صادرات ناچیز فرآورده‌های طبیعی و مکمل ایرانی در سال گذشته

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، بهرام دارایی در یازدهمین همایش طلای سبز و دهمین همایش مکمل‌های غذایی و رژیمی گفت: آنچه در حوزه فراورده‌های طبیعی و سنتی تاکید داریم، سیاست‌گذاری و حمایت از تولید داخلی است که از تاکیدات مقام معظم رهبری است. از سال‌ها قبل تاکنون ای کاش بیشتر به این سفارشات توجه می‌شد تا در جایگاهی باشیم که بتوانیم در زمینه گسترش فراورده‌هایمان در بازارهای جهانی صحبت کنیم، نه اینکه بگوییم در داخل چقدر توانستیم به نیازهای مردم جواب دهیم.

وی افزود: اسناد بالادستی ما در این زمینه اعم از سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی، برنامه ششم توسعه و... و. خوب تنظیم شده‌اند. سال‌هایی که به عنوان حمایت از تولید بوده مانند امسال که سال حمایت از تولید دانش‌بنیان و اشتغالزایی است‌ و یکی از جاهایی که می‌تواند اشتغال را محقق کند، حوزه داروهای طبیعی و سنتی است، ۳۰ سال قبل بحث می‌کردیم که چند درصد از داروهای ما برگرفته از طبیعت و گیاهان دارویی است. در آن زمان در مقایسه ای که انجام شد در آلمان بالای ۵۰ درصد از قفسه داروخانه‌هایشان برگرفته از این داروها بود و در کشور ما به ندرت می‌توانستیم چنین چیزی را ببینیم. البته در حال حاضر از دو تا سه درصد سال‌های قبل به ۱۴ درصد رسیده‌ایم. البته می‌توانستیم به ۵۰ درصد برسیم، اما این اتفاق نیفتاد.

رئیس سازمان غذا و دارو گفت: طی سال‌های گذشته نزدیک ۴۳۰۰ مجوز برای فراورده‌های طبیعی و ۱۷۰۰ مجوز برای داروهای سنتی صادر شد، این اقدام بزرگ و شجاعانه بود که باید از دوستان تشکر کنیم. این همان مسیری است که نیاز داریم. البته حفظ سلامت مردم وظیفه ما است و از آن کوتاه نمی‌آییم و تحت تاثیر هیچ فشار و توصیه‌ای نخواهیم بود، صادرات فرآورده های طبیعی و مکمل در سال گذشته ناچیز و حدود ۱۵ میلیون دلار بوده است. به نظر می‌رسد که طبق هدفگذاری که داشتیم باید به صادرات ۱۵۰ میلیون دلار می‌رسیدیم که عقب‌ماندگی زیادی داریم. البته دلایل مختلفی هم مانند کرونا  داشت. الان وقت آن است که جبران کنیم و نیاز به جهش داریم.

درارایی ادامه داد: نیمی از ذخایر کارخانه‌های داروسازی ما خالی است؛ حدود ۵۰ میلیارد عددی تولید می‌کنیم که می‌تواند تا ۱۰۰ میلیارد عدد برسد. نیمی از این ظرفیت که بعضا سرمایه‌گذاری سنگین و تجهیزات پیشرفته داشتند، خالی هستند و به نظر می‌رسید این ظرفیت می‌توانست تا چند سال آینده فقط ظرفیت صادرات داشته باشد، چیزی هم غیر از تراز مثبت نمی‌تواند به ما نشان دهد که مسیرمان درست است یا خیر. مطمئنا صنعتی که نتواند بازار بیرونی داشته باشد و با استانداردهای بین‌المللی تایید نشود، مشکل پیدا کرده و می‌توانید فکر کنید که خدایی نکرده سرنوشت خودرو حادث می‌شود. بنابراین بحث واردات و صادرات و تراز تجاری باید با هم همخوانی داشته باشد در غیر این صورت بازنده ما هستیم.

وی اظهار کرد: چارچوب بازار کشور ما و مصرف ما هم مشخص است. معمولا ۵ درصد رشد مصرف در این حوزه داریم، اما باید به بازارهای بیرونی هم توجه داشته باشیم. مشکل دیگر در این حوزه مجوزهای تکراری از یک محصول است. محصولی که چند تولیدکننده دارد، باز هم دوستان سراغش می‌آیند و می‌خواهند سهمی بگیرند و متاسفانه روشی برای سهم گرفتن از بازار دارند. گاهی اوقات فکر می‌کنم اگر سیستم ما می‌توانست ویزیتوری را از توزیع حذف کند، قدم رو به جلو بود.

رئیس سازمان غذا و دارو یادآور شد:  از سال ۱۳۹۶ فتیله حوزه واردات را بستیم تا تقریبا در ۱۳۹۸ قطع شد، ظاهرش این است که عرصه را برای تولید داخلی باز کرده‌ایم، اگر تولید داخلی بتواند افزایش یابد و جایگزین شده و بعد از مدتی کیفیت مورد نظر مردم را تامین کند، خیلی خوب است، اما در آرایشی و بهداشتی اصلا این اتفاق رخ نداد، به ضد خودش بدل و منجر به ورود مواد آرایشی قاچاق، تقلبی و خطرناک به کشور شد که البته این سیاست وزارت صمت بود. امیدوارم چیزی از محصولات سلامت دست این وزارتخانه نرود. درک هم نمیکنم که چرا جاهای دیگر می‌خواهند که حوزه وظایف ذاتی سازمان‌های دیگر را یکجوری جذب کنند، اما درست نیست. سلامت حوزه وزارت بهداشت است و سال‌ها قبل هم ثابت شده که هر گاه سلامت جابجا شده و مثلا به سازمان استاندارد رفته مردم ضرر کردند. در دارو هم که این خط قرمز است.

دارایی گفت: من شخصا با بستن درها و ممنوعیت مخالفم، می‌توان با وضع تعرفه و کمک‌های دیگر به تولیدکنندگان داخلی و ایجاد سطح حاشیه امنیت برایشان، بتوانند تولیدشان را ارتقاء داده و رقابت کنند، اما بستن درب های واردات سرنوشت خودرو را رقم می‌زند، آنچه که می‌تواند کمک کند و رئیس جمهور و وزیر بهداشت روی آن تاکید دارند، تمرکز روی کیفیت است. روز گذشته بحث دانش بنیانی کالاهای سلامت محور در هیات دولت با عنوان طرح حمایت از تولید دانش بنیان در حوزه سلامت تصویب شد. از چند ماه قبل این طرح را شروع کردیم که وارد فاز اجرایی شد. تا سقف ۲۵ درصد از هزینه تحقیق و توسعه را در قیمت محاسبه می‌کنیم. کار بزرگی است و می‌تواند تحول ایجاد کند. کیفیت بهتر و مبتنی بر دانش، قیمت بهتر هم می‌گیرد.   البته راستی آزمایی هم انجام می‌شود و خودمان این کار را انجام می‌دهیم. بنابراین کیفیت و اصالت برایمان مهم است.

وی افزود: اصلاحاتی هم باید در این حوزه انجام دهیم و نیاز به کمک انجمن ها و سندیکاها داریم. چند سال قبل برای نظارت بر عرضه مکمل ها برنامه ای گذاشتیم که البته این کار انجام نشد اما امسال این کار را انجام می‌دهیم. واگذار هم می‌کنیم کار را اما اگر درست انجام ندهند، آن را پس می‌گیریم، در حال حاضر در حوزه مکمل ها شرکت‌های خوب تولید مواد اولیه داریم، اما نیازی نیست در این زمینه روش نخ‌نمای تحت لیسانس را که هیچ یک تحت لیسانس نیستند، مطرح کرده و با قیمت ناعادلانه باعث سرکوب محصول داخلی می‌شوند. یکی از کارهایمان بررسی محصولاتی هستند که عنوان تحت لیسانس دارند.  

رئیس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه در وزارت بهداشت ۸۰۰ مرکز تحقیقاتی داریم که متاسفانه چند مرکز بیشترین اعتبارات را می‌گرفتند گفت: ۳۰ سال در این حوزه کار کردم اما متوجه نشدم که حداقل در دارو این هزینه ها کجا میرفت و چه محصولی از آن بیرون آمد، اصالت سنجی هم فقط با شناسه گذاری و ردیابی انجام می‌شود که سیستم ردیابی ما از پیشرفته ترین سامانه های دنیاست، این سامانه به لحاظ طراحی قدرتمند است اما خوب اجرا نشده است. در اجرا سلیقه‌ها می‌آید و خوب پیاده نشده است.

به گزارش ایسنا دارایی در پایان اضافه کرد: دارونامه رسمی طبیعی سنتی را با کمک متخصصان برای اولین بار چاپ کردیم که نقشه راه خوبی است. همچنین دارونامه رسمی کشور را بعد از شش سال به‌روز کرده و چاپ کردیم. البته با تغییرات عمده و دستورالعمل‌های بالینی و با جزئیات مورد نیاز گروه‌های پزشکی که روی سایت قرار می‌گیرد، ما به دنبال تولید فراورده‌های با کیفیت قابل قبول، تقویت شرکت‌های دانش بنیان و حمایت از صادرات با کیفیت هستیم.