پیشگیری از HIV ارتباطی با قانون جوانی جمعیت ندارد

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، محمدمهدی گویا امروز دوشنبه در نشست خبری که به مناسبت روز جهانی ایدز برگزار شد گفت: روز جهانی ایدز که مصادف با ۱۰ آذر ماه است پیشاپیش به همه زحمت کشان عرصه مبارزه با این بیماری در کشور خسته نباشید می‌گویم. ما در شرایطی روز جهانی ایدز را برگزار می‌کنیم که بیش از دو سال است که سراسر جهان درگیر اپیدمی جهانی کووید۱۹ است. کرونا آثار زیانبار مخربی روی همه برنامه‌های کنترلی بیماری‌ها در سراسر جهان از خود به جا گذاشته است. در شرایطی به سر می‌بریم که بسیاری از برنامه‌های کنترلی بیماری ها به دلیل اهمیت برنامه کنترل کووید۱۹ دچار آسیب شده است.

رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت ادامه داد: بسیاری از کسانی که درگیر کنترل بیماری ایدز در دنیا بودند مجبور شدند خواسته یا ناخواسته به کار کنترل عفونت کرونا بپردازند و همین امر سبب شد در کنار سایر عوامل، شناسایی بیماران مبتلا به ایدز و مراقبت و درمان این بیماران دستخوش آسیب جدی شود که کشور ما هم از این آسیب دور نبود، سال قبل برای کنترل ایدز در دنیا و همچنین کشور ما سال خوبی نبود. اما توانستیم ظرف سال جاری بسیاری از خلاهایی که سال گذشته در رابطه با کنترل HIV داشتیم را جبران کنیم و بتوانیم دستاوردهای نسبتا خوبی در این عرصه به دست آوریم.

وی تاکید کرد: بعد از شروع پاندمی کرونا شناسایی مبتلایان به HIV کاهش یافت و مراقبت و درمان هم به دلیل عدم مراجعه افراد مبتلا که به دلیل سیاست‌های کنترل کرونا داشتیم و اجازه نمیداد ارتباط بین افراد مبتلا با مراکز بهداشتی درمان منظم باشد سبب شد موارد کمتری از این بیماری شناسایی شود و موارد کمتری تحت مراقبت و درمان قرار گیرند تا مبتلایان HIV بتوانند عمر طولانی تر توام با سلامت داشته باشند. الان دیگر وقت جبران این خلا ها رسیده است. از سال قبل به گونه‌ای برنامه ریزی کردیم تا ارتباطات لازم با بیماران را برقرار کنیم و برنامه‌های آموزش و اطلاع رسانی خود را شدت بخشیم تا حتی یک لحطه وقفه در شناسایی مبتلایان اتفاق نیفتد.

گویا ادامه داد: تلاش کردیم به اندازه کافی ذخیره‌ی دارویی و تشخیصی در کشور فراهم شود که از این نظر با مشکل مواجه نباشیم. تلاش کردیم افراد تحت درمان به طور مرتب بتوانند آزمایشات لازم را بدهند تا آنها اطمینان داشته باشند که وضعیت سلامتشان به چه صورت است و چه کارهایی باید انجام دهند اما هنوز به آنچه‌ میخواهیم دست پیدا نکردیم زیرا درست است که تمام شاخص‌های این برنامه کنترلی را نسبت به سال ۱۳۹۹ ارتقا دادیم، اما وقتی به قبل از پاندمی کرونا نگاه می‌کنیم با ایده‌آل‌هایی که در زمینه HIV درنظر داشتیم فاصله داریم و به آن دست پیدا نکردیم.

رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به تهیه برنامه پنجم استراتژیک ایدز کشور، گفت: این برنامه با مشارکت سازمان‌های مختلف دولتی و غیردولتی تهیه شده است و در حال طی مراحل پایانی تصویبش است. همه سازمان‌های درگیر برنامه خود و برنامه‌های مرتبط با سازمانشان را تهیه کردند. ما امیدواریم با حمایت‌هایی که در این زمینه صورت می‌گیرد این خلاها را هم جبران کرده و هم بتوانیم دستاوردهای بیشتری داشته باشیم. البته هنوز با ایده‌آل هایمان با زمینه بیماریابی فاصله داریم. در برنامه کمپین مبارزه با ایدز سال جاری یک برنامه یک ماهه را تدارک دیدیم که آموزش و اطلاع رسانی خود در سراسر کشور را به حداکثر ممکن برسانیم و بتوانیم ظرف این مدت کسانی را که در معرض ابتلا به ایدز قرار دارند را آگاه کنیم که چگونه از خود مراقبت و برای انجام آزمایش به مراکز مراجعه کنند، ‌ اگر مبتلای به عفونت بودند چگونه از خدمات مراقبتی و درمانی بهره مند شوند.

وی افزود: ظرف یک هفته گذشته که برنامه آموزش اطلاع رسانی آغاز شده ، ۶۰ هزار مورد آزمایش در سراسر کشور برای کسانی که رفتارهای پرخطر داشتند انجام دادیم و امیدواریم در پایان این یک ماه حداکثر آنچه انتظار داریم دست پیدا کنیم. بدبهی است که برنامه مبارزه با ایدز کشور به این کمپین محدود نخواهد شد و کماکان نیاز به آموزش و اطلاع رسانی در همه سطوح داریم و باید بتوانیم مردم و جوانان را نسبت به این عفونت آگاه کنیم. هرچند که درمان موفقی در حال حاضر در دنیا برای ایدز وجود دارد اما درمان قطعی نیست و قبل از هر چیزی لازم است که در زمینه تغییر رفتار همه سازمان‌های درگیر نقش آفرینی کنند تا نسل جوانی سالم و به دور از عفونت HIV داشته باشیم.

گویا در خصوص آمار مبتلایان به بیماری ایدز گفت: تخمین ما این است که در حال حاضر در کشور ۵۴ هزار و ۸۵۰ نفر مبتلا به این عفونت داشته باشیم. از ابتدای این همه گیری این بیماری درکشور تاکنون ۴۲ هزار و۹۳۳  مورد مبتلای به عفونت HIV شناسایی کردیم که از این تعداد ۲۰ هزار و ۲۸۴ مورد جان خود را از دست دادند. ۶۸۸۵ مورد از این تعداد به دلایل مختلف به مراکز ما برای مراقبت و درمان مراجعه نکردند. اکنون ۲۲ هزار و ۶۸۴ مبتلای به عفونت HIV در کشور شناسایی شده و زنده داریم که از این تعداد ۱۵ هزار و ۸۰۰ نفر تحت مراقبت و درمان قرار دارند. قریب ۱۴ هزارنفر از آنها خوشبختانه درمان کاملا موفق داشتند. یعنی تعداد سلول‌های دفاعی بدنشان به اندازه کافی است و به ما اطمینان خاطر می‌دهد که درمان مناسبی دریافت می‌کنند و تعداد ویروس‌هایی که در بدن این افراد است به حد بسیار پایینی کاهش یافته است.

رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت ادامه داد: از ابتدای شیوع این همه گیری تاکنون ۸۱ درصد موارد ابتلا مربوط به آقایان بود و ۱۹ درصد مبتلایان خانم ها هستند اما این روند رفته رفته در سال‌های اخیر تغیبرات جدی داشته است و درصد ابتای خانم‌ها افزایش یافته است. در حال حاضر ۳۲ درصد موارد ابتلا در سال‌های اخیر به خانم ها مربوط بوده است، هرچند باز هم با درصد آقایان متفاوت است اما این مسئله جدی است. روند همه‌گیری وقتی در آقایان تفاوت چشمگیر با خانمها دارد اگر مراقبت و درمان را به دقت  دنبال نکنیم و فرد مبتلا دستورات بهداشتی را رعایت نکند طبیعی است که همسرش نیز در معرض خطر قرار خواهد گرفت مگر اینکه آنها دقیقا از راه های پیشگیری بیماری آگاه باشند.

وی در خصوص موارد مطرح شده پیرامون جمع آوری وسایل پیشگیری از بارداری که در قانون جوانی جمعیت به آن اشاره شده است و آثار آن بر افزایش موارد بیماری‌های مقاربتی از جمله HIV اظهار کرد: قانون جوانی جمعیت یک سیاست کشوری بسیار مهمی است که در کشور به طور جدی دنبال می‌شود و دلایل آن هم مشخص است. طبیعی است که هرچه جمعیت به سمت ازدواج و باروری بیشتر پیش برود یعنی روابط زناشویی سالم تر و بدیعی است که باید انتظار داشته باشیم موارد HIV هم کمتر شود. این دوتا باهم دیگر ارتباط نزدیک دارند بنابراین اگر با برنامه ریزی دقیق این قانون اجرایی شود باید انتظار داشته باشیم روابط جنسی خارج از چارچوب ازدواج در کشور کاهش یابد و مطمئن هستیم به دنبال این امر عفونت HIV هم کمتر خواهد بود.

گویا گفت: اعلام آمار موارد ایدز آمار هرسه ماه یک بار منتشر می‌شود. کمیته کشوری ایدز بین بخشی است که تمام سازمان‌ها در آنجا عضو هستند و تصمیماتشان به استان‌ها ابلاغ می‌شود و بر این اساس اقدام می‌کنند. کمیته وظیفه نظارتی بر برنامه HIV کشور دارد و به شکل مرتب تشکیل جلسه می‌دهد، در هفته گذشته ۶۰ هزار مورد آزمایش برای شناسایی رفتار پرخطر انجام شده که ۱۲۱ مورد مورد مثبت شناسایی شده است.

رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت در خصوص کنترل ایدز در زندان‌ها گفت: داخل‌ زندان‌ها موارد ایدز افزایش نیافته است. روند کنترل ایدز در زندان‌ها در سطح دنیا برجسته بوده و این موضوع توسط سازمان‌های بین المللی تایید شده است. اقداماتی که در رابطه با اطلاع رسانی و شناسایی بیماران انجام شده، مثال زدنی است‌، پیشگیری از HIV ارتباطی با قانون جوانی جمعیت ندارد و نباید این دو موضوع را به هم ارتباط داد. کسانی که شناسایی کردیم که مبتلا بودند، همسرانشان هم تحت مراقبت هستند و وسایل پیشگیری از بارداری در اختیارشان قرار می‌گیرد. این دو برنامه‌های متفاوتی دارند و افراد شناسایی شده تحت مراقبت و درمان قرار دارند.

وی درخصوص داروهایی که برای این بیماری مصرف می‌شود تصریح کرد: بخش اعظم داروهای مورد نیاز بیماران توسط شرکت‌های تولید کننده داخلی تامین می‌شود و بخش کوچکی را در شرایط تحریم از طریق زیرمجموعه‌های سازمان ملل تامین کردیم. درحال حاضر کمبود دارویی در این زمینه وجود ندارد، تاثیر داروهای درمان ایدز بر کرونا اثبات نشده است، در ابتدای کرونا برخی داروهای درمان ایدز مصرف می‌شد اما همه مطالعات نشان داد که این داروها نمی‌تواند در درمان کرونا نقش برجسته داشته باشد. تلاش‌ها در دنیا برای ساخت واکسن ایدز ادامه دارد اما هنوز نقطه روشن و موفقیت آمیزی که بشود آن را اعلام کرد، صورت نگرفته است.

گویا ادامه داد: در حد شنیده‌ها داریم که اولین بار سویه جدید کرونا در مبتلایان به HIV شناسایی شده است اما دولت آفریقای جنوبی چنین چیزی اعلام نکرده، اما نگرانی از این سویه جدید بسیار جدی است و این هفت کشور که شیوع سویه جدید کرونا از آنجا گزارش شده است، شیوع بالایی از HIV را هم دارند. مبتلای به HIV کنترل نشده که به صورت منظم دارو دریافت نکرده باشد و سیستم دفاعی ضعیفی داشته باشد چنانچه به کرونا مبتلا شود احتمال اینکه موتاسیون‌های ویروس رخ دهد وجود دارد و چون تعداد قابل توجهی افراد HIV مثبت در این کشورها زندگی می‌کنند، این یک نگرانی جدی است که فکر می‌کنم ظر ف روزهای آتی به بخشی از آنها می‌توان پاسخ داد.  

رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت اضافه کرد: علی رغم اینکه دنیا اعلام کرد کرونا می‌تواند در مبتلایان به HIV شدیدتر باشد، ما مطالعاتی داشتیم که نتوانست چنین چیزی را به اثبات برساند شاید یک دلیلش این است که مراقبت و درمان HIV ما مستقیم و بی وقفه است، ارائه خدمات به مبتلایان HIV برای مبتلایان، خانواده آنها و کسانی که رفتار پرخطر دارند و تحت مراقبت ما هستند، رایگان است، کسانی که رفتار پرخطر جنسی و اعتیاد دارند و سایر افرادی که فکر می‌کنند در معرض خطر بودند می‌توانند به مراکز جامع خدمات سلامت در کل کشور مراجعه کنند و خدمات کاملا محرمانه دریافت کنند، پاسخ آزمایش فقط به خود فرد اعلام می‌شود.

وی در خصوص لزوم توجه به سیاست‌های بازگشایی مدارس در شرایط شیوع کرونای اُمیکرون اظهارکرد: بازگشایی مدارس در ستاد ملی کرونا تصمیم گیری می‌شود که خبره ترین افراد کشور در آن حضور دارند و تمام جوانب بازگشایی یا عدم بازگشایی را بررسی می‌کنند. این اطمینان خاطر را به مردم می‌دهم که هیچ تصمیمی اکنون بدون وجود شواهد علمی انجام نخواهد شد.

گویا ادامه داد: درمورد سویه جدید کرونا هنوز خیلی سوالات باقی و آنچه که باعث نگرانی است، فقط تغییراتی است که در ساختار ژنتیکی ویروس ایجاد شده است اما وقتی این تغییرات در ساختار ژنتیکی رخ می‌دهد و اینکه در آینده چه می‌شود هنوز نمی‌توانیم پاسخ دهیم و اگر خوشبینانه نگاه کنیم ظرف دوتا سه هفته آینده خیلی از این سوالات را می‌توان پاسخ داد اما بازگشایی مدارس در شرایطی مورد تصمیم گیری نهایی قرار می‌گیرد که موارد اساسی مورد ملاحظه باشد.

رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت تاکید کرد: در تمام مرزهای رسمی کشور مراقبت مرزی داریم که شرح وظیفه مشخص دارند و هر تغییری که در وضعیت کشور و دنیا رخ می‌دهد، اطلاع رسانی و دستورالعمل جدید صادر می‌شود. برای همین سویه جدید هم دستورالعمل‌های مراقبتی روز جمعه به سرعت در اختیار ماموران مرزی قرار گرفت و شخص وزیر نیز روز شنبه سرزده از فرودگاه امام خمینی باردید کردند و همه ماموران ما به وظایف خود آگاه هستند.

وی افزود: ما کار سختی پیش رو داریم چون پرواز مستقیم به هیچ کدام از هفت کشور درگیر با سویه جدید کرونا نداریم، در نتیجه اگر کسی بخواهد به کشور ما بیاید مجبور است از کشور ثالث بیاید که این امر کارمان را سخت می‌کند. در هر حال با نیروی انتظامی مستقر با فرودگاه‌ها و سایر مبادی مرزی هماهنگی صورت گرفته است تا اگر کسی غیرمستقیم هم وارد شد ماموران ما اقدامات لازم را انجام دهند. اخذ ویزا توسط کسانی که از این هفت کشور میخواهند به ایران بیایند به طور موقت لغو شده است، برای ایرانیان مقیم این کشورها نیز از دو هفته قبل تاکنون دستورالعمل ویژه تهیه شده است که در فرودگاه تست می‌دهند و مراقبت می‌شوند و اقدامات سختگیرانه برای آنها داریم.

به گزارش ایسنا گویا در پایان درباره تقسیم بندی سنی برای تزریق دوز سوم واکسن کرونا تاکید کرد: تقسیم بندی سنی برای تزریق دوز سوم واکسن کرونا برای جلوگیری از ازدحام جمعیت در مراکز واکسیناسیون اعمال شده است و این مورد به مراتب کاهش پیدا می‌کند و تمام گروه‌های سنی واکسن کرونا را دریافت خواهند کرد. برای تزریق دوز سوم واکسن کرونا بیشترین تکیه ما به واکسن‌های ایرانی است و خیالمان از این جهت راحت است.