ثبت طرح‌های پژوهشی پایان‌نامه در سامانه نظام نوین اطلاعات پژوهش‌های پزشکی ایران

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، یونس پناهی با اشاره به فرایند اخلاقی انجام مطالعات که شامل طرح‌ های تحقیقاتی و پایان نامه‌ها می‌ شود گفت: تمامی طرح‌ نامه‌ های پژوهشی و پایان نامه‌ ها پس از تایید علمی توسط یک مرجع علمی صلاحیت‌ دار و اخذ "مصوبه شورای پژوهشی" جهت بررسی و اخذ "تاییدیه و شناسه اخلاق" به کارگروه یا کمیته اخلاق در پژوهش که اعتبار آن توسط کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش تایید شده است ارسال می‌شود. برای هر طرح‌نامه پیشنهاد شده، مصوبه و شناسه اخلاق از طریق "سامانه ملی اخلاق در پژوهش‌های زیست پزشکی" صادر می‌شود.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت گفت: حتی سردبیران مجلات علمی نیز موظف به بررسی شناسه اخلاق مقالات هستند، سردبیران مجلات کشور موظف هستند تا شناسه اخلاق در پژوهش را حین پذیرش مقاله از نویسندگان جهت بررسی دریافت کنند و این موضوع منطبق بر قواعد بین المللی چاپ اخلاقی بررسی مقالات پژوهشی است، مسئولیت اصلی رعایت استانداردهای اخلاقی در پایان نامه‌های دانشجویی بر عهده استاد راهنمای اول به عنوان پژوهشگر اصلی است.

وی تاکید کرد: اساتید راهنما، مشاور، داور و شوراهای تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها، دانشکده‌ها و موسسات آموزشی _ پژوهشی موظف هستند که در صورت مشاهده هرگونه تخلف پژوهشی، به ویژه در مورد پایان‌نامه‌ها، مراتب با کارگروه اخلاق در پژوهش موسسه مربوطه در میان بگذارند.کارگروه اخلاق در پژوهش مستقر در موسسات علوم پزشکی، پس از دریافت گزارش، باید موضوع را بررسی کرده و در صورت احراز هرگونه تخلف، موضوع را پیگیری کنند و با فرد خاطی برخورد قاطع خواهد شد.

پناهی همچنین به تشریح جزئیاتی از نحوه نظارت بر همانندجویی مقالات علوم پزشکی پرداخت و خاطرنشان کرد: برای تمامی موضوعات و مسائلی که مرتبط با انجام درست پژوهش و رعایت اخلاق در پژوهش است، دستورالعمل‌ها، اصول استانداردها و ضوابط خاص و ویژه‌ای وجود دارد که انجام مطالعات علمی باید بر اساس آنها انجام شود، تخطی از این موارد توسط کارگروه یا کمیته‌های اخلاق در پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و برخورد متناسب و مقتضی صورت می‌گیرد.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به ثبت تمامی اطلاعات مربوط به طرح‌های پژوهشی پایان‌نامه و رساله در سامانه ملی اخلاق گفت: ضابطان پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی جهت بازرسی از شرکت‌ها و موسسات ارائه دهنده خدمات پژوهشی و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی تایید صلاحیت می‌شوند و تعیین ناظر اخلاقی جهت نظارت بر طرح‌های تحقیقاتی و پایان نامه‌ها توسط کارگروه کمیته اخلاق در پژوهش انجام می شود، طرح‌های پژوهشی پایان‌نامه یا رساله‌های فاقد طبقه‌بندی محرمانه پس از تصویب در کارگروه کمیته اخلاق موسسه در سامانه نظام نوین اطلاعات پژوهش‌های پزشکی ایران ثبت می‌شوند.

به گزارش وبدا وی در پایان به فرآیند مشابهت یابی تمامی پایان‌نامه و رساله‌ها قبل از دفاع در سامانه "بانک اطلاعاتی پایان نامه‌های علوم پزشکی کشور" اشاره کرد و افزود: سامانه ملی اخلاق و سامانه نظام نوین اطلاعات پژوهش‌های پزشکی ایران "نوپا" قابلیت نمایه‌سازی اطلاعات را به‌طور کامل دارد. همچنین سامانه نوپا دارای قابلیت نمایه‌سازی طرح‌های تحقیقاتی و پایان نامه‌ها و دربرگیرنده ۱۳ سامانه تخصصی علمی و پژوهشی است که تمامی عناصر و داده‌های پژوهشی را به طور مجزا گردآوری و سازماندهی می‌ شود.