تاثیر تحریم‌ها بر دسترسی بیماران ایرانی به دارو و درمان

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، وزارت خزانه داری آمریکا ماه گذشته با انتشار ویدئویی مردم ایران را مخاطب قرار داد. در این ویدئو، برایان هوک رئیس گروه "اقدام ایران" در وزارت خارجه آمریکا ادعا کرد که این یک "توهم" است که تحریم ها دسترسی ایرانی‌ها به دارو را هدف قرار می دهد.

در شرایطی که مقامات آمریکایی، تاثیرگذاری تحریم‌ها بر حوزه بهداشت و سلامت ایران را یک "توهم" اعلام کرده بودند، روز گذشته آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل سکوت را شکست و در گزارش مربوط به وضعیت حقوق بشر در ایران تصریح کرد: نهادهای حقوق بشری ابراز نگرانی کرده‌اند که تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی ایران ممکن است به طور غیرقانونی بر تولید، دسترسی و توزیع داروها، تجهیزات و لوازم پزشکی در ایران تأثیر بگذارد.

وی افزود: افزایش چشمگیر قیمت داروها و کاهش سهام موجود، همراه با افزایش خطر فساد و موانع توسعه صنعت داروسازی، همچنان بر بخش بهداشت و درمان ایران تأثیر خواهد گذاشت که این امر می تواند منجر به افزایش مرگ و میر قابل پیشگیری و تأثیر منفی بر بهره‌مند شدن مردم از حق سلامت شود.

گوترش با اشاره به اظهارات مقامات ایران که ۹۷ درصد داروها در ایران تولید می شود اما به مواد اولیه وارداتی متکی است، گفت: داروهای خارجی به ویژه داروهای تخصصی مورد نیاز برای درمان بیماریهای صعب العلاج همچون سرطان، بیماری های قلبی، تالاسمی و ام اس یا بیماری‌های نادر از اوایل سال ۲۰۱۸ در ایران کمیاب شده‌اند.

دبیرکل سازمان ملل متحد ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران با کمبود ۸۰ مورد دارویی مواجه است و بیمارستان ها کمبود دارو، تجهیزات پزشکی و کالاهای مصرفی را تجربه می کنند.

عباس کبریایی زاده نایب رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران در مقاله‌ای که مردادماه در نشریه آمریکایی فارین پالیسی منتشر شد، نوشت: با آن که تحریم‌های آمریکا به روشی مهندسی شده اند که ممکن است به نظر برسد دسترسی بشردوستانه به مواد غذایی و دارو را هدف قرار نمی‌دهند اما در عمل، تحریم‌های آمریکا همانند یک ابزار در جنگ اقتصادی است. مقامات در واشنگتن همچنان به تأکید بر این موضوع ادامه می دهند که آنها "معافیت هایی" را برای تحریم‌های خود در نظر گرفته اند تا از روابط تجاری بشردوستانه محافظت شود. حتی پس از آن که دیوان بین المللی دادگستری حکم داد که این معافیت‌ها ناکافی هسستند و "چشم انداز کمی در زمینه بهبود" در ارتباط با "تأثیر جدی و مضر آنها بر سلامت و جان" شهروندان ایرانی وجود دارد. در نهایت، این آمریکاست که باید به این هشدارهای بشردوستانه توجه نشان دهد.

وی افزود: تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ، اوضاع بدتر شده است. ارقام منتشر شده از سوی اداره آمار ایالات متحده نشان می دهد که این کشور طی دوران اعمال تحریم ها در زمان دولت اوباما، سالانه محصولات دارویی به ارزش متوسط ۲۶ میلیون دلار به ایران صادر کرده است. کارشناسان این رقم را طی دو سال گذشته که تحریم‌های سخت گیرانه ترامپ در حال اعمال شدن است تنها هشت میلیون و ۶۰۰ هزار دلار در سال اعلام کرده‌اند.

نایب رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران در این مقاله به زبان انگلیسی نوشت: دولت ترامپ همچنین اعلام کرده است برای کشورهای اروپایی، صادر کردن دارو به ایران دشوارتر شده است. بر اساس ارقام اداره گمرک سوئیس، صادرات دارو از سوئیس به ایران با کاهش ۳۰ درصدی مواجه شد و از ۲۴۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۷ به ۱۶۷ میلیون دلار در سال گذشته رسید. حتی با آن که تحریم ها در نوامبر سال ۲۰۱۸ به طور کامل اجرایی شدند، صادرات سوئیس در آن سال به کمتر از ۱۷۸ میلیون دلار رسید. به همین ترتیب، صادرات دارو از فرانسه به ایران ۲۵ درصد کاهش یافت و از ۲۱۸ میلیون دلار به ۱۶۴ میلیون دلار در سال گذشته رسید که پایین تر از رقم ۱۵۰ میلیون دلار متوسط بین سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۵ است.

کبریایی‌زاده تصریح کرد: تحریم های بانکی اعمال شده بر ایران بیش از پیش خطرناک هستند. این تحریم ها سبب ایجاد اختلال در روند دسترسی مردم ایران به ویژه افراد فقیر، سالخورده، کودکان، زنان و بیماران مبتلا به بیماری های مزمن به داروهای مورد نیاز آنها شده است. داروها بیش از پیش گران شده‌اند و کیفیت آنها نیز کاهش یافته است. وجود چرخه نامطمئن تهیه و تدارک سبب درمان ناکامل بیماری‌ها و مزمن شدن آنها شده است. این بحران زمانی تعمیق می شود که کاهش تولید در داخل سبب افزایش نیاز ایران به واردات دارو شود. همه این اتفاقات در حالی رخ می دهد که منابع دولت ایران کاهش یافته است در حالی که دولت مجبور شده است داروها را با قیمت بیشتر وارد کند.

سعید نمکی وزیر بهداشت هم اخیرا در نامه ای به تئودرو آدهانوم تدروس، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت با اشاره به تحریم های ظالمانه و تصمیمات و اقدامات شتاب زده و نابخردانه زمامداران آمریکا، از مجامع بین المللی به ویژه، سازمان جهانی بهداشت به عنوان مدافع حقوق سلامت شهروندان در عرصه جهانی خواست تا در برابر جنایات این دولت سکوت نکرده و اجازه ندهند، یک دولت با زورگویی و قانون گریزی، در کشوری که موضوع سلامت، محور اصلی برنامه های ملی حکومت است، اینگونه بر سلامت مردم تاثیر منفی و مخرب بگذارد.

وی افزود: متاسفانه تحریم های ظالمانه و غیر منطقی دولت آمریکا علیرغم ادعای آنها بر آزادی عمل در تهیه دارو و غذا، مشکلات فراوانی برای نظام سلامت کشور فراهم نموده که در آینده نزدیک اثرات نامطلوب آن گریبان مردم کشورمان را خواهد گرفت .

وزیر بهداشت در این نامه نوشت: تهیه مواد اولیه دارویی برای تولید داخل، تجهیزات پزشکی مورد نیاز و داروهای وارداتی برای بیماران خاص و صعب العلاج به دلیل عدم امکان انتقالات بانکی ناشی از تحریم های ظالمانه دولت آمریکا مشکلات عدیده ای برای نیازمندان این عرصه به وجود آورده که با اجبار استفاده از راه های غیر رسمی و امکان سواستفاده سودجویان، نگران ورود از منابع غیر معتبر و ایراد خسارت و زیان به بیماران نیازمند و نهایتا آسیب کلی به نظام سلامت هستیم که این حرکت های نابخردانه می تواند به عنوان جنایت علیه بشریت تلقی شود .

به گزارش ایرنا نمکی در پایان اضافه کرد: تصمیمات و اقدامات شتاب زده و نابخردانه زمامداران آمریکا تا بدان جا پیش رفته که اخیرا جناب آقای دکتر ظریف، وزیر محترم امور خارجه کشور جمهوری اسلامی ایران را نیز در لیست تحریم ها قرار داده است. مستحضرید این اقدام بی سابقه در عرصه بین الملل توسط یک دولت قانون شکن علیه فردی اعمال می شود که اقدامات مجدانه و صلح طلبانه وی دستاوردی همچون، توافق بین المللی برجام داشته، توافق نامه ای که کشور جمهوری اسلامی ایران طبق گزارشات مجامع ذی صلاح بین المللی، همواره به آن پایبند بوده است. لذا از آن مقام محترم تقاضا دارم به عنوان دبیرکل سازمانی که در عرصه جهانی مدافع حقوق سلامت شهروندان جهان است، به نحو مقتضی در این موارد مهم مداخله فرمایید تا یک دولت با زورگویی و قانون گریزی، نتواند در کشوری که سلامت، محور برنامه های ملی حکومت است، اینگونه بر سلامت مردم تاثیر منفی و مخرب بگذارد.