امواج الکترونیکی که با نام پارازیت ممکن است به بدن انسان وارد شوند، به هیچ عنوان سرطان‌زا نیست

به گزارش پایگاه خبری پزشکان و قانون (پالنا)، محمد اسماعیل اکبری در بخش نخست نشست خبری خود با خبرنگاران، با اشاره به اینکه آلودگی هوا می‌تواند در بروز سرطان‌ها موثر باشد، گفت: البته این موضوع بیانگر این نیست که علت قطعی سرطان‌ها آلودگی هواست؛ بلکه موضوعی است که می‌تواند در درازمدت در ابتلا به سرطان موثر باشد.

رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: امواج الکترونیکی که با نام پارازیت ممکن است به بدن انسان وارد شوند، به هیچ عنوان سرطان‌زا نیست، البته نمی‌توانیم منکر عوارض اینگونه امواج الکترونیکی شویم، اما چیزی که به ما ثابت شده است این است که این امواج سرطان‌زا نیستند.

وی افزود: استرس‌های درازمدت و کهنه نیز می‌توانند علتی برای بروز سرطان باشند، تا سال گذشته وقتی در مورد سرطان‌ها صحبت می‌کردیم از آنها به عنوان سومین علت مرگ و میر در کشور یاد می‌کردیم، اما امسال رتبه مرگ و میر سرطان‌ها به رتبه دوم رسیده است. یکی از علت‌های این موضوع افزایش تعداد سرطان‌ها و کاهش سوانح و حوادث است. از آنجایی که میزان مرگ و میر حوادث ترافیکی، قتل، خودسوزی و خودکشی کمتر شده است و به جایگاه سوم رفتند جایگاه دوم به سرطان اختصاص یافته است.

اکبری گفت: چهره سرطان‌ها در کشور در حال تغییر است، زمانی سرطان معده در استان‌های بزرگی مانند تهران و اصفهان در ردیف اول ابتلا به سرطان بودند، اما اکنون به رتبه سوم و چهارم رسیده‌اند که این موضوع به علت تغییرات اقتصادی و اجتماعی است؛ چرا که اتفاقات اجتماعی و اقتصادی در بروز سرطان‌ها موثر است. البته سرطان معده همچنان کشنده‌ترین سرطان در کشور است.

رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: خوشبختانه وضعیت درمان سرطان در کشور به شکل اعجاب آوری رو به بهبود است. حدود ۱۰ سال قبل نسبت بروز مرگ در اثر سرطان‌ها در طول یکسال ۷۰ به ۳۰ بود؛ یعنی ۷۰ درصد مبتلایان جان خود را از دست داده و ۳۰ درصد زنده می‌ماندند. اما امروز این رقم وارونه شده است؛ به شکلی که ۷۰ درصد مبتلایان به سرطان زنده مانده و تنها ۳۰ درصد فوت می‌کنند.

وی اظهار کرد: خوشبختانه مرکز تحقیقات سرطان حتی از برخی کشورهای اروپایی نیز بهتر فعالیت می‌کند، میزان بقای سرطان سینه به بیش از ۱۰ سال، بالای ۸۰ درصد است و این در حالیست که حدود ۴۰ درصد از سرطان‌های پستان را در حالیکه پیشرفته شده‌اند، تشخیص می‌دهیم، باید به فکر توسعه نیروی انسانی باشیم، امروزه در کشور پاتولوژیست‌های قدرتمندی داریم که پاسخ نیازهای درمانی را می‌دهند، اما نمی‌توانیم منکر این موضوع شویم که نیاز است از نیروی انسانی به شکل جامع مراقبت کنیم.

اکبری ادامه داد: توفیقات به دست آمده در حوزه تشخیص و درمان سرطان با وجود تحریم‌ها به دست آمده است، اینکه آمریکا می‌گوید حوزه سلامت را تحریم نکرده است یک دروغ ۱۰۰ درصدی است؛ اکنون چند ماه است که دستگاه رادیوتراپی که حین انجام عمل از آن استفاده می‌کردیم در مرکز تحقیقات سرطان ما خاموش شده است، حتی با اینکه این دستگاه آمریکایی نیست اما اروپایی‌ها جرات نمی‌کنند برای تعمیر آن به کشور ورود کرده و به این موضوع ورود کنند. نکته‌ای که از این نوع تحریم‌ها دریافت می‌کنیم این است که تحریم‌ها به شکل حساب شده‌ای به ضرر مردم عمل می‌کنند؛ به شکلی که گاهی بسیاری از داروهای گران‌قیمت و کم اثر را در کشور پیدا می‌کنیم اما داروهای ارزانتر و پرکاربردتر نایاب می‌شوند.

رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با انتقاد از ناکارآمدی و غلط بودن برخی از گایدلاین‌های تدوین شده توسط وزارت بهداشت در خصوص سرطان گفت: باید اینگونه گایدلاین‌ها اصلاح شوند. اکنون گایدلاینی که برای مبتلایان به سرطان پستان استفاده می‌شود از نظر اقتصادی و درمان موثر نیست و سود قطعی آن تنها شش درصد است. پیش از این آمار نشان می‌داد که هزینه‌های حوزه سلامت هشت درصد مردم را به سمت زیر خط فقر سوق می‌دهد، اما اکنون این رقم به ۱۲ درصد رسیده است. پس باید بسیار حساب شده به فکر تجویز دارو و درمان باشیم تا حداکثر بهره‌وری را داشته باشیم.

وی اضافه کرد: به طور مثال در تشخیص اولیه سرطان پستان وقتی از دستگاه MRI استفاده می‌کنیم تنها ۴۷.۵ درصد اثربخشی را شاهد هستیم؛ در حالیکه حداقل بهره‌گیری از این روش در دنیا ۸۵ درصد است. یک کانادایی اگر بخواهد از خدمات MRI استفاده کند حداقل شش ماه در نوبت است، ولی ما در برخی مراکز درمانی خود حتی ساعت ۳ صبح بدون حضور پزشک وقت انجام MRI را می‌دهیم و توجه به این نکته ضروری است که گاهی اوقات ارزش برخی داروهای ارزان می‌تواند موثرتر از درمان‌های شیمی درمانی باشد که آن دارو در پوشش بیمه‌ای قرار نگرفته، اما داروها و خدمات گرانقیمت داروهای پوشش بیمه‌ای هستند.

اکبری گفت: سرطان‌ها در دو قسم خونی و مغز استخوانی یا توموری هستند، در درمان سرطان‌های خونی، درمان دارویی می‌تواند پاسخگو باشد و در صورتیکه اقدامات تشخیصی مشخص کند که جراحی هم موثر است، از اعمال جراحی هم استفاده می‌کنیم؛ اما برای درمان سرطان‌های توموری یا غده‌ای نیاز به ترکیبی از درمان داریم. طبق گزارش سازمان ملل عامل درمانی به تنهایی ۴۹ درصد امکان بهبودی را می‌دهد و بقیه درمان‌ها باید جانبی باشند. در سرطان‌های غده‌ای رادیوتراپی وضعیت بهتری دارد و تا ۴۰ درصد می‌تواند در درمان موثر باشد. همچنین شیمی درمانی حدود ۱۱ درصد به درمان بیمار کمک می‌کند، در حالیکه بیشترین بار اقتصادی متوجه شیمی درمانی است و این روش کمترین اثربخشی را دارد، اما میزان استفاده از آن بالاست.

مشاور وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه استفاده از دستگاه‌های رادیوتراپی در تشخیص و درمان بسیار موثرند گفت: امروزه نزدیک به ۴۰ درصد از کشور از داشتن دستگاه رادیوتراپی محروم هستند. با اینکه تقریبا تمام مراکز استانی این دستگاه را دارند اما نمی‌توان از درصدی که از داشتن دستگاه رادیوتراپی محرومند غافل بود. این افراد مجبور می‌شوند برای استفاده از خدمات این دستگاه گاهی به شکل مکرر از شهرهای خودشان به شهری دیگر سفر کنند.

وی افزود: حرمت جراحی به اندازه کافی رعایت نشده است و هزینه خوبی در این قسمت انجام نمی‌شود، جراحی نوعی عمل فرد محور است، اما دارو وابسته به شرکت‌های دارویی است که سبب شده مصرف دارو در درمان سرطان افزایش یابد. امروزه شرکت‌های دارویی پس از شرکت‌های اسلحه‌سازی دومین قدرت اقتصادی هستند که فرد را به سمت مصرف دارو سوق می‌دهند.

اکبری تصریح کرد: دستگاه‌های تشخیصی و درمانی سرطان دارای پیچیدگی‌های فراوانی است، یکی از دستگاه‌هایی که در ایران ساخته شد که برای تشخیص میزان برداشت از غدد لنفاوی سرطانی بود، اکنون در حال استفاده است. همچنین دستگاه دیگری برای اولین بار در دنیا در ایران ساخته شد که به شکل الکترونیکی کار تشخیص سلول‌های سرطانی را در اتاق عمل انجام می‌دهد که مورد تقدیر نیز قرار گرفت. اما سایر دستگاه‌هایی مانند دستگاه رادیوتراپی همچنان به شکل کامل در کشور تولید نشده است و تنها یک شرکت در استان اصفهان در حال انجام مراحل ساخت آن است.

رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد: پیشگیری از سرطان یک موضوع حاکمیتی است، این موضوع حاکمیتی به شکلی است که حکومت می‌تواند بخشی از آن را به بیمه‌ها منتقل کند؛ به عنوان مثال دستور پوشش بیمه‌ای مکمل ویتامین D از سوی حکومت به بیمه‌ها ابلاغ شود تا مردم با استفاده از آن کمبود ویتامین D را کاهش دهند.

وی اضافه کرد: دو مولفه اصلی "بالا رفتن سن" در جامعه و ریسک فاکتورهایی مانند "دخانیات" در بروز سرطان موثر است، گفت: اکنون در تلویزیون شاهد تبلیغات دروغین برخی کالاها مانند روغن‌های دارای ویتامین D هستیم؛ اما چه کسی می‌داند که هر گرم از این روغن می‌تواند چهار کالری انرژی ایجاد کند و در درازمدت باعث بروز سرطان‌ها شود.

اکبری در ادامه به مبحث جمعیت اشاره کرد و گفت:‌ در حال حاضر جمعیت سالمند کشورمان زیر ۱۰ درصد است؛ یعنی هنوز جامعه جوان است، اما این جمعیت نیز به سوی پیری می‌رود؛ به شکلی که تا ۲۱ سال آینده این رقم به ۲۰ درصد و در ۳۰ سال آینده به ۳۰ درصد می‌رسد؛ یعنی ۳۰ سال دیگر ایران جزو چهار کشور پیر جهان قملداد خواهد شد. این نکته به ما متذکر می‌شود که با افزایش سن، رقم رشد سرطان‌ها نیز با افزایش قابل توجهی روبرو می‌شود؛ به شکلی که هزینه‌های فعلی که برای سرطان می‌پردازیم به ۱۰ برابر خواهد رسید.

رییس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی  ادامه داد: هزینه‌هایی که اکنون برای درمان سرطان می‌کنیم در ۳۰ سال آینده به ۱۰ برابر خواهد رسید. پس موقعیت ایجاب می‌کند که آینده‌نگر باشیم. سالمندهای بالای ۶۵ سال اکنون ۱۰ برابر جوان‌ها دارو مصرف می‌کنند، دو اصطلاح در مورد جمعیت وجود دارد، گفت: اصطلاح "رشد جمعیت" و "نرخ باروری" اصطلاحاتی است که برای جمعیت استفاده می‌کنیم. در حال حاضر رشد جمعیت ما ۱.۲۴ است.

وی افزود: سه گروه جمعیتی داریم؛ گروه اول گروه پایه که جمعیت زیر ۱۵ سال را شامل می‌شود، گروه دوم جمعیت در حال کار که سنین ۱۵ تا ۶۵ سال را تشکیل می‌دهند و گروه سوم سالمندان بالای ۶۵ سال هستند. نکته مهم آن است که نسبت‌های معقول برای جمعیت به این شکل است که گروه سنی بین ۱۵ تا ۶۵ سال ۷۰ درصد جمعیت را تشکیل داده و گروه پایه ۲۴ درصد جمعیت را و جمعیت سالمند نیز شش درصد جمعیت را تشکیل دهند.

اکبری گفت: دنیای غرب با برنامه‌ریزی ۱۰۰ ساله برای حفظ جمعیت خود تلاش کرده است، تصور می‌کنید چرا دنیای غرب به راحتی جوانان ما و به ویژه جوانان نخبه ما را به کشورهای خود پذیرش می‌کند. برای اینکه آن‌ها در گروه دوم جمعیتی و در سن کار هستند. امروزه فرانسوی‌ها نزدیک پنج درصد از جی‌دی‌پی خود را به فرزندآوری اختصاص دادند. حتی در ژاپن نیز وزارتی تحت عنوان وزارت فرزندآوری ایجاد شده است. یعنی دنیا به این نتیجه رسیده است که باید میزان تولد را افزایش دهد.

مشاور وزیر بهداشت با تأکید بر اینکه نرخ باروری در کشور در سال‌های اخیر کاهش داشته است گفت: نرخ باروری از سال ۹۶ به سال ۹۷ به میزان ۱۲۷ هزار تولد کمتر بوده است که این آمار از سال ۹۷ به سال ۹۸ به ۱۵۰ هزار تولد کمتر رسیده است.

وی با اشاره به ابلاغ سیاست‌های جدید جمعیتی در کشور از سال ۹۳ ادامه داد: سال ۹۵ مرکز آمار ایران نرخ باروری را ۲.۱ اعلام کرد که این نرخ معادل سطح جانشینی در دنیا بود؛ در حالی که آن زمان این نرخ در کشور ۱.۹۸ بود. علت اعلام این عدد اشتباه به مردم استفاده از روش محاسباتی قدیمی و غلط بود.

اکبری با تعریف اینکه سطح جانشینی یعنی تعداد فرزندانی که یک زن در سن باروری به دنیا می‌آورد تصریح کرد: هر کشوری در زمانی متفاوت دارای سطح جانشینی استاندارد متفاوتی است اما حداقل رقم اعلام شده در این خصوص ۲.۵۶ است، در کشور ما حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد دختران ازدواج کرده و بچه‌دار می‌شوند، این یعنی ۳۰ تا ۴۰ درصد از دختران ما ازدواج نکرده و طبق موازین شرعی موجود در کشور بچه‌دار نمی‌شوند، از نظر اقتصادی و با اذعان تمام مقتصدین، جمعیت یک نوع سرمایه است، باید سیاست‌های ما مردم‌محور باشد یا به بیان دینی به دنبال مردم‌سالاری دینی باشیم و از پیشروی در سیاست‌های اقتصادی اشتباه که اوضاع فرزندآوری را با اختلال روبرو می‌کند، جلوگیری کنیم.

در ادامه این نشست افشین مرادی متخصص پاتولوژی و دبیر کنگره سرطان‌های معده و روده و دستگاه گوارش گفت: امروزه حدود یک سوم کل سرطان‌های کشور به سرطان‌های گوارش اختصاص یافته است. ما در این زمینه به چهار مورد توجه ویژه کرده‌ایم.

وی به ارائه آماری از ابتلا به سرطان معده پرداخت و گفت: پنجمین مورد بروز سرطان در جهان به سرطان معده اختصاص دارد و سالانه یک میلیون نفر به این سرطان در جهان مبتلا می‌شوند که ۸۰۰ هزار نفر آن‌ها فوت می‌کنند. عفونت‌های باکتریایی فاکتور خطری برای ابتلا به سرطان معده است. البته با استفاده از امکانات تشخیصی مناسب می‌توانیم به درمان این نوع سرطان امیدوار باشیم. فاکتورهای خطر دیگری که بروز سرطان معده را تسهیل می‌کنند، استفاده از سیگار، کار در صنایع چرم‌سازی و بیمارانی هستند که سابقه قرار گرفتن در معرض پرتوتابی به شکم را داشته‌اند.

متخصص پاتولوژی و دبیر کنگره سرطان‌های معده و روده و دستگاه گوارش ادامه داد: سالانه دو میلیون نفر در جهان به سرطان روده بزرگ مبتلا می‌شوند که ۹۰۰ هزار نفر آن‌ها جان خود را از دست می‌دهند. فاکتورهای خطری که در بروز سرطان روده بزرگ موثر است تغذیه نامناسب، عوامل محیطی و خوردن چربی‌ها و گوشت‌های حیوانی است.

مرادی به میزان بروز سرطان پانکراس یا لوزالمعده اشاره کرد و گفت: سالانه ۵۰۰ هزار نفر به این نوع سرطان دچار می‌شوند که ۴۵۰ هزار نفر آن‌ها جان می‌بازند. نکته قابل توجه در این سرطان این است که مداخلات درمانی خیلی در درمان آن موثر نیست.

وی همچنین به سرطان کبد اشاره کرد و گفت: بروز این نوع سرطان رتبه ششم را دارد و مرگ و میر آن در رتبه چهارم قرار می‌گیرد؛ به شکلی که از ۸۵۰ هزار نفری که به سرطان کبد دچار می‌شوند ۸۰۰ هزار نفر فوت می‌کنند. فاکتورهای خطرزای بروز سرطان کبد عفونت‌های ویروسی، بیماری‌ کبد الکلی و کبد چرب یا اضافه وزن است.

متخصص پاتولوژی و دبیر کنگره سرطان‌های معده و روده و دستگاه گوارش در خصوص نحوه برگزاری کنگره نیز افزود: ۷۸ مقاله به دبیرخانه کنگره ارسال شد که بعد از ارزیابی‌های صورت گرفته ۲۵ مقاله پذیرفته شده و قرار است طی چهار پنل تخصصی، دو کارگاه تشخیص دو ساعته و... اقدام به تبادل اطلاعات کنیم.

در ادامه حمیدرضا میرزایی دبیر علمی پانزدهمین کنگره بین المللی سرطان پستان گفت: در سال ۲۰۱۸ حدود ۱۱۰ بیمار جدید مبتلا به سرطان در کشور شناسایی شدند که ۵۹ هزار نفر از آنها مرد و ۵۱ هزار نفر نیز زن بودند و از این تعداد، ۱۳ هزار و ۷۷۶ بیمار جدید مبتلا به سرطان پستان بودند، ۱۲.۵ درصد از کل سرطان ها و ۲۷ درصد از سرطان ها در بین زنان ایرانی مربوط به سرطان پستان است و به عبارتی، شایع ترین سرطان در بین زنان، سرطان پستان است.

وی افزود: سرطان پستان زنانی را مبتلا می کند که بیشتر در سنین فعال و آماده به کار هستند. سن ابتلا به سرطان پستان در کشور کاهش یافته است و بیماران، خانواده های آنها و جامعه با مشکلاتی روبرو می شوند و این بیماری از نظر اجتماعی و اقتصادی برای کشور اهمیت بسیار زیادی دارد، تمام جنبه های سرطان پستان از جمله روش های پیشگیری، تشخیصی، درمانی و توانبخشی و مسائل تغذیه ای، روانی و ژنتیک در پانزدهمین کنگره بین المللی سرطان پستان بررسی می شود و با وجود علمی بودن این کنگره و بررسی منافع و سلامت بیماران، اما با فشار آمریکایی ها، هیچ یک از سخنرانان خارجی حاضر به حضور در این کنگره نشدند. مسائل سیاسی که آمریکا به دنبال آن است در مجامع علمی و سلامت بیماران، موثر است.

میرزایی گفت: در این کنگره از اساتید و پزشکان صاحب نام خارجی و ایرانی که در خارج از کشور زندگی می کردند، دعوت کرده بودیم و حتی بلیط و ویزا هم برای آنها صادر شده بود، اما تحریم ها مانعی برای حضور آنها شد و در این کنگره چهار ویدیو کنفرانس با این اساتید خواهیم داشت، در این کنگره علاوه بر سخنرانی ها، ۱۰ پنل برگزار می شود و موضوع یکی از این پنل ها، چگونگی توزیع نیروی انسانی، تجهیزات و دارو در کشور برای بیماران مبتلا به سرطان پستان و افزایش دسترسی و عدالت در دسترسی به خدمات است.

دبیر علمی پانزدهمین کنگره بین المللی سرطان پستان ادامه داد: ۲۲۰ مقاله به دبیرخانه این کنگره ارسال شد که مقالات مروری حذف و در مجموع ۱۸۰ مقاله، پذیرفته شد که از این تعداد، ۱۲ مقاله در سالن اصلی و بقیه در قالب پوستر و سخنرانی سریع به مدت ۵ دقیقه، ارائه خواهد شد، با توجه به حجم زیاد بیماران مبتلا به سرطان در کشور و نیاز به درمان آنها باید با حداقل امکانات حداکثر خدمات را به آنها ارائه دهیم.

به گزارش ایسنا وی در پایان اضافه کرد: سرطان پستان در بین مردان بسیار نادر است و یک درصد از موارد ابتلا به سرطان پستان مربوط به مردان است، اما نوع درمان این بیماری در مردان تفاوتی با زنان ندارد و نتیجه طول عمر آنها نیز تفاوت چندانی ندارد.