دلایل اصلی بروز استئوپروز در ایران ژنتیک و تغذیه نامناسب است

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، باقر لاریجانی در افتتاحیه سمپوزیوم تازه‌های استئوپروز که امروز پنج‌شنبه "۲ آبان" در دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد، گفت: حدود دو دهه است که درباره استئوپروز کارهای وسیعی انجام گرفته است. استئوپروز  یک بیماری سیستیمیک است و با کاهش مس "جرم" استخوانی ظاهر می شود.

رئیس مرکز تحقیقات غدد درون‌ریز و متابولیسم ادامه داد: نقش مسائل ژنتیک در بروز این بیماری  جدی‌ است، گفت: در بروز این بیماری، تغذیه، فعالیت و مصرف سیگار نیز تاثیر دارند، در ایران از هر دو زن بالای ۵۰ سال، یک زن‌دچار fragility fracture و از پنج مرد بالای ۵۰ سال نیز یک مرد به این شرایط دچار است، تقریبا بیش از ۴۰ درصد خانم‌های بالای ۵۰ سال پوکی استخوان دارند. این میزان بالاتر از سنین ۷۰ سالگی به ۷۰ درصد نیز می‌رسد.

وی افزود: شیوع این بیماری در آقایان بعد از سن ۵۰ سالگی حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد است و در حدود ۷۰ سالگی شیوع استئوپروز در بین خانم‌ها و آقایان به هم نزدیک می‌شود. اگر شکستگی در ناحیه لگن رخ دهد ۲۰ تا ۴۰ درصد احتمال دارد که ظرف یک سال فرد را بکشد. این میزان حتی از برخی سرطان‌ها نیز بالاتر است و با توجه به این که جمعیت کشور رو به سالمندی است ما با این معضل بیشتر روبه‌رو خواهیم بود.

لاریجانی در خصوص بیماری استئوپروز گفت: بیماری استئوپروز و پوکی استخوان فی‌نفسه سروصدایی ندارد ولی تاثیرات آن‌ مثل شکستگی‌هایی که در ستون فقرات اتفاق می‌افتد می‌تواند برای فرد مشکلاتی را ایجاد کند. کوتاهی قد، راه رفتن ناصحیح و گوژپشتی در برخی خانم‌ها می‌تواند به علتی چون شکستگی‌هایی باشد که در فرد ایجاد شده است‌.

معاون وزیر بهداشت تصریح کرد: این بیماری شیوع نسبتا بالایی را در بین افرادی با سنین بالای ۵۰ یا ۶۰ سال دارد. البته در کشور ما در سنین پایین‌تر نیز کمبود جرم استخوانی وجود دارد. یکی از علت‌های آن این است که عوامل زمینه‌ساز استئوپروز در کشور ما کم نیست. فعالیت فیزیکی و مصرف کافی ویتامین‌دی و کلسیم می‌تواند کاهش جرم استخوانی را جبران‌ کند.

وی اظهار کرد: مصرف کلسیم در کشور کافی‌ نیست. استفاده از مواد غذایی در کشور ما به گونه‌ای است که باعث می‌شود میزان کمبود ویتامین دی در کشور ما زیاد باشد. مطالعاتی وجود داشته که در حدود ۶۰ تا ۷۰ و برخی موارد بالای ۸۰ درصد در کشور کمبود ویتامین‌دی وجود دارد. امیدوار هستیم با آگاهی‌های افزایش‌یافته در چند سال اخیر مطالعات بعدی‌ که ما به زودی شروع می‌کنیم نشان دهد که وضعیت ما نسبت به گذشته بهتر شده است.

لاریجانی خاطرنشان کرد: اگر ما نسبت به فاکتورهای زمینه‌ساز مثل تغذیه، فعالیت بدنی و اعتیاد به الکل و سیگار پرهیز کنیم تا حدی می‌توان بر این مشکل غلبه کرد. خوشبختانه آگاهی‌های مردم نسبت به این موضوع افزایش پیدا کرده اما با افزایش سن این بیماری خواه و ناخواه ایجاد می‌شود و اگر کسی زمینه این بیماری‌ را داشته باشد در سنین پایین هم به آن دچار می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات غدد درون‌ریز و متابولیسم گفت: برای ثبت این بیماری فعالیتی در مرکز استئوپروز در حال پیگیری است. شکستگی در کشور ما کم نیست و شاید با برخی بیماری‌های قلبی و عروقی نیز قابل مقایسه باشد زیرا کسی که دچار شکستگی می‌شود هم در سال‌های ابتدایی دچار مشکل می‌شود و هم این که به غیر وابسته می‌شود. ما پروژه مهم کشوری را درباره شکستگی دنبال می‌کنیم تا بتوانیم هم این افراد را درمان کنیم و هم از شکستگی‌های مجدد جلوگیری کنیم.

وی افزود: الان خوشبختانه در مدارس آموزش مصرف ویتامین دی در حال افزایش است. در زمان بارداری، میزان جرم استخوانی خانم‌ها کاهش چشمگیر دارد و خوب است که این کمبود ویتامین دی جبران شود. براساس شدت پوکی استخوان می‌توانیم از درمان‌های متفاوت استفاده کنیم. درمان‌هایی که خوشبختانه بسیاری از آن‌ها در ایران وجود دارند. اساس درمان پوکی استخوان استفاده از بیوفسفنات‌ها است که در ایران تولید شده است و با قیمت تقریبا ارزانی در دسترس است.

لاریجانی ادامه داد: کمتر از ۲۵ درصد افرادی که درمان پوکی استخوان را آغاز می‌کنند بعد از یکی دو سال آن را ادامه می‌دهند، بسیاری از بیماران درمان را رها می‌کنند تا با مشکلاتی مثل شکستگی روبه‌رو می‌شوند. افراد بسیاری از شکستگی‌ها مثل شکستگی ستون فقرات را اصلا متوجه نمی‌شوند. پروژه‌ای برای جلوگیری از شکستگی‌های مجدد افراد دارای پوکی استخوان در جریان است.

معاون آموزشی وزارت بهداشت تاکید کرد: مصرف لبنیات در کشور کم است و میزان کلسیمی که دریافت می‌کنیم تقریبا ۶۰ درصد کلسیمی است که نیاز داریم. میزان ویتامین دی‌ که ما استفاده می‌کنیم حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد ویتامین دی مورد نیاز ما است.علت  این است که هم لبنیات کم استفاده می‌کنیم و هم این که ممکن است ویتامین دی در لبنیات مورد استفاده کافی و مناسب نباشد.

به گزارش ایسنا وی در پایان اضافه کرد: پروژه اضافه کردن ویتامین دی به مواد غذایی در برخی جاها شروع شده و نشان دادیم کسانی که روزی یک یا دو لیوان از شیر دارای ویتامین دی استفاده می‌کنند بعد از چند ماه میزان ویتامین دی بهتری خواهند داشت.