روند افزایشی مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، جعفر جندقی در نشست خبری به مناسبت هفته ملی بدون دخانیات گفت: حدود ۳۸ درصد مردان و ۴ درصد زنان در منطقه مدیترانه شرقی دخانیات مصرف می‌کنند و در برخی از کشورها ۵۷ درصد مردان و ۲۹ درصد زنان مصرف کننده دخانیات هستند. در منطقه مدیترانه شرقی شیوع مصرف دخانیات در پسران ۴۲ درصد و در دختران ۳۱ درصد در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال گزارش می‌شود و این یک زنگ خطر جدی است که در آینده مصرف کنندگان مواد دخانی افزایش خواهد یافت، دلیل اصلی افزایش شیوع مصرف دخانیات در گروه نوجوانان و جوانان، ترویج و تمایل به مصرف قلیان است.

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت درخصوص وضعیت شیوع مصرف دخانیات در جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: حدود ۶۰ هزارنفر به دلیل مصرف دخانیات جان خود را از دست می‌دهند. سالانه میانگین بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان در اثر استعمال دخانیات در کشور از بین می‌رود و بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان صرف هزینه‌های بهداشتی و درمانی ناشی از مصرف دخانیات می‌شود و این جدا از ناتوانی‌ها، از کارافتادگی‌ها و.... است که با احتساب آنها هزینه مصرف دخانیات برای کشور بیش از ۱۱۰ هزار میلیارد تومان است.

وی تاکید کرد: بر اساس مطالعات صورت گرفته در سال ۱۴۰۰ در افراد بالای ۱۸ سال در کل ۱۴.۰۱ ، میزان شیوع مصرف دخانیات در کشور است که در زنان ۴.۴۴ درصد و در مردان ۲۵.۸۸ درصد بوده است. اگر چه روند مصرف دخانیات نسبت به گذشته در کل کندتر شده است اما هنوز هم رشد دارد ولی این مهم است بدانیم این روند در نوجوانان و جوانان و بانوان افزایشی است و یا روند مصرف قلیان افزایشی است و این زنگ خطر را به صدا در می‌آورد که در گروه‌های تاثیر گذار در آینده مصرف دخانیات افزایشی می‌شود، روند افزایشی مصرف دخانیات در سال های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال اتفاق افتاده است که در زنان ۹۰ درصد و در بین مردان ۳۴ درصد افزایش یافته است که این خطرناک است‌. یا روند افزایش مصرف دخانیات در همین سالها در گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال را هم شاهد هستیم که در بین مردان ۱۵.۰۶ درصد و در بین زنان ۹۰.۸۸ درصد افزایش یافته است.

جندقی در خصوص وضعیت مصرف سیگار بین نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله در بین سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۵ گفت: در پسران ما حدود ۵.۸۸ درصد کاهش مصرف و در دختران ۱۳۳ درصد افزایش مصرف دخانیات طی این سالها را داشتیم‌، در مجموع در سال ۱۳۸۶ در بین این گروه سنی ۳ درصد مصرف دخانیات داشتیم که در سال ۱۳۹۵ به ۳.۴ درصد رسیده است. در صدد هستیم این تحقیقات را امسال هم انجام دهیم تا روند به درستی بررسی شود، درحال حاضر یکی از نگرانی‌های عمده ما مصرف دخانیات با اشکال جدید مانند سیگارهای الکترونیک، ویپ و یا افزودن عطر و طعم به دخانیات و توتون و تنباکو است. به نظر ما همه اینها خطرناک هستند هرچند تلاش می‌شود خطرات آن نشان داده نشود.

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت تصریح کرد: در سال ۱۳۸۴به کنوانسیون کاهش مصرف دخانیات پیوستیم و سال ۱۳۸۵ قانون جامع مقابله با دخانیات را داشتیم و از نظر قانونی مواد قانونی قوی داریم ولی در زمینه کاهش دسترسی هم باید فعال باشیم. دسترسی به مواد دخانی بر دو نوع است؛ اول دسترسی مکانی و دوم دسترسی مالی است که در نوع دوم باید قیمت سیگار به گونه‌ای باشد که به راحتی به آن دسترسی نداشته باشند.  یکی از راهکارهای اصلی کاهش مصرف دخانیات در دنیا نیز افزایش قیمت این محصولات از طریق اعمال مالیات سنگین است. برای هر دو مورد دسترسی قوانین حامی وجود دارد.

وی تاکید کرد: در قوانین ذکر شده است که فروش نخی سیگار و همچنین فروش به افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است و هر جایی هم مجوز فروش دخانیات را ندارد و باید مجوز مربوطه فروش را کسب کنند که متاسفانه در سنوات گذشته برخی این موضوع را رعایت نکردند. اعمال قوانین باید توسط وزارت صمت و وزارت بهداشت اعمال شود که ما از طریق مرکز سلامت محیط و کار با حدود ۶۰۰۰ بازرس ویژه سعی می‌کنیم وظیفه خود را ایفا کنیم ولی متاسفانه قانون شکنی هم اتفاق می‌افتد، به دکه‌های مطبوعاتی هم یک فرصت یکساله از سال گذشته تا خرداد ماه ۱۴۰۲ داده‌ایم که اگر بتوانند قوانین فروش دخانیات را رعایت کنند، طبق ماده ۷ قانون جزو صنوف مجاز فروش حساب شوند.

جندقی با اشاره به تاثیر افزایش قیمت دخانیات بر کاهش مصرف آن گفت: در قانون بودجه سال جاری ۱۰ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است که افزایش مالیات از محل فروش مواد دخانی داشته باشیم که ۲ هزار میلیارد آن باید به وزارت بهداشت برسد و بخشی از آن برای کاهش مصرف دخانیات هزینه شود و ۱۵۰۰ میلیارد تومان هم برای خرید آمبولانس‌های پیش بیمارستانی از این محل هزینه شود، حدود ۶.۲ هزار میلیارد تومان نیز مالیات بر ارزش افزوده باید محقق شود که پیش بینی کردیم اگر پایانه‌های فروشگاهی مخصوص دخانیات هم اضافه شود، مجموع درآمدهای ناشی از فزوش دخانیات حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود.

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با تاکید بر اهمیت جلوگیری از تبلیغ مواد دخانی گفت: مردم باید بدانند مصرف سیگار ضرر دارد. از هر ۱۰ دانش‌آموز ۷ نفر پیام‌های ضد دخانیات را از طریق رسانه دریافت می‌کنند و این نشان دهنده فعالیت خوب رسانه است. یا از ۱۰ دانش‌آموز ۴ نفر هنگام مراجعه به مراکز فروش تبلیغات دخانیات را مشاهده کرده‌اند که این خوب نیست. از هر۱۰ دانش‌آموز بر لباس، کلاه ویا سایر وسایل شخصی یک دانش‌آموز مارک شرکت دخانیات درج شده است و این نشان از شیوه‌های خاص تبلیغات آنها دارد.

وی افزود: ۷۶.۷ درصد نوجوانان قطعا می‌دانند که استعمال دخانیات ضرر دارد اما چرا بازهم روند مصرف افزایشی است؟ زیرا جذابیت‌هایی مانند عطر و طعم که به مواد دخانی اضافه می‌شود درحالی که اگر این عطر و طعم اضافه نشود خیلی از افراد از آن گریزان می‌شوند. ۷۸.۲ نوجوانان موافق ممنوعیت مصرف دخانیات در اماکن عمومی هستند اما بازهم از عده‌ای می‌شنویم که چرا در مکان‌های عمومی بخش‌های اختصاصی برای مصرف دخانیات نمی‌سازید؟، مصرف دخانیات در کاهش قدرت باروری اثرگذار است،‌ الان که برنامه‌های جوانی جمعیت را دنبال می‌ کنیم یکی از عواملی که بر باروری اثر گذار است همین موضوع دخانیات است چرا که سیگار دارای مواد مضر و زیان آوری است.

جندقی به ارائه آمار تفکیکی مصرف دخانیات در بین نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله پرداخت و گفت: مصرف قلیان در این گروه بین سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۵ از ۱۶.۵ درصد به ۵.۷ درصد رسیده است که کاهشی بوده است. در دختران این گروه سنی طی مدت یاد شده مصرف سیگار از ۰.۹ به ۲.۱ و مصرف قلیان از ۹.۴ به ۴.۳ درصد رسیده است. در پسران مصرف سیگار از ۵.۱ به ۴.۸ و مصرف قلیان از ۲۲.۸ به ۷.۳ رسیده است. در واقع مصرف قلیان طی این سالها در بین گروه یاد شده کاهشی بوده است، مضرات مصرف قلیان چندین برابر مصرف سیگار است،‌ خیلی‌ها به خاطر عطر و طعم مشتاق به مصرف قلیان بودند اما حالا که اعلام کرده‌ایم قلیان هم کم ضرر نیست توانستیم تا حدی آگاهی بخشی کنیم.

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت تاکید کرد: مواد شیمیایی، سمی و میکروپلاستیک‌های موجود در ته سیگار و پسماندهای سیگار الکترونیکی موجب آلودگی محیط زیست می‌شود. امروزه بحث میکروپلاستیک‌ها و نانوپلاستیک‌ها موضوع اصلی زباله‌ها هستند که وقتی در ابعاد میکرو ریز می‌شوند به راحتی وارد زنجیره غذایی شده و وارد بدن می‌شوند. میکروپلاستیک‌های موجود در فیلتر سیگار قابل تجزیه نیستند و بعد از بلعیده شدن توسط جانوارن آبزی سواحل، دریاها و اقیانوس‌ها، موجب انتقال آلودگی می‌شوند. فیلتر سیگار فراوان ترین نوع زباله پلاستیکی در دنیا است که سالیانه ۷۷۰ تُن زباله سمی تولید می‌کند.

به گزارش ایسنا وی در پایان اضافه کرد: رها کردن سالانه ۴.۵ ترلیون فیلتر سیگار در سطح شهرها و پارک‌ها و... باعث آلودگی خاک و آب و مواد غذایی می‌شود. ۲۲ میلیارد متر مکعب آب برای تولید محصولات دخانی استفاده می‌شود در حالیکه کشور ما در منطقه خشکی قرار گرفته است، سالیانه ۲۰۰ هزار هکتار زمین برای کشت تنباکو از بین می‌رود درحالی که می‌شود در این زمین‌ها غلات و مواد غذایی کشت کرد از طرفی کشت توتون سبب فقیر شدن خاک می‌شود. سالیانه ۶۰۰ میلیون اصله درخت برای تولید سیگار قطع می‌شود.