تنها راه دقیق تعیین جنسیت جنین روش "آی وی اف" است

به گزارش پایگاه خبری پزشکن و قانون (پالنا)، مریم رفعتی در خصوص اینکه آیا واقعا علم به آن حد از توانایی رسیده است که بشر بتواند جنسیت فرزند خود را انتخاب کند، گفت: بله، پیشرفت‌هایی که هم در حوزه فناوری تولید مثل و هم در حوزه ژنتیک به دست آمده است و ترکیب دستاوردهای این دو حوزه، این کار را ممکن کرده است. ما می‌توانیم با انجام آی وی اف یا لقاح آزمایشگاهی، جنین را در محیط آزمایشگاهی تشکیل دهیم و با نمونه‌برداری از جنین و استفاده از تکنیک ژنتیکی پی جی دی، یعنی تشخیص پیش از لانه‌گزینی، جنسیت جنین را قبل از انتقال به رحم مشخص کنیم و سپس جنین با جنسیت دلخواه پدر و مادر را به رحم مادر منتقل کنیم.

این متخصص ژنتیک و عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن سینا همچنین در خصوص اینکه آیا این تنها راه قابل اعتماد و دقیق تعیین جنسیت جنین است، افزود: بله، در حال حاضر تنها راه دقیق و نزدیک به صد در صد، همین انجام آی وی اف به همراه پی جی دی است‌.

وی در واکنش به اقدام برخی پزشکان یا کلینیک‌ها برای روش آی یو آی به‌ عنوان روش قطعی انتخاب جنسیت جنین افزود: بله و متأسفانه این رویکرد نادرست و نادقیق است. شاید لازم باشد اول درباره آی یو آی توضیح بدهم. در روش آی یو آی، اسپرم از آقا گرفته می‌شود و پس از شستشو و آماده‌سازی در آزمایشگاه، به داخل رحم خانم منتقل می‌شود تا بتواند آنجا با تخمک لقاح کند و جنین تشکیل شود. روش هایی وجود دارند که می‌توان پیش از انتقال، با استفاده از آنها تکنیک اسپرم‌های دارای کرموزوم Y را از اسپرم‌های دارای کرموزوم X جدا کرد. یعنی در اصطلاح عامیانه، می‌توان اسپرم‌های پسرساز و دخترساز را جدا کرد و فقط اسپرم‌هایی را منتقل کرد که جنسیت دلخواه زوج‌ را می‌سازند. اما نکته مهم این است که میزان قطعیت این روش چقدر است.

رفعتی در خصوص اینکه یعنی نتیجه این روش صد در صد نیست گفت: خیر، بسته به تکنیک‌های مورد استفاده دقت این روش در انتخاب جنسیت، بین ۶۰ تا ۸۰ درصد است. البته، در مورد جنسیت دختر دقت این روش بالاتر بوده و به ۹۰ درصد هم می‌رسد، اما در مورد جنسیت پسر این جدا سازی به مراتب کمتر است. بنابراین، این ادعا که می‌توان با استفاده از روش آی یو آی به‌ صورت قطعی تعیین جنسیت کرد، نادرست است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن سینا در پاسخ به این سئوال که آیا روش‌های تغذیه‌ای هم نقشی در تعیین جنسیت جنین ندارند، گفت: شاید بهتر باشد متخصصان تغذیه به این پرسش پاسخ دهند، اما شواهد موجود در منابع علمی معتبر نشان داده اند که رژیم غذایی تاثیر قابل توجه و معنا داری در جنسیت جنین ندارد.

وی در خصوص اینکه چرا مردم ما برای تعیین جنسیت، به جای روش آی وی اف و پی جی دی، به سراغ روش‌های دیگر می‌روند اظهار کرد: یک دلیل می‌تواند نداشتن آگاهی و اطلاعات لازم باشد. شاید خیلی‌ها از وجود چنین امکاناتی در کشور خبر ندارند. دلیل دیگر احتمالاً زمان‌بر بودن، هزینه‌بر بودن و پیچیده بودن این روش است. مثلاً آی یو آی در مقایسه با آی وی اف بسیار ارزان‌تر و راحت‌تر است و برای انتخاب جنسیت به روش آی یو آی، نیازی به ای وی اف و نمونه برداری از جنین و استفاده از تکنیک‌های ژنتیکی نیست. به همین خاطر خیلی‌ها ترجیح می‌دهند آن روش‌ها را امتحان کنند. اما به دلیل محدودیت های تکنیکی این روشها، مراجعینی داشته ایم که بعد از امتحان کردن راهکارهای مختلف تغذیه‌ای و انجام آی یو آی، یک یا چند بارداری دیگر با جنین غیر دلخواه داشته اند و به همین دلیل به دنبال روش های دقیق و قطعی تری بوده اند.

رفعتی در ارتباط با توصیه برای تعیین جنسیت جنین، گفت: مطمئنا از نگاه پزشکی و بالینی این کار توصیه نمی شود و ما به هیچ وجه خانواده را تشویق به انجام این امر نمی کنیم چرا که از سویی اقدامی پر هزینه و پیچیده است و از سوی دیگر هیچ نفع بالینی برای خانواده به همراه ندارد. به خصوص که اندک مواردی هم که در گذشته به دلیل وجود بیماری های وابسته به جنس در خانواده، انتخاب جنسیت به عنوان روش  درمانی توصیه می شد، در حال حاضر مورد ندارند و با روش های پیشرفته می توان جهش را شناسایی کرد و بدون انتخاب جنسیت از تکرار بیماری در خانواده پیشگیری نمود، اما ما در مقام و جایگاه قضاوت درباره تصمیم مراجعان یا توصیه به آنها نیز نیستیم. 

به گزارش مهر این متخصص ژنتیک در پایان اضافه کرد: اگر زوجی بنا به هر دلیل شخصی، خانوادگی یا فرهنگی، تصمیم به تعیین جنسیت جنین می‌گیرند و متقاضی این خدمت هستند، مشروط به اینکه انتخابشان آگاهانه باشد و در طی مشاوره ژنتیک به کلیه جوانب و توانایی ها و محدودیت های این روش آگاهی پیدا کنند، این خدمت به آنها ارائه می شود. بدون هرگونه اظهار نظر یا داوری اخلاقی یا فرهنگی. البته مرکز ابن‌سینا با توجه به ملاحظات بالینی و اخلاقی، ضوابطی هم در این زمینه دارد که مهم‌ترین آنها در اولویت قرار دادن سلامتی و باروری مادر است.