تدوین برنامه ملی پیشگیری از زوال عقل

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون، محمدتقی جغتایی با بیان اینکه سند دمانس (زوال عقل) کشور را در حال تهیه داریم، افزود: متأسفانه در کشور آماری از مبتلایان به دمانس وجود ندارد، از این رو نمی‌توان تعداد مبتلایان را برآورد کرد؛ ولی پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در آینده حدود ۵۰۰ هزار نفر در معرض ابتلا به دمانس قرار دارند.

جغتایی ادامه داد: دمانس ممکن است در سنین میانسالی رخ دهد، هر چه سن بالاتر می‌رود، احتمال ابتلای فرد به این بیماری بیشتر خواهد شد. شروع دمانس از سن ۶۰ سالگی است و ۶۰ تا ۷۰ سالگی مرحله دوم این بیماری است و از سن ۸۰ سالگی به بالا، شدت این بیماری افزایش می‌یابد.

مشاور عالی ستاد علوم شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه در صورتی که دمانس تحت مداخله و درمان قرار نگیرد، ممکن است به آلزایمر تبدیل شود، توضیح داد: لزوماً آلزایمر با دمانس یکی نیست. دمانس به معنای فراموشی است؛ ولی آلزایمر بیماری است که یکی از علائم آن فراموشی است، ولی همراه با سایر علائم؛ ضمن آنکه علت بروز "دمانس" و "آلزایمر" نیز متفاوت خواهد بود.

وی افزود: علت بروز آلزایمر ناشی از رسوباتی در مغز است، در دنیا برای درمان دمانس بیشتر بر روی پیشگیری آن متمرکز شدند؛ به این معنا افرادی که در معرض دمانس قرار دارند و یا ممکن است مبتلا به دمانس شوند، غربالگری می‌شوند.

جغتایی اضافه کرد: بر اساس برنامه ملی وزارت بهداشت که با همکاری سایر دستگاه‌ها در قالب سند دمانس پیگیری می‌شود، قرار است در نظام شبکه سلامت با استفاده از کارشناسان سلامت که در این شبکه حضور دارند افراد با استفاده از تست‌های بین‌المللی که خوشبختانه در کشور بومی‌سازی شده‌اند، غربالگری شوند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: افرادی که بر اساس این تست‌ها در معرض دمانس تشخیص داده شوند، به کلینیک‌ها ارجاع داده می‌شوند و در این کلینیک‌ها توسط پزشکان متخصص و تست‌های پیشرفته‌تر، مورد آزمون قرار می‌گیرند و در صورت تأیید، به مراکز درمان ارجاع داده می‌شوند تا تحت مداخلات درمانی قرار گیرند.

وی تصریح کرد: این مداخلات شامل درمان‌های دارویی و غیر دارویی است، ادامه داد: عمدتاً مداخلات غیر دارویی است که توسط روانشناسان، کار درمان‌ها و گفتار درمان‌ها ارائه می‌شود تا از پیشرفت بیماری جلوگیری به عمل آید.

جغتایی افزود: اگر این برنامه در کشور اجرایی شود، امیدواریم بتوانیم شیوع بیماری دمانس را کنترل کنیم.

این مشاور عالی ستاد علوم شناختی تاکید کرد: مساله دمانس در ایران بسیار حساس‌تر است، به دلیل اینکه جمعیت ایران روز به روز به سمت سالمندی پیش می‌رود، مساله گسترش بیماری دمانس در کشور مطرح است. دلیل افزایش سالمندی افزایش امید به زندگی و افزایش جمعیت است.

وی ادامه داد: از اول انقلاب تاکنون امید به زندگی ۲۰ سال و از ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته حدود ۱۰ سال امید به زندگی افزایش یافته است. این امر نشان می‌دهد نظام سلامت کارایی لازم را داشته است، ولی عوارضی دارد که از جمله آن بروز دمانس در سنین میانسالی است.

 جغتایی با بیان اینکه آلزایمر دارای چندین مدل است، گفت: یکی از انواع آن جنبه ژنتیکی دارد و ممکن است در سنین میانسالی بروز پیدا کند. تاکنون ژن عامل بروز آلزایمر مشخص نشده است، ولی مطالعات نشان می‌دهد برخی افراد نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض آلزایمر قرار دارند.

شایان ذکر است زوال عقل یا دمانس عارضه‌ای بیش از فراموشی معمولی یا ناتوانی در به یادآوردن چیزها است. این عارضه بر شخصیت، مهارت‌های ارتباطی و حتی خلق و خوی افراد تأثیر می‌گذارد.

به گزارش ایسنا برخی از علائم شایع زوال عقل شامل مواردی چون از دست دادن حافظه میان‌مدت یا اخیر، نه صرفاً فراموش‌کاری، مشکل در به یاد آوردن چگونگی انجام دادن وظایف روزمره، فراموش‌کردن کلمات یا دستور زبان درست، ناتوانی در سنجش شرایط، مثلاً فراموش کردن پوشیدن کت در آب و هوای سرد، گم‌گشتگی یا به یاد نیاوردن چگونگی رسیدن به خانه، اشکال در درک مفاهیم انتزاعی مانند ریاضیات و نوسان خلق، تغییرات شدید در شخصیت، یا از دست دادن ناگهانی علاقه به فعالیت‌ها می‌شود.