وعده رئیس جمهور برای تامین سلامت محرومان

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، مسعود پزشکان تأمین سلامت و ارتقای خدمات درمانی به مردم را از اولویت‌های اصلی دولت چهاردهم عنوان کرد و خطاب به جامعه پزشکی و کادر درمانی گفت: شما نخبگان در صورتی که بخواهید و اراده کنید قطعاً خواهید توانست با رفع مشکلات مردم موجبات رضایتمندی آنها را فراهم کنید، ما به عهد و پیمان خود با مردم در صداقت و راست‌گویی پایبندیم، درد و رنج مردم را درد و رنج خود می‌دانیم و برای کاستن از آلام آنان تلاش خواهیم کرد. با هم‌افزایی، همدلی و اراده جمعی خواهیم توانست برای بسیاری از مشکلات مردم چاره‌اندیشی کنیم.

رئیس‌‌جمهور بر رفع دغدغه‌ها و مشکلات معیشتی جامعه پزشکی و کادر درمان کشور هم تأکید کرد و گفت: قطعاً تأمین معیشت و فراهم کردن شرایط برای زندگی آبرومندانه پزشکان و پرستاران که در صف اول خدمت‌رسانی به مردم هستند، مورد اهتمام دولت خواهد بود چراکه معتقدیم کسانی که به دنبال رفع گرفتاری و مشکل مردم هستند، ابتدا خود باید دچار مشکل نباشند.

وی اظهار کرد: مهم‌ترین بخش از اظهارات پزشکیان اما به تامین سلامت محرومان جامعه اختصاص داشت، ما با مردم عهد بستیم که صدای بی‌صدایان و کمک حال فقرا و دورافتادگان باشیم که به اعتقاد من گام اول برای تحقق این عهد تأمین سلامت کسانی است که در صورت بیماری، به دلیل فقر و ناتوانی در پرداخت هزینه‌های درمان جانشان به خطر می‌افتد.

وی افزود: جامعه پزشکی معتمد مردم هستند، هر آسیبی به جامعه پزشکی وارد شود در کل جامعه اثرگذار است. دوران دفاع مقدس بدون دغدغه از نظر پزشکی گذشت. سال ۸۹ و برای مراسم سالروز آزادی خرمشهر از مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی دعوت کردیم که به عنوان سخنران حضور داشته باشد که سریعاً قبول و علت آن را اینگونه اعلام کرد که به‌عنوان مسئول جنگ در دوران دفاع مقدس، فکر می‌کنم به جامعه پزشکی خیلی مدیون هستیم. آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی عنوان می‌کرد در دوران دفاع مقدس، تنها بخشی که نگرانی و دغدغه نداشتیم، بخش پزشکی جنگ بود. در دوران همه‌گیری کرونا نیز، فداکاری جامعه پزشکی برای همه ملموس بود.

به هر روی تاکید بر حمایت از سلامت فقرا در حالی از سوی رئیس‌جمهور بیان شد که به دلیل سیاست‌های نادرست مدیریتی کشور روزبه‌روز دایره افراد سقوط‌کرده به زیر خط فقر گسترش یافته و به تعبیر متخصصان قشر متوسط جامعه با رفتن به محاق فقر، هر روز لاغرتر از روز قبل شده است. بیراه نیست اگر بگوییم در این گیر و دار افزایش فقر و کاهش درآمدها کالایی که زودتر از همه از سبد هزینه خانوار حذف می‌شود «سلامت» است.

درحالی‌که بر اساس اصول مختلف قانون اساسی تامین سلامت مردم بر عهده دولت است اما شاهد هستیم که هزینه‌های کمرشکن سلامت حضور مردم را در مراکز درمانی کمرنگ‌تر و نارضایتی‌ها را افزایش داده است. حقیقت آن است که در دل جامعه بسیاری از شهروندان حتی قشر دستمزدبگیر هم از قطار خدمات سلامت بازمانده‌اند و سعی می‌کنند با خوددرمانی و درمان‌های غیررسمی حداقل بر برخی بیماری‌های خود غلبه کنند.

بیماری‌های دهان و دندان که به شدت نادیده گرفته می‌شود و برخی بیماری‌ها هم به دلیل همین سختی تامین هزینه‌ها به معلولیت یا مرگ منجر می‌شود، نگاهی به آمار هم جالب است. اول تیرماه ۱۳۹۸ ایرج حریرچی معاون کل وقت وزارت بهداشت گفته بود: این نگرانی وجود دارد که طی امسال مردم به علت فشارهای اقتصادی و بالارفتن هزینه‌هایی همچون هزینه مواد غذایی و...کمتر به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند.

وی افزود: حدود ۳۰ درصد بار مراجعات به داروخانه‌ها بدون داشتن نسخه و بدون مراجعه مجدد به پزشک است تا از این طریق بتوانند هزینه‌های خود را کاهش داده و پول ویزیت را پرداخت نکنند. این رفتار مردم «نشانه‌های نگران‌کننده» است، بیش از ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور هستند که با یک ریال پرداخت در حوزه سلامت فقیر می‌شوند.

این سخنان ایرج حریرچی البته ۵ سال پیش بیان شد، زمانی که گرانی خدمات درمانی با شرایط امروز فاصله‌ای چشمگیر داشت.

این روزها اما شرایط اقتصادی مردم برای پرداخت هزینه‌های درمانی سخت‌تر شده است تا جایی که سال گذشته حسین کرمانپور مدیر اورژانس بیمارستان سینا در توئیتی نوشت: تعداد بیمارانی که مرخص شده اما با وجود داشتن بیمه درمانی، پولی در بساط ندارند یا کتمان می‌کنند یا هر علت دیگر رو به افزایش است. گاهی دیگر هم‌تختی‌های بیمار و گاهی پزشکان و ‌پرستاران بخش، پول روی هم می‌گذارند برای کمک و گاهی خود بیمارستان تخفیف می‌دهد! این روال تاب نخواهد آورد!

با توجه به حقایق تلخ موجود در جامعه و شرایط دردناک بیماران بی‌پول که تعدادشان هم کم نیست باید بررسی کرد که آقای رئیس‌جمهور و همراهان او در حوزه بهداشت و درمان کشور چگونه و با چه راهکارها و اقداماتی می‌توانند سلامت قشر در حال گسترش محرومان و بی‌پول‌ها را از خدمات بهداشتی و درمانی با کیفیت و البته ارزان و در دسترس بهره‌مند کنند.

محمدرضا واعظ‌مهدوی نماینده انجمن‌های علمی وزارت بهداشت در شورای عالی تحقیقات و فناوری و رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت در این خصوص گفت: سخنان رئیس‌جمهور ناظر بر این واقعیت است که امروزه مهم‌ترین چالش نظام‌های سلامت بحث عدالت در سلامت است. در حال حاضر در جهان هزینه‌های سلامت به شدت افزایش یافته و از طرف دیگر‌ جمعیت سالمند شده، این درحالیست که هزینه‌های سالمندی بسیار بالاست. همچنین بیماری‌های نوظهور و بازپدید هم ایجاد شده‌اند. تکنولوژی پزشکی رشد بسیاری کرده است و از طرف دیگر انتظارات و آگاهی مردم در حوزه سلامت هم افزایش یافته است. همه این موارد به افزایش هزینه‌های سلامت در جوامع منجر شده، درحالی‌که منابع برای تامین هزینه‌ها به این میزان رشد نکرده است.

رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت گفت: به صورت طبیعی افرادی که درآمد بیشتری دارند به هر نحوی که شده نیازهای سلامتی خود را برآورده می‌کنند، اما برای تامین سلامت افراد کم‌درآمد دولت باید اقدامات لازم را انجام دهد. برای تامین این حوزه بیمه‌ مهم‌ترین ابزاری است که در اختیار دولت‌ها قرار دارد. بیمه در حقیقت مکانیزمی است که سعی می‌کند برای نیروی کار و افرادی که توان پرداخت ندارند هزینه‌ها را کاهش دهد.

واعظ مهدوی ادامه داد: مرحله بعدی مربوط به افرادی است که توان کار ندارند، مثل افراد بی‌سرپرست، سالمندانی که از بیمه و بازنشستگی برخوردار نیستند و... طبیعتاً گسترش چتر بیمه‌های درمانی برای این افراد و تامین حق بیمه آنها در نظام پرداخت بیمه‌ای برای دولت اولویت پیدا می‌کند. راهکار بعدی این است که دولت بیمارستا‌ن‌ها و واحدهایی را ایجاد کند که به چنین افرادی خدمات درمانی رایگان ارائه دهد.

واعظ مهدوی گام بعدی دولت را تلاش برای کاهش رفتارهای مغایر سلامت در جامعه دانست و گفت: دولت باید آموزش روش‌های مدیریت استرس و مهارت‌های زندگی به منظور اصلاح سبک زندگی و رفتارهای پرخطر را در دستور کار قراردهد.

وی در خصوص اینکه چند درصد از مردم امکان برخورداری از خدمات درمانی و دسترسی به آن را دارند افزود: شاخصی که در این زمینه وجود دارد شاخص هزینه‌های کمرشکن است که در مقاطع مختلفی مورد محاسبه قرار گرفته است. در واقع افرادی که هزینه‌های درمان‌شان بیش از ۴۰ درصد هزینه‌های غیرخوراکی و یا بیش از ۲۰ درصد کل هزینه‌های‌شان شود، در معرض هزینه‌های کمرشکن قرار دارند. این مسئله باید مرتباً توسط مرکز آمار محاسبه شود. در گذشته این اعداد و ارقام حدود ۴ درصد محاسبه می‌شد اما اطلاعاتی که مربوط به سال‌های ۱۴۰۲ یا ۱۴۰۱ باشد ندارم زیرا جداول آماری درآمد و هزینه خانوار به‌طور کامل محاسبه نشده است.

رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت گفت: شاخص هزینه‌های کمرشکن مخصوص افرادیست که به هر حال از خدمات درمانی مورد نیاز استفاده کرده‌‌اند. یعنی هزینه بهداشت و درمان در سبد هزینه خانوار‌شان بیش از ۲۰ درصد شده است اما در این شاخص افرادی که برای استفاده از خدمات بهداشتی درمانی پول نداشته‌اند و دچار مرگ زودرس یا معلولیت شده‌اند محاسبه نمی‌شود. بنابراین این گروه هم باید جداگانه مورد محاسبه قرار بگیرند.

ابوالفضل بهجو مسئول سابق کمیته پزشک خانواده انجمن پزشکان عمومی نیز به توجه ویژه پزشکیان نسبت به فقرا و تاکید وزیر بهداشت بر عمل به این موضوع اشاره کرد و گفت: رهبری هم تاکید کرده‌اند که مردم به جز درد بیماری مشکل دیگری نداشته باشند. به هر حال بیماری‌ها و هزینه‌های درمانی آنها برای قشر متوسط و ضعیف جامعه که به‌ویژه در حال حاضر درصد بالایی از جامعه‌ ما را تشکیل می‌دهند، می‌تواند بسیار مشکل‌ساز باشد، دکتر پزشکیان در برنامه‌های انتخاباتی مطرح کردند که به اصول برنامه توسعه عمل خواهند کرد. این درحالیست که از برنامه چهارم تا هفتم بر گسترش شبکه‌های بهداشتی درمانی و اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع تاکید شده است.

وی افزود: بسامان کردن نظام سلامت ما منوط به برنامه پزشک خانواده است، قشر بزرگی از جامعه حتی اگر مشکل مالی هم نداشته باشند با یک بیماری به زیر خط فقر سقوط می‌کنند و اجرای این برنامه می‌تواند در ممانعت از این موضوع بسیار مؤثر باشد. بنابراین قشر وسیعی از جامعه ما به‌ویژه در امر درمان که مخارج کمرشکنی دارد، به لحاظ برآمدن از عهده‌ این هزینه‌ها ضعیف محسوب می‌شوند و مخارج درمانی برای‌شان مشکل‌ساز می‌شود.