چرا برای بهبود نظام سلامت از کشورهای موفق دنیا الگوبرداری نمی‌کنیم؟

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، نارضایتی مردم از خدمات بیمه‌های درمانی، کمبود تخت‌های بیمارستانی، شلوغی مراکز درمانی، درخواست پول‌های زیرمیزی و نحوه برخورد کادر درمان از یک طرف و اعتراضات پزشکان به تعرفه‌های پزشکی و پرستاران به اضافه کار اجباری از طرف دیگر، بخشی از مسائلی است که نشان می‌دهد حوزه بهداشت و درمان کشور با مشکلات عدیده‌ای محاصره شده است.

هم‌اکنون چالش‌های ساختاری نظام سلامت به گونه‌ای است که هر سه ضلع اصلی آن یعنی پزشکان، پرستاران و بیماران در آن احساس نارضایتی دارند. در این ساختار معیوب پرستاران خسته و بیماران نگران هستند. برای کاستن این حجم از مشکلات چه اقداماتی می‌توان و باید انجام داد؟

وی افزود: دومین چالش این است که وزارت بهداشت اجازه ساخت بیمارستان و سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در این زمینه را نمی‌دهد، این موضوع باعث می‌شود در برخی بیمارستان‌ها به تعداد کافی تخت برای بیماران وجود نداشته باشد و مانع توسعه سلامت می‌شود. برای حل مسأله باید همانند کشورهایی مثل امارات، قطر، هند و انگلیس، مجوز ساخت بیمارستان به خصوص در بخش خصوصی را برای کشورهای خارجی صادر کنیم تا شأن مردم در نظام سلامت، حفظ و حریم خصوصی بیمار رعایت شود.

این دکترای حرفه‌ای پزشکی و نماینده دوره نهم مجلس ادامه داد: در بخش آموزش هم متأسفانه به دلیل موانع قانونی موجود با دانشگاه‌های خارج از کشور در حوزه پزشکی قطع ارتباط هستیم و تبادل دانشجو بین دانشگاه‌های ایران با سایر کشورها وجود ندارد. این معضل سبب شده است دانشجویان ایرانی نتوانند در دانشکده‌های سایر کشورها میهمان شوند و برعکس برای دانشجویان خارجی هم این امکان در ایران فراهم نیست. هیچ‌گونه تفاهم‌نامه‌ای هم در زمینه آموزش با دانشکده‌های پزشکی خارج از کشور منعقد نمی‌شود و این مانع قطعا به حوزه آموزش پزشکی کشور ما آسیب جدی وارد می‌کند.

عبدی به چالش‌های رویکردی نظام سلامت هم اشاره کرد و گفت: باید این دیدگاه که اشتغال همزمان افراد در بخش خصوصی و دولتی، منجر به تضاد منافع و اتخاذ تصمیمات نادرست می‌شود پذیرفته شود. مثلا شاهدیم فردی در حوزه معاونت درمان مشغول کار بوده و همزمان صاحب یک مرکز رادیولوژی یا بیمارستان در بخش خصوصی است. وی برای این که منافعش به خطر نیفتد اجازه ساخت مرکز بهداشتی به دیگران را نمی‌دهد.

وی افزود: در واقع سیستم آموزشی و درمانی حوزه بهداشت در همه کشورها از یکدیگر جداست. وزارت سلامت روی سیاست‌گذاری‌های بهداشتی متمرکز است و کار تربیت پزشک در جای دیگری انجام می‌شود، اما در ایران کار تربیت پزشک، رزیدنت، پرستار و بیمارستان‌داری همگی یک‌جا انجام می‌شود، حال آن که در خیلی مواقع منافع آن ها در تضاد با هم هستند. این ساختار معیوب نمی‌تواند بخش سلامت جامعه را جلو ببرد و شاهدیم که دولت‌ها و وزرا عوض می‌شوند ولی مشکلات همچنان پابرجا باقی می‌ماند.

اسفدیار ادامه داد: هم‌اکنون در سیاست‌گذاری‌های سلامت دنیا چنین مسائلی حل شده است. چند دهه قبل برخی کشورها در فهم این مسائل مشکل داشتند، اما امروزه همه آگاه هستند که مشکلات چیست و مسأله اصلی ما آن است که برخی نمی‌خواهند حرف‌ها را بشنوند یا سیاست‌های درست را به اجرا درآورند، پرواضح است که در ساختار کنونی نظام سلامت و نظام سیاسی کشور نوشتن هر گونه سندی برای بهبود اوضاع بهداشت و درمان کشور، بی‌فایده خواهد بود.

وی تصریح کرد: یکی از دلایل ناکارآمد بودن این ساختار معیوب آن است که افرادی که در حوزه سیاست‌گذاری مشغول به فعالیت هستند آن‌چنان که باید و شاید تخصص و نگاه درست و دقیق به مسائل و مشکلات بخش سلامت ندارند، به دنبال سیاه‌نمایی مسائل کشور نیستم اما باید پذیرفت که نمی‌توان با پای پیاده پرواز کرد.

اسفدیار گفت: متأسفانه برای نمایندگان مجلس، این که فلان دارو تحت پوشش بیمه قرار بگیرد اهمیت بیشتری دارد تا بررسی شفافیت و پاسخگویی سازمان‌های بیمه‌ای. تولیدات ساختار سیاسی کشورمان و در ذیل آن ساختار وزارت بهداشت منجر به تعارض منافع، ناکارآمدی و نارضایتی در همه اضلاع ساختار نظام سلامت خواهد شد. ساختار باید به شکل موضوعی اصلاح شود و تمرکز روی بنیان‌ها باشد.

این پژوهشگر حوزه سلامت در پایان گفت: این که کمبود پزشک و پرستار و توزیع نامتوازن آنان در سطح کشور، تا چه حد بر مشکلات نظام سلامت دامن زده است باید موردتوجه باشد. اسفندیار که کارشناس رادیولوژی است و خود کار درمانی هم انجام می‌دهد، می‌گوید: مشکل اصلی ما، تغییر مسیر متقاضیان کار رشته پزشکی از ارائه خدمات درمانی به خدمات زیبایی و ترک اعتیاد است، چون درآمد و تقاضا در این دو حوزه بیشتر است. از طرفی متأسفانه تبلیغات غلط در رسانه‌ها علیه پزشکان بسیار صورت می‌گیرد و این موضوع باعث می‌شود آنان مثل قبل امنیت نداشته باشند. بسیاری از همکاران ما توسط همراهان بیماران، مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرند. این موضوع را به مشکلات معیشتی آنان اضافه و خودتان قضاوت کنید. روزنامه اطلاعات