خطر مرگ ناشی از مسمومیت با قارچ‌های خودرو

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، سلطانی نژاد، با اشاره به فصل رویش قارچ و احتمال مسمومیت ناشی از مصرف قارچ‌های سمی، اظهار کرد: متأسفانه در بهار سال گذشته تعدادی از هم‌وطنان به دلیل مصرف قارچ‌های سمی در طبیعت بخش‌هایی از کشور جان خود را از دست دادند، بنابراین رعایت چند نکته برای جلوگیری از مسمومیت با این مواد ضروری است.

این متخصص سم‌شناسی تصریح کرد: از میان بیش از ۵۰۰۰ گونه قارچ، تنها در حدود ۱۰۰ گونه آن برای انسان سمی محسوب می‌شوند، هرچند مسمومیت ناشی از مصرف قارچ‌های سمی در انسان جز مسمومیت‌های شایع در جهان نیست، بااین‌وجود به علت بالا بودن نسبی میزان مرگ‌ومیر در برخی از انواع این نوع مسمومیت‌ها، اطلاع‌رسانی مناسب و علمی و آگاهی از راهکارهای پیشگیری از بروز این نوع مسمومیت‌ها، به‌ویژه جهت عموم جامعه، بسیار مهم است.

وی افزود: اکثر موارد مسمومیت‌های گزارش‌شده با قارچ‌های سمی به علت مصرف خوراکی تصادفی گونه‌های سمی قارچ به‌جای گونه‌های خوراکی آن است و بیشتر در افرادی که در فصول رویش قارچ‌ها (بیشتر اوایل فصل بهار و پاییز) نسبت به جمع‌آوری گونه‌های سمی قارچ به‌زعم خوراکی بودن آن‌ها اقدام می‌کنند، مشاهده می‌شود.

سلطانی‌نژاد با اشاره به علائم مسمومیت با قارچ‌های سمی، گفت: مسمومیت براثر مصرف قارچ‌های سمی دارای طیف وسیعی بر اساس شدت ازنظر علائم و نشانه‌های بالینی به‌صورت بروز اختلالات گوارشی مانند تهوع، استفراغ، اسهال، دردهای شکمی، زردی چشم، یرقان)، ازلحاظ اختلالات متابولیک شامل کاهش قند خون، اختلالات هورمون‌های تیروئیدی و اختلالات عصبی منجر به تشنج، بی‌قراری، توهم و اختلالات کلیوی می‌شود.

عضو هیأت علمی سازمان پزشکی قانونی کشور اضافه کرد: زمان بروز نشانه‌های بالینی در مسمومیت حاد کمتر از ۶ ساعت از مصرف ظاهر می‌شوند، نشانه‌های اولیه مسمومیت‌های تأخیری بیشتر از ۶ الی ۱۲ ساعت بعد از مصرف قارچ سمی آغازشده و باگذشت زمان پیشرفت کرده و ممکن است در طی ۲ تا ۶ روز بعد باعث مرگ شود.

وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه در بیش از نیمی از موارد مسمومیت‌های قارچی، شدت مسمومیت خفیف بوده والایم و نشانه‌های بالینی در مسموم خودبه‌خود محدود می‌شوند. بااین‌وجود، برخی از گونه‌های قارچ‌های سمی قادر به ایجاد مسمومیت‌های شدید بوده و در صورت عدم درمان مناسب می‌توانند کشنده باشند.

سلطانی‌نژاد اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین انواع قارچ سمی که مصرف خوراکی آن‌ها می‌تواند سبب بروز مسمومیت‌های شدید و کشنده شود، از جنس‌های آمانیتا(Amanita)، گالرینا (Galerina) و لپیوتا (Lepiota) هستند. انواع متنوع گونه‌های مذکور می‌توانند در صورت مصرف خوراکی سبب بروز مسمومیت‌های شدید در انسان شوند.

این متخصص ادامه داد: وجود انواع جنس و گونه‌های مختلف قارچ‌های سمی در کشور ما که به‌صورت خودرو به‌ویژه در نواحی کوهستانی، کوهپایه‌ای و جنگلی در استان‌های غربی کشور مانند: کرمانشاه، کردستان، لرستان، آذربایجان، همدان و قزوین وجود دارند، سبب شده که هرساله گزارش‌هایی به‌صورت موردی از مسمومیت‌های انفرادی و یا جمعی به‌ویژه در فصول رویش (اوایل بهار و پاییز) در افرادی که به علت ناآگاهی و باهدف تهیه و مصرف خوراکی قارچ‌ها اقدام به جمع‌آوری قارچ‌های خودرو از نواحی کوهستانی، کوهپایه‌ای و جنگلی کرده و بعد از مصرف آن‌ها دچار مسمومیت می‌شوند، وجود دارد.

وی به علائم و نشانه‌های بالینی مسمومیت ناشی از مصرف قارچ سمی اشاره کرد و افزود: علائم و نشانه‌های بالینی متعاقب مصرف خوراکی در این‌گونه قارچ‌ها به‌صورت تأخیری ظاهر می‌شود. در مرحله اول علائم و نشانه‌های مسمومیت معمولاً بعد از ۵ الی ۲۴ ساعت از مصرف خوراکی ظاهر می‌شود و به‌صورت اختلالات گوارشی از قبیل: تهوع، استفراغ، دردهای شکمی و اسهال آبکی است. باوجود درمان‌های علامتی و حمایتی، بعد از ۱۲ الی ۲۴ ساعت اختلالات گوارشی تشدید شده و در صورت عدم درمان مناسب، در مرحله سوم و بعد از ۶-۲ روز می‌تواند با ایجاد نارسایی شدید کبد و کلیه، سبب مرگ مسموم شوند.

به گزارش مهر سلطانی‌نژاد در پایان تصریح کرد: علائم و نشانه‌های بالینی در مرحله سوم و نهایی مسمومیت شامل: ضعف، گیجی، کاهش سطح هوشیاری، افت شدید قند خون، افزایش بیلی‌روبین و آنزیم‌های کبدی و اختلالات کلیوی مانند کاهش حجم ادرار و نارسایی کلیه است.