۱۰ تهدید اصلی برای سلامت بشر در سال ۲۰۱۹

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون، سازمان جهانی بهداشت (WHO) در راستای مقابله با این چالش‌ها و تهدیدهای دیگر، برنامه راهبردی را ارائه کرده که بر حدود سه میلیارد نفر تمرکز دارد و شامل "تضمین دسترسی بیش از یک میلیارد نفر به پوشش جهانی سلامت"، "حفاظت از یک میلیارد نفر در برابر شرایط اضطراری" و نیز "برخورداری یک میلیارد نفر از سلامت و رفاه کامل" می‌شود.

سایت اطلاع رسانی این سازمان در گزارشی تازه در همین رابطه آورده است: تحقق این هدف مستلزم آن است که تمامی تهدیدهایی که متوجه سلامت بشر است از زوایای مختلف مورد توجه قرار گیرد.

از جمله چالش‌هایی که سلامت بشر را تهدید می‌کند و لازم است سازمان جهانی بهداشت و دیگر سازمان‌های مسئول در حوزه سلامت در سال ۲۰۱۹ به آن توجه داشته باشند شامل موارد زیر است:

_آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی

روزانه از هر ۱۰ نفر ۹ نفر هوای آلوده تنفس می‌کنند. سازمان جهانی بهداشت آلودگی هوا را در سال ۲۰۱۹ از بزرگترین خطرات زیست محیطی برای سلامت برشمرده است. آلاینده‌های میکروسکوپی در هوا به سیستم تنفسی، گردش خون، ریه‌ها، قلب و مغز آسیب می‌زند و هر سال حدود هفت میلیون نفر بر اثر ابتلا به بیماری‌هایی از قبیل سرطان، سکته مغزی، بیماری قلبی و ریوی جان خود را از دست می‌دهند و حدود ۹۰ درصد از این مرگ و میرها در کشورهایی با میزان درآمد پایین و متوسط اتفاق می‌افتد.

همچنین عامل اصلی آلودگی هوا که همان احتراق سوخت‌های فسیلی است در تغییرات اقلیمی نیز نقش اصلی را بازی می‌کند که به شکل‌های مختلف بر سلامت انسان تاثیر می‌گذارد. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که بین سال‌های ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۰ تغییرات اقلیمی موجب مرگ سالانه ۲۵۰ هزار نفر دیگر بر اثر عواملی همچون سوء تغذیه، مالاریا، اسهال و گرمازدگی می‌شود.  

_بیماری‌های غیرواگیر

بیماری‌های غیرواگیر از قبیل دیابت، سرطان، بیماری قلبی در مجموع عامل ۷۰ درصد از موارد مرگ و میر در سراسر جهان هستند. همچنین از این میان حدود ۱۵ میلیون نفر از افراد ۳۰ تا ۶۹ ساله دچار مرگ زودهنگام می‌شوند. بیش از ۸۵ درصد از مرگ و میرهای زودهنگام در کشورهایی با میزان درآمد پایین و متوسط اتفاق می‌افتد. افزایش موارد ابتلا به این بیماری‌ها از فاکتورهای خطرزایی همچون استعمال دخانیات، بی‌تحرکی، مصرف الکل، رژیم غذایی ناسالم و آلودگی هوا ناشی می‌شود. همچنین این فاکتورهای خطرزا مشکلات روحی-روانی را تشدید می‌کنند.

_همه‌گیری جهانی آنفلوآنزا

جهان با همه‌گیری دیگر ویروس آنفلوآنزا روبرو خواهد بود و این درحالیست که زمان و شدت آن برای کارشناسان و محققان مشخص نیست. سازمان جهانی بهداشت پیوسته در حال بررسی چرخه تکامل ویروس آنفلوآنزا به منظور تشخیص گونه‌های بالقوه است. ۱۵۳ موسسه در ۱۱۴ کشور جهان در روند نظارت و واکنش به شیوع احتمالی این ویروس مشارکت دارند.

_زندگی در شرایط آسیب‌پذیر و شکننده 

بیش از ۱.۶ میلیارد نفر از مردم جهان در مکان‌هایی زندگی می‌کنند که وجود بحران‌های متعدد و سیستم ضعیف خدمات درمانی آنان را از دسترسی به خدمات اولیه محروم می‌کند.

_مقاومت آنتی‌بیوتیک‌ها 

تولید آنتی‌بیوتیک‌ها و آنتی ویروس‌ها از بزرگترین دستاوردها در حوزه داروسازی است. اما اکنون، زمان اثربخش بودن این داروها رو به اتمام است. "مقاومت آنتی‌بیوتیکی" بشر را با این تهدید روبرو می‌کند که به دوره‌ای بازگردانده شود که توان مقابله با عفونت‌هایی از قبیل ذات‌الریه و سل را نداشت.

_ابولا و دیگر پاتوژن‌های پرخطر

در سال ۲۰۱۸ میلادی جمهوری کنگو با دو مورد شیوع بیماری ابولا مواجه شد که هر دو آن‌ها به شهرهایی با جمعیت بیش از یک میلیون نفر گسترش پیدا کرد. یکی از استان‌های درگیر این بیماری در مناطق جنگی واقع شده بود. این وضعیت نشان می‌دهد شرایطی که شیوع یک پاتوژنِ (عامل بیماری‌زا) پرخطر مثل ابولا اتفاق می‌افتد مهم است. برای مثال آنچه که در موارد شیوع بیماری در گذشته و در مناطق روستایی اتفاق افتاده را نمی‌توان همیشه برای مناطقی با جمعیت بالا یا درگیر جنگ نیز به کار گرفت.  

_کمبود مراقبت‌های بهداشتی اولیه

مراقبت‌های بهداشتی اولیه اولین نقطه تماس مردم با سیستم خدمات سلامتی است و لازم است خدمات جامع، قابل دسترس و اجتماع محور را در تمامی دوره‌های زندگی فراهم سازد. مراقبت‌های بهداشتی اولیه اکثریت نیازهای سلامت بشر را در دوره‌های زندگی محقق می‌سازد. نظام سلامت با مراقبت‌های اولیه بهداشتی و قابل قبول برای تحقق پوشش جهانی سلامت ضروری است.

_خودداری از واکسیناسیون 

اجتناب از تزریق واکسن یا سهل‌انگاری در تکمیل واکسیناسیون، احتمال شکست در برنامه‌های مقابله با بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسیناسیون را افزایش می‌دهد. واکسیناسیون یکی از کم‌هزینه‌ترین و موثرترین روش‌ها در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌هاست. در حال حاضر واکسیناسیون از مرگ دو تا سه میلیون نفر جلوگیری می‌کند. همچنین در سطح جهان موارد ابتلا به سرخک افزایش ۳۰ درصدی داشته‌ است. هرچند دلیل این افزایش پیچیده است و تماما از عامل خودداری از واکسیناسیون ناشی نمی‌شود.

_تب دنگی 

این بیماری با علائمی شبیه به آنفلوآنزا خود را نشان می‌دهد که می‌تواند کشنده باشد و حدود ۲۰ درصد از تمامی مبتلایان به تب دنگی شدید جان خود را از دست می‌دهند. به همین دلیل این بیماری در چندین دهه به تهدید فزاینده‌ای تبدیل شده‌ است. حدود ۴۰ درصد از مردم دنیا در معرض تب دنگی هستند و ۳۹۰ میلیون مورد ابتلا به این عفونت در سال گزارش می‌شود. استراتژی کنترل تب دنگی سازمان جهانی بهداشت در نظر دارد که موارد مرگ و میر ناشی از این بیماری تا سال ۲۰۲۰ به میزان ۵۰ درصد کاهش پیدا کند.

_HIV 

پیشرفت‌های بدست آمده در تشخیص مبتلایان به ویروس HIV‌، تامین داروهای آنتی رتروویرال و نیز تضمین دسترسی افراد به اقدامات پیشگیرانه قابل قبول بوده‌ است. با این وجود موارد ابتلا به این ویروس و مرگ ناشی از بیماری ایدز همچنان مشاهده می شود. از زمان شیوع این بیماری بیش از ۷۰ میلیون نفر به این ویروس آلوده شده‌اند و حدود ۳۵ میلیون نفر بر اثر ابتلا به آن جان خود را از دست داده‌اند. امروز ۳۷ میلیون نفر از مردم جهان به ویروس HIV آلوده هستند.