جزییات غربالگری دیابت و فشارخون در ۱۸ ساله‌ها و بالاتر

 به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا) علیرضا مهدوی گفت: پاندمی کرونا تقریبا زندگی تمام مردم جهان را تحت تاثیر قرار داد و حتی سبب تغییر سبک زندگی افراد هم شد؛ به شکلی که این روزها علی‌رغم کاهش شدید بار بیماری و خروج از وضعیت همه‌گیری، هنوز هم نگرانی‌هایی از بروز بیماری‌های واگیردار دارند و متاسفانه اهمیت بیماری‌های غیرواگیر برای افراد کمتر شده است؛ به شکلی که گویی برخی فراموش کرده‌اند که ۸۲ درصد بار بیماری‌ها و یا عمده مرگ و میری که در جوامع رخ می‌دهد به دلیل بیماری‌های غیرواگیر است. 

وی با اشاره به اینکه حدود ۴۰ درصد مرگ‌ومیر در کشور به دلیل بیماری‌های قلبی و عروقی است و با تاکید بر اهمیت افزایش آگاهی درباره بیماری‌های غیرواگیر، اظهار کرد: به همین منظور و به دلیل اهمیت دو بیماری غیرواگیر فشارخون بالا و دیابت تصمیم گرفتیم در گام اول غربالگری این دو بیماری انجام شود و به این ترتیب در روز ۲۰ آبان از "پویش ملی غربالگری پرفشاری خون و دیابت" رونمایی شد و دانشگاه‌های علوم پزشکی موظف شدند که زیرساخت‌های خود را برای این کار آماده کنند. 

مهدوی تاکید کرد: این پویش در مناطق روستایی، شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر و جمعیتی ۷ میلیون نفری در ۹۳ شهر تحت پوشش برنامه سلامت خانواده به شکل ۱۰۰ درصدی اجرا می‌شود. در این مناطق به ازای هر ۱۵۰۰ یا ۲۰۰۰ نفر یک مراقب سلامت داریم که باید سلامت این افراد را بررسی کند؛ در واقع لازم نیست در این نقاط کار از صفر شروع شود بلکه مراقبین می‌بایست تعداد افرادی که هنوز بررسی نکردند را تحت پوشش بیاورند. مجموع مناطق ذکر شده جمعیتی تقریبا ۲۴ میلیون نفری دارند. 

معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت در مورد اجرای برنامه در سایر نقاط کشور، توضیح داد: از آنجایی که در نقاط شهری از جمله کلانشهرها، انسجام ارائه خدماتی که در نقاط روستایی داشتیم را شاهد نیستیم، هدف گذاری ما ۷۰ درصد از جمعیت گروه هدف (سنین بالای ۱۸ سال) است. در واقع هدف‌گذاری کلی ما برای انجام غربالگری حدود ۵۴ میلیون نفر است. 

به گفته وی، گروه هدف این پویش همه افراد ۱۸ سال و بالاتر (متولدین قبل از ۱۳۸۴/۰۸/۰۱) ساکن در کشور هستند که باید تا ۱۵ دی ماه سال جاری تحت غربالگری پرفشاری خون و دیابت قرار گیرند. 

سرانجام پویش ملی فشارخون بالا چه شد؟ 

وی با بیان اینکه هدف پویش شناسایی، افراد پرخطر و تحت مراقبت مستمر قرار دادن آنها است، اظهار کرد: در سال ۱۳۹۸ نیز پویش ملی فشارخون بالا در کشور اجرا شد که به شناسایی افراد پرخطر کمک شایانی کرد تا مراقبین سلامت آنها را پیگیری کنند اما، بعدا به مرور به دلیل شروع پاندمی کرونا این برنامه نتوانست به قوت خود ادامه یابد. 

مهدوی تاکید کرد: ارتقای آموزش عمومی و اطلاع‌رسانی به مردم از اهداف مهم دیگر ما در این پویش است که هنوز با حداکثر توان آغاز نشده است. مردم باید اعداد فشارخون و قندخون خود را بدانند تا بتوان از مرگ‌ومیرهای غیرواگیر زیادی جلوگیری کرد. 

وی با بیان اینکه طی ۱۰ روز گذشته که از آغاز این پویش می‌گذرد تعدادی فرد پرخطر در سنین پایین (بین ۱۸ تا ۳۰ سال) هم شناسایی شدند، تصریح کرد: گاهی ابتلا به پرفشاری خون در سنین پایین به دلیل زمینه‌ای یکسری بیماری‌ها است؛ بنابراین از این فشارخون تحت عنوان فشارخون ثانویه یاد می‌کنیم. در این موارد می‌توان با حذف عامل خطر زمینه‌ای، جلوی این پرفشارخون ثانویه را گرفت. 

معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت درباره بررسی قندخون افراد، ‌ توضیح داد: در این زمینه از تمام افراد ۱۸ تا ۴۰ سوالاتی می‌پرسیم و اگر مسجل شود که ممکن است در خطر دیابت باشند آن وقت از آنها تست قندخون گرفته می‌شود. البته در گروه سنی بالاتر از ۴۰ سال این تست برای تمام افرادی که مراجعه کنند فارغ از اینکه عامل خطر دارند یا خیر، انجام می‌شود. 

او درخصوص ارسال پیام‌کوتاه به افراد گروه هدف "پویش ملی غربالگری پرفشاری خون و دیابت"، بیان کرد: با مشارکت مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت و دو اوپراتور تلفن همراه فرصتی فراهم شده است که برای افراد بالای ۱۸ سال یک پیامک حاوی لینک خوداظهاری از یک سرشماره مشخص ارسال شود و فرد بتواند با ورود به لینک به سوالات پاسخ دهد و اگر از میزان فشارخون و قندخون خود مطلع است آنها را وارد کند تا درصورت نیاز سامانه او را با محتوای آموزشی متناسب با شرایط آنها راهنمایی کند. 

مهدوی ادامه داد: بر همین اساس هم اگر مشخص شود فردی طبق خوداظهاری در خطر پرفشاری خون و یا دیابت است از او درخواست می‌شود که به یک پایگاه سلامت و یا خانه بهداشت در نزدیکی محل سکونت خود مراجعه کند تا تحت پیگیری قرار گیرد و بیماری‌اش کنترل شود. 

وی افزود: اکنون که ۱۰ روز از آغاز اجرای این پویش می‌گذرد هنوز پیامکی ارسال نشده است و طی روزهای آینده این کار انجام می‌شود. به دلیل تعداد بالای جمعیت قرار است این کار به شکل طبقه‌بندی شده انجام شود. 

گفتنی است؛ طبق اعلام قبلی مسوولان وزارت بهداشت، غربالگری دیابت و فشارخون گروه هدف از ۲۰ آبان‌ماه شروع شده و تا ۱۵ دی‌ماه ادامه دارد.  ایسنا