پالنا؛ عشق، وظیفه، مسئولیت

دکتر هاشم موذن‌زاده، جراح عمومی و فعال صنفی در پاسخ به درخواست خبرنگار پالنا، چند سطری به صورت مکتوب در اختیار ما گذاشت.
در یادداشت مدیرمسئول پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا) آمده است:

داستان زندگی

خواسته‌اند که از پالنا در پنجمین سالگرد ایجادش بنویسم. ترجیح می‌دهم که حدیث دلبران، گفته آید از زبان دیگران.
اما کوتاه سخن آن است که داستان پالنا، داستان زندگی است؛ فراز و فرود؛ شیرینی و تلخی؛ خوشی و سختی؛ درد و لذت؛ همگی با هم.
هر لحظه، مملو از حس‌های متضاد و متنوع؛ تنها تفاوت، در «بود و نبود» است.
زندگی انسانی «لحظه بود» و «نقطه نبود» دارد. ولی پالنا می‌تواند با وجود دیگرانی جز ما هم استمرار یابد. 
امید آنکه با حضور جوانان و دلسوختگان دیگری که چون ما بیاندیشند، این نهال نوپا ولی منحصر به فرد، مکرر در مکرر شود و همگی به سروقامتانی کهنسال تبدیل شوند و تا «پزشکی» در این کشور هست، رسانه‌های تخصصی و مستقلی مانند «پالنا» بتوانند همراه و همگام با خانواده بزرگ و گرامی صنفی پزشکی باشند.
پالنا تنها بخشی از تلاش‌های عده‌ای از مردمان ایران عزیز است در راستای برقراری باورها، کردارها و گفتارهای نو و نیک.
خالصانه آرزو داریم همگی‌مان راه درست را به درستی پیموده باشیم. 
ما در پالنا جز خیر و شادی برای مردم ایران و همکاران‌مان نخواسته‌ایم و نمی‌خواهیم و آنچه کرده‌ایم وظیفه‌ای خودخواسته بوده است و تا توفیق باشد، ادامه خواهد یافت.
آنچه نکرده‌ایم را یا درنیافتیم و یا مقدور نبود؛ که بابتش عذرخواهیم.

از گروه پزشکان و قانون تا پالنا

دکتر لعبت گرانپایه، جراح و صاحب امتیاز پایگاه خبری پزشکان و قانون، شکل‌گیری فعالیت این گروه را چنین شرح داد: «سال ۱۳۹۳ که استفاده از تلگرام در میان مردم رواج پیدا کرد، من توسط آقای دکتر محمد صادق فاضلی جراح کولورکتال بیمارستان امام به یک گروه تلگرامی دعوت شدم که هدف از این گروه، بحث و تبادل نظر همکاران درباره کیس‌های مختلف پزشکی بود. البته اگر گاهی مباحث قانونی هم برای همکاران به وجود می‌آمد در این گروه مطرح می‌شد. کم کم تقاضاهایی مبنی بر بررسی پرونده شکایتی بعضی از همکاران به دست ما می‌رسید و طبیعتاً ما در این زمینه‌ها هم فعال شدیم. استقبال همکاران به عضویت در این گروه به حدی بود که باتوجه به اینکه در آن زمان امکان عضویت بیش از دویست نفر در گروه‌های تلگرامی وجود نداشت، در نتیجه ما مجبور بودیم که مرتبا تعداد گروه‌ها را بیشتر و بیشتر کنیم تا جایی که در کمتر از چند ماه تعداد آنها به ۱۲ گروه رسید. در این میان بیشتر تقاضاها برای عضویت در گروه‌ها، با من، دکتر سحر جلالی و دکتر مامک پارکی مطرح می‌شد و همکاران، شماره تلفن و شماره نظام پزشکی خود را برای ما می‌فرستادند. بعد از مدتی از آنجا که غیر از کیس‌های درمانی و موضوعات حقوقی، اخبار جامعه پزشکی و مسائل صنفی مثل امور مالیاتی و نظایر اینها هم در گروه‌ها مطرح می‌شد، تقاضای عضویت همکاران استان‌های مختلف هم روزبروز افزایش می‌یافت. بنابراین شروع به ایجاد گروه‌های استانی با نام پزشکان و قانون کردیم که تعداد آنها تا ۲۳ گروه استانی هم رسید.»

وی در توضیح فعالیت‌هایی که در این گروه‌ها صورت می‌گرفت، اظهار داشت: «شاید برایتان جالب باشد که من با هماهنگی‌هایی که با نظام پزشکی و پزشکی قانونی انجام داده بودم، پرونده‌ کیس‌های مختلفی که درمورد آنها شکایتی مطرح شده بود را می‌گرفتم، می‌خواندم و خلاصه‌ می‌کردم. یک گروه با عنوان «گروه مناظره» هم تشکیل داده بودیم که این مطالب و خلاصه پرونده‌ها، هر شنبه از ساعت ۱۰ تا ۱۲ شب در آن گروه که از متخصصان مرتبط با آن حوزه تشکیل شده بود، به بحث گذاشته می‌شد. بعد از آن هم مباحث قانونی آن پرونده با حضور کارشناسان پزشکی قانونی بررسی می‌شد و همه مطالبی که در طی این دو ساعت در گروه مناظره مطرح می‌شد را من به همراه چند تن از همکاران، همزمان به گروه‌های پزشکان و قانون تهران و استان‌ها فوروارد می‌کردیم. هرکدام از دوستان چند گروه را پوشش می‌دادند ولی خاطرم هست که خود من رکورددار بودم و حتی مواقعی بود که در حین بحث، من همزمان همه مطالب و پست‌ها را به دوازده یا چهارده گروه فوروارد می‌کردم. این روال به مدت پنج سال هر شنبه ساعت ۱۰ تا ۱۲ شب بطور منظم ادامه داشت. البته کار ما فقط هم منحصر به معرفی کیس‌های شنبه‌ها نبود. گاهی اوقات بحث‌های شدید و جنجالی صنفی هم درمی‌گرفت و ما هم مطالب را به همه گروه‌ها می‌فرستادیم تا همه همکاران در جریان امور قرار گیرند. البته بعد از مدتی با پیشرفت تکنولوژی‌های ارتباطی، ربات‌هایی را در اختیار گرفتیم که به صورت اتوماتیک پیام‌‌های گروه اصلی را به همه گروه‌های کشور فوروارد می‌کردند.»

 صاحب امتیاز پالنا در ادامه، به تشکیل پایگاه خبری پزشکان و قانون اشاره کرد و‌ گفت: «پنج سال قبل با توجه به اینکه هیچ رسانه مستقل خبری برای جامعه پزشکی وجود نداشت، ایجاد یک پایگاه خبری صنفی در دستور کار ما قرار گرفت و با پیگیری‌های فراوان از طریق وزارت کشور و وزارت ارشاد، پالنا تاسیس شد. با نظر دوستان، نام بنده به عنوان صاحب‌امتیاز و آقای دکتر موذن‌زاده به عنوان مدیرمسئول ثبت شد ولی واقعیت این است که بیشتر کارهای مدیریتی و گردانندگی پالنا برعهده دکتر موذن‌زاده بود و هست و اینکه شما در سوالتان من را ستون خیمه پزشکان و قانون خواندید، من دکتر موذن‌زاده را ستون خیمه این رسانه می‌دانم.»

 دکتر گرانپایه اضافه کرد: «البته این را در نظر داشته باشید که ایجاد و فعالیت پایگاه خبری، صرفا یک وجه از فعالیت‌های گروه پزشکان و قانون است. این گروه در موضوعات مختلفی وارد عمل شد و در بسیاری موارد، نتایج خیلی خوبی به دست آمد. مثلا یک زمانی برای پزشکان احکام حبس تعزیری صادر می‌شد. من به اتفاق جمعی از اعضای گروه پزشکان و قانون، مذاکرات جدی و مستمری را با مسئولین کشور انجام دادیم. بارها و بارها به مجلس رفتیم، به دفتر معاون قوه قضائیه و جاهای دیگر رفتیم و صحبت کردیم و بهرحال موفق شدیم احکام حبس تعزیری را به حبس تعلیقی تغییر دهیم که این مساله همان زمان در پرونده ۲۴ پزشک اعمال شد. همین پیگیری‌ها باعث شد در ماجرایی که با عنوان بخیه صورت یک کودک در رسانه‌ها مطرح شد، همکار پزشکمان در نجف‌آباد حتی یک روز هم به زندان نیفتاد و همسر ایشان هر سال در سالروز آن اتفاق با من و دکتر موذن‌زاده تماس می‌گیرد و تشکر می‌کند و هنوز به خاطر دارند که چه روزهایی را از سر گذراندند و چه اتفاقاتی که می‌توانست بیافتد ولی خدا را شکر نیفتاد.»

وی افزود: «غیر از آن، ما با هدف کمک به همکارانی که درگیر شکایت می‌شدند، در همین گروه پزشکان و قانون، کمیسیون‌های مجازی تشکیل می‌دادیم و با حضور متخصصین مرتبط با موضوع، همه ابعاد و جزئیات پرونده مورد بحث و بررسی قرار می‌گرفت و همکاری که پرونده شکایت داشت چه مقصر بود و چه نبود، با آمادگی و اشراف کامل در دادگاه‌های پزشکی قانونی یا نظام پزشکی حاضر می‌شد و از خودش دفاع می‌کرد.»
 
 صاحب امتیاز پایگاه خبری پزشکان و قانون ادامه داد: «در دوران کرونا هم تلاش‌های زیادی در قالب کمیته کرونای گروه پزشکان و قانون انجام شد تا بتوانیم به اندازه وسعمان برای برخی بیمارستان‌های درگیر، اقلام محافظتی از قبیل ماسک، گان، دستکش، مواد ضدعفونی‌کننده و ... خریداری کنیم. فقط در یک مورد از این اقدامات، اقلامی به قیمت ۱۷۶ میلیون تومان خریداری و در اختیار بیمارستان سینا گذاشته شد که آقای دکتر طالب‌پور ریاست وقت بیمارستان سینا از بنده به عنوان یک نیروی لجستیک تجلیل کرد و گفت شما اجازه ندادید که کار بیمارستان روی زمین بماند.»

 دکتر گرانپایه با اشاره به حادثه تاسف‌بار زلزله کرمانشاه هم گفت: «در آن روزها با جمع‌آوری کمک‌های خیرین، تعداد یکصد کانکس خریداری و به منطقه ارسال شد. از آن مهمتر، نظارتی بود که بر توزیع این کانکس‌ها داشتیم. چون گفته می‌شد بعضی افراد سودجو کانکس‌ها را تحویل می‌گیرند و در بازار آزاد به فروش می‌رسانند. خاطرم هست در همان زمان یکی از همکاران ما آقای دکتر شیخ انصاری به منطقه رفتند و حدود دو ماه در کرمانشاه و سرپل ذهاب و ... ماندند و از نزدیک بر روند امدادرسانی و توزیع کانکس‌ها نظارت داشتند که کمک‌ها واقعا به دست کسانی که نیازمند بودند برسد.»

 ازجمله موضوعات دیگری که خبرنگار ‌پالنا از صاحب امتیاز این پایگاه خبری سوال کرد، چگونگی تامین مالی پالنا بود. دکتر گرانپایه در این زمینه گفت: «از آنجا که پالنا یک رسانه مستقل است و به هیچ ارگان و نهادی کوچکترین وابستگی ندارد، هیچ منبع مالی ثابتی هم ندارد. بنابراین بخشی از هزینه‌ها را خود اعضای گروه متقبل شده‌اند و هر ماه مبلغی را واریز می‌کنند. بخش دیگری از هزینه‌ها هم توسط کسانی تامین می‌شود که خود من یا دکتر موذن‌زاده با آنها صحبت کرده‌ایم و به قول معروف رو انداخته‌ایم. البته این افراد کسانی هستند که در عین حال که بالاخره دستی در کار خیر دارند، انگیزه کمک به صنف پزشکان را هم دارند. به‌هرحال لازم می‌دانم بدون اینکه بخواهم نامی از این افراد ببرم، از تک‌تکشان تشکر کنم. کاری که این عزیزان انجام می‌دهند برای خودشان باقیات صالحات است و منجر به افزایش آگاهی‌های اعضای جامعه شریف پزشکی می‌شود که کار کوچکی نیست. اما باید عنوان کنم که در این مورد هم واقعا نقش دکتر موذن‌زاده غیرقابل انکار است و همیشه بخش اعظم کمبودهای مالی را خودشان جبران کرده‌اند که جا دارد هم از ایشان و هم از بقیه افراد حامی پالنا، تشکر و قدردانی کنم.»

پیوند مبارک پزشکان و روزنامه‌نگاران

شعیب شاه‌زمانی، دانش‌آموخته علوم سیاسی و سردبیر پالنا درباره آشنایی با گروه پزشکان و قانون و مشارکت در تاسیس این رسانه صنفی جامعه پزشکی گفت: «اواخر سال ۱۳۹۶ بود که با استاد دکتر لعبت گرانپایه و دکتر هاشم موذن‌زاده از نزدیک آشنا شدم و در حاشیه جلسه‌ای که جمعی از فعالان اجتماعی جامعه پزشکی کشور در آن حضور داشتند، پیشنهاد تاسیس و اداره یک پایگاه خبری صنفی مخصوص جامعه پزشکی را از آنان دریافت کردم. گروه پزشکان و قانون را البته از چند سال قبل‌تر می‌شناختم. درواقع از زمانی که با حضور در روزنامه سپید و رادیو سلامت، قریب دو دهه فعالیت‌ رسانه‌ایم با حوزه تخصصی سلامت گره خورد. در آن ایام با گروه صنفی پزشکان و قانون آشنا شدم و من هم مانند بسیاری دیگر، بر این باور بودم که با یک جمع متخصص، دلسوز و هدف‌دار طرف هستم. از این رو تولیدات رسانه‌ای این گروه را در فضای مجازی دنبال می‌کردم. هرچند از نظر اصول رسانه، تولیدات این گروه، حرفه‌ای نبودند ولی قطعا پرمحتوا و با تکیه بر آگاهی‌های میدانی به رشته تحریر درمی‌آمدند و ارزش بالایی داشتند. درواقع نویسندگان این گروه، همگی پزشک بودند و خودشان دستی بر آتش فعالیت‌های صنفی جامعه پزشکی داشتند و همین، نقطه قوت آنها بود. از همان زمان به این فکر می‌کردم که اگر دانش و تجربه این گروه با تخصص و مهارت یک گروه ژورنالیست قوی و حرفه‌ای در هم بیامیزد، چه اتفاق خوبی است. البته هرگز در این باره با اعضای گروه پزشکان و قانون که تا آن زمان هیچ یک از آنها را از نزدیک ندیده بودم، سخنی نگفتم. اما این پیشینه ذهنی باعث شد که وقتی تاسیس پایگاه خبری پزشکان و قانون به من پیشنهاد شد، بی‌تردید بپذیرم و پای در راهی بگذارم که امروز در آغاز ششمین سال آن قرار داریم.»

 سردبیر پالنا ادامه داد: «پس از برنامه‌نویسی و ایجاد سایت پایگاه خبری و اخذ مجوزهای لازم از وزارت ارشاد، تیم پزشکان در کنار تیم روزنامه‌نگاران قرار گرفت که از من و چند نفر از دوستان و همکاران عزیزم تشکیل شده بود. این دقیقا چیزی بود که سالها قبل در ذهنم می‌پروراندم. تعیین سیاست‌های کلان پایگاه خبری، شناخت موضوعات مهم و اساسی و ساختن و پرداختن آنها برعهده تیم پزشکان گذاشته شد (که بعدها شورای سیاستگذاری نام گرفت) و اجرای رسانه‌ای این ایده‌ها برعهده تیم روزنامه‌نگاران (هیأت تحریریه) گذاشته شد و به این ترتیب پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا) در نیمه دی ماه ۱۳۹۷ با صاحب‌امتیازی دکتر لعبت گرانپایه، مدیرمسئولی دکتر هاشم موذن‌زاده و سردبیری بنده، رسما آغاز به کار کرد.» 
 
شعیب شاه‌زمانی با اشاره به فراز و فرودها و اتفاقاتی که پالنا در طول این پنج سال تجربه کرده است، گفت: «فراز و فرود که در این پنج سال کم نداشته‌ایم. ما در طول این مدت، سه وزیر بهداشت و سه رئیس سازمان نظام پزشکی را از سر گذرانده‌ایم. عبارت «از سر گذرانده‌ایم» را با دقت به کار می‌برم. چون وقتی در یک رسانه مستقل کار می‌کنی، باید منتظر باشی که هر بار، تبعات یکی از تصمیمات دوره‌ای مدیریت‌های مختلف حوزه سلامت بر سرتان آوار شود. شاید باورتان نشود ولی تنها پایگاه خبری صنفی جامعه پزشکی در بیشتر سال‌های فعالیتش توسط سازمان صنفی جامعه پزشکی یعنی نظام پزشکی تحریم رسانه‌ای بوده است. به راحتی ما را در برخی نشست‌ها و جلساتشان دعوت نمی‌کردند و حاضر به مصاحبه با خبرنگارانمان نمی‌شدند. البته نمی‌گویم همیشه همینطور بوده ولی این نوع برخوردها حتی یک بارش هم زیاد است. در بعضی دوره‌ها هم ما موفق می‌شدیم که حضور رسانه‌ای خودمان را به مدیران تحمیل کنیم.» 

 وی در ادامه صحبت‌های خود به فعالیت‌های دیگر پایگاه خبری پزشکان و قانون ازجمله ایجاد یک استودیوی اختصاصی و بخش تصویری پالنا و همچنین راه‌اندازی پالناشاپ هم اشاره کرد و گفت: «در دوران کرونا با ابتکار مدیرمسئول پالنا، نخستین کمیته کرونای کشور (حتی قبل از کمیته کرونای وزارت بهداشت) ایجاد شد و با بهره‌گیری از باتجربه‌ترین پزشکان کشور تلاش شد تا در روزها و ماه‌های آغازین همه‌گیری در کشور که بی‌اطلاعی و آزمون و خطا سکه رایج بازار بود، به مردم و مسئولین کشور توصیه‌های علمی و کاربردی ارائه کند. یا مثلا در یک اقدام کم‌نظیر در ایامی که کادر درمان بدون بهرمندی از اقلام محافظتی مثل ماسک، گان، دستکش و ... مجبور به خدمت‌رسانی به بیماران بودند و گروه گروه جان عزیز خودشان را از دست می‌دادند، گروه پزشکان با جلب کمک‌ بعضی از خیرین، توانست تعداد قابل توجهی اقلام مورد نیاز کادر درمان را فراهم و در اختیار پزشکان خط مقدم درمان کرونا قرار دهد. از این دست فعالیت‌ها در طول این پنج سال به وفور داشته‌ایم که کارهایی مثل ارسال تعداد قابل توجهی کانکس و چادر و ... به مناطق زلزله‌زده و فعالیت‌های دیگری که راستش مطمئن نیستم اعضای گروه با عنوان کردن آنها موافق باشند، ازجمله آنهاست.»

 سردبیر پالنا در پایان خاطرنشان کرد: «من لازم می‌دانم در اینجا از  گروه پزشکان و قانون بابت تاسیس و از آن مهمتر، ادامه دادن راه پالنا تشکر کنم. باور کنید رویارویی با مشکلات و تامین منابع مالی یک پایگاه خبری به مدت پنج سال آن هم به صورت کاملا خصوصی و مستقل از هر حمایت و کمکی، کاری بس بزرگ است که دست‌مریزاد می‌طلبد. همچنین لازم می‌دانم از همکارانم محسن طاهرمیرزایی، فرناز نایینی، محمدنبی شاه‌زمانی و فرید عقیلی که از نخستین روزهای آغاز به کار پالنا در کنار من بودند و امور تحریریه را اداره کردند، نهایت تشکر را داشته باشم. در پایان آرزو می‌کنم که حوزه سلامت کشور در همه بخش‌ها به بالندگی و شکوفایی لازم که درخور مردم عزیز و جامعه پرافتخار پزشکی کشور است، دست یابد.»

رسانه‌های غیرتخصصی، مفاهیم را به اشکال نادرست تعبیر می‌کنند

رئیس کل سازمان نظام پزشکی گفت: «سالگرد تاسیس پایگاه خبری پزشکان و قانون را خدمت همه عزیزان فعال در پالنا که تسلط و ارتباط بسیار خوبی با حوزه سلامت دارند و زحمات موثری در این راستا می‌کشند، تبریک عرض می‌کنم.»

دکتر محمد رئیس زاده اظهار داشت: «قطعا یکی از نقاط ضعف جامعه پزشکی که منجر به بروز مشکلاتی در این روزها شده، ضعف فعالیت‌های رسانه‌ای و ارتباطات اجتماعی است.»

 وی افزود: «از آنجا که جامعه پزشکی همواره در طول سالیان، سرگرم کارهای تخصصی خودشان بودند و البته مشکلات هم در گذشته به شدت امروز نبود، شاید ضرورتی برای ورود به حوزه رسانه و برقراری ارتباطات اجتماعی احساس نمی‌کردند و از این بحث غفلت کردند. همین غفلت منجر به این شد که نگاه کاملا نادرست و وارونه‌ای از جامعه پزشکی، هم در سطح اجتماع و افکار عمومی و هم بخصوص در سطح مسئولین کشور شکل بگیرد و این تصویر نادرست، منجر به اتخاذ تصمیمات نادرست توسط آنها شده است. بنابراین به نظر من یکی از عوامل اصلی مشکلات و شکل‌گیری وضعیت امروز، کمبود رسانه‌های قدرتمند و مستقل در حوزه سلامت کشور است که بتوانند حرف‌های تخصصی جامعه را با زبان رسانه مطرح کنند.»

  رئیس کل سازمان نظام پزشکی تاکید کرد: «این ضعف و خلاء رسانه‌های مستقل صنفی باعث شده است که رسانه‌های عمومی با همان نگاه و برداشت‌‌های نادرست به انتشار اخبار جامعه پزشکی بپردازند، مفاهیم را به اشکال نادرست تعبیر کرده و مشکلات فراوانی ایجاد کنند. به عنوان مثال وقتی ما می‌گوییم «اصلاح تعرفه» از آن به «افزایش درآمد پزشکان» تعبیر می‌کنند. درحالی‌که یک رسانه تخصصی فرق تعرفه را با دستمزد جامعه پزشکی می‌‌فهمد. یا وقتی صحبت از «مهاجرت جامعه پزشکی» به میان می‌آید، بلافاصله می‌گویند پس ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی را افزایش دهید. درصورتی‌که یک رسانه تخصصی می‌داند که علت مهاجرت چیست و مباحثی همچون افزایش ظرفیت، راهکار حل آن نیست. مثال‌های بسیار دیگری از این دست هم وجود دارد.»

 وی اضافه کرد: «به دلایلی که عرض کردم، ظهور و بروز یک رسانه تخصصی مستقل، قدرتمند، کاملا علمی و صنفی و به دور از دیدگاه‌های سیاسی جناحی، ضرورت عینی و غیرقابل انکار جامعه پزشکی کشور است و ما هم از وجود و فعالیت آن استقبال می‌کنیم که خبرگزاری پالنا از مصادیق آشکار آن است.»

دکتر رئیس زاده در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان هم «مستقل» بود و هم «قدرتمند» گفت: «با تکیه بر افکار و توان خود نظام صنفی. یک رسانه اگر بر قدرت خود جامعه پزشکی و ششصد هزار عضوی که در جامعه پزشکی و پرستاری کشور فعال هستند، تکیه کند و نگاهش هم واقعا صنفی و دلسوزانه باشد، می‌تواند هم استقلال داشته باشد و هم قدرتمند باشد. اما اگر خدای ناکرده نگاه‌های سیاسی از هر طیف و جناحی را به کار وارد کند، این قطعا پاشنه آشیلی است که به ضعف آن رسانه منجر خواهد شد.»

رسانه‌های خبری چشم ما را به روی واقعیت باز می‌کنند

رئیس شورای عالی سازمان نظام پزشکی با بیان اینکه رسانه‌های خبری یکی از واجبات زندگی روزمره به شمار می‌روند، گفت:‌ «شبکه‌های خبری مجازی و غیرمجازی چشم ما را به روی واقعیات باز می‌کنند. کمااینکه از سالیان قبل که شبکه‌های مجازی شروع به کار کرده و خبرگزاری‌های متعدد ایجاد شده‌اند، این رشد آگاهی کاملا قابل رویت است.»

دکتر محمود فاضل ادامه داد: «بودن انسان در وجود همین خبرهاست. آگاهی انسان که سرمایه اصلی اوست، با وجود همین اخبار و تحلیل‌ها معنا می‌یابد. در این میان با توجه به کثرت مشاغل و به تناسب آن کثرت خبرها، خبرگزاری‌های تخصصی تاثیر زیادی در دسته‌بندی مطالب و تکمیل آنها دارند.»

 وی تصریح کرد: «پایگاه خبری «پالنا» از مدت‌ها پیش این فعالیت را دارد و من شاهد آن هستم که سعی کرده اولا خبرها را به موقع منتشر کند. ثانیا تلاش کرده که در تدوین آن دقت لازم را به خرج دهد. البته مانند تمام موضوعات حتما باید از به روز کردن خود غافل نشود و در اینجا برای شما آرزوی موفقیت و سربلندی دارم.»

گردانندگان «پالنا» قطعا روزنامه‌نگارانی متخصص هستند

رئيس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی با بیان اینکه مطبوعات ایران کمتر در زمینه‌های تخصصی موفق بوده‌اند، گفت: «دلیل این امر این است که تعداد روزنامه‌نگاران متخصصی که در رسانه‌های ایران به فعالیت مشغول هستند، بسیار کم است. در حالی که اکنون زمان حرفه‌ای‌گری است و سال‌هاست که رسانه‌های جهان به اهمیت تخصص در روزنامه‌نگاری پی برده‌اند و امروز هم به بهترین وجه از آن بهره می‌گیرند.»

دکتر یوسف کاظمی با اشاره به اینکه تعداد نشریات تخصصی در این نیم دهه اخیر افزایش یافته است، تصریح کرد: «از اوایل دهه 90 به این طرف با رشد علم‌گرایی و تحت تأثیر مباحث مربوط به جامعه اطلاعاتی و ضرورت روزآمدی دانش و اطلاعات، ما شاهد جهشی در حوزه مطبوعات تخصصی و علمی هستیم. اما نبود نیروی آموزش‌دیده و حرفه‌ای در عرصه خبر و خبررسانی یکی از معایب عرصه رسانه و مطبوعات کشورمان است که باعث شده مشکلات مختلف دامن‌گیر آن شود. خبرنگاری که دوره‌های خبرنویسی، گزارش‌نویسی و... را طی کرده و مثلاً استعداد خود را در زمینه پزشکی کشف کرده، می‌تواند در کلاس‌های مربوطه شرکت و مهارت‌های لازم را در این زمینه کسب کند و با مطالعات بیشتر خارج از کلاس، در پایان دوره دانشگاهی برای کار روزنامه‌نگاری در زمینه پزشکی آماده شود. قاعدتاً دانشگاه نیز باید دوره‌ها و درس‌هایی را برای دانشجویان روزنامه‌نگاری برگزار کند تا هریک از دانشجویان هم‌زمان با آمادگی در زمینه حرفه روزنامه‌نگاری، تخصص ویژه را نیز یافته و کسب کرده باشد. آموزش دوره‌های خاص حین آموزش روزنامه‌نگاری، خبرنگاران و روزنامه‌نگاران متخصص می‌آفریند و این گام نخست برای شکل‌گیری روزنامه‌نگاری تخصصی است.»
 این فعال حوزه صنفی پزشکی با تاکیدبر اینکه افزایش تعداد روزنامه‌های تخصصی در سال‌های اخیر در ایران، حاکی از اقبال جامعه نسبت به انتشار این نشریات است، خاطرنشان کرد: «رسانه‌های تخصصی پزشکی به روزنامه‌نگاران دو وجهی نیازمندند که علاوه بر دانش مرتبط در زمینه روزنامه‌نگاری، در حوزه پزشکی نیز تخصص داشته باشند.»

 وی افزود: «در روزنامه‌نگاری تخصصی پزشکی دو حالت بیشتر وجود ندارد: اول اینکه روزنامه‌نگاران در این حوزه به دانش برسند. دوم اینکه پزشکان دوره‌های آموزش روزنامه‌نگاری دیده و برای نوشتن در نشریات تخصصی آماده شوند. زیرا که مطبوعات قوانین نوشتاری خاص خود را دارد و نیز زبان خاصی هم دارد که به نظر می‌رسد پایگاه خبری پالنا به این مهم دست یافته است.»

 دکتر کاظمی با اشاره به اینکه روزنامه‌ها و نشریات تخصصی حوزه سلامت نقش مهمی در بسترسازی ذهنی و عینی مخاطبان خود خصوصاً در حوزه‌های علمی و تخصصی دارند، اضافه کرد: «با نگاهی به برنامه‌ها و پیام‌های تولیدشده از سوی پایگاه خبری پالنا، می‌توان به‌سادگی دریافت که طراحان این پیام‌ها یا از میان پزشکان هستند یا از متخصصان ارتباطات که درواقع هر دو گروه از هر دو رشته به‌خوبی آگاهی دارند.»

پالنا شناسنامه دارد 

دبیر مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی با یادآوری اینکه پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا) در سال‌های اخیر به‌عنوان یک خبرگزاری مستقل، غیردولتی، تخصصی و شناسنامه‌دار در حیطه سلامت، بهداشت و درمان فعالانه حضور داشته است، گفت: «ممکن است ما صفحات مجازی زیادی در تلگرام و اینستاگرام و فضاهای دیگر داشته باشیم که به پوشش و تحلیل خبری مسائل می‌پردازند، اما همه آنها کاستی‌هایی دارند.»

 دکتر یاسر صالحی ادامه داد: «برخی از آنها اصطلاحا گهی تند و گهی خسته می‌روند و برخی دیگر شناسنامه و هویتی نداشته و ندارند. اما پایگاه خبری پالنا علی‌رغم همه سختی‌ها و همه هجمه‌ها، با هویت مشخص، شناسنامه مشخص، مسئولیت‌پذیری مشخص و به صورت پایدار و پیوسته جلو رفته و من برای دوستان عزیزم در خبرگزاری پالنا آرزوی موفقیت دارم.»

حداقل نمره هجده برای پالنا 

دکتر محمدرضا (رضا) بحرانی کارشناس پزشکی قانونی با اشاره به نیاز و آرزوی دیرینه جامعه پزشکی به داشتن یک رسانه مستقل اظهار داشت: «جامعه پزشکی از یک رسانه مستقل صنفی، چند انتظار توامان دارد. یکی اینکه این رسانه، یک مرجع خبری بدون سوگیری باشد. دیگر اینکه مرجعی برای بیان نظرات افراد مختلف (چه موافق و چه مخالف) باشد. یعنی به عبارتی بلندگویی برای بیان نظرات نه فقط اکثریت بلکه حتی اقلیت جامعه پزشکی باشد. ضمن اینکه انتظار می‌رود این رسانه خودش هم بتواند در واکنش به اخبار صنفی، تحلیل‌های مناسب ارائه کند. البته طبیعی است که این تحلیل‌ها گاهی با نظر اکثریت اعضای جامعه پزشکی هم‌راستا می‌شود و گاهی با نظر اقلیت.»

وی با اشاره به بخشی از مطالب پالنا که بازنشر خبرهای صنفی جامعه پزشکی است که در رسانه‌های مختلف داخلی و خارجی منتشر شده است، گفت: «چندی قبل یکی از دوستان در نقد این بخش از مطالب پالنا، کامنتی نوشته و پرسیده بود که مگر پالنا یک موتور جست‌وجوی خبر است؟ ما در پاسخ به این همکار عزیزمان گفتیم که اتفاقا اگر ما موفق شده باشیم نقش یک موتور جست‌وجوی خبرهای صنفی را هم ایفا کنیم، این بسیار عالی است و ما به کار خودمان افتخار میکنیم.»

این فعال صنفی در بخش دیگری از گفت‌وگو با خبرنگار پالنا، در مقام قضاوت درباره فعالیت‌های این پایگاه خبری در زمینه‌های مختلف گفت: «اگر بخواهم قضاوتی درباره بخش‌های مختلف فعالیت پالنا داشته باشم، باید بگویم که به نظر من پالنا در گردآوری و بازنشر اخبار و گزارش‌های جامعه پزشکی واقعا عالی عمل کرده است. درباره اینکه آیا پالنا توانسته است آینه تمام‌نمایی برای انتشار نظرات متعدد و متفاوت موجود در جامعه پزشکی باشد یا نه، باید بگویم که تلاش ما این بوده که همه نظرات قابل نشری که به دستمان رسیده است را منتشر کنیم اما مسلم است که همه نظرات برای ما ارسال نشده است. بنابراین در این مورد نمی‌توانیم مدعی عالی بودن باشیم. از طرفی بدیهی است که باتوجه به نیرو و امکانات محدودی که در اختیار داریم، ما نتوانسته‌ایم به همه موضوعات کلی و جزئی جامعه پزشکی آنطور که باید و شاید بپردازیم و آنچه ارائه شده، در حد وسع ما بوده است.» 

 وی افزود: «گاهی اوقات هم به بعضی موضوعات ورود کرده‌ایم ولی برخی همکاران، نحوه پرداختنمان به موضوع را نپسندیده‌اند که به نظر من این طبیعی است. این را بپذیرید که موضوعات صنفی جامعه پزشکی به حدی گسترده‌اند و رویکرد تک‌تک همکاران به این موضوعات به حدی متنوع است که اصلا امکانپذیر نیست یک رسانه، همه سلایق و صداها را نمایندگی کند. خود ما هم چنین ادعایی نداریم.»

دکتر بحرانی در پایان اضافه کرد: «بنابر آنچه گفته شد، به نظرم پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا) درمجموع کارنامه خوبی در این پنج سال از خودش به جای گذاشته و من از بیست، حداقل نمره هجده را به پالنا می‌دهم.»

دغدغه‌های پالنا، همان دغدغه‌های اصلی جامعه پزشکی است

دغدغه‌های پالنا، همان دغدغه‌های اصلی جامعه پزشکی است

دکتر الهام اشراق، پزشک عمومی گفت: «من می‌خواهم نقبی به گذشته بزنم. به زمانی که هنوز ارتباطی با پالنا نداشتم و صرفا به عنوان یک مخاطب به رسانه پزشکان و قانون نگاه می‌کردم و با مسئولانش هم آشنایی نداشتم. اما در همان زمان، پالنا را یک رسانه وزین و مورد اعتماد در حوزه اخبار، تحلیل‌ها و مسائل صنفی‌ می‌دانستم و خودم مطالب این پایگاه خبری را برای گروه‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی داشتیم، ارسال کرده و گاهی به آنها استناد می‌کردم.»

 وی ادامه داد: «به نظرم با توجه به بازخوردهایی که از همکارانم در گروه‌ها و نیز مکالمات شخصی می‌گیرم، جامعه پزشکی همواره به یک رسانه صنفی مستقل که بازتاب دهنده مسائل، مصائب، نظرات موافق و مخالف و ... باشد نیازمند بوده و هست و به عقیده من، پالنا تا حدودی این نیاز را مرتفع می‌کند.»

این فعال صنفی در ادامه به مشکلات و موانعی که بر سر راه فعالیت‌های رسانه‌ای مستقل در حوزه صنفی وجود دارد، اشاره کرد و گفت: «گره خوردن و آمیختگی برخی مسائل امنیتی و سیاسی با مسائل و موضوعات صنفی، وجود اختلافات شخصی و صنفی، برخی بی اطلاعی‌ها از نحوه تشکیل و اداره یک رسانه (که باعث شائبه وابسته بودن، خط گرفتن، دریافتی‌های مالی و ... می‌شود)، فضای رقابتی برخی کانال‌های خبری رسمی و سازمانی، ارتباطات شخصی خوب یا بد با مسئولان یک رسانه و ... به صورت عام و ناهماهنگی‌های موجود در نگرش و فعالیت‌های طیف‌های مختلف جامعه پزشکی از طرف دیگر می‌توانند موانعی را بر سر راه حفظ آرمان‌های پالنا ایجاد کرده و و باعث دشوار شدن ادامه مسیر شوند.»

 وی تصریح کرد: «به نظر من پالنا تا این لحظه توانسته است که مسیر خود را با سلامت طی کند، هر چند که همواره با دشواری‌های فراوان و حتی گاهی سنگ‌اندازی‌هایی روبه‌رو بوده است.»

 دکتر اشراق تاکید کرد: «علی‌رغم همه مشکلات، دغدغه‌های فعلی پالنا، همان دغدغه‌های اصلی جامعه پزشکی هستند و این همان مسیر صحیح یک رسانه مستقل جامعه پزشکی است. ولی به نظرم شناساندن مسیر و مصائب پالنا از آغاز تشکیل تا کنون، در جهت برطرف کردن شائبه‌های برخی منتقدین بسیار ضروری است و لازم به تاکید است که ادامه این راه، مستلزم یاری و همکاری تک‌تک اعضای جامعه پزشکی در حمایت از یک رسانه مستقل، تشویق و تبلیغ آن، ایراد انتقادهای بدون غرض، ایجاد فضای اعتماد و اطمینان توسط خود مخاطبان است. این رویکرد می‌تواند باعث کاهش مشکلات و موانع بر سر راه پالنا و ادامه استقلال آن باشد.»

 وی در پایان ابراز امیدواری کرد که با حمایت‌های مالی و صنفی، پالنا همچنان در مسیر حقیقت‌گویی، مطالبه‌گری، فریاد کردن صدای مظلومان، اطلاع‌رسانی صحیح و مستند، انتشار تحلیل‌ها و بررسی‌های علمی و صنفی و رساندن صدای مخاطبان به مسئولان گام بردارد.»

نهادینه‌سازی رفتار صنفی

دکتر اورمان نظامی، متخصص داخلی، «دانستن» و «داشتن رفتار صنفی» را از ویژگی‌های هر شغل موفقی خواند و تاکید کرد: «در شرایطی که شغل‌ها تخصصی‌تر و ویژه‌تر باشند، این دو اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.»

وی راه‌اندازی پالنا را تلاشی در جهت نهادینه‌سازی رفتار صنفی در جامعه‌ای دانست که آن را با عنوان «صنف ناهمگون پزشکی» معرفی کرد و گفت: «قطعا این هدف از مهمترین برنامه‌ها و اهداف پایگاه خبری پزشکان و قانون است. در عین حال پالنا در جهت نیل به اهداف صنفی نیز تلاش کرده و کار خود را محدود به آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی نمی‌کند.»

این فعال صنفی تصریح کرد: «قطعا حضور پالنا برای همگان به خصوص کسانی که یک جامعه صنفی پزشکی قوی و سالم، سدی در برابر اهدافشان است، خوشایند نخواهد بود.»

 وی در بخش دیگری از سخنان خود، اهداف اصلی پالنا در حوزه صنفی جامعه پزشکی را اینطور برشمرد: «به عقیده من، احقاق حقوق صنفی که مهمترین آن «حق تعیین تعرفه‌های خدمت‌رسانی توسط خود صنف» است، ازجمله مهمترین اهداف پالناست؛ هدف مهم دیگر، می‌تواند تلاش در جهت عدم دخالت نیروهای خارج از صنف در انتخابات صنفی باشد که مهمترین آنها، انتخابات سازمان نظام پزشکی است؛ اطلاع‌رسانی مداوم به اعضای صنف پزشکی و رشته‌های وابسته از خبرهای روز صنفی و علمی، هدف مهم دیگر پالناست؛ و در نهایت، مقابله با هجمه‌های مختلفی که به جامعه پزشکی می‌شود و رساندن مشکلات جامعه پزشکی به گوش مردم و مسئولان ازجمله اهداف اصلی این پایگاه خبری است.»

 دکتر نظامی اهداف گفته‌شده را ضروریاتی دانست که پالنا در راستای پاسخ‌دهی به آن بوجود آمده است.

 وی خاطرنشان کرد: «مشکلات بسیاری در برابر فعالیت پالنا وجود دارد که شاید مهمترین آن، عدم آگاهی خود اطبا از مشکلات صنف پزشکی و ضرورت پیگیری فعالیت‌های صنفی است. سایر مشکلات قابل رفع هستند اما مشکل فوق شاید اصلی‌ترین مشکل ما باشد که دغدغه بسیار مهمی برای پالناست.»

تلاش مستقل، فارغ از هر رنگی

دکتر مهدی هادوی، متخصص بیهوشی با ارائه تعریفی از «صنف» گفت: «اجماع شاغلین در یک حرفه، صنف را تشکیل می‌دهد. هر یک از اعضای صنف نه تنها نیاز دارند، بلکه حق دارند از اخبار مرتبط به صنفشان مطلع باشند و در این میان جامعه پزشکی با توجه به اهمیت موضوع خدماتشان و نیز چالش‌های روزمره‌ای که با آن روبرو هستند، بیشتر نیازمند وجود یک رسانه صنفی تخصصی هستند.»

 وی در پاسخ به این سوال که آیا پالنا توانسته است به نیاز صنفی جامعه پزشکی پاسخ بگوید، گفت: «تلاش ما در پالنا این بوده و هست که فارغ از هرگونه وابستگی به افراد و نهادها، اخبار و تحلیل‌های لازم را در اختیار جامعه هدفمان قرار دهیم. حال اینکه این تلاش تا چه حد توانسته پاسخگوی جامعه پزشکی باشد را مخاطبان با میزان اقبالی که به پالنا دارند، مشخص می‌کنند.»

این فعال صنفی در تبیین مهمترین مشکلات و موانع فعالیت‌های رسانه‌ای در حوزه جامعه پزشکی، اظهار داشت: «شاید شوخی به نظر بیاید، اما یکی از مسائل ما این روزها، کثرت و تنوع مسائل مبتلا به جامعه پزشکی و فشار زیاد اخبار و اتفاقات پیرامون آن است. حساسیت موضوع سلامت و گره خوردگی آن با جریان‌های اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی تا حد زیادی بر فعالیت رسانه‌ای صنفی موثر است و این مورد گاهی کار را سخت و فشار را بر همکاران ما در شورا زیاد می‌کند.» 

 وی افزود: «مسئله دیگر، بیان حرف درست در میان انبوه تریبون‌های رنگارنگی است که جذب مخاطب خود را در هجمه به جامعه پزشکی می‌بینند و حتی بیش از آن، این مورد را رسالت خود می‌دانند.»

 دکتر هادوی تاکید کرد: «در این میان تمام تلاش ما این است که فارغ از هر رنگی در مسیری که برای خود انتخاب کرده‌ایم، پیش برویم و برای بیان آنچه موجبات ارتقاء صنف است از چیزی نهراسیم‌ و امیدواریم ثابت قدمی‌مان به سستی نگراید.»