نامرئی کردن ضعف‌های ساختاری حوزه سلامت با حمله به پزشکان

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، سیمین کاظمی در خصوص اینکه چرا تخریب و توهین جامعه پزشکی به مصلحت جامعه نیست و هجمه های رسانه ای علیه پزشکان چه آسیبی به سلامت مردم وارد می کند؟ گفت: توهین و تخریب اساسا رفتار قبول قبولی نیست و هیچ توجیهی ندارد چه در مورد پزشک باشد چه غیر پزشک. تخریب جامعه پزشکی باعث بدبینی و بی اعتمادی جامعه به پزشکان می شود و این بدبینی و بی اعتمادی فرایند تشخیص و درمان را طولاتی تر و پرهزینه تر خواهد کرد و دسترسی مردم به سلامت را دشوار می کند.

پژوهشگر مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: افراد ممکن است به خوددرمانی، کسب معلومات پزشکی از منابع غیرمعتبر وپزشکی جایگزین و درمان های سنتی و غیرعلمی روی بیاورند که همه اینها ممکن است موجب وقفه در کمک جویی از پزشک شود و سلامت بیماران را به خطر بیندازد. از طرفی پزشکان احساس می‌کنند که مورد بی‌مهری و ناسپاسی قرار گرفته‌اند و عملکردشان ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد یا اینکه به فکر مهاجرت بیفتند.

وی افزود: البته باید بین تخریب و نقد منصفانه تمایز قائل شد. پزشکان به عنوان یک گروه اجتماعی که وظایف و مسوولیت مهمی به عهده دارند لازم است مورد نقد قرار بگیرند، برای اینکه اگر ضعف و مشکلی در عملکردشان باشد مشخص و اصلاح شود. اما نقدی که صرفاً به قصدتخریب انجام می‌شود، چنین کارکرد اصلاحی ندارد و راه مباحثه و مفاهمه را مسدود می‌کند و تغییر مثبتی به دنبال نخواهد داشت. دانش و عمل پزشکی به عنوان علم و دستاورد بشری عاری از ضعف و اشتباه نیست و شناسایی این ضعف‌ها و اشتباهات هم مهم وضروری است اما لازم است طرح این ضعف‌ها و اشتباهات به روش درست و سازنده صورت بگیرد، صرفا ایجاد هیاهو و جنجال کمکی به رفع مشکلات نمی‌کند.

کاظمی گفت: جامعه مدام در حال مچ گیری از پزشکان است برای مثال مالیات پزشکان و نصب کارتخوان در مطب ها به شدت به نسبت بیشتری از سایر صنوف در تریبون ها اعلام میشود و تعمیم تخلفات اندکی از پزشکان به کل جامعه پزشکی به ایجاد احساس نارضایتی در جامعه پزشکی دامن زده است، یکی از علل زیر ذره بین بودن پزشکان به نقش اجتماعی پزشک مربوط می‌شود. پزشکان نقش مهمی در جامعه دارند و از آنان انتظارات اجتماعی متعددی می‌رود که اگر انتظارات جامعه برآورده نشود، حساسیت و نارضایتی شکل می‌گیرد و زبان انتقاد تند میشود. از جمله اینکه انتظار می‌رود پزشکان بیش از دیگران قانونمند باشند و به تکالیفی مثل پرداخت مالیات متعهد باشند. حال اگربرخی پزشکان مرتکب خطا و تخلف شوند، رفتار و کردار این بخش از پزشکان به کل جامعه پزشکی نسبت داده می‌شود.

پژوهشگر مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اضافه کرد: از طرف دیگر باید در نظر داشت که افراد اغلب در زمانی با پزشکان مواجهه دارند و ارتباط برقرار می‌کنند که بیمار هستند یا از نظر جسمی و روانی در وضعیت خوبی نیستند، در این وضعیت از پزشک به عنوان یک منجی انتظار همدلی و حمایت بی‌قید و شرط دارند. اگر در چنین شرایطی پزشک خلاف انتظارات جامعه و بیمار ظاهر شود مثلا مطب فاقد کارتخوان باشد و بیمار برای پیدا کردن پول نقد روانه خیابان شود به شدت برای بیمار رنجاننده و ناراحت کننده است. از این رو بخشی از این انتقادات به خاطر انتظارات متفاوت و خاصی است که از پزشکان وجود دارد. یعنی انتظارات جامعه از پزشکان متفاوت از شاغلان و صاحبان کسب و کارهای دیگر است. پزشک با سلامت سروکار دارد که مهمترین داشته ی هر انسان است.

وی با اشاره به ابعاد دیگر حمله به پزشکان عنوان کرد: بخش دیگری از حملاتی که به پزشکان می‌شود به این دلیل می‌تواند باشد که از نظر برخی افراد، پزشکان با داشتن ثروت، نفوذ ومنزلت یکی از اقشار بالای جامعه هستند و تمرکز این سه مولفه در دست پزشکان، خود منبع تضاد و تعارض و شکاف می‌شود. البته دراین خصوص هم باید گفت اقلیتی از پزشکان هستند که صاحبان ثروت و سرمایه و قدرت‌اند و بخش بزرگی از پزشکان از زحمت کشان جامعه‌اند که برای فراهم کردن یک زندگی متوسط و رفاه حداقلی تلاش می‌کنند، علت دیگر این است که بخشی از مشکلات حوزه سلامت، مشکلات ساختاری هستند و پزشکان در به وجود آوردن آن نقشی نداشته اند، اما چون پزشکان با جامعه مواجهه مستقیم دارند مقصر این مشکلات ساختاری شمرده می‌شوند و آماج حملات ناراضیان از نظام سلامت می‌شوند.

به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کاظمی در پایان در خصوص چرایی ظهور تخریب جامعه پزشکی و تاثیر و تداوم آن در نظام سلامت کشور گفت: انتقاد از جامعه پزشکی عمدتاً توسط برخی وزرا و نمایندگان مجلس و رسانه‌ها آغاز شد. برخی از این انتقادات با هدف پوشاندن مشکلات و ضعف‌های ساختاری بود که نهاد پزشکی را تحت تاثیر قرار داده است. کمبودها، کم کاری ها، ضعف مدیریت و نظارت به مشکل شخصی حرفه مندان پزشکی تقلیل داده شد. در حالیکه اگر حتی تخلفات و ضعف‌هایی در عملکرد پزشکان وجود داشته باشد بیش از آنکه به شخص پزشک مربوط باشد به ساختار بهداشتی مربوط است که نتوانسته نواقص و ناکارآمدی‌هایش را اصلاح کند. این روش همچنان ادامه دارد و ما شاهد حملات به پزشکان از تریبون‌های رسمی هستیم که عمدتا برای نامرئی کردن ضعف‌های ساختاری حوزه سلامت و بعضاً برای کسب وجهه عمومی صورت می‌گیرد.