تعداد جراحان کودکان نگران‌کننده است

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، تقریبا 10سال پس از آن بود که یک عمل موفق برای جداسازی در بیمارستان نمازی شیراز ثبت شد. مورد دوم هم در سال93 و عمل سوم هم در 1403 که با سرپرستی «علی بهادر، فوق تخصص جراحی کودکان» به همراه تیم جراحی بیمارستان نمازی شیراز رقم خورد و این کودکان اکنون در شرایط خوبی به‌سرمی‌برند. به بهانه آخرین جراحی موفق در جداسازی دوقلوهای اهوازی که همین چند روز پیش انجام شد، گپی با این فوق‌تخصص جراحی کودکان داشتیم که‌ زاده یکی از مناطق بسیار محروم و دورافتاده کشور است، دشتستان بوشهر.

سال 55 وارد دانشگاه شده و پزشکی‌عمومی را در اصفهان آغاز کرده است. پس از آن تخصص را در شیراز گرفته و دوره جراحی اطفال را هم در شیراز، تهران و انگلستان گذرانده است. دوره‌های پیوند اعضا را هم در انگلیس، ژاپن و در ایران با کمک دکتر ملک‌حسینی سپری کرده است. حالا هم حدود 20 سال است که در پیوند اعضای جراحی اطفال مشغول به‌کار است و یک کارنامه موفق در جداکردن دوقلوهای به هم چسبیده دارد.

آمار این کودکان چندان بالا نیست و سختی و سادگی عمل آنها هم بستگی به اعضایی دارد که به هم چسبیده هستند. این سومین جراحی جداسازی بود که ما در بیمارستان نمازی شیراز انجام دادیم. یک مورد در سال‌های ۹۱، مورد دوم در سال93 و مورد سوم که طی دو مرحله انجام شد، نخستین بار جداسازی کبد در آبان 1402 و دومین بار جداسازی کامل در خرداد 1403 انجام شد. دوقلوهای اولی که جدا کردیم از طریق جناغ سینه، دیافراگم و کبد به هم چسبیده بودند اما مورد آخر علاوه بر این اعضای به هم چسبیده، در مجرای صفراوی و اثنی‌عشر و روده باریک هم اشتراک داشتند.

بیشتر از سختی به تبحر تیم پزشکی وابسته و نیازمند یک تیم تقریبا بزرگ است. در مرحله ارزیابی اولیه متخصصان رادیولوژی بسیار قوی بررسی‌ها را انجام می دهند که کودکان چه میزان از نظر دستگاه گوارش چسبندگی دارند. اگر کودکان از طریق سینه به هم چسبیده باشند هم متخصص قلب اطفال باید اشتراک قلب یا میزان چسبندگی عروق را ارزیابی کند. مرحله دوم جداسازی است و ابتدا با متخصصان بیهوشی صورت می‌گیرد. درباره این کودکان به‌دلیل چسبندگی از طریق سینه امکان طاق‌باز خواباندن آنها نیست و به همین دلیل بیهوش کردن و لوله‌گذاری برای آنها بسیار سخت انجام می‌شود. جراحی‌هایی هم که برای جداسازی دوقلوها انجام می‌شود زمانبر است، چیزی حدود 10 تا 12 ساعت. به همین دلیل درباره این کودکان که وزن چندانی هم ندارند، نگهداری آب، الکترولیت، اسید و باز در بدن آنها نیازمند متخصصان بیهوشی متبحر است.

در بیمارستان نمازی شیراز به‌ دلیل اینکه سال‌هاست عمل‌های مختلف پیوند انجام می‌شود، متخصصان بیهوشی پیوند و اطفال بسیار ورزیده و متبحر حضور دارند و در چنین جراحی‌هایی کنار ما هستند تا عمل جداسازی با موفقیت انجام شود. در مرحله جداسازی نهایی هم جراحان اطفال حضور دارند. در آخرین عمل جداسازی دوقلوها 4جراح اطفال حضور داشتند. بعد از عمل هم کودکان به‌دلیل جراحی طولانی چند روز زیر دستگاه تنفسی قرار می‌گیرند و یک تیم متخصص آی‌سی‌یو اطفال از آنها نگهداری می‌کند. در این مرحله گروه پرستاری خوب تیم متخصصان داخلی اطفال و عفونی مراقبت‌های ویژه برای کودکان هم حضور دارند.

معمولا در این کودکان اعضا وجود دارند اما مشترک هستند. ما به‌گونه‌ای آنها را تقسیم و بازسازی می‌کنیم که هر کودک ارگان‌های خودش را داشته باشد. تاکنون موردی نداشته‌ایم که به عضو پیوندی نیاز داشته باشد. سخت‌ترین عمل جداسازی دوقلوها هم همین مورد آخر بود که خرداد امسال انجام شد و لوزالمعده و اثنی‌عشر و مجرای صفراوی به‌گونه‌ای تقسیم شد که به هر کودک بخشی برسد.

سال 93یک عمل جداسازی برای دوقلوهای لامردی داشتیم و آنها اکنون 10ساله هستند، من هر دوی آنها را گاهی ملاقات می‌کنم در سلامت هستند. درباره دوقلوهای جدید هم اگر مشکلی پیش نیاید از نظر زندگی عادی هیچ مشکلی نخواهند داشت.

به شرایط چسبندگی کودکان بستگی دارد. ممکن است این کودکان از سر، سینه، شکم یا لگن به هم چسبیده باشند، معمولا در کودکانی که از شکم چسبندگی دارند بهترین زمان جراحی 4 تا 5 ماهگی است. اما درباره مورد آخر زمانی که می‌خواستیم در 3 ماهگی آنها را از هم جدا کنیم متوجه شدیم که چسبندگی آنها شامل چند ارگان است و به‌دلیل زمان زیاد عمل ابتدا کبد آنها را جدا کردیم. اگر این کودکان از روبه‌رو چسبندگی نداشتند و به یکدیگر آسیب نمی‌زدند می‌توانستیم زمان عمل را به تعویق بیندازیم اما درنهایت پس از 8‌ ماه جداسازی کامل و تقسیم دستگاه گوارش را در آنها انجام دادیم.

این فوق تخصص جراحی کودکان در پایان در خصوص پیوندهایی که در بیمارستان نمازی شیراز برای کودکان انجام می‌شود گفت:: ما بزرگ‌ترین مرکزی هستیم که سالانه 800تا هزار پیوند را برای کودکان و بزرگسالان انجام می‌دهیم. بیمارستان پیوند اعضای شیراز از نظر تعداد بالاترین رنکینگ جهانی را دارد. همچنین علاوه بر پیوند از مرگ مغزی برای کودکان ما پیوند زنده به زنده هم برای کودکان انجام می‌دهیم. به‌عنوان مثال قسمتی از کبد والدین برای کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. روزنامه همشهری