برخی نهادها در تامین الزامات مصوبه افزایش ظرفیت، به تعهدات خود عمل نکردند
روز دوشنبه بیست و پنجم دیماه، جلسهای با موضوع «بررسی موانع اجرایی سازی مصوبه افزایش ظرفیت پذیرش دانشگاههای علوم پزشکی» به میزبانی حجهالاسلام عبدالحسین خسروپناه دبیر محترم شورایعالی انقلاب فرهنگی در محل دبیرخانه این شورا برگزار شد. ازجمله حاضران در این نشست، رئیس کل سازمان نظام پزشکی بود که برای بررسی آنچه در این جلسه گذشت، گفتوگویی با وی انجام شد. آنچه در ادامه از نظرتان میگذرد، مشروح گفتوگوی شعیب شاهزمانی سردبیر پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا) با دکتر محمد رئیسزاده است.
لطفا در ارتباط با نشستی که در شورایعالی انقلاب فرهنگی داشتید، توضیحاتی ارائه بفرمایید.
باید بگویم که جلسه بسیار خوبی بود. از یک سو جناب آقای خسروپناه دبیر محترم شورایعالی انقلاب فرهنگی، دکتر سعیدرضا عاملی دبیر قبلی و جناب آقای دکتر محمدرضا مخبر دزفولی دبیر اسبق این شورای عالی در جلسه حضور داشتند؛ و از سویی دکتر عیناللهی وزیر محترم بهداشت، دکتر باقریفرد معاون آموزشی وزارت بهداشت و حدود ۱۰ نفر از روسای دانشگاههای علوم پزشکی در این نشست حاضر بودند؛ بنده هم به عنوان رئیس سازمان نظام پزشکی حضور داشتم.
در جریان جلسه، هم وزیر بهداشت، هم معاون آموزشی وزارت و هم روسای دانشگاهها مشکلات ناشی از این افزایش ظرفیت را با استناد به اسناد مکتوب و تصویری مطرح کردند و به تفصیل مباحث مربوط به ازدحام کلاسها و مشکلاتی که در حوزه اعتبارات و زیرساختها و فضاهای آموزشی و ... وجود دارد را برشمردند.
در ادامه، آقایان دکتر عاملی و دکتر مخبر هم به بیان دیدگاههای خود در این زمینه پرداختند که به نظر من نسبت به گذشته دیدگاههای بهتری مطرح کردند. جناب آقای خسروپناه هم جمع بندی بسیار خوبی کردند. رویکرد ایشان بسیار مثبت است. در نهایت هم قرار شد تبعات و نتایج افزایش ظرفیت در سال اول، توسط کمیسیون سلامت شورای عالی انقلاب فرهنگی مورد ارزیابی و کار کارشناسی واقع شود و این کمیسیون با مدیریت جناب آقای دکتر ابوالقاسمی جمعبندی نهایی را انجام داده و به دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی ارائه کند تا تصمیمگیری نهایی بر اساس گزارش کمیسیون انجام شود.
شما مواضع دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی را مثبت ارزیابی میکنید ولی جناب آقای خسروپناه مدتی قبل صحبتهایی انجام دادند که ظاهرا با مواضع امروزشان (که مصوبه را «دقیق» و «کارشناسی» خواندند) در تعارض است. آن زمان گفتند زیرساختهای لازم برای اجرای این مصوبه وجود ندارد. شما این دوگانگی را چطور تفسیر میکنید؟
به نظر من در صحبتهای آقای خسروپناه تعارضی وجود ندارد. حرف ایشان درست است. البته خبرهایی که از نشست دیروز منتشر شد هم دقیق نبود. اینکه جناب آقای خسروپناه مصوبه را دقیق و کارشناسی خواندند از این جهت بود که در ماده واحده قرار بر این بود که در کنار افزایش ظرفیت، بودجه و زیرساخت و الزامات کار هم دیده شود ولی در عین حال که افزایش ظرفیت داده شد، برخی افراد و نهادها به تعهدات خودشان عمل نکردند. حتی خود جناب خسروپناه هم در صحبتهایشان گفتند اینطور نیست که ما ظرفیتها را افزایش بدهیم اما اگر الزامات آن تامین نشد دیگر به ما مربوط نباشد. ایشان گفتند این حرف قابل قبول نیست. اگر ما در شورایعالی انقلاب فرهنگی افزایش ظرفیت را به تصویب رساندهایم، خودمان هم باید پیگیر میشدیم که اعتبارات، زیرساختها، فضای فیزیکی و هرآنچه مورد نیاز است تامین شود. از این جهت من رویکرد آقای خسروپناه را بسیار دقیق و دلسوزانه میدانم و امیدوارم که با این رویکرد، مساله به سر و سامان خوبی برسد. البته طبیعی است که جامعه پزشکی هم باید از این رویکرد استقبال کند تا تقویت شود و در همین مسیر ادامه پیدا کند.
من تصور میکنم حتی اشخاصی که با برخی از مواضع شما زاویه دارند قبول دارند که در زمینه مسائل صنفی رویکردتان روشن و بدون رودروایستی است. اما شما الان هم مواضع جناب خسروپناه را «بسیار دقیق و دلسوزانه» میدانید. سوالم این است که آیا خود شما باور دارید که خروجی این نشستها هم در نهایت دقیق و کارشناسی باشد؟
موضع من که در مواجهه با افزایش ظرفیتها مشخص است. من صددرصد به مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی انتقاد دارم. صحبت من ناظر به مواضع جناب آقای خسروپناه بود. ایشان در جلسه واقعا مواضع خوبی اتخاذ کردند. ایشان فرمودند اینکه افزایش ظرفیت اجرا شده ولی الزامات کار دیده نشده، اشکال دارد و باید مورد بازبینی قرار گیرد. تاکید کردند که مصوبه در متن خودش هر دوی اینها را داشت ولی اجرا نشد. در همین راستا، اینکه کمیسیون سلامت شورایعالی انقلاب فرهنگی را به آقای دکتر ابوالقاسمی سپردند، کار خیلی خوبی بود. شما حتما در خاطر دارید که قبلا افراد غیرمسئول، غیرمتخصص و غیر پزشک آنجا بودند که اصلا میگفتند چرا پزشکان باید در اینباره نظر بدهند؟! اما همین که ایشان در این دوره، کمیسیون سلامت شورایعالی را به دکتر ابوالقاسمی سپردند، کار بزرگی است و ما باید از این جهت تشکر کنیم و از مواضع مثبت ایشان هم حمایت کنیم تا انشاله موضوع به سرانجام خوبی برسد.
خود شما در این جلسه چه گفتید؟
من براساس آخرین آماری که شب قبل از برگزاری جلسه از نظام پزشکی استخراج کرده بودم، سیر افزایش پزشکان را در حوزههای مختلف تخصصی و غیر تخصصی به تفکیک رشته ارائه دادم که بر اساس این آمار، ما از سال ۱۳۷۰ تا ۱۴۰۲ در ظرفیت پذیرش همه رشتهها افزایشی بسیار منطقی داشتهایم که تازه این آمار تا ورودیهای سال ۱۳۹۵ را در بر میگیرد که سال ۱۴۰۲ وارد جامعه پزشکی شدهاند. قطعاً از سال ۹۵ به بعد که ظرفیتها خیلی بیشتر شده، این شیب بیشتر هم خواهد شد. من در جلسه عرض کردم ما که خودمان داشتیم این شیب را آن هم با لحاظ کیفیت ادامه میدادیم؛ پس دیگر چه ضرورتی داشت که در این میان یک موجی ایجاد شود؟
آقای دکتر رئیسزاده! باید بگویم اصطلاحا گوش جامعه پزشکی از حرفهای اینچنینی پر شده و خاطرات خوشایندی در ذهن ندارند. در سالهای گذشته و در موضوعات مختلفی مثل مالیات، تعرفه، کارتخوان و ... هم گاهی صداهای واحدی از بخشهای مختلف حوزه سلامت به گوش میرسید و مواضع مثبتی از جانب نظام پزشکی، وزارت بهداشت، کمیسیون بهداشت مجلس، فرهنگستان پزشکی و ... اتخاذ میشد اما در نهایت اعلام مصوبه نهایی، به مثابه آب سردی بود که بر پیکر بهتزده جامعه پزشکی ریخته میشد. فکر میکنید این بار شرایط به چه صورت است؟
شما درست میگویید. در گذشته شاهد چنین وقایعی بودهایم اما به نظر میرسد که در دوره اخیر، مواضع نظام پزشکی، وزارت بهداشت و فرهنگستان به هم نزدیکتر شده است. شما میدانید در همین بحث افزایش ظرفیت پزشکی خود من از ابتدا داد و فریادهای بسیاری کردم در صورتی که خیلیها آنچنان محکم پای کار نبودند. ولی بسیاری از همانها امروز متقاعد شدهاند که بهتر است با نظر جامعه پزشکی همراه شوند.
از طرفی به نظر میرسد با آمدن جناب آقای خسروپناه، مواضع شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در این دوره تخصصیتر شده است و کمیسیون، فرهنگستان، وزارتخانه و نظام پزشکی، همگرایی بیشتری پیدا کردهاند. از سوی دیگر من احساس میکنم با تعامل گستردهای که در دو سال گذشته ما با اصحاب رسانه داشتیم، در بسیاری از حوزهها، نگاهها بهبود پیدا کرده است. مثلاً در زمینه مالیات، فضا بسیار بهتر شده است؛ در بحث مهاجرتها رسانهها انعکاس خیلی خوبی میدهند؛ در بحث خودکشیها چندین روزنامه، پرداخت خیلی خوبی به موضوع داشتند و حتی در بحث تعرفه شما میبینید که گاردی که خیلی از رسانهها در سالهای قبل داشتند دیگر وجود ندارد و برخوردها منطقیتر شده است. احساس من این است که با تلاشی که همه دوستان از جمله رسانههایی همچون شما انجام دادند و تلاش فعالین صنفی و سازمان نظام پزشکی، فضای عمومی متوجه اهمیت حوزه پزشکی و وخامت آن شده است.
آقای دکتر وقتی که در جلسات، جزئیات و به همپیوستگی موضوعات مطروحه را شرح میدهید و مثلا توضیح میدهید که در بحث افزایش ظرفیت پزشکی هر چقدر ما دانشجوی تازه وارد جذب میکنیم از آن طرف تعداد بیشتری پزشک نخبه از دست میدهیم، پاسخ مخالفین چیست؟
اصلا حرفهای ما را قبول ندارند.
درست است که قبول ندارند. میخواهم بدانم دربرابر استدلالات شما، آنها چه جوابی میدهند؟
اولا میگویند شما چون تعارض منافع دارید این حرفها را میزنید. من در همین نشست شورایعالی انقلاب فرهنگی هم گفتم این عبارت «تعارض منافع» مصداق «کلمه الحق یراد بها الباطل» شده است. شرایط طوری شده که در حوزه پزشکی هرجایی که عبارت تعارض منافع را از کسی شنیدید، باید درمورد حرفهای او تامل بیشتری به خرج بدهید. مثلا اگر به همین موضوع افزایش ظرفیت به صورت منطقی نگاه کنیم، خواهیم دید که این تعارض منافع حداقل درمورد اشخاصی نظیر دکتر عیناللهی و دکتر شهریاری با آن سابقه طولانی اصلا مصداق پیدا نمیکند. خود من هم الان چهل و نه سال سن دارم. بدین معنا که اگر کسی امروز جراح عروق شود، حداقل هفده سال طول میکشد که به جای امروز من برسد. هفده سال بعد اگر من زنده باشم، شصت و هفت هشت سال سن خواهم داشت. بنابراین پذیرش یک پزشک در حوزه جراحی عروق چه تعارض منافعی میتواند برای من به وجود بیاورد؟ به همین علت من در جلسه هم عرض کردم که اگر کسی امروز این حرف را مطرح کرد، لازم است درمورد سخنش تامل بیشتری شود؛ چون یا جاهل است، یا خدای ناکرده خائن است، و یا دلسوزی است که به حرف و سخنش فکر نمیکند.
فقط میگویند تعارض منافع؟
نه فقط این نیست. پاسخهایی که ما میشنویم چند دسته هستند.
۱) میگویند که شما تعارض منافع دارید.
۲) میگویند جامعه پزشکی خودش را تافته جدابافتهای از بقیه جامعه میداند و معتقد است که هیچ کس نباید در کارش دخالت کند.
۳) میگویند چرا جامعه پزشکی معتقد است که فقط خودشان باید درباره حوزه پزشکی تصمیمگیری کنند.
۴) اگر رشد و پیشرفتی در حوزه پزشکی اتفاق افتاده هم ناشی از تصمیماتی است که مثلا در سال ۱۳۶۷ گرفته شده است.
البته تکتک این موارد پاسخ دارد، قابل نقد است و من هیچکدام از آنها را قبول ندارم که شاید در این گفتوگو مجال پرداختن به آنها نباشد.
ممنون. ما در پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا) همواره آمادگی داریم تا همه این موارد را موشکافی کرده و صحبتهای جنابعالی را در این خصوص بشنویم. به طور خاص از شما دعوت میکنم که در آیندهای نزدیک، یک گفتوگوی مفصل و ترجیحا تصویری درباره موضوعات مختلف جامعه پزشکی با جنابعالی داشته باشیم.
ما حتما استقبال میکنیم و در خدمت شما و همکاران محترم جامعه پزشکی هستیم.
پایان پیام/
گفتوگو: شعیب شاهزمانی
https://www.pezeshkanoghanoon.ir/p/FaCZ