لزوم اصلاح پروتکل درمان سوء‌مصرف موادمخدر
مدیر رسانه‌های انجمن پزشکان عمومی ایران در گفت‌وگو با پایگاه خبری پزشکان و قانون، به تشریح نشست موضوعی این انجمن که با عنوان اصلی «۱۵ سال با متادون» و عنوان فرعی نشست هم‌اندیشی ارتقای کیفیت مراکز درمان سرپایی درمان سوء مصرف مواد مخدراز ساعت ۱۱ تا ۱۴ دیروز برگزار شد، پرداخت.
مسعود جوزی با بیان اینکه این سومین نشست از سلسله نشست‌های موضوعی انجمن پزشکان عمومی ایران بود، گفت: «در هر نشست به یک موضوع خاص پرداخته می‌شود و این نشست همزمان با پانزدهیمن برنامه جامع علمی فصلی انجمن پزشکان عمومی ایران بود.
به گفته او مهمترین مساله‌ای که در این نشست مطرح شد، لزوم اصلاح پروتکل درمان سوء مصرف مواد مخدر بود که حدود ۱۵ سال پیش تصویب شده و با توجه به گذشت زمان کاستی‌های بسیاری دارد. جوزی با بیان اینکه این پروتکل در مراحل اصلاح است، تصریح کرد: «مرحله باید زودتر و با کمک نمایندگانی از درمانگران اعتیاد عملیاتی شود. در این راستا قرار شد که انجمن پزشکان عمومی ایران یک نماینده معرفی کند تا در کنار سایر صاحب‌نظران تلاش کنند پروتکل را به شکلی که عملی باشد، اصلاح کنند.»
وی همچنین لزوم برخورد با نشت متادون را یکی دیگر از مباحث مهم این نشست عنوان و خاطرنشان کرد: «عمده نشت از مبادی تولید و توزیع کلان صورت می‌گیرد. این داروها باید هولوگرام‌دار شود و مخصوصا نماینده ستاد مبارزه با مود مخدر تاکید کرد از اقدامات وزارت بهداشت تا این مرحله راضی نیستند و با جدیت این درخواست درمانگران اعتیاد را پیگیری می‌کنند.»
به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، در این نشست، آذرخش مکری روان پزشک و صاحب نظر دانش اعتیاد ضمن اشاره به لزوم تغییر عادت‌ها و تغییر رفتارها، اعتیاد را یکی از عادت‌های مضری دانست که مانند سایر عادات مضر و غیربهداشتی مثل معضل نمک زیاد، چاقی و ... باید درمان شود.
وی با بیان اینکه که ما در این زمینه متخصص نداریم، گفت: «مراکز سرپایی درمان سوء مصرف مواد مخدر بهترین جایی هستند که علاوه‌بر تغییر رفتار روی اعتیاد، می‌توانند روی خیلی از تغییر رفتارها نیز کار کنند. یعنی یک پتانسیل علاوه‌بر آنچه تا به حال و در در ۱۵ سال اخیر داشتند، ارائه کنند.»
مکری با تاکیدبر اینکه متادون برای درمان اعتیاد نیست، تصریح کرد: «متادون دارویی است که به این تغییر رفتار کمک می‌کند و تا به حال نتایج خوبی داشته است. این دارو علاوه‌بر کاهش آسیب مواد مخدر در کشور و جهان، با اضافه کردن خدمات دیگری برای فرد تحت درمان و خانواده ایشان می‌تواند فرد را برای تغییر عادت و رفتار مضر یک مرحله جلوتر ببرد.»
لزوم محافظت مالی از بیمار
در ادامه جمشید کرمانچی در سومین نشست از مجموعه نشست‌های موضوعی نظام سلامت انجمن پزشکان عمومی ایران گفت: «دیدگاه ما در وزارت بهداشت همان دیدگاه سازمان بهداشت جهانی است. این دیدگاه بر ۳ رکن به قوت خود باقی می‌ماند. در ابتدا هر درمان و بسته خدمتی که تدوین می‌شود باید در دسترس تمام افراد بویژه افراد نیازمند قرار گیرد. ثانیا محافظت مالی از بیمار در مراکز ارائه خدمت از اولویت‌های جدی ما خواهد بود و در پایان ارتقا کیفی درمان و به‌روزرسانی خدمات نیاز به توجه ویژه دارد.»
وی افزود: «به عنوان مثال درجهت توجه ویژه به ارتقای کیفیت درمان در حال حاضر در وزارت بهداشت برای بیماران صعب‌العلاج "ام‌اس" بسته خدمتی ویژه‌ای طراحی کرده‌ایم تا علاوه بر توجه به حوزه درمان این بیماران بر تغذیه و مسائل روانشناختی آنان توجه کنیم. امروزه دیگر نمی‌توان با روش‌های قدیمی مباحث حوزه سلامت را پیش برد و باید پاسخگوی نیازهای جدید جامعه باشیم. مانند گذشته تنها یک گروه خاص درگیر اعتیاد نمی‌شوند. از همین رو باید خدمات خود را در سطح تمام گروه‌های مبتلا به بیماری اعتیاد گسترش دهیم.»
توزیع دارو کار ساده‌ای نیست
معاون مرکز مدیریت پیوند و امور بیماری‌های وزارت بهداشت با اشاره به پیچیدگی‌های نظام توزیع دارو در کشور ادامه داد: «توزیع دارو در کشور اصلا کار ساده‌ای نیست به‌خصوص پس از وضع تحریم‌ها بر پیچیدگی این امر افزوده شده است. در راستای نظارت بر توزیع صحیح دارو برخی مشکلات وجود دارد که باید مرتفع شوند. در همین زمینه نظارت بر توزیع دارو با الصاق کدهای یونیک برای هر نوع دارو می‌تواند شروع خوبی باشد. در حال حاضر نشت برخی داروها بویژه داروهای درمان و ترک اعتیاد در کشور وجود دارد که با عملی شدن این طرح و الصاق کد یونیک می‌توان جلوی آن را گرفت و نظارت بیشتری براین زمینه داشت.»
کرمانچی درباره کیفیت نظارت بر کمپ‌های ترک اعتیاد اظهار کرد: «این نظارت‌ها باید قانونمند باشد. در همین زمینه اقدام به تدوین چک لیست‌های جدید برای گروه‌های نظارتی خود و همچنین ارتقای آموزش این گروه‌های نظارتی داشته‌ایم.»
پروتکل سخت‌گیر است
در ادامه حمید جمعه‌پور مدیرکل درمان و حمایت اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به سختگیری‌های پروتکل تدوین شده مبنی بر درمان وابستگی به مواد افیونی گفت: «از آنجایی که این پروتکل مورد انتقاد درمانگران حوزه اعتیاد است برآن شدیم تا با کمک وزارت بهداشت و متخصصان این حوزه و تمام ذینفعان آن اقدام به اصلاح پروتکل کنیم. با توجه به تغییر نیاز جامعه و گذشت چندین سال از تدوین اولیه پروتکل این امر موضوع جدی تلقی شده و نیازمند توجه است.»
وی با تاکید بر نظارت ویژه بر نحوه عملکرد مراکز ترک اعتیاد ادامه داد: «باید جلوی تمام تخلفات گرفته شود. در این زمینه پس از ابلاغ آیین نامه ممنوعیت صدور مجوز تاسیس مرکز ترک اعتیاد جدید، اخیرا در صدد ابلاغ آیین نامه‌ای هستیم تا به موجب آن تمام کسانی که در بسته‌های بهداشتی و درمانی در حال ارائه خدمت هستند حق تاسیس یا عضویت در مراکز ترک اعتیاد را نداشته باشند. با ابلاغ این آیین نامه قطعا شاهد کاهش تخلفات خواهیم بود و می‌توانیم جلوی برخی فسادهای موجود را بگیریم.»
حرکت به سمت درمان‌های غیر دارویی
فرید براتی سده رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی نیز در این خصوص گفت: «مراکز درمان اختلالات اعتیاد و مصرف مواد باید به سمت درمان‌های پایدار و غیردارویی حرکت کنند. درمانگران کمپ‌های ترک اعتیاد امروز بر خلاف دوره قبلی وزارت بهداشت که این مراکز را عموما متخلف می‌پنداشت، دیگر مورد اتهام واقع نیستند و بهزیستی نیز حمایت‌های خود از این مراکز را ادامه می‌دهد.»
وی افزود: «باید پذیرفت نشت متادون به بازار صورت می‌گیرد، باید پذیرفت این نشت تنها از سوی مراکز ترک اعتیاد نیست و باید به دنبال مراکز نشت داروی دیگر نیز بود. در واقع اگر این مراکز ترک اعتیاد نبودند اوضاع معتادان و اعتیاد در کشور بسیار نگران کننده‌تر از اوضاع فعلی می‌شد پس نمی‌توانیم چشم خود را بر اقدامات آنها ببندیم. در حال حاضر حدود ۷۰۰۰ مرکز ترک اعتیاد در کشور وجود دارد که از این تعداد حدود ۳۰۰ مرکز دولتی هستند.»
در ادامه محمد جهانگیری معاون سازمان نظام پزشکی نیز با اشاره به مقرون به صرفه نبودن کار در کمپ‌های ترک اعتیاد گفت: «این مراکز اصلا به لحاظ مالی برای گردانندگانشان مقرون به صرفه نیست و باید اصلاحاتی در میزان تعرفه‌های آنها صورت گیرد. فشار زیادی بر دوش این مراکز است. ما باید اشتباهات سال‌های گذشته خود نظیر یک تعرفه بودن خدمات و درمان‌های دارویی را اصلاح و علاوه بر درمان به کلیه ابعاد زندگی یک معتاد توجه کنیم.»
در پایان کامیابی رئیس انجمن پزشکان عمومی حضور نمایندگان درمانگران وانجمن پزشکان عمومی در اصلاح پروتکل درمان وابستگی به مواد افیونی، پیگیری اصلاح نظام توزیع داروی متادون، ممنوعیت صدور مجوز برای تاسیس مراکز ترک اعتیاد برای دست‌اندرکاران حوزه سلامت، بازنگری در نظام پایش و نظارت بر کمپ‌های ترک اعتیاد با رویکرد غیر پلیسی، تدوین سازوکاری برای کاهش نشت متادون به بازار آزاد با انجام مطالعاتی در این زمینه، اصلاح تعرفه خدمات درمانگران در این مراکز ثبت، هزینه‌ها و درآمدهای این مراکز برای اصلاح تعرفه‌های موجود را موضواعت مهم یاد شده در این نشست عنوان کرد.
پایان پیام/
https://www.pezeshkanoghanoon.ir/p/DunU