ویزیت؛ مهمترین فعالیت انسانی پزشکان
شش سال پیش در ابتدای دوره وزارت قبل نگارنده پنج مقاله بههم پیوسته و خطاب به وزیر بهداشت با عنوان" نامه هایی به وزیر " پیرامون مسائل اساسی سلامت بهنامهای؛ ویزیت، سرمایه، اشتغال، ارتقاء و امتحان به رشته تحریر درآورد. آنچه در این یادداشتها آمد تلاشی بود در یافتن پیشینیترین گرههای بحران موجود سلامت در کشور ما. یافتن راهحل اساسی و قطعی ادعایی بیپایه خواهد بود، غرض، در گرفتن یک مباحثه جدی نظری، پیرامون این مسائل اساسی و روشنشدن دیدگاههای مختلف پیرامون آن بود. اینکه مجموعه این یادداشتها چنین تاثیری داشت یا نه بر من معلوم نشد. حال که در آستانه وزارت جدیدی هستیم، بار دیگر ویرایشی جدید از این یادداشتها را شامل مطالبی جدید منتشر میکنم، ولو نه برای شنیده شدن بلکه تنها برای تجدید انتشار در دورههای بعد!
ویزیت آجر ساختمانی است كه سلامت نام دارد. در جریان ویزیت است كه نوعی رابطه انسانی میان طبیب و بیمار شكل میگیرد، در جریان ویزیت است كه حقیقت بیماری در ورای شرح حالی كه ارائه شده در برابر شیوهای علمی و آزموده چهره میگشاید، در جریان ویزیت است كه تصمیماتی مهم نظیر جراحی یا تصمیماتی با همان درجه جسارت نظیر صبر و انتظار اتخاذ میشود، در جریان ویزیت است كه ناگهان انسانی كه خود را در آستانه مرگ میدید، پر میگشاید و با اطمینان خاطر به زندگی ادامه میدهد یا برعكس انسانی كه بی خیال و سرشار از امید زندگی میكرد، ناگهان در مییابد كه باقی عمر را كه شاید چیز زیادی هم از آن باقی نمانده باشد باید با درد و رنج بگذراند. در جریان ویزیت است كه نوع خاصی از ادبیات و سخنوری و نوع خاصی از بروكراسی در ثبت وتوضیح آلام بشر شكل میگیرد.
ویزیت مهمترین فعالیت انسانی پزشكان است. تا تعرفه و ما بهازاء مادی این واحد كار پزشكی تعیین و نحوه نظارت بر آن معلوم نشود نه میتوان برای سایر خدمات پزشكی تعرفهای تعیین كرد و نه میتوان بر آن نظارت نمود.
قدر واقعی ویزیت در كشور ما چنان كه باید شناخته نیست. مشكل در نرخگذاری ویزیت توسط مردم یا دولت نیست؛ قدر ویزیت را مردم، دولت و حتی پزشكان به خوبی نشناختهاند و این یك مسئله فرهنگی است. در قیاس با كشورهای پیشرفته رگههایی از نوعی بدویت، نوعی ترجیح كار عملی بر كار فكری، نوعی ترجیح خوردنی بر اندیشیدنی به چشم میآید.
بیتردید این گونه تغییرات فرهنگی جز و وظایف دولتها و مهمترین وظایف آنها است، اما پیچیدگی موضوع راهحلهای ظریف و مدبرانه میطلبد. افزایش ناگهانی تعرفهها در حالی كه عناصر متشكله ویزیت هنوز كیفیت لازم را به دست نیاوردهاند موضوع را دشوارتر میكند، فشارهای انضباطی برای ارتقاء كیفیت ویزیت هم نتیجه كافی را به دست نخواهد داد. وزارت بهداشت ابتدا باید هدف خود را ارتقاء كیفیت ویزیت اعلام كند نه افزایش یا كاهش هزینه و یا درآمد. چارهای ندارد جز آنكه اندكاندك از نظارت بر مجوزها و دریافتها فاصله گرفته به وظیفه اصلی خود یعنی نظارت بر كیفیات (قطع نظر از ارائهدهنده و پرداخت كننده) توجه كند و برای اینكار ابتدا باید از اساسیترین اجزاء متشكله ویزیت شروع و تكتك آنها را ارزشیابی كرده مورد نظارت قرار دهد اجزایی مثل ثبت و گزارش ویزیت، ویزیت اضطراری و غیراضطراری، ویزیت بار اول، ویزیت بار دوم و سوم، ویزیت در بیمارستان و ویزیت در مطب، ویزیت مشاوره و غیر مشاوره و نظائر آن در میان این خصوصیات بهنظر میرسد. پیشینیترینشان كه در عین حال امكان نظارت كیفی بر ویزیت را هم فراهم میآورد چیزی نیست جز ثبت و گزارش ویزیت. یعنی ابتدا باید بین ویزیت با گزارش و ویزیت بدون گزارش، تفكیك قائل شد تا جا بیفتد كه حداقل وظیفه هر طبیب و حداقل حق هر بیمار یك گزارش علمی است! تنها پس از این مقطع است كه میتوان سایر خصوصیات و كیفیات برگفته "یك ویزیت ساده" را با همین روش محقق ساخت.
یك ویزیت ساده واحد محاسبه ارزش خدمات نیروی انسانی در كار سلامت است، بدون محاسبه دقیق برای تعیین تعرفه آن، محاسبه ارزش سایر خدمات پیچیدهتر پزشكی (كه ضرایبی از این واحد ساده هستند) و تفكیك ارزش بخش انسانی خدمات از بخش ابزاری آنها، غیرممكن خواهد بود و نهایتاً به تعرفهگذاری دستوری و از بالا تمایل پیدا خواهد كرد. علاوه بر این، بدون تهیه تمهیدات لازم برای نظارت كیفی بر كار ویزیت، نظارت بر كارهای پیچیدهتر پزشكی هم امكان پذیر نخواهد بود.
اصلاح ساختار ویزیت در كشور ما هم اساسیترین و هم دشوارترین كار است.
در فضایی كه ضرورتها كاملا روشن نیست و نظارتی بر آن نمیشود، چگونه میتوان كشور را از هزینه نجومی داروها، تصویربرداریها و آزمایشاتی كه نتايج انها معلوم نيست و در دفترچههای بیمه نوشته میشوند خلاص و همان هزینه را برای استقرار یك نظامِ علمی و نظارتشده ویزیت بر مبنای ارجاع صرف كرد؟
پایان پیام/
https://www.pezeshkanoghanoon.ir/p/VC1k