سازمان نظام پزشکی استقلال داخلی ندارد و این عجیب است

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، مصطفی معین در جلسه نشست مشترک روسای شورای هماهنگی نظام پزشکی استان های سراسر کشور با اشاره به کمک‌های جامعه پزشکی به مردم مناطق سیل‌زده کشور در بحران سیل اخیر، گفت: جامعه پزشکی در مناطق سیل‌زده کمک‌های زیادی انجام داد، هرچند که اقدامات‌شان به خوبی منعکس نشده است، اما خداوند حاضر و ناظر است و همین کافی است.

رییس شورای‌عالی سازمان نظام پزشکی ادامه داد: در حال حاضر هم کشور و هم جامعه پزشکی در شرایط ویژه‌ای قرار دارند، حال باید پرسید که چرا به این شرایط غیر منطقی دچار شده‌ایم؟ در این زمینه نباید مسائل را فقط به صورت کوتاه مدت نگاه کنیم؛ چرا که زمینه و علت قدیمی داشته و راه‌حل‌های کوتاه‌مدت تاثیر زیادی در رفع آنها ندارد‌. این مسائل راه‌حل‌های میان‌مدت و بلند مدت دارد که بتواند به صورت ریشه‌ای حل شود.

وی افزود: یک پارادوکس چند وجهی در حوزه پزشکی وجود دارد،  یک وجه این پارادوکس این است که جامعه‌ پزشکی علی‌رغم همه جوسازی‌ها، همچنان در نزد افکار عمومی از حرمت و اعتبار برخوردار است. به‌طوری‌ که طبق آخرین نظرسنجی‌، جامعه پزشکی یک رتبه بالا آمده است؛ در رتبه اول معلمان، در رتبه دوم کارگران و در رده سوم جامعه پزشکی و سپس استادان دانشگاه قرار دارند. 

معین اضافه کرد: این اتفاق علی‌رغم جوسازی‌هایی است که از سوی صدا و سیما با سریال‌سازی‌هایش یا برخی جوسازی‌ها در صحن مجلس افتاده است. بنابراین علی‌رغم همه فضا سازی‌ها، جامعه ما هنوز به جامعه پزشکی اعتماد بیشتری نسبت به سایر گروه های اجتماعی دارد، این اعتماد یک سرمایه اجتماعی و نعمتی الهی است که باید آن را قدر بدانیم.

رییس شورای‌عالی سازمان نظام پزشکی با اشاره به وجه دوم پارادوکس در جامعه پزشکی، گفت: باید توجه کرد که بزرگترین و دیرپا ترین نظام صنفی و نهاد مدنی کشور متعلق به جامعه پزشکی است که از سال های دهه ۳۰ شکل‌ گرفت و در این زمان با تلاش‌های افرادی چون آقای دکتر ظفرقندی و مرحوم آقای دکتر نوربخش از قانون مترقی جدیدی برخوردار شد، اما متاسفانه به تدریج تلاش شده که اختیاراتش سلب شود.

وی تاکید کرد: پزشکی یک حرفه مقدس برای تامین سلامت بیماران و جامعه در همه جوامع است. سازمان نظام پزشکی هم یک نهاد صنفی و مدنی است که همزمان از حقوق بیماران و پزشکان که از یکدیگر هم جدا نیست دفاع می کند، اما اکنون استقلال داخلی و از جمله اختیار قیمت‌گذاری برای صنف خودش را هم ندارد که چیز عجیبی است.

معین گفت: دیدگاه مسئولان در این حوزه به هر دلیلی منفی شده، اما این موضوع قابل ریشه‌یابی است، در گذشته مدیریت‌هایی در سازمان نظام پزشکی بوده اند که به صورت دوگانه برخورد می‌کردند، از یک سو خودشان را مدافع جامعه پزشکی معرفی می‌ نمودند، اما در پشت پرده مسئولان را از جامعه پزشکی می‌هراساندند و در آنها ذهنیت منفی ایجاد می‌کردند. بر همین اساس ذهنیت دولت‌ها به تدریج نسبت به جامعه پزشکی تحت تاثیر قرار گرفته است. بنده این مسائل را در دولت‌ها و برخی جلسات موثر شاهد بوده ام که به شکل تنگ‌نظری و یا تعصب منفی و حسادت خود را نشان می داد.

رییس شورای‌عالی سازمان نظام پزشکی تصریح کرد: این درحالیست که جامعه پزشکی از زمان بقراط تا این زمان در همه دنیا حرمت داشته و مورد اعتماد بوده است. در حرفه پزشکی، پزشکان سوگند خورده‌اند که در هر شرایط، منافع بیمار و سلامت جامعه را به منافع خود ترجیح دهند. آیا حفظ حرمت این حرفه شریف چیز بدی است؟ خیر! این کار به نفع همه کشور است. بنابراین وظیفه دستگاه‌ها و سیاست‌گذاران این است که از جامعه پزشکی حمایت کنند که در این صورت از سلامت جامعه خود حمایت کرده‌اند‌ اما اگر بی‌اعتمادی نسبت به پزشکان در جامعه ایجاد شود، این پزشک نیست که ضرر می‌کند، بلکه جامعه و مردم دچار آسیب می‌شوند. 

وی اضافه کرد: گاهی در درمانگاه می‌بینیم که مثلا" نوع نگاه مردم نسبت به توصیه های درمانی در حال تغییر است و با تردید نگاه می‌کنند. چه کسی مسئول این بی‌اعتمادی است. اگر اعتماد مردم از جامعه پزشکی تضعیف شود، جامعه ضرر می‌کند؛ چراکه دیگر به توصیه پزشک برای تامین سلامت خود عمل نمی‌کند. بنابراین هنوز این درک وجود ندارد که اصل را بر نفع منافع ملی و مصالح جامعه قرار دهند و اجازه ندهند که اعتماد مردم به حرفه شریف طب کاهش یابد. بنابراین نسبت به اینگونه مسائل باید نگاه عمیق‌تری داشت.

معین اظهار کرد: قدرشناسی ما از این سرمایه اجتماعی و نعمت الهی که اعتماد عمومی است، باید به‌گونه‌ای باشد که اولا انسجام خودمان را در سطح کشور حفظ کنیم و ثانیا" به نهاد صنفی‌مان اهمیت بیشتری دهیم، گفت: برای من این یک سوال جدی پیش می‌آید که چرا در سال‌های قبل از انقلاب 80 تا 90 درصد جامعه پزشکی در انتخابات نظام پزشکی شرکت می‌کردند، اما این مشارکت تا چند سال پیش زیر 10 درصد بود و حالا که تلاش‌ هائی انجام شده به حدود 15 درصد رسیده است؟ این درحالیست که یکی از فرهیخته‌ترین قشر های کشور از نظر تحصیلات، مسئولیت و نوع رابطه انسانی، ‌معنوی و اخلاقی با درد و رنج مردم پزشکان هستند. بنابراین باید به خودمان بیاییم، اقبال و اعتماد مردمی را قدر بدانیم و نظام صنفی‌مان را مورد حمایت قرار دهیم.

رییس شورای‌عالی سازمان نظام پزشکی با تاکید بر اینکه ما هم در صنف خود باید ذهنیت‌های منفی را اصلاح کنیم، بیان کرد: بر این اساس اگر در جایی حرف حق و انتقاد درستی دارند به آن توجه کنیم تا تشویق شده و در انتخابات بعدی وارد صحنه شوند. اگر نظام پزشکی نهادی باشد که فقط اسم یک نهاد مدنی را داشته باشد، اما فقط ۱۰ تا ۱۵درصد از اعضای آن در انتخابات آن شرکت کرده‌ باشند، تصمیمات این نهاد نه در نزد مسئولان و نه در بین جامعه پزشکی اثربخشی نخواهد داشت.

وی خاطرنشان کرد: اگر تشکل صنفی دیگری توانسته‌ است در تامین حقوق صنفی‌ اعضایش موفق‌تر باشد، به این دلیل بوده که انسجام داشته و اعضای آن در انتخابات و مدیریت نهاد خود مشارکت کرده‌ اند. البته و متاسفانه در انتخابات دوره کنونی سازمان نظام پزشکی اشکالات فنی وجود داشت که زیانبار بود و موجب کاهش مشارکت شد و به همان درصد های پائین گذشته منجر گردید که باید از تکرار چنین مسائلی در آینده پیشگیری شود.

معین ادامه داد : خواهشم این است که جامعه پزشکی و به‌ویژه مسئولان نظام پزشکی در کشور تلاش کنند تا مسئولیت اخلاقی، حرفه ای و رسالت معنوی خود را تقویت کنند، زیرا در این صورت می‌توانیم به مردم خدمت بیشتری ارائه دهیم و از حقوق آنها حمایت بیشتری بکنیم. 

رییس شورای‌عالی سازمان نظام پزشکی تصریح کرد: حال ممکن است بپرسید که مشارکت بیشتر در انتخابات در حوزه مسائل تعرفه، مالیات، محاکم قضایی و... چه تاثیری دارد؟ البته قبول دارم که این کار ممکن است منافع خیلی سریع‌الاثر و کوتاه‌مدتی نداشته باشد، اما آثار میا‌ن‌مدت و بلندمدت قابل توجهی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین حل ریشه‌ای مسائل مزمن، نیازمند بررسی و ریشه یابی عمیق تر و ارائه راه حل است. 

وی افزود: اگر بخواهیم تنها به دنبال درمان معلول باشیم به نتیجه ای نمی‌رسیم. مانند اصول بهداشت و درمان در طب و پزشکی، باید با انجام آسیب شناسی و علت یابی، مسائل را پیش‌بینی، پیشگیری و رفع مشکل کنیم. در عین حال رفع این چالش‌ها بر عهده خودمان است، از بیرون از صنف کسی نمی تواند یا کمکی نخواهد کرد، نه مجلس و نه دولت! زیرا آنها ذهنیت متفاوتی دارند که باید آن را تغییر داده، اصلاح کنیم و به جامعه هم انتقال دهیم.

معین با تاکید بر لزوم ارتباط بیشتر نظام‌پزشکی‌های استان‌ها با نمایندگان مجلس، مدیران دانشگاهی، مسئولان اجرائی و بویژه خود بیماران، گفت: باید مسائل مختلف بهداشتی و اجتماعی و تبعیض ها و تحمیل ها به جامعه پزشکی را توضیح دهیم و وقت بگذاریم تا این مسائل رفع شوند.

رییس شورای‌عالی سازمان نظام پزشکی با بیان اینکه در شورای‌عالی نظام پزشکی سعی شده که چنین دیدگاه‌های اصولی پیگیری شود و به نوعی بتوانیم مسائل را جهت‌دهی و پشتیبانی کرده و در فکر حل ریشه‌ای آن‌ها باشیم، اظهار کرد: در این زمینه از مشارکت جامعه پزشکی بی‌نیاز نیستیم. بر همین اساس پیش‌بینی شده که خط مستقیمی نیز در دبیرخانه شورای‌عالی نظام پزشکی ایجاد و پیگیری شود که در ابتدا با تلفن ثابت و سپس با تلفن همراه هم قابل دسترسی باشد. این خط مستقیم در اختیار همه دوستان قرار می‌گیرد تا در هر مقطعی بتوانند نظرات‌شان را اعلام کنند تا جمع‌بندی شده و بتوانیم بر پایه بررسی آنها برنامه‌ریزی انجام دهیم.

وی با اشاره به موضوع اخلاق در حوزه پزشکی، گفت: مساله اخلاق بسیار مهم است. ما پیروان پیامبری هستیم که فرمودند رسالت پیامبرانه من به کمال رساندن ارزش های اخلاقی بوده است. باید نگاه کنیم که آیا ما پیروان خوبی برای پیامبرمان هستیم یا خیر! باید ببینیم فضای اجتماعی، فرهنگ عمومی و عملکرد مدیریتی ما در کشور و یا خود جامعه پزشکی و... اخلاقی هست یا خیر؟. من از اخلاق در جامعه پزشکی دفاع و اعلام می‌کنم که در شرایط فعلی و بطور نسبی رعایت اخلاق وجود دارد، زیرا جامعه پزشکی در شرایط حساس و سخت برای سلامت بیماران فداکاری کرده و در مواردی مانند سیل و جنگ نیز آزمایش موفقی داشته است. در عین حال می دانیم که مراتب رشد اخلاقی هیچ سقفی ندارد و می‌تواند ارتقاء یابد.

معین بیان کرد: تاکنون بیش از 12 جلسه کمیسیون اخلاق و ده‌ها جلسه کارگروه آن کمیسیون برگزار و "راهنمای اخلاق جامعه پزشکی" از نظر حقوقی و جنبه‌های اخلاقی بررسی و تدوین شد و به تصویب شورای عالی نظام پزشکی رسید، به‌طوی که قابلیت اجرا داشته باشد و بتواند اخلاق پزشکی و روابط میان پزشک و بیمار و کیفیت ارائه خدمات را ارتقاء دهد. 

رییس شورای‌عالی سازمان نظام پزشکی گفت: خوشبختانه این راهنما در مراحل بعد به تصویب کمیته اخلاق بالینی و شورای عالی اخلاق پزشکی وزارت بهداشت هم رسید و به دانشگاههای علوم پزشکی و واحدهای بهداشتی -درمانی مربوط جهت اجرا ابلاغ گردید. دبیرخانه پزشکان عمومی وزارت بهداشت نیز همین سند اخلاقی را برای قرار گرفتن در برنامه آموزش پزشکی دانشجویان در دانشگاهها به تصویب رسانده است. همچنین با هماهنگی با مجمع انجمن های علمی گروه پزشکی کشور و کمیسیون مربوط در وزارت بهداشت، برای ترویج و به بکارگیری کدهای اخلاقی در حال بررسی و پیگیری هستیم. 

وی اضافه کرد: در بخشی از راهنمای اخلاق سازمان نظام پزشکی پیش‌بینی شده که یک کمیسیون کارشناسی مرکزی در سازمان و زیر نظر شورای‌عالی و کمیسیون‌های کارشناسی در سطح هیات های مدیره نظام پزشکی در سطح کشور تشکیل شود. 

به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پزشکی معین در پایان گفت: این کمسیون ها جنبه مشورتی برای هیات‌های انتظامی استان ها و هیات انتظامی مرکزی دارند و علاوه بر کمک به آموزش و ترویج مفاهیم و اصول اخلاق حرفه ای، اگر تخلفی نیز از ضوابط مصوب رخ داد، به صورت دقیق آن را بررسی کرده و بی‌طرفانه به هیات‌های انتظامی منعکس کنند. با این رویکرد می توانیم در این عرصه پر اهمیت با نگاهی پیشگیرانه حرکت کنیم و اگر استثنا" تخلفی بود تذکر داده و برای رفع آن اقدام شود.