اهمیت پذیرفته‌شدن طب سنتی به‌عنوان یک رشته پزشکی در جامعه

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، محمدرضا شمس اردکانی در آغاز این همایش، با بزرگ‌داشت نام سردار شهید، حاج قاسم سلیمانی، از زحمات محمود خدادوست در حوزه طب سنتی ایرانی، قدردانی کرد و با گرامی‌داشت یاد و خاطره مرحوم محمدمهدی اصفهانی گفت: هیچ بخشی از طب سنتی که امروز در عرصه آن هستیم، بدون نام استاد اصفهانی، شناخته‌شدنی نبوده و ایشان در زمان حیات خود، همیشه راهنما و سکان‌دار این حوزه بوده‌اند که نتایج هدایت‌ها و رهنمودهای ایشان، همچنان قابل مشاهده است.

مشاور وزیر و مدیر کل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت با معرفی طب سنتی به‌عنوان یک مولفه بسیار ارزشمند فرهنگی و تمدنی در حوزه اسلام و ایران، با تاکید بر اینکه سلامت جامعه از ارکان بسیار مهم توسعه پایدار و پیشرفت است گفت: تفاوت طب سنتی با دیگر مولفه‌های حوزه فرهنگی‌تمدنی در این است که امروزه هم به‌عنوان یک رشته کاربردی، فاخر و در حوزه سلامت داشته و مورد استفاده عامه مردم قرار گیرد.

وی افزود: طب سنتی با عنصر ارزشمند و تکامل‌یافته خلقت در تماس بوده و از جمله علومی است که هم در حوزه نظر و هم در حوزه عمل وارد می‌شود، کشور ما از دیرباز از صاحبان اصلی مکتب پزشکی بوده و از افتخارات ما است که یونسکو در سال 2019، هزار و هفتصد و پنجاهمین سال تاسیس دانشگاه جندی‌شاپور را که سابقه اصلی آن در حوزه پزشکی و دارای استادان و دانشجویانی از دیگر کشورها بوده است، اعلام می‌کند و امیدواریم بتوانیم اقدامات ارزشمندی برای مکتب‌داری شایسته در حوزه طب سنتی داشته باشیم.

شمس اردکانی اقدامات انجام‌شده در راستای توسعه طب سنتی ایرانی را که از زمان ورود این مکتب طبی به نظام سلامت کشور تا به امروز انجام شده است، مناسب ارزیابی کرد و ادامه داد: از حدود 12 سال که نظام بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور به این نتیجه رسید که بحث طب سنتی هم می‌تواند در سیستم سلامت حضور و مشروعیت داشته باشد، اقدامات بسیار خوب و ارزشمندی انجام شده و به دستاوردهای قابل توجهی در حوزه آموزش، پژوهش و خدمات، در این کوتاه‌مدت داشته‌ایم.

مشاور وزیر و مدیر کل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت تصریح کرد: دانشکده‌های طب ایرانی، جایگاه خود را به‌عنوان عاملان و حاملان علم و تولیدکنندگان دانش در دانشگاه‌ها حفظ کرده‌اند و افتخار کمی نیست که برخی استادان طب سنتی کشور و تربیت‌شدگان این مکتب غنی طبی در این مدت زمان کوتاه، توانسته‌اند به جایگاه مهمی در جهان دست یافته و جزو یک درصد استادان برجسته جهان در حوزه علم باشند.

وی با تاکید بر لزوم پرداختن به بحث‌های بسیار پیچیده مبتنی بر حکمت، خلقت، فلسفه و دیگر علوم مبتنی بر حکمت در حیطه نظر در طب سنتی اظهار کرد: تقریبا در گذشته و دنیای علم، فیلسوفی نداشته‌ایم که پزشک نبوده و پزشکی نداشته‌ایم که فیلسوف نبوده نباشد و امیدواریم با پرداختن به این مباحث مهم که شاید تجلی آنها در بحث "علم‌النفس" باشد، به این قله رفیع دست یافته و با ایجاد تخصص‌های بین رشته‌ای، بتوانیم در آینده‌ای نزدیک در برخی بخش‌‌های مهم حوزه طب سنتی امروز، ورود کنیم.

شمس اردکانی ادامه داد: پذیرفته‌شدن طب سنتی به‌عنوان یک رشته پزشکی در جامعه یک بحث مهم است و رسالت وجود این مکتب غنی طبی را در پی دارد، خوشبختانه همکاران ما در دانشگاه‌های علوم پزشکی، با حضور موثر و اقدامات ارزشمند خود در سلامتکده‌ها و درمانگاه‌ها و برخی بیمارستان‌ها، از عهده تکالیفی که در حیطه عمل در طب سنتی بر دوش داشته‌اند، به‌خوبی برآمده و موجب سرافرازی و افتخار همگان شده‌اند.

مدیر کل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت با درخواست از پزشکان حاضر در همایش برای پرداختن به ظرفیت‌های غنی طب ایرانی در زمینه اصلاح سبک زندگی و پیشگیری از بروز بیماری‌های غیر واگیر، به‌منظور توسعه کمی و کیفی این مکتب طبی در چهارچوب قوانین نظام سلامت کشور گفت: حدود 25 سال پیش آرزو داشتیم که دو واحد درسی آشنایی با مبانی طب سنتی برای دانشجویان پزشکی در نظر گرفته شود، اما امروز بعد از حدود 12 سال از ایجاد دانشکده‌های طب ایرانی در دانشگاه‌های علوم پزشکی، شاهد حضور جمعیت بزرگی از پزشکان کشور در این همایش هستیم که دستاورد بزرگی است.

وی با ابراز امیدواری از به ثمر رسیدن اقدامات انجام‌شده برای تربیت رده‌های مختلف همکاری در حوزه طب ایرانی با همکاری معاونت آموزشی و مرکز ملی آموزش‌های مهارتی و حرفه‌ای وزارت بهداشت و مرکز آموزش مداوم دانشگاه علوم پزشکی تهران، بر تلاش بیشتر جامعه پزشکی برای پرداختن به بحث‌های اثباتی در حوزه طب سنتی و مقدم دانستن آنها بر بحث‌های سلبی برای برون‌رفت از بن‌بست‌های موجود تاکید کرد و افزود: اگر در حوزه طب سنتی علمی و دانشگاهی موفقیتی حاصل شده است، حاصل تلاش همه دست‌اندرکاران این حوزه بوده است و امیدواریم با ادامه این تلاش‌ها، شاهد رشد و اعتلای بیشتر و توسعه خانواده بزرگ و صمیمی طب سنتی که بر اساس قوانین و مقررات کشور در کنار هم قرار گرفته‌اند، باشیم.

محمود خدادوست معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی و مدیر کل سابق دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت نیز در این همایش، با تاکید بر ضرورت آشنایی دست‌اندرکاران حوزه سلامت، به‌ویژه پزشکان با آموزه‌های طب ایرانی، گفت: طب ایرانی از زاویه دید متفاوتی به انسان نگاه می‌کند و ورود به این حوزه تحقیق و پژوهش بسیار در مفاهیم و بررسی تخصصی منابع موجود را می‌طلبد، اما برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت برای آشنایی پزشکان که مسیر دانش پزشکی رایج را طی کرده و هم از نظر قانونی و هم اخلاق پزشکی مجاز به مداخله در امر درمان هستند، دریچه‌ای را می‌گشاید که مانند بسیاری از کشورهای دنیا بتوانیم از ظرفیت‌های طب سنتی کشور خود به صورت کاملا تلفیقی در کنار طب رایج، بهره گیریم.

وی اظهار کرد: آموزش مبانی طب ایرانی به پزشکان، کمک می‌کند با تفکیک خرافات از واقعیات طب سنتی، ظرفیت‌های غنی این مکتب طبی به دور از افراط و تفریط در کنار آموزه‌های طب رایج در نظام سلامت به کار گرفته شده و ارجاع مناسب و معقول به اهل فن این حوزه در موارد نیاز داده شود تا مردم از خدمات و ظرفیت‌های تاییدشده طب ایرانی محروم نشوند و از سوی دیگر، در دام افرادی که آگاهانه یا ناآگاهانه به‌دنبال سوء استفاده از باور مردم به این حوزه هستند، نیفتاده و سلامت آنها تحت تاثیر بزرگنمایی‌های این افراد، در مخاطره قرار نگیرد.

معاون توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی ادامه داد: موسسه ملی سلامت ایالات متحده آمریکا سالانه میلیاردها دلار کمک مالی با هدف آشنایی گروه پزشکی با مکاتب طب سنتی و مکمل به دانشگاه علوم پزشکی خود اختصاص می‌دهد، باید به جایی برسیم که مانند بسیاری از کشورها، از جمله چین و کره که طب سنتی بالغ بر 20درصد واحدهای تئوری و عملی پزشکان را در کنار آموزه‌های طب رایج تشکیل می‌دهد، کاملا در مسیر استفاده تلفیقی از آموزه‌های طب ایرانی و مکمل در کنار طب رایج پیش رفته و با پاسخ منطقی به نیاز مردم، از این قابلیت قوی، غنی و بالقوه متکی بر تفاوت‌های فردی و مزاج که امروزه دنیای پزشکی به‌دنبال آن است، در امر پیشگیری و درمان بهره گیریم.

خدادوست با رد هرگونه افراط و تفریط در استفاده از ظرفیت طب ایرانی و هرگونه بزرگنمایی در این حوزه از زاویه دید اداری، تشکیلاتی و قانونی وزارت بهداشت، نگاه مادی‌گرایانه به بیمارد را هم به لحاظ اصول اخلاق پزشکی و هم فقهی، موجب ضمان دانست و افزود: اساسا بزرگان و حکمای طب سنتی هیچ‌گاه برای کسب مال بیشتر، یک روش درمانی را به بیمار تحمیل نمی‌کردند و همان‌طور که در کتاب‌های تاریخ پزشکی قابل مشاهده است، پزشک خانواده که امروز در دستور کار اجرا قرار گرفته، از گذشته‌های دور در پزشکی نیاکان ما وجود داشته است و در هر شهر و منطقه‌ای، یک پزشک مسئول حفظ و ارتقای سلامت مردم بود که به‌دلیل دریافت مقرری ماهیانه، از افراد بیمار مراجعه‌کننده به مطب خود، هزینه‌ای دریافت نمی‌کرد.

وی در پایان با اشاره به دیدگاه این مکتب غنی پزشکی کشور مبنی بر وجود طبیعت مدبره در بدن انسان، به معنای قوه الهیه موکل به بدن، گفت: اگر این باور را داشته باشیم که در هر بدن هر فرد، کوچک‌شده‌ای از اراده مطلق خداوند وجود دارد، حتما اخلاق‌مدارانه و منصفانه با بیماران خود برخورد کرده و از به‌کارگیری روش‌های درمانی به نام طب سنتی، بدون وجود مستندات علمی و تاییدشده و تنها با استناد به برداشت‌ها و تجربیات شخصی، خودداری می‌کنیم.

به گزارش وب‌دا مدیر کل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت در نشستی با نمایندگان پزشکان فعال در حوزه طب ایرانی و مکمل، نظرات، پیشنهادها و چالش‌های پیش روی آنها را نیز جویا شد و برگزاری کارگاه‌های آموزشی با حضور استادان طب ایرانی و مکمل، از دیگر برنامه‌های نخستین همایش بازآموزی طب ایرانی بود که با استقبال بی‌نظیر پزشکان و تقاضای آنان برای برگزاری این همایش‌ها و نشست‌های تخصصی، به‌صورت ماهیانه همراه بود.