افزایش ظرفیت دانشگاه‌های علوم پزشکی یا تهدید سلامت؟

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، در این مدت این طرح با واکنش‌های بسیاری همراه بود و مخالفان این طرح را عاملی برای کاهش بازار کار دانشجویان فارغ التحصیل و کاهش کیفیت آموزشی ‌دانستند، حتی شایعاتی درباره اینکه یکی از مسئولان می‌خواهد فرزند پشت کنکوری در رشته تجربی‌ به دانشگاه پزشکی بفرستد و او عامل کلید خوردن این طرح است، نیز شنیده شد.

همان‌طور که پیش بینی می‌شد وزارت بهداشت و درمان اولین نهادی بود که با این طرح مخالفت ‌کرد و سعید نمکی وزیر بهداشت در این باره اعلام کرد: ما معتقدیم که ظرفیت دانشگاه‌های علوم پزشکی و باری که بر دوش این مراکز درمانی بعد از فارغ‌التحصیلی پزشکان می‌افتد برای نظام سلامت، نظام سیاسی و نظام اجتماعی کشور مشکل آفرین است، مسأله کمبود پزشک ناشی از توزیع نامناسب فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی در سراسر کشور است و در حاضر هم تعداد بسیار زیادی پزشک بیکار در کشور داریم. ما باید برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تری برای ماندگاری پزشکان مناطق محروم انجام دهیم و برنامه‌های انگیزشی بهتری را در کشور اجرا کنیم.

طراح اصلي اين طرح، يوسف داوودي نماينده سراب در مجلس است. او اخيرا در يک جمعي دانشگاهي ضمن بيان استدلال‌هاي مطرح شده در طرح، گفته است: در سال 96 جمعيت سالمندي بيش از 4‌ميليون در کشور بوده و اين رقم در حال افزايش است که افزايش تعداد تحصيلکردگان در رشته‌هاي مرتبط با سلامت را ضروري کرده است.

وی از خروج تعدادي جوانان از کشور به خاطر تحصيل در رشته‌هاي علوم پزشکي به‌دليل عدم موفقيت در کنکور خبر داد و يادآور شد: در صورت تصويب طرح اين دانشجويان به کشور بازگشته و به تحصيل ادامه خواهند داد. اين نماينده مجلس همچنين درباره جزئيات طرح گفته است: براي جزئيات آن نيز مورد دقيقي مطرح نشده و فقط لزوم افزايش ظرفيت مطرح شده است. طرح در کميسيون بهداشت بررسي و در مورد اينکه اين افزايش چگونه باشد، تصميم‌گيري خواهد شد و اينکه چه تصميمي گرفته شود، بستگي به‌نظر نمايندگان دارد.

مدافعان اين طرح استدلال‌هاي مشابه ديگري نيز مطرح مي‌کنند، مانند در حال حاضر سرانه پزشک و دندانپزشک در ايران در مقايسه با کشور‌هاي پيشرو و حتي کشور‌هاي منطقه، بسيار پايين‌تر است؛ طبق آمار جهاني و رسمي کشور، سرانه پزشک در ايران حتي از کشورهايي، چون مالت و تاجيکستان کمتر است؛ در صورتي که اگر در کشور تعداد پزشکان افزايش يابد، مي‌توانند به مناطق محروم بروند تا در اين مناطق مشکل کمبود پزشک وجود نداشته باشد.

اکبر رنجبرزاده عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس که با اين طرح مخالف است، مي‌گويد: بدون ترديد مخالفت وزارت بهداشت و برخي از نمايندگان با طرحي که در مدت يکسال بيش از 60‌هزار دانشجوي جديد را بدون برنامه‌ريزي وارد دانشگاه‌ها مي‌کند، طبيعي است، اما نمي‌توان از اين ظرفيت براي خدمت پزشکان در مناطق محروم به راحتي عبور کنيم، ماندگاري پزشکان و دانشجويان پزشکي در مناطق محروم يک نياز عمده اين جوامع است، کما اينکه در حال حاضر وزارت بهداشت 30‌درصد پزشکان را بومي جذب مي‌کند و تا 2 تا 3 سال آينده اين پزشکان فارغ التحصيل خواهند شد و نياز مناطق محروم را برطرف مي‌کنند.

وی افزود: يک دانشجوي پزشکي براي دولت و کشور 100‌ميليون تومان هزينه دارد و او بايد مدتي را در مناطق محروم خدمت کند. ما در وهله اول بايد نيازهاي مردم و کمبود پزشک در مناطق محروم را ببينيم و متناسب با نيازهاي آنها، پزشکان را با آنچه که در منطقه و عدالت اجتماعي مرسوم است در اختيار آن مناطق قرار دهيم، اگر قرار باشد طرح و لايحه‌اي نيز به تصويب نمايندگان برسد، بايد بر اين مبنا باشد، اما طرحي که براي يک يا دو سال ظرفيت دانشجويان پزشکي را اضافه کند و بعد از چند سال دوباره به حالت قبل بازگردد، بي‌ترديد پشتوانه علمي و منطقي ندارد.

رنجبرزاده گفت: بعيد مي‌دانم که اين طرح به سرانجام برسد، ما بايد در طرحي که براي افزايش ظرفيت دانشجويان ايجاد مي‌کنيم، يک عدالت نسبي را براي آيندگان مد نظر قرار دهيم، نمي‌توان چند سال افزايش ظرفيت دانشگاه‌هاي پزشکي داشته باشيم و بعد از سال 4 يا 5 دانش‌آموزاني که بايد در کنکور شرکت کنند و حق‌شان هم هست که وارد دانشگاه شوند، از اين موضوع محروم شوند.

این عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس در خصوص اینکه با توجه به ظرفيت 55‌هزار دانشجوي پزشکي فعلي کشور، آيا از زيرساخت‌هاي کيفي و کمي براي افزايش دوبرابري دانشجو برخوردار هستيم گفت:‌ طبيعتا در موضوع کيفي آموزشي با مشکل مواجه خواهيم شد. مثلا يک متخصص جراحي وارد بازار کار مي‌شود و وقتي تيغ جراحي را در دست مي گيرد، در حساس ترين شرايط ممکن نمي داند چطور کارش را انجام دهد و از ديگران کمک مي‌گيرد و اين امر براي جامعه بسيار خطرناک است. نبايد کيفيت را فداي کميت کنيم. ما بايد بتوانيم شرايط مناسب آموزش را براي اين تعداد دانشجويان در نظر بگيريم و آنها را در مسير آموزش قرار دهيم، و نه بيشتر و نه کمتر که به جامعه لطمه اي وارد نمايد.

حمید اکبری قائم‌مقام معاونت آموزشي وزارت بهداشت در این خصوص گفت: در حال حاضر حدود 150‌هزار پزشک عمومي و متخصص فعال و 55‌هزار دانشجوي پزشکي در حال تحصيل در کشور وجود دارد که در نهايت مي‌توان گفت تا هفت سال ديگر با فارغ‌التحصيل شدن دانشجويان فعلي بيش از 200‌هزار پزشک عمومي و متخصص فعال در کشور خواهيم داشت که تا سال 1404 ايران را به استانداردهاي جهان در سرانه تعداد پزشک به بيمار بدون هيچ‌افزايش ظرفيتي مي‌رساند.

به گزارش سلامت نیوز وی در پایان در خصوص وضعيت تعداد پزشکان مشغول به کار در کشور و نياز کشور به پزشک، گفت: شماره نظام پزشکي که عدد دقيق پزشکان ما را ثبت مي‌کند اکنون آمار 176‌هزار پزشک در کشور را نشان مي‌دهد که اين تعداد از ابتداي کار پذيرش دانشجوي پزشکي و آغاز کار نظام پزشکي فارغ التحصيل شده‌اند.