شورای صنفی یا شورای سلفی؟

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، اوایل سال جاری بود که مسئولان معاونت دانشجویی وزارت بهداشت تصمیم به ویرایش آیین‌نامه شورای صنفی دانشجویان علوم پزشکی گرفتند و درنهایت، این اقدام پس از کش و قوس‌های فراوان و بدون مشارکت دانشجویان فعال صنفی تصویب شد. 

به گفته منتقدان اصلی‌ترین ایرادی که در آیین‌نامه پیش‌فرض و اولیه ارائه شده برای شورای صنفی وجود دارد، ادغام شورای صنفی مقطع دستیاران و Ph.d با شورای صنفی دانشجویی است. کمااینکه ماهیت اصلی این دو شورا با یکدیگر متفاوت و از این رو بازنگری و اصلاح آیین‌نامه در این موارد ضروری است.

در طرف مقابل اما مسئولان وزارت بهداشت معتقدند که پیش‌نویس جدید، عملکرد شوراهای صنفی را به سمت تخصصی و حرفه‌ای شدن سوق می‌دهد و قصدی برای اعمال محدودیت در فعالیت‌های شوراهای صنفی ندارند. آنها اعضای ناظر بر هیأت مرکزی نظارت‌بر شوراهای صنفی را از میان معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، دو عضو از معاونان فرهنگی و دانشجویی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، دو عضو دانشجویی و مدیر دانشجویی و صندوق رفاه دانشجویان وزارت بهداشت انتخاب و شروع به اصلاح آیین‌نامه کردند.

اعضای این کمیته ادعا می‌کنند که تلاش دارند تا با نگاه ویژه به قوانین بالادستی که در این حوزه مصوب شده و مهمترین آن متعلق به شورای عالی انقلاب فرهنگی است، آیین نامه‌های قبل را اصلاح و بر اساس نیاز روز، آیین‌نامه جدید را تدوین کنند.

«آیین‌نامه‌ای جدید شورای صنفی، اقدامی درجهت نابودسازی کامل شورای صنفی است و با تمامیت آن مشکل دارد.» این را عضو اسبق هیات نظارت شوراهای صنفی و نماینده پیشین شوراهای صنفی دانشگاه های علوم پزشکی کشور در وزارت بهداشت در گفت‌وگو با پایگاه خبری «پزشکان و قانون» می‌گوید. 

«دکتر یحیی هاشمی‌نسب»  ضمن یادآوری تاریخچه فعالیت شورای صنفی ادامه می‌دهد: «شورای صنفی دانشجویان علوم پزشکی کشور اگرچه از سال‌های پیش وجود داشت، اما فعالیت آن محدود بود و تقریبا از حدود هشت سال پیش، شروع به بازسازی آن کردیم. نشست اولیه آن با حضور دکتر فراهانی معاونت وقت فرهنگی دانشجویی، دکتر مطلبی و دکتر نژادجواد شکل گرفت و شروع به کار کرد، جلو آمد، اختیارات آن افزوده و آیین‌نامه آن بزرگتر شد. همچنین تعداد جمعیتی که زیرشاخه آن قرار داشت نیز توسعه پیدا کرد. تا جایی که ما با دیدن میزان استقبال از شورای صنفی، اقدام به نگارش آیین‌نامه برای شورای دستیاری هم کردیم.»

وی با تاکیدبر اینکه شورای صنفی تنها نهاد مطالبه‌گر دانشجویی غیرسیاسی ذیل وزارت بهداشت است، می‌افزاید: «ساختار این شورا به گونه‌ای است که خواه ناخواه حقوق دانشجو را در زمینه‌های مختلف آموزشی، پژوهشی و رفاهی پیگیری می‌کند اما این شورا نقش اصطلاحا بزن بهادری ندارد، بلکه پیگیر مطالبات دانشجویی در سطوح مختلف دستیاری و دانشجویی دانشگاه‌ها است. اما در حال حاضر پیش‌نویس جدید آیین‌نامه، شورا را محدود به یک ساختار رفاهی می‌کند. کمااینکه کمیته رفاهی مجمع و دبیر شورای مرکزی را از آن می ‌گیرند.»

دکتر هاشمی‌نسب با یادآوری اینکه دو سال طول کشید تا بتوانیم شورای مرکزی را داخل آیین‌نامه بگنجانیم، تصریح می‌کند: «اما متاسفانه شاهد هستیم که امروز می‌خواهند شورای مرکزی و در کنار آن دبیر کل، حق فعالیت رسانه‌ای، حق آموزشی و پژوهشی را بگیرند و به جای آن مقوله‌ای تحت عنوان تایید صلاحیت و حسن شهرت را به آن اضافه کنند. در حالی که حسن شهرت، دقیقا به معنای عملکرد سلیقه‌ای است که می‌گوید هرکسی را که نپسندیدی، از شورا بیرون بینداز.»

دکتر هاشمی‌نسب خاطرنشان می‌کند: «شورای مرکزی صنفی دانشگاه علوم پزشکی کشور شامل ۵ نفر بوده که هر کدام از آنها در زمینه‌های رفاهی، آموزشی، پژوهشی و سلامت فعالیت داشتند که اینها کمیته‌های جداگانه‌ای بوده‌اند. اما در پیش‌نویس آیین‌نامه جدید، شورای صنفی و حیطه وظایف آن را به یک کمیته رفاهی تقلیل دادند. به این معنا که عملا ماهیت شورای صنفی را از آن گرفته‌ و آن را از کل به جزء تبدیل کرده‌اند. نظر معاون کنونی وزارتخانه این است که شورای صنفی در شرایط فعلی به اشتباه یک نهاد مطالبه‌گر و فشار آورنده شناخته شده، در صورتی که نباید این شکل باشد و صرفا باید جهت مشورت‌دهی فعالیت کند که این از دید ما با روحیه شورای صنفی تناقض دارد.»

وی عملکرد غیرسیاسی را یکی از مزیت‌های شورای صنفی دانشجویی برمی‌شمرد و می‌گوید: «ساختار شورای صنفی کاملا خنثی بوده و همه طیف‌های دانشجویی را در هر زمینه‌ای شامل می‌شود. درواقع یکی از موفقیت‌های آن این بوده که اصلا کاری به سیاست ندارد و در آیین‌نامه آن هم چنین آمده که نباید فعالیت سیاسی انجام دهد. خود ما هم اصلا طالب فعالیت سیاسی نیستیم و استقبال می‌کنیم که چنین چیزی وجود نداشته باشد. اما در آیین‌نامه جدید حتی حق رسانه‌ای را هم ممنوع کردند و گفتند حتی یک گروه ساده واتساپی هم نمی‌توانید داشته باشید، چه برسد به کارهای بیشتر. یعنی تا این حد می‌خواهند فعالیت‌های ما را محدود و حذف کنند.»

عضو اسبق هیات نظارت شوراهای صنفی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، مقصر اصلی این ماجرا ها را معاونت کنونی وزارت بهداشت می‌داند و تصریح می‌کند: «بنده به‌عنوان کسی که از بنیانگذاران شورای فعلی هستم، چندین سال کار کردیم و آن را به دست بچه‌های جدید رساندیم اما متاسفانه با این پیش‌نویس، عملا هیچ شورایی وجود ندارد. از طرفی شورای دستیاری را نیز ذیل همین آیین‌نامه آوردند و آیین‌نامه آن را حذف کردند. درواقع شورای دستیاری را زیرمجموعه شورای صنفی وزارت بهداشت قرار دادند و تلاش کردند که دو ساختار جداگانه نشود. این در حالی است که ما برای شورای دستیاری مجمع، شورای مرکزی و دبیرکل تعریف کرده بودیم.»

وی ادامه می‌دهد: «همه این ساختارهایی که در شورای صنفی دانشجویی وجود داشت، در شورای دستیاری هم تعریف کرده بودیم، چون دغدغه‌های آنها متفاوت بود. طی آزمون و خطایی که انجام دادیم، بررسی‌هایی که شد و مطالباتی که دستیاران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی داشتند، به این نتیجه رسیدیم که نیاز به ساختاری داریم که در وزارتخانه مجمع جداگانه و دبیر کل جداگانه داشته باشد. اما الان وزارت بهداشت می‌خواهد آیین‌نامه دستیاری را حذف کند و آن را داخل یک آیین‌نامه دیگر قرار دهد. یعنی می‌خواهند به قول دکتر فراهانی معاونت فرهنگی دانشجویی وقت، شورای صنفی را از مقبول‌ترین نهاد دانشجویی در دانشگاه‌ها تبدیل به شورای سلفی کنند. درواقع عملا می‌گویند حرف نزن، حتی حق خود را هم نخواه. درواقع شورای صنفی که در دوره مسئولیت و معاونت دکتر محمدرضا فراهانی به عنوان مشروع‌ترین و مقبول‌ترین نهاد دانشجویی در دانشگاه‌ها محسوب می‌شد را تبدیل به یک شورای سلفی و ناکارآمد کنند.»

دکتر هاشمی‌نسب در پایان ضمن اظهار تاسف از اینکه مسئولان کنونی به سند بالادستی استناد می‌کنند، تصریح می‌کند: «سند بالادستی مربوط به ۱۴ سال پیش است که ما در دوران دو وزیر، شامل دکتر هاشمی و دکتر نمکی، معاونت در دو مقطع شامل دکتر لاری‌پور و دکتر فراهانی و معاونت‌های حقوقی مختلف در سه مقطع این آیین‌نامه را اصلاح کردیم و تایید گرفتیم. لذا دوستان به جای اینکه سند بالادستی را اصلاح کنند، سندی که به روز و با رفرنس جدید نوشته شده را کذب می‌کنند و می‌گویند قبلی باید باشد. در صورتی که اگر بنا به اصلاح کردن است، باید آن را اصلاح کرد، اما اگر بنا به حذف و تضعیف ساختار است که بحث آن جداست.»

در پایان لازم به ذکر است که مشکلات صنف دستیاری محدود به مسائل رفاهی نیست و زندگی دستیاری با تمام جوانب آموزشی، پژوهشی، دانشجویی و حقوقی آمیخته شده است، لذا به نظر می‌رسد که محدود کردن فعالیت شورای صنفی به مسائل رفاهی مخصوصا در حوزه دستیاری و دانشجویان دکتری یک تصمیم عجولانه است. با توجه به گسترش دوره‌های دستیاری و دکتری تخصصی در کشور و اهمیت شورای صنفی در راستای پیگیری حل مشکلات این دانشجویان انتظار می‌رود تصمیمات در جهت حرکت روبه‌جلو و مطابق با نیازهای امروز در راستای رشد و تعالی دانشجویان باشد.

این سلسله گزارش ادامه دارد...