یکی از شاخص های سلامت در دنیا وجود قانون حمایت از افراد مبتلا به اختلالات روانی است

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، ایرج حریرچی در نخستین کنگره ملی چالش های حقوقی و قضایی بیماران روانپزشکی که در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی برگزار شد، با اشاره به اینکه یکی از شاخص های سلامت در دنیا وجود قانون حمایت از افراد مبتلا به اختلالات روانی است، گفت: در حال حاضر، این قانون را در ایران نداریم، اما به زودی لایحه آن از طریق هیات دولت ارائه می شود.

وی افزود: هرچند که کشور ما به لحاظ برخی از شاخص های سلامت سرآمد بوده و مورد تقدیر سازمان جهانی بهداشت قرار گرفته، اما در مورد حمایت از افراد مبتلا به اختلالات روانی، خلاء قانونی داریم  که بزودی لایحه آن از طریق هیات دولت ارائه می شود.

معاون کل وزارت بهداشت ادامه داد: حدود یک درصد جوامع مختلف دچار بیماری های روانپزشکی شدید هستند، برغم پیشرفت پزشکی و وجود درمان های جدید که بهبود این بیماری ها را امکانپذیر کرده است، قوانینی برای حمایت از این دسته بیماران و پشتیبانی جهت برگشت آنان به زندگی عادی وجود ندارد.

حریرچی گفت: تاکنون نه زبان مشترک راجع به این بیماران در میان متخصصان حوزه سلامت و حقوقی وجود داشته و نه در میان مقام های دو حوزه این ارتباط وجود داشته است. مثلا، از سال ها پیش از پیروزی انقلاب اسلامی قرار بود که بیمارستان روانپزشکی قضایی در کشور تاسیس شود، اما پس از گذشت سال ها، هنوز از تاسیس اینگونه بیمارستان ها خبری نیست.

وی با اشاره به برخی مشکلات حقوقی بیماران روانپزشکی نیز گفت: مثلا قوانین مربوط به "بستری اجباری"، عملا قابل اجرا نیست؛ چراکه 90 درصد این بیماران عملا به صورت اجباری، بستری می شوند و فقط 10 درصد آنان با دستور مقام قضایی بستری شده اند که برای همین 10 درصد بیماران نیز نقش روانپزشک قانونی دیده نشده است.

معاون کل وزارت بهداشت به وجود برخی از واژه ها در قوانین حقوقی درخصوص این بیماران اشاره کرد که پشتوانه علمی و تخصصی ندارند و افزود: به عنوان مثال، بکارگیری واژه "جنون"برای مشخص کردن وضعیت بیماری یک فرد و در پی آن، اجرای قوانینی که مربوط به این افراد می شود، چگونه و براساس چه معیار و تشخیص کارشناسی و تخصصی صورت می گیرد؟

حریرچی اجرای قانون "قیمومیت" برای این افراد را از مشکلات حقوقی این قشر از جامعه ذکر کرد و افزود: هم اکنون، اجرای قانون قیمومیت، اجرای نظر صفر یا صد قاضی است، در صورتی که شرایط بیمار، نسبی بوده و با توجه به درمان های جدید، پیشرفت پزشکی و خدماتی که به این بیماران ارائه می شود، شرایط بیماران روانپزشکی به طور ثابت باقی نمی ماند بلکه می تواند رو به بهبودی رود در حالی که زمانی برای اتمام اجرای قانون قیمومیت مشخص نمی شود و براساس تغییر در وضعیت بیمار، تغییری در اجرای حکم ایجاد نمی شود.

وی خاطرنشان کرد: به زودی لایحه حمایت از افراد مبتلا به اختلالات روانی از دولت بیرون می آید، در این لایحه که وزارت بهداشت زحمت زیادی برای تهیه آن متحمل شده است، تعریف از انواع اختلالات روانی ارائه شده است و تکلیف بسیاری از مشکلات حقوقی موجود را مشخص کرده است، مثلا در مورد مسایل مربوط به بستری اجباری، تکلیف کادر درمانی درخصوص این بیماران، زمان و چگونگی ترخیص از بستری اجباری، درمان ضروری جامع نگر و چگونگی حکم محجورین خاص، چگونگی برخورد با توهین کنندگان و تحقیرکنندگان به این بیماران و روش های فرهنگ سازی در این زمینه در این لایحه مشخص شده است.

معاون کل وزارت بهداشت گفت: در این لایحه، تاسیس بیمارستان روانپزشکی قضایی مورد تاکید قرار گرفته و چگونگی تامین اعتبارات آن نیز مشخص شده است.

به گزارش وب‌دا حریرچی در پایان اضافه کرد: هر چند که این قوانین لازم است، اما آنچه که بیش از هر چیز در وضعیت این بیماران تاثیرگذار می باشد، تغییر فرهنگ و نگاه جامعه در درازمدت است که امیدوارم با برگزاری این نوع همایش ها، درخصوص این بیماران، فرهنگ سازی لازم صورت گیرد.