتی خرید خدمت انجام دهند، پوشش بیمه‌ای خدمات ناباروی سقف مبلغی ندارد؛ البته ۳ دوره درمان ناباروری در یکسال و به طور کلی حداکثر ۶ دوره درمان ناباروری برای زوجین تحت پوشش بیمه قرار دارد.

رئیس شورای عالی بیمه سلامت تاکید کرد: شرط سن هم برای خانم‌ها ۴۲ سال در نظر گرفته شده است و پس از آن خدمات حمایتی خواهیم داشت. وزارت بهداشت بر اساس استانداردها نحوه تجویز دارو و درمان ناباروری را تعیین می کند، پوشش بیمه‌ای ناباروری برای فرزند چندم و ناباروری ثانویه هم در نظر گرفته شده است، زیرا ۷ تا ۸ درصد جمعیت ناباروری کشور در موارد ثانویه اتفاق می‌افتد.

حنان حاجی محمودی، مدیر کل دفتر خدمات تخصصی سازمان بیمه سلامت به آخرین جزئیات از تحت پوشش بیمه  قرارگرفتن درمان ناباروری بانوان اشاره کرد و گفت: این موضوع در بودجه امسال دیده شده است که بعد از مکاتبات با دولت و  دریافت مصوبه از هیات دولت به سمت انعقاد قرارداد با موسسات مربوطه رفتیم تا خدمات ناباروری را به آنها اختصاص دهیم، هزینه سونوگرافی، انواع جراحی‌ها، تصویربرداری، آزمایشات، دارو و هر هزینه ای که مربوط به این موضوع شود، تحت پوشش بیمه قرار خواهد گرفت، این موضوع به عنوان نشان ناباروری مطرح شده است؛ به این معنا که یک پزشک متخصص زنان می‌تواند این نشان را به بیمه شده خود متصل کند و پس از آن شخص می‌تواند از خدمات ستاره دار که براساس دستورالعمل‌های وزارت بهداشت است، بهره مند شود.

به هر حال، قانون تحت پوشش بیمه قرار گرفتن درمان ناباروری به تصویب رسیده است و اکنون هزاران زوج نابارور با اتکا به این قانون، نسبت به درمان مشکل خود امیدوار‌تر شده‌اند، اما مسیر اجرای کامل و عاجل این قانون نیازمند رفع موانع از سوی وزارت بهداشت در قالب تدوین شیوه نامه فنی بهره مندی از این پوشش بیمه‌ای است. فارس