رئیس سازمان غذا و دارو: مگر دارو موبایل و عروسک است؟
پزشکان و قانون: مساله فروش دارو در بستر آنلاین و به صورت اینترنتی و تحویل در مقصد، به یکی از موضوعات مورد مناقشه در نظام سلامت کشور حداقل در دو سال اخیر تبدیل شده است. موافقان معتقدند که این طرح باید هرچه زودتر در دستور کار دولتها قرار گرفته و قوانین و مقررات مرتبط با آن تدوین و تصویب شود تا داروخانههای آنلاین و اینترنتی بتوانند با قوانین معین به فعالیت خود مشغول شوند. نقطه مقابل اما متولیان داروی کشور هستند که معتقدند توزیع اینترنتی دارو مشکلات متعددی را ایجاد می کند. از نظر آنان برخی داروها نیازمند حفظ شرایط حمل و نگهداری معینی هستند و تضمینی وجود ندارد که دارو با لحاظ این شرایط به نقاط مختلف کشور ارسال و در صحت و سلامت به دست بیماران برسد. انتقاد دیگر اینکه این نوع فروش پای دلالان و قاچاقچیان دارو را بیش از گذشته به بازار باز میکند و میتواند شبکههای مختلف تامین غیرقانونی دارو را تقویت کند.
همه این مناقشات در شرایطی جلو می رود که تجربه دنیا حکایت از وضع محدودیتهای فراوان در زمینه فروش دارو به صورت آنلاین است، تا جایی که این موضوع حتی در کشورهای پیشرفته نیز متداول نیست. با این حال ماه گذشته هیئت مقرراتزدایی و بهبود محیط کسبوکار در مصوبه خود، فعالیت پلتفرمهای توزیع دارو را بنا به شرایطی مجاز دانسته بود، که این مهم، واکنش رئیس سازمان غذا و دارو را برانگیخت.
مگر دارو موبایل و عروسک است؟
رئیس سازمان غذا و دارو در گفت وگو با خبرنگار پالنا ضمن گلایه از فشارهای فراوان ازسوی نهادهای مختلف برای فروش اینترنتی دارو، می گوید: «این نوع رفتارها صحیح نیست. دارو مگر موبایل و عروسک است؟ همین حالا حجم بالایی داروی سقط جنین و مخدر به فروش می رسد و خواهش من این است که گروه های فشار حوزه سلامت را با سایر حوزه ها مقایسه نکنند.»
دکتر سیدحیدر محمدی با یادآوری اینکه بعد از آیین نامه جدید حدود 2 هزار داروخانه اضافه شده است، تصریح می کند: «پیش از این ما 13 هزار داروخانه داشتیم که با آیین نامه جدید این تعداد به عدد 15 هزار رسیده است. ما از ابتدا از افزایش بی رویه داروخانه ها حمایت نمی کردیم و گفته بودیم که صدور مجوز باید منطق داشته باشد. از ابتدا گفتیم که حوزه سلامت رقابت پذیر نیست و کیفیت پایین می آید اما قبول نکردند و اصرار کردند و احکامی صادر کردند که باید فاصله ها برداشته شود.»
هموطنان بیشتر مراقب باشند
در کنار یاران سازمان غذا و دارو، اعضای انجمن داروسازان ایران نیز نظر مشابهی دارند. «دارو به عنوان یک کالای استراتژیک قابل عرضه در فروش اینترنتی نیست.» این را عضو هیات مدیره انجمن داروسازان ایران به خبرنگار پالنا می گوید: «در رابطه با توزیع دارو توسط پلتفرمها یا فروش بدون مجوز داروها به صورت آنلاین به نظر میرسد تا تدوین آئیننامه و ضوابط توسط وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو و نیز شروع نظارت بر عملکرد آنها توسط معاونتهای غذا و دارو دانشگاههای علوم پزشکیکشور بهتر است که هموطنان عزیز بیشتر مراقب باشند و همچنان از داروخانه داروهای مورد نیاز خود را تهیه کنند.»
دکتر شهابالدین جنیدی جعفری با بیان این که بار مالی زیادی ناشی از خطرات فروش غیرحضوری دارو در مجموعه سلامت کشور و سازمانهای بیمهگر ایجاد میشود، تصریح می کند: «اکنون نگرانیهای زیادی در این زمینه وجود دارد؛ لذا مردم باید به تبلیغات عرضه دارو در سامانههای غیرمجاز توجهی نکرده و بدانند که تنها مرجع رسمی خرید و فروش دارو، داروخانه است.»
تیرخلاص دولت
با وجود همه این مخالفت ها با فروش اینترنتی دارو و تاکید رئیس سازمان غذا و دارو مبنی بر اینکه این مصوبه در ستاد تنظیم بازار ابطال و مقرر شد از مسیر درست پیگیری شود، اما مسئولان دولت در روزهای اخیر نظریه دیگری را مطرح کردند. معاون اول رئیس جمهور در یک برنامه خبری با اشاره به حساسیتهای بحث سلامت، تأکید کرد که با فروش اینترنتی دارو موافق است، اما باید فرایندهای آن اطمینان بخش باشد.
«محمد مخبر» تصریح کرد: «ما موافقیم که به طور کلی خدمات به صورت نرم افزاری به مردم داده شود، این یک بحث کلی است که سیاست اصلی دولت هم هست، اما از آنجا که مقداری حساسیت سلامت بالاست، نگرانیهایی وجود دارد که باید این فرایندها و امکان نظارتها به دقت فراهم شود تا بتوان عرضه دارو از طریق پلتفرم را اجرایی کرد. ما مصریم که این اتقاق بیفتد، ولی باید فرایندهای آن به لحاظ سلامتی، اطمینان بخش باشد.»
در ادامه وزیر بهداشت که در مقابل عمل انجام شده قرار گرفته بود، در تکمیل سخنان معاون اول رئیس جمهور گفت که این نظارت بایستی از طریق داروخانهها انجام گیرد.
رئیس سازمان غذا و دارو اما همچنان موضع قبلی خود را با کمی چاشنی تلطیف حفظ کرد و گفت: «سازمان غذا و دارو، از ابتدا نیز مخالف فروش اینترنتی دارو بود، کمااینکه عرضه دارو از این مسیر، کاملاً نادرست است. محمدی البته تأکید کرد مخالف عرضه دارو از طریق پلتفرمها نیستند، اما باید از مسیری باشد که آنها تعریف میکنند: «پیشنهاد ما این است که همانطور که دارورسانی بیماران صعبالعلاج و جانبازان به درب منزل آنها انجام میشود؛ با برنامهریزی و نظارت درست این اقدام صورت گیرد زیرا در پلتفرمهای فروش دارو در بستر اینترنت، مسیر عرضه دارو نادرست است و داروها بدون مجوز وزارت بهداشت و زیر نظر افراد فاقد صلاحیت عرضه میشوند و لذا این مصوبه ابطال شد.»
وی در آخرین اظهار نظر خود در نشست خبری هشتمین نمایشگاه ایران فارما یک بار دیگر از ابطال مصوبه فروش اینترنتی دارو در پلتفرمهای عرضه دارو خبر داد و گفت: «مصوبهای علیرغم مخالفت سازمان غذا و دارو در هیئت مقرراتزدایی برای عرضه دارو در پلتفرمهای اینترنتی به تصویب رسیده بود و علت مخالفت ما این بود که سکوهای اینترنتی به صورت غیرقانونی و بدون هیچ نظارتی اقدام به عرضه دارو میکنند. با توجه به اعلام سازمان غذا و دارو و طبق نظر معاون اول رئیس جمهور، این مصوبه در ستاد تنظیم بازار ابطال و مقرر شد این مصوبه از مسیر درست پیگیری شود.
خطری در کمین است
در این بین یکی از نگرانیهای مهمی که میتواند در آینده مشکلاتی را ایجاد کند دخالت افراد غیردارویی در شبکه داروخانههای کشور به عنوان سرمایهگذار است. تغییراتی که اخیرا در قوانین تاسیس داروخانهها صورت گرفته باعث شده تا دست افرادی که سبقه مشخصی در حوزه دارو ندارند برای سرمایهگذاری در این بخش باز شود و این موضوع ممکن است در آینده فروش غیررسمی دارو را در کشور افزایش دهد. این در حالی است که نبود قانون و بسترهای لازم برای فروش آنلاین و اینترنتی دارو میتواند باعث ورود افراد فرصت طلبی به حوزه دارو از مبادی غیررسمی و به صورت مجازی و آنلاین شود که سرمایه لازم را در اختیار دارند و در چنین شرایطی لازم است تا خلأ قانونی برطرف شود.
پایان پیام/