برخی از مدیران درک درستی از خطر پیری جمیعت ندارند

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، فاطمه محمدبیگی در خصوص پیش روی ایران به سمت میانسالی و بحران کهنسالی و عملکرد قانون جوانی جمعیت گفت: با توجه به دغدغه مندی جمعی از نمایندگان در مجلس یازدهم، بحران جمعیت مورد توجه جدی قرار گرفت و برای این موضوع برنامه کامل و جامعی در قالب قانون شکل گرفت، در این خصوص کمیته جمعیت در اولین جلسه کمیسیون بهداشت مجلس یازدهم تشکیل شد و در کمیسیون های دیگر نیز فعالیت های جمعیتی در سال ۹۹ آغاز شد که بیش از ۱۵۰ نماینده در ابتدای تشکیل مجلس یازدهم خواستار طرح و لایحه برای جوانی جمعیت در ایران شدند.

وی افزود: در خصوص پیشنهاد طرح جوانی جمعیت بیش از ۲۳۰ نماینده در دوره نخست به این طرح رأی مثبت دادند، این در حالی بود که هنوز دولت وقت لایحه‌ای به مجلس ارائه نداده بود لذا کمیسیون مشترک جوانی جمعیت و حمایت از خانواده به دلیل اضطرار وضعیت جمعیتی کشور تشکیل شد و بیش از ۱۴۰ جلسه فشرده و متعدد با کارشناسان، دانشمندان و صاحب نظران در مجلس و مراکز پژوهشی برگزار شد، مجلس یازدهم در مدت ۳۶۴ روز، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت را در خصوص بررسی معضل میانسالی جمعیت کشور نگارش کرد و این قانون ۷۳ ماده ای در آبان ماه ۱۴۰۰ برای اجرا به دولت ابلاغ شد.

رئیس فراکسیون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در مجلس با تاکید به اینکه مجلس در تصویب قانون جوانی جمعیت از حداکثر ظرفیت خود بهره گرفت گفت: قانونگذاری در مسئله‌ جمعیت از مجلس هشتم آغاز شد، سه دوره زمان طی شد اما به تصویب نرسید اما در دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی با توجه به موقعیت اضطراری جمعیت کشور در یک دوره یک‌ساله نهایتاً به تصویب رسیده و این طرح به یک قانون فاخر تبدیل شد، ایران در مقایسه با کشورهای همسایه و سایر کشورها به لحاظ قوانین جمعیتی امروز در وضعیت بهتری به سر می‌برد و جزو کشورهایی است که دارای قانون برای رفع موانع برای جوانی  جمعیتی است.

محمدبیگی گفت: ابرچالش جمعیت مسئله بسیار مهمی است، متاسفانه بدنه دولت در این زمینه همکاری ضعیفی با مجلس دارد و بیشتر کارشکنی‌ها را از طرف سازمان برنامه و بودجه شاهد بودیم، در حالی که برای قانون جوانی جمعیت حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان اعتبار برای سال جاری نیاز بود، سازمان برنامه و بودجه این رقم را به ۱۰ هزار و پانصد میلیارد تومان تقلیل داد، علی‌رغم ابلاغ این قانون در آبان ماه ۱۴۰۰ به دولت متأسفانه در بودجه سال ۱۴۰۱ برای آن بودجه لازم اختصاص داده نشد و تنها بخشی از قانون از جمله تسهیلات بانکی در خصوص فرزند اول تا پنجم  مورد توجه قرار گرفت که آن هم دقیقا ۵۱ درصد از والدین موفق به دریافت آن شده‌اند که مبلغی بالغ بر بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان را شامل می‌شد.

وی با تاکید بر اینکه بیش از ۵۰ درصد مادران دارای فرزند دوم موفق به دریافت خودروی مادری شدند و الباقی مادران مشمول در صف نوبت دریافت خودرو چند ماه معطل مانده اند افزود: طبق قانون ۹۰ درصد درمان ناباروری تحت پوشش حمایت بیمه‌ای قرار می‌گیرد، در حال حاضر این مسئله در شورای عالی بیمه و وزارت کار مصوب و آغاز به کار کرده که متاسفانه روند اجرایی شدن آن رضایت بخش نیست، تکالیف مربوط به وزارت کار در قانون جوانی جمعیت هنوز به درستی عملیاتی نشده است. متاسفانه دولت در زمینه تدوین و تصویب  آیین نامه ها و اجرایی شدن آنها ضعف‌هایی دارد، برخی از آیین نامه ها یا نوشته نشده و یا چندین ماه در نوبت هیئت وزیران برای تصویب نهایی باقی می ماند.

رئیس فراکسیون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در مجلس عدم اجرای آیین نامه ها را یکی از دلایل برکناری رییس سازمان برنامه و بودجه دانست و گفت: طی یکسال اخیر مصوبه‌های ستاد ملی جمعیت اجرایی نشد. همین مسئله یکی از دلایل درخواستم برای برکناری ریاست سازمان برنامه و بودجه شد، موضوع عدم درک ابر بحران چالش جمعیت، توسط مسئولان امر مورد بحث است که باید متولیان امر پاسخگوی آن باشند، توجه به صندوق‌های بیمه‌ای به ویژه صندوق بیمه تامین اجتماعی از دیگر دغدغه‌های مطرح شده در قانون جوانی جمعیت بود، هر فرد بالای ۱۸ سال یک نیروی کار محسوب می‌شود باید به نوعی جذب بازار کار و بیمه پرداز باشد، براساس پیش بینی‌های صورت گرفته تا سال ۱۴۱۰ معضلات جمعیتی کشور خود را در قالب سالمندی و پیری پرسرعت نشان می‌دهد، عدم توجه به وضعیت صندوق‌ها، تهدیدی برای ورشکستگی آنها در سال‌های آتی خواهد بود و کاهش جمعیت بر بحرانی شدن این مسئله دامن می‌زند.

محمدبیگی با تاکید بر اینکه بحران جمعیت دغدغه برخی مسئولان و متولیان امر نیست گفت: طی جلساتی که با وزاری کار، بهداشت، هیئت دولت، مسئولان تأمین اجتماعی و حتی رئیس جمهور محترم داشتیم، تمام چالش‌های جمعیتی از عدم تقویت صندوق‌های بیمه اجتماعی، عدم بیمه زنان خانه دار و ضعف حمایت از حقوق مادری و همسری را گوشزد کرده ایم. به شکل کارآمد و به صورت جزئی مطرح شد، مشکل اینجاست که برخی از مدیران ما موقعیت بحرانی کاهش جمعیت و سرعت سه برابری سالمندی جمعیت ایران را نسبت به سایر کشورهای درک درستی ندارند که این معضل نیاز به مطالعه، آموزش و اقناع نخبگانی دارد.

وی با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری در خصوص حمایت از خانواده و جوانی جمعیت افزود: رهبر معظم انقلاب بیش از ۵۷ بار در مورد ابر بحران جمعیت در چند سال اخیر به عنوان معضل بزرگ هشدار دادند،  در بحران‌های نظیر سیل، زلزله و یا بحران های شدید مالی و اقتصادی به موضوع جمعیت تاکید داشتند که مسئله‌ای همچون چالش کاهش جمعیت از تمامی بحران‌های دیگر خطرناک‌تر است و می‌تواند آینده کشور را تغییر دهد، کاهش جمعیت تنها مشکل نظام جمهوری اسلامی و یا حاکمیت نیست بلکه مشکل همه خانواده‌ها است.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان با اشاره به اینکه قانون جوانی جمعیت ارتباط مناسبی با خانواده های ایرانی برقرار کرده است تصریح کرد: قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده از قوانین شیرینی بود که مردم ارتباط خوبی با آن برقرار کردند و برخی از مواد  آن از جمله خودروی مادران، وام های فرزندآوری و طرح مسکن ۳ فرزندی از جمله بندهای این قانون است که به مرحله عملیاتی شدن رسیده و خوشبختانه اکثر خانواده‌های ایرانی از آن رضایت دارند و اگر نارضایتی هم وجود دارد از عدم اجرای کامل تعهدات دولت بوده است. اخیرا هم وام ۲۰۰ میلیون تومانی خانواده های چند فرزندی برای خرید یا ساخت مسکن در حال عملیاتی شدن است. 
 
محمدبیگی با تاکید وجود اشکالاتی در قانون جوانی جمعیت گفت: ممکن است قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده دارای اشکالات و ایراداتی باشد، اما ما براساس مقدورات اقتصادی دولت این بندهای قانونی را آماده کردیم، در این قانون یکی از اهداف ارائه مسکن برای همه خانواده‌های دارای ۳ فرزند بود، اما به دلیل امتناع دولت از هزینه‌های این قانون ما مجبور به استثنا شدیم و تمام متولدین ۱۴۰۰ به بعد را مشمول این قانون قرار دادیم، متاسفانه سازمان برنامه در هزینه‌های آن همراهی و همکاری لازم را نداشت، امیدواریم رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه این رویه را به سمت اجرای دقیق قانون با تخصیص کامل اعتبارات پیش ببرد.

وی با بیان اینکه این قانون به مدت ۷ سال به صورت آزمایشی اجرایی می‌شود افزود: قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده یک قانون ۷ ساله و موقتی است و حدود ۱ سال و نیم از اجرای آن می گذرد، ما باید در ۵ سال آینده این قانون را بسیار دقیق اجرا کنیم، باید برای دائمی شدن این قانون، نواقص و اشکالات آن نیز برطرف شود تا شاهد ارتقاء و توسعه آن باشیم. متاسفانه در ۲۰ سال گذشته یک دهم درصد خوابگاه های دانشجویی به متاهلین تخصیص داده شد و تسهیلات ویژه برای زوجین دانشجو و طلبه در نظر گرفته نشده بود که ما در قانون آنها را تا حدودی جبران کردیم.

رئیس فراکسیون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در مجلس تاکید کرد: مجلس کاملا برنامه محور و هدفمند در حال حرکت است، اما برخی بخش‌های  دولت با مجلس در اجرای این قوانین هماهنگ و همراه نیست، مجلس در خصوص قوانین جمعیتی و رفاه و استحکام خانواده‌ها پیگیری های فراوان داشته است، قوای دیگر نیز باید با مجلس همراهی کنند، متاسفانه ضعف عملکرد در این زمینه جدی است و چارت ۱۵ نفره دبیرخانه ستاد ملی جمعیت که وظیفه اجرایی و نظارت میدانی دارند در ستاد ملی جمعیت هنوز نهایی نشده و تکلیف حقوق و ردیف استخدامی آنها مشخص نیست.

محمدبیگی تصریح کرد: همه وزارتخانه‌ها در اجرای قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مسئولیت دارند، اجرای ۳۴ ماده قانون بر عهده وزارت بهداشت است که بیشترین وظیفه را در عملیاتی شدن این  قانون بر دوش دارد، طی گزارش ارسال شده بیشترین فعالیت را این وزارتخانه در طی یکسال و نیم اخیر داشته است، سامانه حمایت از مادران باردار، آئین نامه مربوط به تغذیه مادر و کودک راه اندازی و کلنگ زنی خوابگاه‌های متاهلی و مهدکودک ها و ...انجام شده  و یا در حال انجام است. اما در انتظار عملکرد وزارت کار هستیم که متاسفانه در زمینه حق اولاد در سال ۱۴۰۲ نظر قانون اعمال نشده است‌.

وی سازمان برنامه و بودجه کم کارترین نهاد در اجرای قانون دانست و تاکید کرد: بسیاری از وزارتخانه‌ها آیین نامه اجرایی خود را برای عملیاتی شدن قانون تصویب کردند اما به دلیل عدم اعتبار به مرحله عملیاتی شدن نرسید، بسیاری از وزارتخانه‌ها در حد توان برای اجرای قانون ورود کردند، حوزه زنان و خانواده  تنها بخشی از اجرای قانون را بر دوش داشتند، به لحاظ اجرایی شدن قانون نهاد زنان و خانواده ریاست جمهوری وظایف بسیاری ندارد اما به جهت نظارتی نقش فعالی داشتند، خوشبختانه شاهد همکاری این نهاد در اجرای قانون بودیم، رییس جمهور اهتمام ویژه‌ای در اجرای این قانون دارند اما این اهتمام در بدنه دولت نیست، امیدواریم این قانون به صورت کامل از طرف مسئولان اجرایی شود، هدف اصلی این قانون افزایش نرخ باروری در کشور است که در بندهایی از آن به موضوع ازدواج جوانان می‌پردازد.

رئیس فراکسیون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در مجلس ادامه داد: مجلس وام ازدواج را در سه مرحله تا ۵ برابر افزایش داد اما متاسفانه آهنگ گرانی و تورم، شیرینی این وام را به کام زوجین نرساند. حدود ۱۱ میلیون دختر و پسر مجرد در کشور داریم که باید زمینه ازدواج همگی آنها فراهم شود. یکی از مولفه‌های ازدواج و اشتغال است که مجلس با قانون جهش دانش بنیان و قانون صدور مجوز های کسب و کار تا حدودی مشکلات این مسئله را برطرف کرد، در این بین قوانینی نظیر جهش تولید مسکن، مالیات بر خانه های خالی، تسهیل ازدواج و… وجود دارد که باید توسط دولت به مرحله اجرا برسد، عمده دلیل تاخیر ازدواج جوانان اقتصادی نیست، مباحثی نظیر سبک زندگی، تغییر نگرش‌ها، موضوعات فرهنگی در کنار موضوعات اقتصادی در ازدواج جوانان دخیل بوده است که بسیاری از موارد توسط سازمان‌های نظیر شهرداری‌ها در این قانون دیده شده است.

به گزارش خبرگزاری خانه ملت محمدبیگی در پایان خاطرنشان کرد: باید اقدامات پژوهشی و نظرسنجی در مورد اجرای قانون صورت بگیرد تا شاهد تخمین درست از میزان اجرای این قانون باشیم. قانون جوانی جمعیت از قوانین نوپا محسوب می‌شود، اما با جریان‌هایی مواجه هستیم که درصدد ضعیف کردن این قانون هستند، این قانون سنخیت کامل با کف جامعه دارد، هر قانونی برای قضاوت شدن نیازمند یک بازه زمانی منطقی است. اگر احساس نارضایتی در مورد قانون جوانی جمعیت است به دلیل عدم اجرای برخی  بخش‌های آن از طرف دولت است در حال حاضر مشکل ما عدم اجرای بندهای مهمی از این قانون  است. ما در مجلس به صورت ویژه و جدی اجرای کامل این قانون را پیگیری می کنیم.