صادرات دو میلیون دلاری دارو در برنامه هفتم غیرواقع بینانه است

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، حمید سوری گفت: قبل از تصویب برنامه های مهمی همچون برنامه پنج ساله توسعه باید نقدهایی داشت تا مورد توجه سیاستگذاران قرار گیرد و امیدواریم مجلس از افراد مستقل و منتقد دعوت و صحبت های آنها را بشنود و در تصمیم گیری و اصلاحات و تغییرات، آنها را مورد توجه قرار دهد، یکی از ویژگی های برنامه ها این است که حتما باید مبتنی بر نتیجه بوده و نتیجه آن قابل سنجش، ارزشیابی، نظارت و پایش باشد. نکته دوم اینکه حتما برنامه باید مبتنی بر شواهد علمی بومی با نگاهی به آنچه در دنیا می گذرد، باشد. سلامت یک حوزه پویا است و حتی ممکن است برنامه یا نسخه دوسال پیش به درد زمان کنونی نخورد. نکته سوم اینکه حتما باید در برنامه، نگاه سیستمی وجود داشته باشد و هیچ کدام از اجزای برنامه، جزیره مستقل نیستند و حوزه سلامت نیز از آن مستثنی نیست.

وی به مشکلات دوران پساکرونا اشاره کرد و افزود: در این دوران مشکلات پساکرونا هنوز هم دامن خیلی از کشورها را رها نکرده و در کشور ما که تحریم هم بوده ایم، مشکلاتی را ایجاد کرده که باید به مسائل، هشیارانه تر توجه کنیم و لازم است که برنامه ریزی مناسبی برای این دوران سخت داشته باشیم. کتابی در سال 2019 جایزه نوبل شد که عنوان آن اقتصاد خوب برای دوران سخت بود و فصل بزرگی از آن مربوط به حوزه سلامت و اقدامات دولت آمریکا در زمان اوباما در حوزه سلامت است، اقتصاد سخت با موضوعاتی مانند بحران های زیست محیطی و گرمایش زمین، مهاجرت های پیش بینی نشده و درگیری های حوزه آب باعث می شود که الگوهای سلامت و تعامل آن با ساسیر بخش ها، دارای پیچیدگی و بی ثباتی بیشتر شود. مستندات علمی بومی حوزه سلامت باید از قبل در برنامه توسعه مورد توجه قرار می گرفت.

استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی لایحه برنامه توسعه هفتم را آرمان خواهانه و آرزومندانه دانست و گفت: لایحه برنامه هفتم توسعه، قابل حصول و دستیابی نیست. بحث منابع مالی حوزه سلامت فقط مربوط به کاهش پرداختی از جیب مردم و اخذ دوباره از مردم از محلی دیگر نیست بلکه منابع مالی حاصل از مالیات و فروش نفت است اما هنر یک برنامه، به حداقل رساندن هزینه های درمان است نه اینکه همانند شرایط کنونی پزشک، بیمارستان و بیمار نارضایتی داشته باشند.

سوری گفت: گردش مالی حوزه درمان زیاد و در حدود 700 هزار هزار میلیارد تومان است، منابع زیادی در حوزه درمان هزینه می شود اما ارتقای سلامت جامعه متناسب با منابعی که هزینه می کنیم، نیست و مردم رضایتمندی بالایی از نظام سلامت ندارند. نظام سلامت ما هنوز شکل نگرفته و بیمه، دولتی است اما وقتی تنوعی از سازمان های مختلف در این حوزه وجود دارد و هر کسی برای خودش یک تشکیلات، درمانگاه و بیمه تکمیلی دارد، نظام سلامت شکل نمی گیرد، در کشورمان طرح تحول سلامت را تجربه کردیم که انتقادات زیادی به آن داشتیم و معتقد بودیم که تحول در سلامت به معنای تحول در درمان و تخصیص منابع مالی زیاد نیست؛ در این طرح تقاضاهای القایی در جامعه افزایش یافت و نسبت استفاده از خدمات تصویربرداری و تشخیصی در کشور ما، چندبرابر کشورهای توسعه یافته دنیاست، استهلاک و کهنه شدن دستگاه ها و تجهیزات پزشکی و تشخیصی و آزمایشگاهی یکی از مشکلات حوزه سلامت است، در استانی درس می خواندم که سه میلیون و 200 هزار نفر جمعیت و فقط یک دستگاه MRI در آن وجود داشت که هفته ای دو روز، فعال بود اما در کشورمان در مناطق کم جمعیت، MRI وجود دارد اما بازهم مردم ناراضی هستند.

وی با بیان اینکه عدالت با برابری متفاوت است افزود: عدالت به این معنی است که فضایی ایجاد شود که هر کسی به فراخور نیازش، از حداقل خدمات بهداشتی و درمانی بهره مند شود. شکل گیری خانه های بهداشت و تشکیل شبکه بهداشت و درمان کشور، یک اقدام عادلانه در حوزه سلامت و جزو افتخارات کشور بوده است. در دوره دفاع مقدس، هیچ اپیدمی گسترده ای نداشتیم و مدیرکل اسبق یونیسف گفته بود که تنها دو کشور جنگ طولانی داشتند اما اپیدمی گسترده در آن وجود داشت یکی انگلستان و دیگری ایران. این افتخار به برکت دستگاه های پیشرفته مانند پت اسکن، MRI نبود بلکه به دلیل خدمات ارزنده بهورزان و فعالیت های شبکه بهداشت و درمان کشور بود، استفاده از صاحبنظران منتقد و مستقل در تدوین برنامه هفتم توسعه ضروری است، در حوزه برنامه ریزی، چند اصل از جمله عدم تعارض منافع باید رعایت شود. در کشور ما توزیع جمعیت پراکنده است و برنامه ای که برای دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی در استانهایی مانند کرمان، سیستان و بلوچستان با مازندران متفاوت است و در برخی مناطق مجبور هستید برای افزایش دسترسی به خدمات، اصول بدون انعطاف را بهم بریزید.

استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: باید متناسب با فرصت ها، تهدیدها و نقاط قوت و ضعف، خلاها شناسایی شوند و برای آن، استراتژی تعریف کنیم. نمی دانیم که تدوین کنندگان لایحه برنامه هفتم توسعه، تعارض منافع داشته اند یا خیر. برای اینکه برنامه یا مداخله ای اجرا شود، اولین عنصر، خواست و تمایل به انجام آن کار در تمام ارکان آن بخش است. دومین عنصر، تعهد به اجرای آن کار و سوم، وجود منابع است.

سوری به بررسی ویژگی های مثبت لایحه برنامه هفتم توسعه در حوزه سلامت پرداخت و گفت: پوشش کامل بیمه سلامت برای آحاد جامعه، حمایت از فقرا، کاهش ضریب جینی، توسعه سلامت الکترونیک و بانک های اطلاعاتی از ویژگی های مثبت این لایحه است اما نباید در چارچوب های آرزوهای تکراری قرار گیرد. در برنامه ششم توسعه، طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس، حدود 34 تا 40 درصد از برنامه ششم، تحقق یافته بنابراین برنامه ششم هم غیرواقع بینانه و آرزومحور بوده و رشد اقتصادی برای تامین منابع مالی برنامه ششم، هرگز محقق نشده است، تورم پیش بینی شده در برنامه ششم توسعه باید 8.8 درصد بود که به 40 درصد رسیده و بیکاری از 8.6 درصد به 9.2 درصد افزایش یافته و سهم اعتبارات پژوهش که قرار بود به 1.5 درصد برسد، تکان نخورد و تورم و عدم تحقق رشد اقتصادی، تاثیر خودش را بر اعتبارات پژوهشی گذاشت. رویکرد محله محوری را در عرصه کرونا داشتیم که نگذاشتد در بخش های مختلف، تسری پیدا کند و مشارکت عملی با پاسخ مشخصّ با اجرای چنین طرح هایی، محقق می شد اما چرا از اجرای آن، غفلت می کنید؟ وزیر بهداشت در زمان رای اعتماد تاکید کرد که طرح شهید سلیمانی را اجرا می کنیم که از آن موقع، این طرح حذف شد.

وی اظهار کرد: ایران در منطقه ای آسیب پذیر از نظر تهدیدات سلامت و بیماری ها قرار دارد، ایران محل برخورد حداقل سه منطقه اپیدمیولوژیک است و شاهد تنوع بیماری ها هستیم و نمی توان در تهران بنشینیم و برای کل کشور تصمیم گیری کنیم. در کرونا هم چنین رویکردی، ثابت شد. الان دلیلی ندارد که همه چیز در تهران و یک وزارتخانه تعریف و برای اجرا به کشور، ابلاغ شود بلکه باید به استانها تفویض اختیار کرد تا برنامه های مورد نظرشان را پیشنهاد بدهند و اجرایی کنند و یا حداقل، اقلیم بندی و تمرکز زدایی صورت گیرد همانگونه که در برخی کشورها، ایالت ها برای خودشان برنامه ریزی و اجرا دارند و یک چتر عمومی و سند بالادستی برای کل کشور دارند اما هر استان، برنامه های متفاوت و مترقی در حوزه سلامت دارند.

استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: در لایحه برنامه هفتم توسعه مشخص شده که ضریب جینی باید از 3.9 به 3.2 درصد برسد اما مستندات این شاخص باید مشخص شود. امروز در سایت سازمان ملل و بانک جهانی، آخرین گزارش را دیدم که البته در کشور ما اجازه دسترسی به داده ها را نمی دهند و مجبور هستیم به سازمان های بین المللی، پناه ببریم و دوستان اعتراض می کنند که آمارهای آن سازمانها نادرست است اما در صورت صحیح بودن ادعای شان، از حقوق کشور باید دفاع کنند و اگر هم اعداد، صحیح است چرا به مردم دروغ می گویید. در گزارش سازمان ملل، ضریب جینی ایران، بالاتر از 3.9 درصد بوده که در لایحه برنامه، عدد 3.9 درصد در نظر گرفته شده و باید مستندات آن، مشخص شود.

سوری یکی از اهداف دست نیافتنی لایحه برنامه هفتم توسعه را تعداد دانشجویان خارجی برای تحصیل در رشته های علوم پزشکی در کشور دانست و خاطرنشان کرد: در حال حاضر تعدادی دانشجوی خارجی در کشور تحصیل می کنند اما آیا درآمدی برای کشور دارند؟ اکثر آنها بورسیه هستند و تعداد اندکی، شهریه پرداز هستند. تجارب شعب بین المللی دانشگاه های علوم پزشکی در قشم و کیش را نباید فراموش کنیم که یک ذره هم رویکرد بین المللی در آنها وجود نداشت. دانشجوی تهران را برای تحصیل به این دو شهر می بردند و اسمش هم بین المللی بود. دانشجویان عراقی و افغانستانی در رشته های علوم پزشکی در کشور تحصیل می کنند اما باید ظرفیت های افزایش پذیرش دانشجویان خارجی در کشور فراهم شود.

وی در پایان اضافه کرد: صادرات دو میلیون دلار دارو عددی غیرواقع بینانه است، در تمام برنامه های توسعه، ممنوعیت داشتن بیش از یک شعل، ذکر شده اما وقتی از عهده آن بر نمی آییم، چرا سر خودمان را کلاه می گذاریم؟ وارد دهه پنجم انقلاب اسلامی می شویم، هنوز هم حرف هایی می زنیم و با ایده آل ها می خواهیم زندگی کنیم. کارمند معمولی الان با داشتن یک شغل نمی تواند زندگی کند، آیا در لایحه برنامه هفتم توسعه، برای مبارزه با فساد، چیزی بیان شده است؟ در نظام سلامت فساد در حوزه های مختلف دارو و واکسن داریم، آیا به آنها توجهی شده است؟ توان وزارت بهداشت برای مسئولیتی که همه امور به آن سپرده شده، کافی نیست چون تعاملات سیاسی و نیروی کارشناسی را به میزان کافی ندارد. در طرح تحول سلامت، از چندین دانشگاه و دانشکده در مورد فواید و عوارض این طرح سوال شد؟ سلامت نیوز