یک ساعت نفس‌گیر در بیمارستان مفید

🔴 آقای دکتر از حال و هوای بیمارستان مفید در روز وقوع حادثه برای ما بگویید.

✅ روز پنجشنبه مورخه ۹ آذرماه، بخش قریب به‌اتفاق کادر پزشکی و پرستاری در اورژانس و درمانگاه و بخش‌ها بر سر کار خود حاضر بودند و طبق روال معمول وظیفه خود را انجام می‌دادند؛ تنها تعداد محدودی از پرسنل پرستاری که اکثراً زمان شیفت آنها هم نبود برای پیگیری یک سری از مطالبات خود تجمع کوچکی در حیاط بیمارستان تشکیل داده بودند که این موضوع اتفاقی مرسوم در مراکز درمانی است و کارکنان برای درخواست مطالبات بعضاً اقدام به برگزاری تجمعاتی از این ‌دست می‌کنند که مسئولین بیمارستان جلسه‌ای با نمایندگان اینگونه تجمعات برگزار کرده و پس از شنیدن صحبت‌های آنها دستور رسیدگی فوری را صادر می‌کنند؛ لذا این یک اتفاق نسبتاً طبیعی در مراکز درمانی است.

🔴 بپردازیم به موضوع اصلی یعنی مراجعه والدین یک دختر بچه 6 ماه به اورژانس بیمارستان مفید برای درمان فرزند خود. از این اتفاق برای ما بگویید.

✅ ساعت ۷ و ۲۲ دقیقه صبح روز پنجشنبه ۹ آذرماه والدین یک کودک ۶ ماهه برای رسیدگی به وضعیت فرزند خود به اورژانس بیمارستان مفید مراجعه می‌کنند و بیمار در ساعت ۷ و ۴۷ دقیقه تریاژ می‌شود.
 یک فاصله حدود ۲۵ دقیقه‌ای از زمان مراجعه تا تریاژ بیمار در این مرکز وجود دارد که با بررسی‌های صورت گرفته از سوی بیمارستان معلوم شد که چون مراجعه در زمان تعویض شیفت بوده مسئول قبلی تریاژ، پست خود را حدود ۱۰ دقیقه زودتر ترک کرده و تا زمانی که یک نفر جایگزین او شود حدود ۲۵ دقیقه طول کشیده است. معمولاً در زمان تعویض شیفت‌ها تا کادر قبلی شیفت را تحویل دهند و کادر جدید در محل مستقر شوند به‌طور ناخواسته چند دقیقه طول می‌کشد. در این مورد پس از استقرار فرد جایگزین، بیمار در فاصله زمانی کوتاهی تریاژ شده است.
 پس از تریاژ، بیمار بلافاصله توسط پزشک اورژانس که رزیدنت تخصصی سال دوم اطفال است ویزیت شده و هم پرستار تریاژ و هم پزشک سطح، تریاژ را «سطح ۴» که نشانگر وضعیت عادی بیمار است ثبت کرده و پس از آن اقدامات درمانی را شروع کرده‌اند.
 اینکه چه اتفاقی موجب شده که بیمار پس از پذیرش در فاصله کوتاهی دچار تشدید علائم شده و پس از آن فوت کرده است، نیازمند کالبدشکافی از سوی پزشکی قانونی است و باید منتظر ماند و دید که علت اصلی این اتفاق چه بوده است.
 پس باید نظریه پزشکی قانونی در این خصوص اعلام شود تا بدانیم که علت واقعی فوت این کودک چه بوده و آیا روند پذیرش و اقدامات صورت گرفته در فوت کودک تاثیری داشته یا عامل اصلی دیگری در این موضوع دخیل بوده است.
 اصولاً بسیار بعید است که بیمار بدون داشتن زمینه قبلی بیماری و یا بدون مقدمات قبلی دچار حادثه‌ای به این نحو شود و تنها در فاصله مراجعه تا پذیرش و شروع اقدامات درمانی در کمتر از یک ساعت در بیمارستان فوت نماید.

🔴 در خبرها آمده بود که روز قبل از مراجعه به بیمارستان مفید، والدین کودک او را به یک مرکز درمانی برده و اقدامات درمانی بر روی او صورت گرفته بود؛ آیا این موضوع صحت دارد؟

✅ در شرح‌حالی که از والدین بیمار گرفته شده عنوان می‌شود که کودک از 3 روز قبل دچار بی‌قراری بوده و روز قبل از مراجعه به این مرکز به دلیل داشتن حالت تهوع به یک درمانگاه مراجعه می‌کنند و اقداماتی در آن مکان بر روی بیمار صورت می‌گیرد.
 در روز حادثه داروهایی همراه بیمار بود که به پزشک اورژانس نشان داده می‌شود و عنوان می‌شود که قبل از مراجعه به بیمارستان و در آن درمانگاه تجویز و مصرف ‌شده است؛ ظاهراً بیمار در مرکز قبلی یک آمپول اندانسترون دریافت کرده که یک آمپول ضد استفراغ است، اما به نظر می‌رسد که میزان دوزی که برای این بیمار استفاده شده بیش از حد مجاز بوده است. همچنین آزیترومایسین خوراکی و شربت سیتریزین برای بیمار تجویز شده است. از نظر فارماکولوژی بالینی این داروها اثر تشدیدکننده روی یکدیگر دارند. اندانسترون با دوز بالا می‌تواند آریتمی قلبی ایجاد کند و آزیترومایسین هم می‌تواند عامل بروز این عارضه قلبی شود و تداخل این داروها با یکدیگر می‌تواند وضعیت را تشدید کند؛ بنابراین شاید تجویز و مصرف همزمان این داروها بخصوص آمپول ضد استفراغ با دوز بالا می‌توانسته در سیر بیماری تاثیر داشته باشد.

🔴 پس از وقوع حادثه و رسانه‌ای شدن آن مقام قضایی ورود کرده و دستور بازداشت چند تن از همکاران شمار را داده است؛ از آخرین وضعیت آنها برای ما بگویید.

✅ در این ماجرا تعدادی از مسئولین پزشکی و پرستاری بخش اورژانس بیمارستان احضار و تعدادی بازداشت شدند که با پیگیری‌های انجام شده اکثراً آزاد شده‌اند.

🔴 روال رسیدگی به پرونده‌هایی ازاین‌دست به چه صورت است؟

✅ به‌طور معمول روال این است که رسیدگی به هرگونه قصور، تقصیر و یا جرائم پزشکی در دادسرای رسیدگی به جرائم پزشکی و یا سازمان نظام پزشکی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد، اما در این مورد مسیر به ‌این شکل طی نشده و اینکه چرا پرونده در مسیر دیگری مورد رسیدگی قرار گرفته باید مقام محترم قضایی در این خصوص اعلام نظر کنند؛ درخواست ما از مقام محترم قضایی این است که روند رسیدگی را به مسیر معمول خود برگردانند. چراکه به نتیجه رسیدن پرونده در مسیرهای معمول آن می‌تواند تسریع شود و نیز به دلیل تخصصی بودن این‌گونه پرونده‌ها نیازمند نظرات تخصصی هستیم که در دادگاه‌های تخصصی همچون دادسرای رسیدگی به جرائم پزشکی یا دادسرای نظام پزشکی این اتفاق خواهد افتاد.

🔴 آیا اولیای دم که همان والدین بیمار هستند شکایتی از بیمارستان کرده‌اند؟

✅ اطلاع دقیقی در این خصوص ندارم و نمی‌دانم که ورود مقام قضایی به پرونده در نتیجه شکایت والدین کودک بوده و یا دادستانی به‌عنوان مدعی‌العموم راساً به موضوع ورود کرده است. ضمناً تا به این لحظه شکایتی به بیمارستان اعلام نشده است.

🔴 به‌عنوان یک پزشک متخصص نظر شما در خصوص علت این مرگ چیست؟

✅ علت این اتفاق روشن نیست. اینکه آیا تداخلات دارویی که در نتیجه تجویز روز قبل صورت گرفته عامل بروز حادثه شده یا یک ویروس مهاجمی است که علائم ظاهری شدیدی در بیمار بروز نمی‌دهد و ناگهان موجب خونریزی ریه می‌شود معلوم نیست. موارد مشابهی هم روزهای قبل به مرکز بهداشت شمال تهران گزارش شده است و باید بررسی بیشتری انجام شود.
 اصولاً در فصول سرد سال زمانی که بیماری آنفلوانزا شیوع پیدا می‌کند برخی از سوش‌های ویروس آنفلوانزا هستند که در مدت ‌زمان کوتاهی بیمار را بدون داشتن علائم شدید به وضعیت بدحالی می‌برند، اما اینکه در این مورد بخصوص هم این اتفاق افتاده یا نه باید منتظر نظر پزشکی قانون و کالبدشکافی باشیم.
 اینکه از زمان ورود یک کودک به بیمارستان تا زمان مرگ او کمتر از یک ساعت طول بکشد عنوان مرگ ناگهانی باید به آن داد و مرگ ناگهانی همیشه علل زمینه‌ای و خاص دارد و به‌طور سریع و صریح نمی‌توان اظهارنظر کرد که در فاصله کمتر از یک ساعت از پذیرش و انجام اقدامات درمانی چه عاملی موجب مرگ شده است. البته از نظر علمی می‌توان احتمال داد که وجود یک ویروس مهاجم یا تداخلات دارویی موجب بروز حادثه باشد، اما بازهم باید منتظر بمانیم تا نتیجه کالبدشکافی اعلام شود.

🔴 با توجه به حساس بودن پرونده و توجه افکار عمومی به آن فکر می‌کنید چقدر زمان نیاز باشد تا نتیجه تحقیقات اعلام شود؟

✅ به اعتقاد بنده اگر پرونده در مسیر معمول رسیدگی قرار گیرد و مرجع قضایی پزشکی که همان دادسرای رسیدگی به جرائم پزشکی و یا دادسرای نظام پزشکی است به موضوع رسیدگی کند، این روند به‌سرعت طی خواهد شد و پزشکی قانونی هم در سریع‌ترین زمان ممکن جواب کالبدشکافی را اعلام و نتیجه نهایی به اطلاع عموم خواهد رسید.

🔴 سخن پایانی؟

✅ بیمارستان مفید بیش از 50 سال قدمت دارد و یکی از مراکز علمی، آموزشی و پژوهشی مهم کشور است و حتی از نظر درمانی یکی از مراکز درمانی مهم در حوزه کودکان به شمار می‌رود. خوشبختانه این مرکز مورد اعتماد و وثوق همه مردم و متخصصین پزشکی کشور است و ما همه‌ روزه مراجعین مختلفی از اقصی نقاط کشور داریم. حتی بیماران از کشورهای همسایه همچون عراق، تاجیکستان، آذربایجان به این مرکز مراجعه می‌کنند. خدمات ارائه‌شده در این مرکز علیرغم کمبود نیروی انسانی همیشه با رضایت‌مندی بالا همراه است، اما متاسفانه اتفاق رخ داده و نحوه برخورد با آن وجهه این مرکز را زیر سوال برده است و ما از رسانه‌ها خواهشمندیم که قبل از اینکه نتیجه و علت حادثه معلوم شود اطلاع‌رسانی در این خصوص نداشته باشند و اجازه دهند تا بررسی‌های علمی و قضایی بدون جنجال رسانه‌ای و در مسیر درست خود پیش برود تا هم افکار عمومی مشوش نشود و هم اعتماد عمومی به مراکز درمانی مخدوش نگردد.
 برای مثال در روزهای گذشته در بعضی خبرها آمده که کودک، ۶ ساله بوده درصورتی‌که کودک ۶ ماهه بوده و یا اینکه گفته می‌شود که بیمار ۲ ساعت در نوبت پذیرش بوده درحالی‌که حدود ۲۵ دقیقه از زمان مراجعه تا پذیرش بیمار طول کشیده است و بیمار در کمتر از یک ساعت (۵۳ دقیقه از لحظه ورود به بیمارستان تا لحظه فوت) از زمان مراجعه فوت کرده است که این خود مصداق تعریف مرگ ناگهانی است که دلایل خاص خود را دارد.
 البته همکاران بنده در این مرکز و همه کادر درمان کشور همچنان پای سوگند حرفه‌ای خود در خدمت به بیماران هستند و این قبیل حوادث موجب نخواهد شد که از کار خود دلسرد شوند و در خدمات ایشان به بیماران خدشه‌ای وارد شود. این را هم باید گفت که مردم شریف ما بسیار قدرشناس هستند و ما این را در مراجعات آنها از اقصی نقاط کشور به‌صورت روزانه و به عینه می‌بینیم و از این بابت قدردان آنها هستیم و این قدرشناسی مردم ما را در اجرای دقیق وظایف درمانی، اخلاقی، شرعی و قانونی خود مصمم‌تر می‌کند.