"مافیای غربالگری"! مافیای جدید وزارت بهداشت

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، به رغم تصویب و اجرای تغییرات اساسی در غربالگری جنین حواشی پیرامون این ماجرا ادامه دارد و عجیب اینکه هنوز پاسخ مسئولان به حواشی نه مستند است و نه مستدل و تنها به ایجاد حواشی بیشتر منجر می‌شود، در میان ادعا‌های متفاوتی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود و گاه نظر گروه‌هایی از کاربران را به خود جلب می‌کند ادعایی است که اخیرا مطرح شده و تاکید دارد در نتیجه اجرای قانون جوانی جمعیت و بندی از آن که غربالگری جنین را از اجباری به اختیاری تغییر داده شمار نوزادانی که با معلولیت‌های مختلف متولد شده‌اند افزایش یافته است.

ادعایی که البته مستند به آمار و گزاره‌های قابل راستی آزمایی نیست اما حالا به اشکال دیگر هم مطرح شده، از جمله مصاحبه یک متخصص حوزه غربالگری و رئیس آزمایشگاهی در تهران با یک روزنامه که تاکید کرده است: برای مثال در آزمایشگاه خود ما در سال گذشته ۱۲ نوزاد دارای سندرم داون داشتیم که های‌ریسک گزارش شدند. این بچه‌ها با سندرم داون به دنیا آمدند. ۱۲ بچه داونی زنده متولدشده را داریم که واقعا فاجعه‌آمیز است.

موضوعی که طرح آن در رسانه‌های رسمی سرانجام مسئولان را مجاب به پاسخگویی کرد تا پدرام پاک آیین سخنگوی وزارت بهداشت با تکذیب خبر تولد ۱۲ نوزاد دارای ناهنجاری استدلالی عجیب مطرح کرده و بگوید: "این خبر که منبع آن یک آزمایشگاه ذکر شده کاملا دروغ است زیرا این سوال پیش می‌آید که مگر نوزادان در آزمایشگاه‌ها به دنیا می‌آیند؟ این در حالی است که ذینفعان غربالگری غیراستاندارد سود‌های کلان و هزار میلیاردی به جیب می‌زنند."

البته پدرام پاک آیین توضیح نداده که چرا آزمایشگاه یکی از محل‌های مراجعه بیماران نمی‌تواند آماری درباره مراجعانش ارائه کند و اساسا بیان آمار مراجعان دارای معلولیت خاص چه ارتباطی با محل زایمان نوزادان دارد؟ آیا نوزادان باید در سازمان ثبت احوال یا بهزیستی یا هر مجموعه دیگری متولد شوند تا آن مجموعه اجازه انتشار آمار مرتبط با آن‌ها را داشته باشد؟!

استدلالی که تنه به مغلطه می‌زند و البته در ادامه به وادی عجیب دیگری وارد می‌شود، "مافیای غربالگری"! مافیای تازه که سخنگوی وزارت بهداشت مدعی است، امثال ادعای فوق ساخته و پرداخته ایشان است: "مافیای غربالگری سلامت مادر و جنین را نشانه گرفته است و هر چند وقت یک بار واقعیت‌ها را تحریف می‌کند. ذینفعان غربالگری سالانه بیش از هزار میلیارد تومان سود مالی دارند و برخی از آن‌ها به دنبال سلامت مادر و جنین نیستند، بلکه نگران کاهش درآمد‌های میلیاردی خود بوده که به همین دلیل واقعیات را تحریف می‌کنند."

اما حرف از کدام مافیاست؟ تلاش خبرنگار ما برای یافتن پاسخ این پرسش از سخنگوی وزارت بهداشت به جایی نرسیده، اما بدین وسیه اعلام آمادگی می‌کنیم تا در کنار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشورمان مستند و مستدل در مسیر رسواسازی و حتی محاکمه این مافیا بایستد و بکوشد که دست این سودجویان را از سلامت مردم کوتاه نماید، رویدادی که رقم خوردن آن نیازمند حضور وزارت بهداشت در صحنه و پرهیز از کلی گویی‌ها و ارائه مستندات است.

مشابه همان نیازی که دفاع از حذف غربالگری اجباری احتیاج دارد، طرحی که با گذشت مدت قابل توجه از اجرایش می‌شود به استناد آمار و ارقام درباره اش سخن گفت و از آن دفاع کرد، ولی مسئولان از جمله متولیان اجرای این طرح یعنی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ترجیح می‌دهند در این باره کلی گویی کنند و به شدت از ارائه آمار و اطلاعات گریزان هستند.

به این بخش از اظهارات دستیار رسانه‌ای وزیر بهداشت در تکذیب ادعای اخیر دقت کنید: "شیوه قبلی غربالگری استاندارد علمی نداشت و مثبت کاذب و منفی کاذب بالایی داشت؛ در بسیاری از موارد جنین سالم بود، اما آزمایشگاه جنین را ناسالم گزارش می‌کرد یا برعکس جنین ناهنجاری داشت، اما آزمایشگاه آن را سالم گزارش می‌کرد."

اما مگر ممکن است شیوه قبلی در "بسیاری از موارد" خطا داشته و موجب می‌شده که جنین سالم، ناسالم گزارش شود یا برعکس و این ادعا مستند به آمار و اطلاعات نباشد؟! اگر این گونه بوده، آیا نباید اکنون در آمار ولادت نوزادان شاهد بهبود چشمگیر آمار نوزادان سالم باشیم؟ آیا چنین آماری در دسترس و موجود است؟ اگر این گونه است چرا این آمار منتشر نمی‌شود تا تومار شایعات برای همیشه پاره شود؟!

اکنون به این ادعا دقت کنید: "پس از اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت کار غربالگری و استانداردسازی، دقیق و علمی و از اقدامات تشخیصی متعدد، پر هزینه و غیر استاندارد تشخیصی جلوگیری شد تا هزینه‌های سنگین آزمایش‌های غربالگری در غیر از موارد لزوم به خانواده‌ها تحمیل نشود و در مواردی که نیازی وجود ندارد، با آزمایش‌های تهاجمی مانند آمنیوستنز، جان مادر و جنین به خطر نیفتد."

این بریده دیگری از اظهارات سخنگوی وزارت بهداشت است که طبعا اگر مستند باشد و بشود با شواهد و اطلاعات قابل اعتنا مطرحشان کرد، بخش بزرگی از شایعات درباره این طرح جنجالی برای همیشه مردود می‌شود، اما متاسفانه پشتوانه مستندی ارائه نشده و پیگیری از وزارت بهداشت در این خصوص هم راه به جایی نمی‌برد تا این گونه به نظر برسد که دست مسئولان وزارت از مستندات کافی خالی است!

اطلاعات و آماری که منتشر نمی‌شود تا نه تنها شایعات پررنگ‌تر شوند، که اظهارنظر‌هایی مانند "مافیای غربالگری" نوعی فرار رو به جلو به نظر برسد و این سوال را به دنبال داشته باشد که به راستی این مافیا چه افراد و مجموعه‌هایی هستند که در این همه مدت از طرح ایده حذف اجبار غربالگری تا تصویب و اجرایش، نه اسمی از آن‌ها به میان آمده و می‌آید و نه عقوبتی متوجه ایشان شده است؟ آیا قابل قبول است که این مافیا آزادانه بچرخند و گزندی متوجه ایشان نشود، تا جایی که آزادانه علیه طرحی که وزارت بهداشت مدعی فواید بسیارش است شایعه بسازند و اخلال کنند؟! تابناک