مداوای آسیب‌دیدگی نخاعی با استفاده از سلول‌های بنیادی عصبی

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، سحر کیانی افزود: محققان با استفاده از سلول‌های بنیادی عصبی توانستند ناحیه آسیب‌دیده حیوانات کوچک مانند موش صحرایی را ترمیم کنند و مرحله حیوانی این طرح پژوهشی را با موفقیت پشت سر بگذارند.

 عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان درباره کیفیت نتیجه به دست آمده در مرحله حیوانی این طرح، گفت: در مدل حیوانی این طرح پژوهشی، نتیجه مطلوب کسب و مشخص شد که سلول‌های بنیادی عصبی می‌توانند آسیب‌های له شدگی نخاعی را درمان کنند.

وی افزود: این طرح پس از طی مراحل پیش‌بالینی وارد مرحله درمانی خواهد شد، این طرح پژوهشی فعلا در مراحل تحقیقاتی است که به زودی وارد مرحله کارآزمایی بالینی می‌شود که با موفقیت در این مرحله می‌تواند وارد کلینیک‌ها شود.

کیانی اظهار امیدواری کرد با حمایت‌های مناسب مالی و جذب گرنت‌های پژوهشی بیشتر، این طرح به زودی به نتیجه مطلوب برسد، مشکل اصلی ما برای ادامه این کار تحقیقاتی، کمبود حمایت های مالی است که سرعت فعالیت‌های پژوهشی را بسیار کند کرده است.

مسئول طرح سلول درمانی و آسیب‌های نخاعی زمین خوردن، تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع و صدمات ورزشی را از جمله آسیب‌هایی اعلام کرد که سبب صدمات جدی یا له شدگی نخاع می‌شود و گفت: آسیب‌دیدگی به نخاع بیماری شایع در جامعه است و محققان ما در تلاش برای رفع این بیماری و ارائه خدمت مطلوب به بیماران هستند.

به گزارش ایرنا پژوهشگاه رویان هم اعلام کرده است که یکی از سلول‌های پرشمار در دستگاه عصبی مرکزی آستروسیت‌ها "سلول‌های ستاره‌ای" هستند. خصوصیات این سلول‌ها باعث شده است که به‌عنوان منبع مناسبی برای تولید سلول‌های بنیادی عصبی به حساب آیند.

با این وجود همچنان تلاش‌ها برای تولید سلول‌های بنیادی عصبی از آستروسیت‌ها با تنها یک عامل القایی و بدون محرک‌های خارجی به نتیجه مطلوب نرسیده بود. برای غلبه بر این مشکل، دکتر حسین بهاروند، دکتر سحر کیانی، معصومه زارعی خیرآبادی و همکارانشان در پژوهشگاه رویان، پژوهشی را طراحی کردند که نشان داد پروتئین هسته‌ای Zfp۵۲۱ به تنهایی برای تبدیل آستروسیت‌های بالغ برداشت شده از مغز به سلول‌های بنیادی عصبی القایی کافی است.

نتایج این پژوهش که در مجله بین‌المللی Cellular Physiology به چاپ رسیده است، نشان داد، سلول‌های بنیادی عصبی القایی که با استفاده از پروتئین Zfp۵۲۱ از آستروسیت‌ها ایجاد شدند به مدت طولانی توان خودنوزایی خود را حفظ کردند، چندتوان بودند و می‌توانستند به سلول‌های گوناگون دستگاه عصبی تمایز یابند.

علاوه بر این، کشت تنها یکی از این سلول‌های بنیادی عصبی حاصل منجر به ایجاد کلنی در شرایط کشت آزمایشگاهی می‌شد. نتایج این پژوهش نشان داد می‌توان از Zfp۵۲۱ برای تبدیل آستروسیت‌ها به سلول‌های بنیادی عصبی در بدن فرد (In Vivo) پس از ایجاد ضایعات عصبی با هدف درمانی استفاده کرد.

سلول‌های دستگاه عصبی مرکزی آستروسیت‌ها در محیط آزمایشگاهی به سلول‌های بنیادی تبدیل شده که این سلول‌ها می‌تواند در درمان آسیب‌های نخاعی مورد استفاده قرار گیرد. تبدیل آستروسیت‌ها به سلول بنیادی عصبی برای اولین بار در دنیا توسط محققان ایرانی انجام شد.