روند کاهشی بیماری سل در ایران

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، ۲۳ مهر سالروز وفات محمد بن زکریا رازی به پاس تحقیقات ارزنده وی در بیماری سل به نام روز ملی مبارزه با سل نامگذاری شده است. بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت حذف سل تا سال ۲۰۵۰ یک هدف جهانی است و مهمترین اهداف جهانی تعیین شده، دستیابی به کاهش ۸۰ درصدی میزان بروز سل و کاهش ۹۰ درصدی میزان مرگ و میر ناشی از سل تا سال ۲۰۳۰ "نسبت به سال ۲۰۱۵" و در نهایت حذف این بیماری تا سال ۲۰۵۰ میلادی است.

عامل بیماری سل، باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس است. این باکتری ممکن است به هر بخشی از بدن مثل کلیه، نخاع و مغز حمله کند اما عموما به ریه‌ها حمله می‌کند. روزانه نزدیک به چهار هزار نفر در دنیا جان خود را به خاطر این بیماری قابل پیشگیری و درمان‌پذیر از دست می‌دهند. هر فردی که مورد حمله این باکتری قرار می‌گیرد، لزوما بیمار نمی‌شود. در واقع، بعد از ورود باکتری به بدن دو حالت سل نهفته و بیماری سل (سل فعال) ممکن است رخ دهد. اگر بیماری سل درمان نشود، می‌تواند کشنده باشد.

سل از طریق هوا و از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. هنگامی که فرد مبتلا به سل ریوی صحبت، سرفه یا عطسه می‌کند، می‌خندد یا آواز می‌خواند، این باکتری وارد هوا می‌شود. افراد نزدیک، هنگام نفس کشیدن در این هوا ممکن است آلوده شوند. باکتری وارد ریه می‌شود، رشد کرده و از طریق خون به سایر اندام‌ها مثل کلیه و مغز حمله می‌کند و در عین حال بیماری سل از طریق دست دادن، اشتراک غذا یا نوشیدنی و دست زدن به ملافه یا صندلی توالت منتقل نمی‌شود.

حذف سل به معنای دستیابی به میزان بروز کمتر از یک مورد سل در میلیون نفر جمعیت است در حالی که اکنون میزان بروز تخمین زده شده در کشور ۱۳۰ مورد در میلیون نفر است.

به گفته متخصصان بیماری‌های عفونی، گرچه سل یک بیماری با عامل شناخته شده و همه‌گیرشناسی مشخص بوده و اصول درمان آن از حدود ۶۰ سال قبل شناخته شده و بیش از یک ربع قرن است که رژیم درمان کوتاه مدت برای آن به کار می‌رود ولی بخشی از بیماران مبتلا به سل هنوز در بسیاری از نقاط جهان و از جمله کشور ما تشخیص داده نمی‌شوند یا تحت درمان مناسب قرار نمی‌گیرند.

پیام طبرسی متخصص بیماری‌های عفونی در خصوص بیماری سل گفت: بیماری سل مهلک‌ترین بیماری عفونی در سطح جهان محسوب می‌شود و مهمترین علت مرگ در مبتلایان به ایدز است و شاخص‌ترین علت مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها به شمار می‌آید، درمان سل در کشور رایگان است، با توجه به خطر بروز مقاومت دارویی و مزمن شدن بیماری، باید داروها به موقع و روزانه مصرف شود و معمولاً پس از دو هفته از مصرف منظم دارو در بیماران مبتلا به سل ریوی، بیماری دیگر سرایت‌کننده نیست، در صورت مصرف نامنظم دارو، عواقب وخیم و حتی مرگ ممکن است بروز کند. در طول دوره‌ درمان به خصوص در موارد سل ریوی، لازم است در فواصل زمانی مشخص، آزمایش خلط تکرار تا از بهبود بیماری اطمینان حاصل شود، پنج تا ۱۵ درصد مبتلایان دچار بیماری سل فعال می‌شوند و بقیه به علت دفاع سیستم ایمنی بدن عفونت نزد آنها مهار شده و تا پایان زندگی به حالت خاموش می‌ماند. ایرنا