شناسایی ۷۲۶۱ مورد مبتلا به بیماری سل در سال گذشته

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، مهشید ناصحی» در خصوص اینکه چه برنامه‌هایی برای مبارزه با سل در کشور صورت گرفته است؟ گفت: از آنجایی که تشخیص و درمان بیماران مبتلا به سل ریوی، اصلی‌ترین راه پیشگیری از بیماری در جامعه محسوب می‌شود خدمات تشخیصی و درمانی سل در شبکه بهداشتی درمانی کشور رایگان است. لازم به ذکر است که وزارت بهداشت و شبکه بهداشتی درمانی زیرمجموعه آن بطور متوسط برای تشخیص و درمان هر بیمار مبتلا به سل معمولی «حساس به دارو» یک میلیون تومان و برای هر مورد سل مقاوم ۵۰۰ میلیون تومان هزینه می‌کند. 

وی افزود: بیماریابی فعال «غربالگری» سل و ارائه درمان پیشگیری به موارد مبتلا به عفونت سلی در افراد در معرض خطر بیشتر برای ابتلا به این بیماری نظیر افراد در تماس نزدیک با بیماران، مبتلایان به عفونت اچ آی وی، بیماران دیالیزی یا مبتلا به سیلیکوزیس، افراد کاندیدای دریافت پیوند عضو یا مغز استخوان و بیمارانی که درمان‌های سرکوبگر ایمنی دریافت می‌کنند از دیگر برنامه‌های مهم مبارزه با سل در کشور است، تزریق بدو تولد واکسن ب ث ژ که به منظور پیشگیری از بروز اشکال شدید و کشنده بیماری در کودکان نظیر سل‌های منتشر و مننژیت سلی انجام می‌شود از دیگر اقدامات بسیار موفق برنامه کشوری کنترل سل است. 

ناصحی در خصوص استان‌هایی که بیشترین آمار مبتلایان به سل را دارند گفت: استان‌های سیستان و بلوچستان و گلستان رکورددار ابتلا به سل هستند و پس از آن‌ها استان‌های گیلان، خوزستان، خراسان رضوی، قم و یزد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. البته هیچ استانی نداریم که موردی از ابتلا به سل نداشته باشد و شاید عجیب به نظر آید اگر بشنوید که در استان تهران، میزان بروز سل به نسبت جمعیت، از متوسط کشوری بالاتر است، در حال حاضر در میان بیماری‌های عفونی «به استثنای کووید۱۹» بیماری سل شایع‌ترین عامل مرگ‌های قابل پیشگیری در میان بالغین است «۱.۱ میلیون مرگ در سال» این در حالیست که تمامی این مرگ‌ها در صورت تشخیص به موقع و درمان صحیح بیماری قابل پیشگیری هستند.

وی در خصوص درمان بیماری سل اظهار کرد: سل یک بیماری کاملا قابل درمان است، البته مشروط به آن که بیمار دوره درمان ضد سل را با دقت، به طور کامل و منظم و برای مدتی که پزشک تعیین می‌کند «که طول مدت آن کمتر از شش ماه نیست» طی کند، حتی اگر بیمار قبل از اتمام این مدت احساس بهبودی کرده باشد، در غیر این صورت میکروب‌های سل می‌توانند به ابر میکروب‌های مقاوم به درمان و خطرناک تبدیل شوند که دیگر با داروهای معمول سل درمان نخواهند شد. مصرف نامنظم و ناکامل داروهای ضد سل خطرناک بوده و می‌تواند موجب‌عدم بهبود و یا بازگشت مجدد بیماری، تداوم انتقال بیماری به دیگران، مقاوم شدن میکروب‌های سل نسبت به داروهای موجود، پیشرفت بیماری و حتی مرگ شود. 

رئیس اداره سل و جذام وزارت بهداشت در خصوص سل مقاوم به درمان گفت: در صورت تشخیص دیرهنگام و مصرف ناقص یا نامنظم رژیم درمانی در بیماران مسلول، مقاومت دارویی بروز می‌کند. احتمال مصرف نامنظم یا ناکامل رژیم دارویی در سل بدلیل طولانی بودن دوره درمان «که حداقل ۶ ماه بطول می‌انجامد» بالاتر از اغلب بیماری‌های واگیر است. 

رئیس اداره سل و جذام وزارت بهداشت با اشاره به آزمایشگاه‌های تشخیص سل تصریح کرد: در هر شهرستان کشور حداقل یک آزمایشگاه تشخیص میکروسکوپی سل با خدمات رایگان فعال است و در هر استان حداقل یک آزمایشگاه رایگان کشت سل وجود دارد «در برخی شهرستان‌ها و استان‌ها بیش از یک آزمایشگاه میکروسکوپی و کشت سل موجود و فعال است.» در واقع در حال حاضر تعداد ۴۲۳ آزمایشگاه میکروسکوپی و ۵۱ آزمایشگاه کشت سل در کشور خدمات تشخیصی رایگان ارائه می‌کنند. 

ناصحی ادامه داد: علاوه بر این موارد یک قطب کشوری و ۹ قطب مرجع منطقه‌ای آزمایشگاهی نیز داریم که علاوه بر آزمایشات میکروسکوپی و کشت، آزمایشات پیچیده‌تر میکروب‌شناسی سل نظیر روش‌های مولکولی و تعیین مقاومت دارویی را نیز به صورت رایگان ارائه می‌دهند. لازم به ذکر است که ساختار این آزمایشگاه‌ها به صورت سطح‌بندی شده و متصل به هم طراحی شده است و به طور معمول نمونه‌های تهیه شده از بیماران توسط مراکز خدمات جامع سلامت و پایگاه‌ها یا خانه‌های بهداشت تابعه آن‌ها اخذ و برای بررسی رایگان به این آزمایشگاه‌ها منتقل می‌شود. 

وی تاکید کرد: به عبارت دیگر غالبا نیازی به مراجعه مستقیم بیماران به آزمایشگاه نیست و نمونه‌ها توسط نزدیک‌ترین واحد بهداشتی به محل سکونت یا کار فرد، دریافت و به آزمایشگاه ارسال می‌شود. همچنین شبکه آزمایشگاهی کشور با یک توزیع نسبتا خوب جغرافیایی به ۵۳ دستگاه پیشرفته تشخیص سریع مولکولی سل مجهز شده که این دستگاه‌ها که طول مدت تشخیص را به ۹۰ دقیقه کاهش می‌دهند.