کمبود شدید متخصص و فوق‌تخصص تا چند سال آینده

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، موج مهاجرت جامعه پزشکی از کشور ادامه دارد و پزشکان به دلیل مشکلات معیشتی و ناتوانی‌های مالی در پرداخت اجاره مطب، اجاره و خرید مسکن و مسائل دیگر، رفتن را به ماندن ترجیح می‌دهند. بسیاری از پزشکان ایران را به مقصد کشورهای حاشیه خلیج فارس ترک می‌کنند تا زندگی و رفاه بهتری را برای خود و خانواده‌هایشان فراهم کنند، طی ۲ سال گذشته ۱۰ هزار نفر از جامعه پزشکی کشور برای مهاجرت اقدام کرده‌اند که گفته می‌شود ۳ هزار نفر از این تعداد پزشک بوده‌اند. پزشکانی هم که در کشور زندگی می‌کنند درگیر مشکلات متعدد مالی هستند که آنها را مجبور به داشتن شغل‌های دوم و سوم و شغل‌هایی غیر از پزشکی کرده است.

هفته پیش ایرج خسرونیا رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی کشور در این خصوص گفت: درآمد پزشکان برای زندگی کافی نیست و تعدادی از آنان شغل طبابت را رها کرده و به مشاغل دیگر رو آورده‌اند برخی از آنها بساز و بفروش شده‌اند، بعضی از آنان مطب‌های خود را به آرایشگاه و کافی‌شاپ تبدیل کرده‌اند و حتی برخی به مسافرکشی و دلارفروشی رو آورده‌اند!

آبان سال ۱۴۰۰ حسینعلی شهریاری نماینده مجلس و رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به مقام معظم رهبری از کاهش تعداد نیروهای کادر تخصصی درمان ابراز نگرانی کرد و گفت: در کشور با افزایش درخواست مهاجرت پزشکان به خارج، استقبال ضعیف پزشکان عمومی از ادامه تحصیل در رشته‌های تخصصی اعزام بیماران به خارج از کشور برای درمان، جذب و به‌کارگیری پزشکان خارجی که قبلا منتفی شده بود مواجه هستیم که بدون شک عواقب جبران‌ناپذیری را در پی خواهد داشت و با استمرار روند کنونی دسترسی مردم به خدمات تخصصی مورد نیاز سلامت در اقصی نقاط کشور مختل شده و نظام سلامت نیز با چالش‌های مخاطره‌آمیزی مواجه خواهد شد.

نامه‌ای که به گفته رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس قطعا به دست مقام معظم رهبری رسید اما مسئولان درباره آن کوتاهی کردند.

وی در خصوص سرنوشت آن نامه و این که آیا بازخوردی داشت یا در حد نامه‌نگاری باقی ماند اظهار کرد: ما وقتی نامه‌ای می‌نویسیم احتمالا مقام معظم رهبری آن را به مسئولین ارجاع می‌دهند و تذکرات لازم را به آنها می‌دهند. چون این نامه‌ها دیگر به ما ارجاع نمی‌شود. ولی یقین دارم که مکاتباتی که از طرف کمیسیون می‌نویسیم به دست ایشان می‌رسد و ایشان رعایت می‌کنند موج مهاجرت جامعه پزشکی ما را نگران کرده است، آمار بالای مهاجرت جامعه پزشکی می‌تواند سطح تخصصی و فوق تخصصی کشور را در بسیاری از رشته‌ها در سال‌های آینده دچار مشکل می‌کند.

رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ادامه داد: طبق گزارش سازمان نظام پزشکی بیش از ۱۰ هزار نفر از جامعه پزشکی که عمده آنها افراد متخصص و فوق تخصص بوده‌اند، گوداستندینگ "گواهی حُسن انجام کار" دریافت کرده‌اند اما این که چند نفر از این تعداد از کشور خارج شده‌اند را شاید بشود از طریق گذرنامه چک کرد. ما از دکتر رئیس‌زاده رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور که این آمار را داده‌اند خواسته‌ایم که شماره ملی این افرا را به گذرنامه بدهد تا بفهمیم چند نفر از جامعه پزشکی مهاجرت کرده‌اند که ما یک آمار دقیق داشته باشیم.

شهریاری گفت: این فضایی که در کشور به وجود آمده و نارضایتی‌ جامعه پزشکی را به دنبال داشته، جای نگرانی دارد. مخصوصا این که کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا، استرالیا و کشورهای حاشیه خلیج فارس به سادگی و بدون هیچ گونه سختگیری نیروهای خارجی را جذب می‌کنند. یک زمانی کشورهای اروپایی مثل کشورهای اسکاندیناوی یا آلمان شرط می‌گذاشتند که مهاجران حتما باید به زبان کشورشان تسلط داشته باشند یا باید حتما دوره زبان را گذرانده باشند تا برای کار در آن کشور پذیرفته شوند. ولی الان خیلی از کشورها روی این موارد سختگیری ندارند و مهاجران می‌توانند بدون داشتن مدرک زبان به آن کشور مهاجرت کنند و بعد از یادگیری زبان در آن کشور به کار خود ادامه دهند. به همین دلیل فعالان جامعه پزشکی راحت‌تر می‌توانند برای مهاجرت اقدام کنند.

وی افزود: مهاجرت ۱۰ هزار نفر از جامعه پزشکی مربوط به بازه زمانی ۲ سال گذشته است، ما همین حالا هم با کمبود تخصص‌های پزشکی در کشور مواجه هستیم. در سال‌های گذشته برای بعضی از رشته‌ها مشکلات جدی به وجود آمد. به طوری که برای برخی رشته‌های دانشگاهی اصلا داوطلب نداریم. مثلا برای جراحی قلب و عروق که رشته بسیار مهمی است و نیاز کشور هم هست تعداد داوطلبان برای این که بروند فوق تخصص این رشته را بگیرند خیلی کم شده است. همچنین برای رشته‌های جراحی کودکان، طب اورژانس، طب بیهوشی، طب اطفال و داخلی تعداد داوطلبان بسیار کم است. چون افراد انگیزه‌ای برای کسب تخصص و فوق تخصص ندارند. البته ما هم خوب سیاستگذاری نکرده‌ایم که انگیزه ایجاد شود تا افراد این تخصص‌ها را کسب کنند. جراحی یک نوزاد مثلا یکی دو روزه کار هرکسی نیست و حتما باید متخصص این حوزه وجود داشته باشد.

رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تاکید می‌کند: وزارت بهداشت و درمان سعی کرد برای جبران کمبودها حداقل پذیرش بیشتری بدهد تا تعدادی از داوطلبان که از طریق آزمون قبول نشده بودند و در آن رشته‌ها نمره لازم را کسب نکرده بودند، پذیرش شده و وارد این رشته‌ها شوند اما در میانه راه تعدادی از همین داوطلبان انصراف دادند و تحصیل را ادامه ندادند. خود دانشگاه‌های علوم پزشکی از این بابت نگرانی دارند و این یک واقعیت است که بعضی از رشته‌ها داوطلب ندارند، مثلا امسال برای رشته بیهوشی، ظرفیتی که خیلی از دانشگاه‌ها اعلام کرده بودند، اصلا به آن تعداد کسی داوطلب نشد. تعداد پذیرفته‌شدگان طب اورژانس هم خیلی کم شده است. آمار داوطلبان رشته‌های جراحی قلب و عروق و جراحی اطفال هم بسیار کاهش پیدا کرده است. در حالی که اینها در شاخه پزشکی، رشته‌های حیاتی هستند.

شهریاری با تاکید بر این که کمبود پزشک و کمبود داوطلب برای برخی رشته‌های پزشکی کشور را در سال های آینده به دردسر می اندازد گفت: مثلا استان سیستان و بلوچستان با ۳.۵ میلیون نفر جمعیت فقط یک جراح قلب و عروق دارد! خیلی از استان‌های کشور این مشکل را دارند. مگر یک جراح قلب و عروق می‌تواند ۲۴ساعته کار کند و بازدهی خوبی هم داشته باشد؟ سیستان و بلوچستان حداقل به ۴ جراح قلب و عروق نیاز دارد تا مردم مجبور نشوند برای انجام یک جراحی تا مشهد و کرمان و تهران و شهرهای دیگر بروند که کلی هم هزینه و مشکلات دیگر برای خانواده‌ها به همراه دارد.

وی اظهار کرد: کمبود شدید جراح قلب و عروق و جراح کودکان در سیستان و بلوچستان، ایلام، لرستان، بوشهر، هرمزگان و خیلی دیگر از مناطق کشور وجود دارد و این یک گرفتاری جدی است و اگر حلش نکنیم در آینده مشکل بزرگ‌تر می‌شود البته هنوز در پایتخت کمبود تخصص‌های رشته‌های مهم و حیاتی پزشکی وجود ندارد. دلیلش هم این است که همه از هر شهری وقتی تعهدشان تمام می‌شود، به تهران می‌روند تا در این شهر فعالیت کنند. حدود ۴۰ درصد از پزشکان متخصص کشور در شهر تهران فعالیت دارند. چون انگیزه برای کار کردن در تهران به دلایل مختلف زیاد است.

رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اضافه کرد: متاسفانه خیلی از مسئولان کشور موضوع مهاجرت پزشکان را باور ندارند و می‌گویند این اتفاق رخ نداده است. برای همین ما وقتی می‌خواهیم صحبت کنیم، باید مستند باشد تا بتوانیم آن را به مسئولین مربوطه ارائه بدهیم، مجلس مساله مهاجرت جامعه پزشکی را باور دارد. چون مهاجرت همکاران‌مان از گروه‌های پزشکی، گروه‌های پرستاری، گروه‌های PHD، پرسنل پرستار، ماماها، تکنسین اتاق عمل، تکنسین بیهوشی و بقیه رده‌ها را داریم مشاهده می‌کنیم و برای ما ملموس است اما برای خیلی از دولتمردان چون در این حوزه نیستند، شاید باورش سخت باشد.

شهریاری در پایان در خصوص اینکه آیا مجلس فکری برای توقف موج مهاجرت جامعه پزشکی دارد گفت: ما مرتب تمام مسائل را به آقای رئیس جمهور گزارش می‌دهیم، گاهی به سران ۳ قوه نامه می‌نویسیم، مسائل را تکرار می‌کنیم، به صداوسیما می‌گوییم، در مصاحبه با دیگر رسانه‌ها می‌گوییم ولی آن نتیجه‌ای که انتظار ما است، متاسفانه تا الان اتفاق نیفتاده و دلیلش هم همان‌طور که گفتم، این است که خیلی از مسئولین هنوز به این باور که مهاجرت پزشکان از کشور افزایش پیدا کرده نرسیده‌اند. فکر می‌کنند شاید پشت این صحبت‌های ما جریانات خاصی است. در حالی که ما دیگر جزو ذینفعان نیستیم و از ما گذشته است. ما داریم مشکلات را رصد می‌کنیم. خیلی از همکاران ما جزو افرادی نیستند که بشود گفت آنها ذینفع هستند یا تضاد منافع دارند. ما دیگر در دوره‌ای نیستیم که این جریانات شامل حال ما شود، ما نگرانیم. همشهری آنلاین